Þjóðviljinn - 06.12.1956, Blaðsíða 7

Finuntudagur 6. desember 1956 — ÞJÓÐVILJINN — J7
Enn er gleði og velsæld í
gargi fuglsins, þvi að bát-
arnir halda áfram að róa.
Hafbjörg var máluð blá í vor,
og þegar hún kom fyrir eyrina
klukkan fimm í gær var birtan
orðin svo blá að maður sá
Hafbjörgu aðeins óglöggt í
fyrstu, því að blámi hennar
rann saman við bláma kvölds-
ins. En eftir því sem hún nálg-
aðist bæjarbryggjuna varð hún
greinilegri, og þá sá maður að
hún var talsvert fiskuð. Hún
lagðist utanvert við bæjar-
bryggjuna rétt ofan við skarðið
sem fisktökuskipið gerði í
bryggjuna um daginn. Þetta
var skip á stærð við Heklu
og sigldi beint á bryggjuna.
Þegar það bákkaði út aftur,
skildi það eftir þetta skarð sem
er meir en fjögúrra metra
djúpt. Þeir á Hafbjörgu settu
fast og sögðust aðspurðir vera
með níu til tíu skippund. Þeir
höfðu fengið það á þrjátíu og
sex bjóð Hornið um Hunds-
vík. Þeir settu bjóðin upp á
bryggjuna og fóru svo að kasta
upp fiskinum. Landmennirnir
komu á vörubíl til að sækja
bjóðin. Þá var farið að rökkva
mikið og billjósin glömpuðu á
blóðugum fiskinum sem lá í
kös á bryggjunni. Þetta var
fremur smár fiskur, en mikið
af ýsu. Landmennimir ,settu
bjóðin upp á bílpallinn og óku
með þau inn á Strönd þangað
sem beitt er handa Hafbjörgu.
Svo voru þeir um borð búnir
að kasta upp öllum fiskinum
og skoluðu dekkið, og fóru nið-
ur í lúkar að sækja brauðkassa
sína og mjólkúrflöskur og komu
upp aftur með brauðkassana
og mjólkurflöskufnar og stukku
upp á bryggjuna og héldu heim
til sín að þvo sér og borða og
kannski leggja sig í tvo - þrjá
tíma unz aftur yrði róið klukk-
an tíu.
Etthvað var að gerast frammi
á bryggjunni, því að stundum
heyrðist rödd sem kallaði:
„Er hó?“
Og önnur rödd sem kallaði:
„Já, það er hó!“
Og þríðja rödd sem kallaði:
„Nei, það er ekki hó!“
Og fjórða rödd sem kallaði:
„Jú, víst er hó!“
Nú var alveg komið myrkur
nema grænleitur bjarmi lýsti
upp loftið fyrir botni fjarðar-
ins, og fjöllin mörkuðust skarpt
við þennan bjarma, og voru
svört, og höfðu glatað þriðju
víddinni, og litu út eins og
leiktjöld á sviði. Landmennirnir
komu aftur og settu upp flatn-
ingsborð á milli tveggja búkka
á bryggjunni og fóru að gera
að aflanum. Upp með öðrum
enda flatníngsborðsins höfðu
þeir komið fyrir allhárri spýtu
og efst á henni logaði pera
sem lýsti upp flatningsborðið
og mennina sjálfa. Áður en
dimmdi hafði ég séð að frammi
á bryggjunni var samankomið
mikið af heyi, og nú sá ég hey-
ið aftur í skímunni sem lagði
frá vinnuljósinu fram á bryggj-
una. Ég spurði mennina hver
ætti allt þetta hey, og þeir til-
tóku tvo bræður sem ættu það.
Þeir hefðu sótt það í þremur
ferðum á trillu suður á bæi í
dag. Þeir hefðu slegið það á
einni eyðijörðinni þar í sumar.
Það mundu vera um tuttugu
baggar sem þeir hefðu sett
þama á bryggjuna. Nú væru
Þeir í fjórðu og síðustu ferð-
inni.
„Æ!“ heyrðist hrópað í hey-
inu frammi á bryggjunni. „Þú
stígur oná hausinn á mér!“
Krakkamir höfðu notað tæki-
færið og farið í felingaleik í
þessum tuttugu böggum meðan
þeir bræður voru að sækja síð-
ustu baggana suður á bæi.
Strákur sem var að leita hafði
stigið ofan á höfuðið á einni
stelpunni sem hann var að
leita að.
„Fundm!" kallaði strákur-
inn.
„Já,“ sagði stelpan. „En
þarftu endilega að stiga oná
hausinn á manni?“
k.
„Þarftu endilega að vera með
hausinn þar sem maður stíg-
ur?“ sagði strákurinn.
Ég hafði gengið fram á
bryggjuna og setzt þar á bagga.
Ég leit yfir heyið og sá að
þetta var einn af þeim fáu
böggum sem ennþá hékk sæmi-
lega saman. Krakkarni.r voru
á góðri leið með að traðka
hina baggana úr böndunum.
Strákurinn og stelpan héldu
áfram að rífast, og þá fóru hin-
ir krakkamir að skjóta upp
kollinum víðsvegar í lieyinu.
Það voru margir kollar. Ég
held þetta hafi verið næstum
allir krakkar í bænum. Þau
söfnuðust utan um strákinn og
stelpuna sem voru að rífast.
„Ég verð ekki með ef það
þarf endilega að stig'a oná haus-
inn á manni", sagði stelpan.
„Meiddi hann þig?“ spurðu
hinar stelpurnar af mikilli sam-
úð.
„Já“, sagði hún. „Haldiði sé
kannski gaman að láta stíga
oná hausinn á sér?“
Hinar stelpurnar sögðu að
það væri áreiðanlega ekki gam-
an að láta stíga oná hausinn á
sér. Þær skömmuðu strákinn.
Þær stóðu sem sé saman sem
ein stelpa í þessu deilumáli.
En strákamir stóðu líka sam-
an sem einn sírákur.
„Ég held hún ætti ekki mik-
íð að vera að derra sig“, sagði
einn þeirra. „Hún steig oná
hausinn á mér áðan“.
„Onei“, sagði stelpan. „Ég
steig ekkert oná hausinn á
þér“.
„Ojú“, sagði strákurinn. „Þú
steigst víst oná hausinn á
mér“.
„Onei“.
„Ojú“.
Og þannig jókst þetta orð af
orði, og fleiri og fleiri blönd-
uðust í málið, þangað til ég
gat ekki betur heyrt en allar
stelpurnar hefðu tstigið oná
hausinn á öllum strákunum, og
gagnkvæmt. Þá gafst ég upp á
að fylgjast með þessu lengur,
en fór í staðinn að horfa á
mennina gera að aflanum úr
Hafbjörgu. Héðan að sjá utan
af brýggjuhausnum bar þá í
miðja suðurhlið gamla fisk-
geymsluhússins sem var alveg
óupplýst og mjög dökkt í myrkr-
inu, og bjarminn frá vinnu-

ljósinu myndaði keilu utan urn
flatningsborðið og mennina,
svo að þetta var eins og að
horfa inn um op á björtum
helli í svörtu klettabelti. Og
mennirnir voru eins og huldu-
menn að gera að fiski. Þeir
voru eins og huldumenn sem
brúka tóbak, því að tveir þeirra
höfðu logandi sigarettur í
munninum og reykurinn sem
kom út úr þeim lagðist eins
og blá slæða yfir flatnings-
borðið; lognið var svo dátt.
Og fuglinn flaug fyrir hellis-
munnann. Hann var eins og
huldufugl. Hann kom fram með
bryggjunni með jöfnu millibili
inn í bjarmann frá vinnuljós-
inu og varð um leið skínandi
hvítur og lét sig falla niður
fyrir bryggjubrúnina og kom
upp aftur nokkru framar og
sveigði til vinstri og gránaði
og dökknaði og hvarf út í
myrkrið, og kom aftur upp að
bryggjunni ofanverðri og flaug
fram með henni inn í bjarm-
ann frá vinnuljósinu, óslitin
röð, óslitinn hringur inn í
bjarmann og út úr honum aft-
ur. Hann rak upp eitt og eitt
garg um leið og hann lét sig
falla niður fyrir brún bryggj-
unnar að ná í eitthvert góð-
gæti sem mennirnir höfðu sett
í sjóinn, en garg hans lýsti
hvorki hungri né kvöl eins og
svo oft þegar lítið eða ekkert
aflast, heldur velsæld og gleði
yfir góðri veiði Hafbjargar.
Hringflug fuglsins var meir í
ætt við tívólí en lífsbaráttu.
Nú voru krakkarnir hættir
að rífast og farnir að leika sér
aftur í heyinu. En ein lítil
stúlka hafði orðið eftir og hall-
aði sér upp að bagganum sem
ég sat á. Hún var á að gizka
fjögurra eða fimm ára gömul
með Ijóst hár.
„Hver steig ofan á höfuðið
á þér?“ spurði ég.
„Enginn“, sagði hún. „En
þér?“
„Enginn“, sagði ég. „Ég var
ekki með í leiknum11.
„Ekki ég heldur", sagði hún.
„Af hverju ekki?“
„Þeim finnst ég vera of Iítil“
Hún klifraði upp á baggann
og settist við hlið mér.
„Þau ættu nú samt að leyfa
þér að vera með“, sagði ég.
„Þó þú sért lítil“.
„Stóru krakkarnir vilja allt-
af ráða öllu“, sagði hún.
„Er hó?“ heyrðist kallað ein-
hversstaðar í heyinu.
„Já, það er hó!“
„Nei, það er ekki hó!“
„Jú, víst er hó!“
„Ég ætla að tala við þau“,
sagði ég, ,,og skipa þeim að
leyfa þér að vera með“.
„Nei“, sagði hún. „Vertu ekk-
ert að því. Þau stíga bara oná
hausinn á rnanni".
Við sátum nokkra stund kyrr
á bagganum og horfðum á
mennina gera að aflanum úr
Hafbjörgu, en vikum okkur síð-
an við og sátum þannig að
andlit okkar vissu út á fjörð-
inn. Bjarminn fyrjr botni fjarð-
arins var nú alveg slokknaður,
og sjórinn var eins og svart
gler í myrkrinu. Ég sá í skím-
unni frá vinnuljósinu að nokkr-
ar stórar heytuggur flutu á
sjónum. Maður gat heyrt það
á ærslum krakkanna að nú
gekk sérlega mikið á fyrir
þeim, og tvær nýjar tuggur
duttu í sjóinn. Síðan kyrrðust
þau aftur. Það var ekki tungl,
en norðurljósin voru farin að
stíga sinn slæðudans á himnin-
um öllum utan frá Nípukolli
innundir Hólafjall. Yfir Hell-
isfjarðarmúlanum blikaði skær
stjarna. Þetta var einmitt þess-
konar veður sem svo oft áð-
ur í sögu mannkynsins hafði
vakið með skáldum og speking-
um spurninguna um Guð. Enda
sagði hún vinkona mín:
„Hefurðu séð Guð?“
„Nei“, sagði ég. „Ekki svo
ég viti“.
„Ég þekki stelpu sem segis't
hafa séð Guð“.
„Hvar segist hún hafa séð
hann?“
„Uppi á himninum. Hún segir
að hann hafi kikt í gegnum gat
á himninum og vinkað til sín“.
„Fannst henni það ekki gam-
an?“
„Jú“, sagði hún. „En held-
urðu hún sé ekki bara að
skrökva?"
„Það er ég ekkert viss um“.
„Jú, hún er ábyggilega að
skrökva. Hún er svo gríðarlega
mikill skrökvari".
„Skrökvarar geta stundum
sagt satt“.
„Hún segir að hann hafi vink-
að til sín og svo hafi hann farið
að mjólka beljuna sína. Held-
urðu það geti verið satt?“
„Já, því ekki það?“
„Að Guð hafi belju, og að
hann mjólki hana sjálfur?“
„Já, því ekki það? Ég er að
minnsta kosti viss um, að ef
Guð hefur belju á annað borð,
þá telúr hann ekki eftir sér
að mjólka hana sjálfur".
„Og veiztu hvað hún segir
líka? Á ég að segja þér það?“
„Já, segðu mér það“.
„Hún segir að það hafi ver-
ið tveir englar sem sittu upp
á beljunni og voru alltaf að
hossa sér á henni, og svo var
einn engill sem halti í halann
á henni. Heldurðu að nokkur
trúi því?“
„Já. Það finnst mér einmitt
mjög trúlegt. Englar eru svo
kátir og alltaf að gera eitthvað
sniðugt".
En það var svo sem viðbúið
að svona háleitt samtal fengi
ekki að vera ótruflað af ærsl-
urn heímsins. Felingaleikur
krakkanna hafði nú enn einu
sinn leystst upp í rifrildi, og
að þessu sinni endaði það með
því að strákarnir sögðu sig úr
lögum við stelpumar og fóru
í eltingaleik í heyinu. Tveir
þeirra þutu framhjá okkur, og
annar þeirra kastaði um leið
heytuggu í höfuðið á vinkonu
minni. Hún strauk stráin af
andliti sér og sagði:
„Voða eru allir strákar leið-
inlegir“.
„Allir?“ sagði ég. „Nei, finnst
þér það? Finnst þér ekki sum-
ir þeirra svolítið skemmtileg-
ir?“
„Nei,“ sagði hún með mik-
illi áherzlu. „Mér finnst þeir
allir hundleiðinlegir“.
Hún fór að hreinsa burt strá-
in úr hári sér. Hún hafði mjög
ljóst hár, og ég sá það greini-
lega þó að vinnuljósið varpaði
aðeins daufri skímu hingaö út
á bryggjuna. Svo sagði hún:
„Agalega sagði einn strákur
ljótt um daginn“.
„Hvað sagði hann?“
„Hann sagðist ætla að ná í
gríðarstóra byssu og skjóta
gat á himininn, svo að guð
og Jesú og allir englarnir
mundi hrinja mður“.
„Ætli hann hafi meint nokk-
uð með því“, sagði ég.
„Jú“, sagði hún. „Og e“inu
sinni bítti hann í nefið á öðr-
um strák“.
„Ætli hann hafi ekki gert
það óvart“, sagði ég.
„Óvart?“ sagði hún, og það
var mikil undrun í röddinni.
„Hvernig heldurðu að það sé
hægt að bíta óvart í nefið á
nokkrum?"
Þetta var sem sé spurning
sem ég mundi eiga erfitt með
að svara. Og þess vegna varð
ég í fyrstu feginn þegar krakk-
arnir orsökuðu nú aftur trufj-
un á samtali okkar. En í þetta
sinn gerðu þau það ekki með
ærslum sínum, heldur þögn
sinni. Þau voru skyndilega orð-
in svo þögul, að það hlaut að
draga að sér athygli okkar.
Við sáum í skímunni að þau
höfðu safnazt í hóp og störðu
öll í myrkrið úti á firðinum.
Þögnin sem yfir hópnum
hvíldi var þrungin miklum
spenningi. Og nú skildum við
hvað þessu olli. Utan af firð-
inum bárust snöggir, stuttir
og hraðir skellir: vélarhljóð:
trilluvélarhljóð.
„Þeir eru að koma“, sögðu
krakkarnir hver við annan lág-
um rómi. „Þeir eru að koma“.
Síðan hlupu þau eins og fæt-
ur toguðu upp af bryggjunni.
„Eigum við ekki að hlaupa
líka?“ sagði ég.
„Nei“, sagði vinkona min.
„Af hverju?“
„Þeir halda kannski að við
höfum farið svona með heyið
þeirra".
„Já, en við höfum ekki gert
það“, sagði hún.
Nú var orðið kyrrt á bryggj-
unni Mennirnir unnu þegj-
Framhald á 8. sjðu
ER
HÓ?
Eftir
JÓNAS
ÁRNASON