Þjóðviljinn - 21.03.1957, Qupperneq 5

Fimmtudagur 21. marz 1957 — ÞJÓÐVILJINN
(5
A »j
Þannig leit út á járnbrautarstöðvumtm í Bretlttndi fyrir tcepum tveimur
árum, þegar járnbrautarverkamenn lögðu sí&ast niður vinnu, auðn og tóm,
þar sem annars allt iðar af lifi. Mmbrautaverkamenn knúðu þá fram |jj
verúlega kauphœkkun, en verðÞólgá ðg dýrtíð knýr þá nú til a& léggja út
í nýjd deilu: ájg
I
Allar llkur taldúr á þvi oð 400.000
fárnbrautaverkamenn bœtist i hópinn
Allar horfur eru á að verkfallsaldaíi sem nú er aö'
rísa í Bretlandi verði sú mesta sem þar hefur gengíð
yfir um langt árabil. 3 milljónir verkamanna í málmiön-
aSinum hafa þegar lagt niöur vinnu eða hafa boöað verk-
fall næstu daga og taliö er nær víst að í þamx hóp bætist
innan skamms 400.000 járnbrautarverkamenn.
Á mánudaginn lögðu 200.000
ekipásmiðir niður Viníiu til að
fcnýja fram kröfu sína um 10%
kauphækkun og á laugardag-
inn munu náláegt 3.0ÓÖ.000 vél-
virkja óg málmiðnaðarmanna
hefja verkfall í sama skyni.
Verkfall jámbrautar-
verbamanna
Reuter segir að óttinn við
verkfall 400.000 járnbrautar-
verkamanna vaxi með hverjum
Pólverjar vilja
gera mikil kaup í
Bandáríkjiuium
Fólská verzlunamefndin sem
hefur dvalizt í Washington að
undanförnu til viðræðna við
bandarísku stjómina er sögð
vilja kaupa mikið magn af
taandarískum landbúnaðarafurð-
um og námuvélum. Verðmæti
þessa vamings er sagt vera um
300 milljónir dollara.
Pólská nefndin er sögð hafa
lýst yfir að pólska stjómin
hafi ekkert við það að athuga
að bandarískir verkfræðingar
annist uppsetningu vélanna í
pólskum námum.
Bandáríkjastjóm hefur þeg-
ar failizt á að selja Pólverjum
landbúnaðarafurðir af offram-
léiðslubirgðum á heimsmark-
aðsverði. Pólverjar vilja aðal-
lega kaupa haðmull, kom og
jurtafeiti
degi. Þeir krefjast einnig 10%
kauphækkunar, en talið er að
stjórn járnbrautahna muni að'
eins bjóða þeim 3% hækkun.
Vinna við 600 skip stöðvuð
Verkfall skipasmiða er al
gert og hefur haft í för með
sér að vinna hefur stöðvazt við
300 skip sem eru í smíðum og
einnig við viðgerðir á 300 öðr
um.
Verðmæti þeirra 300 skipa
sem í smíðum eru nemur nálægt
43 milljörðum króna.
Ef gengið yrði að kröfurn
skipasmiða og málmiðnaða)-
manna myndi kaupgreiðslur t’l
þeirra hækka um fimm millj-
arða króna árlega.
Ef vinna verður lögð niðtir
samtímis í öllum málmiðnaðin
um á laugardaginn munu 4500
fyrirtæki stöðvazt. Hins vegar
getur verið, að aðeins verði gért
verkfall í einhverjxun hluta ið.i-
aðarins í einu, og verði þá valin
þau fyrirtæki sem sízt mega við
því að vinna sé stöðvuð.
aðeins hækkað um 60—65%.
En á meðan kauphækkanir hafa
ekki nægt til að hæta fyrir
hækkun á framfærslukostnaði,
hefur gróði skipasmíðastöðv-
anna, og um leið arður hlut-
hafá, aukizt verulega.
Samúðaraðgerðir í öðr-
um löndum
Dragist verkfall hrezkra skipa-
smiða á Ianginn, eins og horfur
eru á, er búizt við samúðarað-
gerðum starfsfélaga þeirra í
öðrum löndum.
Framkvæmdastjóri belgíska
málmiðnaðarsambandsins, Vict-
or Thys, hefur þannig lýst því
yfir, að skipasmiðir á megin-
landinu muni tvímælalaust neita
að vinna við nokkurt það skip
sem kyrnri að vera sent þangað
frá Bretlandi vegna verkfalls-
ins.

» r
mnar
ur sovetstjornar-
a athygli í Svíþjóð
Sænsk blöð viðurkénna að sumar stað-
hæíingar hennar séu byggðhr á, rckum
Orðsending sovétstjórnarinnar til sænsku stjórnar-
innar, þar sem hún heldur því fram að fjöldi njósnara
hafi verið sendur frá Svíþjóð til Eystrasaltslandanna með
vitund sænsku leyniþjónustunnar, hefur vakið miklá
athygli í Svíþjóð.
Enda þótt sænska stjórnin
og sænsk blöð beri eindregið á
móti því að hún eða starfs-
menn hennar séu riðin við
þetta mál, er þó viðurkennt að
ýmsir þeirra manna, sem nefnd-
ir eru í hinni sovézku orðsend-
ingu, og staðnir hafa verið að
njósnum og skemmdarverk-
um, hafi dvalizt í lengri eða
skemmri tíma í Svíþjóð og
laumazt þaðan úr landi.
Ákærur sovétstjórnarinliár
í sovézku orðsendirigunni er
ferill þrettán dæmdra og nafn-
greindra njósnara rakinn, frá
því þeir fengu þjálfun sína i
Svíþjóð hjá; starfsmönrium
sænsku njósiiáþjÓnustunnar og
bandárískum njósnaforingja,
sem allir ént nafrigréindir, þar
til njósnárarnir Voru hándtekn-
ir í Eystrasaltslöndunum og
játuðu þar sekt sína.
íbúðir þær í Stokkhólmi þar
sem njósnurunum var kennd ^
meðferð þeirra tækja sem þeir
þurftu við iðju sína eru einnig [
nákvæmlegá tilgreindar svo óg
símanúmer og aðrar upplýsing-
ar, sém auðvelt er að ganga úr
skugga um, hvort hæfá sé í.
Sem dæmi um hve nákVæmar
þessar upplýsingar eru, skal
hér tekinn smákafli úr grein í
Isvestía um starfsemi þessara
njósnara. Kaflinn er þýddur
eftir sænska blaðinu Morgon-
Tidningen:
„Njósnararnir Rey, Varma,
Laid, Matiesen, Lattic, Laret-
ey og Saarsen voru á mismun-
andi tímum ráðnir til leyni-
starfsemi í Sovétríkjunum af
Andreason höfuðsmanni í
sænsku leyniþjónustunni og
Bandarikjamanninum Valdin,
sem búsettur var í Sviþjóð, í
samráði við leiðtoga hins svo-
nefnda „Eistneska þjóðarráðs“
sem starfar í Svíþjóð."
Eftir að njósnararnir höfðu
verið ráðnir fengu þeir sérstaka
þjálfun í leynibúðum á þessum
r
1
Sovézk-handarísk samvinna
j' 1. eknisfræðilegum efnum
Bandarísk stofnun sem nefnist Excerpta Medica Fo-
undation, hefur í hyggju að gefa út á ensku ftarlega út-
cirætti úr læknisfræðilegum ritgerðum sem birtast í
rússneskum vísindaritum.
Réttmætar kröfur
Brezkir skipasmiðir styðja
kröfur sínar veigamiklum rök-
um; Þeir sýna fram á að fram-
leiðnin — framleiðslan á verka-
mann — íi skipasmíðastöðvun-
um hafði aukizt um 70% síðan
1946. Á sama.tíma hefur fram-
færslukostnaður einnig hækkað
um 70%, en verðlag á matvæl-
um hefur tvöfaldazt. Kaup
sskipasmiða hefur hins vegar
Dtdrættimir verða samdir
af sovózkum sérfræðingum og
þrjátíu sovézkir vísindamenn,
valdir í samráði við læknis-
fræðideild Vísindaakademíu
Sovétríkjanna, munu sjá um
útgáfuna.
Heilbrigðismálaráðuneyti
Bandaríkjanna hefur unnið að
því að greiða fyrir þessu máli.
Einnig verða gefnar út orðrétt-
ar þýðingar á ritgerðum um á-
kveðin efni.
Excerpta Medica stofnunin
hefur síðan 1946 unnið að því
að auðvelda læknum að fylgj-
ast með því sem gerist í fræði-
grein þeirra í hinum ýmsu lönd-
um. Stofnunin fær styrk til út-
gáfu sinnar frá Bandaríkja-
stjórn.
Útdrættirnir sem ætlað er að
gefa út á þessu ári munu fylla
S00 blaðsíður. Árlegt áskriftar-
gjald er 15 dollarax’, en heimil-
isfang stofnunarinnar er 2 Egst
103d Street New York City.
stöðum: Stokkhólmi, c/o Lö$-
berg, Álvsjö 2, Grimstavágen
24 (sími 47 32 12), Söddenq,
Ösmo (45 km fyrir sunnan
Stokkhólm, íbúð eftirlaunaof-
urstans Andreasons) Stolik-
hólmi, Riksbyvágen 19 (við
Bromma járnbrautarstöðina.)
Stokkhólmi, Odengatan 54,
Lidingö, Plobernagen 5 eða, 7“.
Mikið af svipuðum upplýsing-
um er að finna í grein Isvestía,
og hefur ekki verið borið á móti
því í Svíþjóð, að þær geti st:ið-
izt.
Njósnararnir áttu t. d. að
senda upplýsingar sem þir
kom.ust.yfir í bréfum sem skr:f-
uð voru á dulmáli til ákveðinna
manna í Svíþjóð. Nefnd eru t.
d. Ánna Isaksson, Skulvágerx
24, Huddirige, Einholm, Sugdé*
gafcþn. 80 (2 hæð), Stokkhólrai
og Arni Jurgenson, Trianilgat-
an 6, Hogenás.
í fónim njósnaranna fundust
m. a. 12 útvarpssenditæki,
skammbyssúr, ljósmyndatæki,
sjónaukar, fölsk vegabréf. Auk
þess um fjórðungur milljónar
rúblna, 600 úr og 60 verðmætir
skartgripir, sem þeir áttu ?<5
koma í peninga, ef þörf gerð-
ist á.
Staðliæfingar viðurkenndar
Eins og áður segir hefur
sænska stjórnin borið á móti
því áð hún eða starfsmenn
hennar eigi nokkurn þátt að
þessu máli. Hins vegar hefur
það verið viðurkennt af sænsk-
um blöðum, að margir þeirra
manna sem handteknir hafa
verið í Sovétríkjunum fyrin
njósnir hafi um lengri eða
skemmri tíma dvalizt í Sví-
þjóð, en farið úr landi með dul-
arfullum hætti, án efa til Sov-
étríkjanna.
Dageivs Nyheter skýrir fr.á
þvi, að einn þeirra manna aem
tilgreindir eru í sovézku < rð-
sendingunni, Johan Maltis, ''afi
dvalizt í Svíþjóð árin 19<!3—
49. „Hann kvaddi eistneska fé-
laga sína vorið 1949 og hvarf
úr landi með ólöglegum hættif*.
Sama blað segir frá því að ann-
ar þessara manna, Richard Saaa
liste, hafi ásamt nokkrum fé-<
lögum farið með ólöglegum
hætti úr Svíþjóð og blaðið t<lur
ekki óhugsandi að liann hafi
tekið þátt í neðanjarðarstarf-
semi í Sovétríkjunum. Önuui'
sænsk hlöð hafa birt svipaðar
staðfestingar.
Vegabréf Önnii
Caglio ógilt
ítalska. lögreglan hefur að
beiðni réttarins í Feneyjim,
sem fjallar um Montesimélið,
ógilt vegabréf eins aðalvitnis-
ins, Önnu Maríu Caglio, sem
einnig er kölluð Svarti svanur-
inn. En er ekki vitað hvers
vegna. rétturinn fór fram á
þetta. i