Þjóðviljinn - 11.10.1958, Blaðsíða 5

---Laugardagur 11. október 1958 -— ÞJÓÐVILJINN -— (5
Framhald af 1. síðu,
gildistöku hins nýja Dagsbrún-
arsamnings, að miðað sé
hið umsa.mcpa kaup við ákv"rð-
im verðlagningar og nýjar
verðreglur ákveðnar sem fyrst,
menn B-listans, sem hafa legið
í verðlagsyfirvöldunum til þes®
að fá fram hækkanir á vörum
prósentuna svo að útsöluverð á.j þjónustu. Það er sjálfur
vöru og þjónustu haldist ó- ( gjarni Benediktsson aðalrit-
vjg.breytt. Það liggur nú fyiir gtjóri, átrúnaðargoð B-lista-
að Alþýðubandalagið mun^ manna) sem stöðugt hefur ver-
flytja tillögu um það að á- fg juðandi um að fá hækkaða
lagningarprósentu verði breytt
hafi kaupbreytingin teljandi á- ÞanniS að kauplnækkun Dags-
brúnarmanna hafi ekki ahrit
til hækkunar á nokkurri vcru
hrif á verðlagsútreikninginn".
Þetta er hliðstæð yfirlýs-
ing og birt liefur verið í Iok
allra kaupgjahlssamninga á
lílaiuli um Iang't skeið;
samskjonar yfirlýsing \ar
atvinnu rekendu m geíin
sambandi við Iðjusamning
ána, s jómanna samningana,
iðnaðarsamningana o.s.frv.
Það er því vísvitandi, ósvífin
fölsun að lialda því fi-am að
hér sé um eitthvað nýmæli
að ræða, sem sérstaklega sé
tengt Dagsbrún.
álagningu fyrir Eimskipafélagið
og sérstaklega í sambandi við
hækkanir á kaupgjaldi: Nú
þykjast þessir s"mu menn vera
en þeir verða að sýna
s'nnaskipti sín í \erki, áður
en nokkur lifandi maður
trúir þeim.
eða þjónustu. Forsætisráðherrai fy]gjan(ji því að verðlag hald-
hefur lýst yfir því fyrir hönd igt óbreytt;
Framsóknarflokksins að hann
muni stvðja hið sama. Málið
er nú í þeirra höndvun, þeir
' j geta. ákveðið umsvifalaust að
hækkunin á Dagsbrúnarkaupinu
komi hvergi fram á nokkurn
hátt í vöruverðinu.
Skal hér með ítrekuð á þá
sú áskomn að þeir geri grein Framhald af 12. síðu.
fyrir þvi í Morgunblað nu og veitingar úr lífeyrissjóðnum
Alþýðublaðimi á imjrgun. eig-a a§ verða nokkurs konar
hvaða ákvörðun þeir ætla að jriíirugtarfsemi Iðjustjórnarinn-
Átti ríkisstjórnin að neita
að viðurkenna Dags-
iirúnarsamningana
En það er ómaksins vert að
athuga hvað felst í þessari yfir-
lýsingu. I henni felst það eitt
að við ákvörðun verðlagningar
skuli reiknað með raunveru-
legu kaupgjaldi, reiknað með
staðreyndum. Þegar ákveðið
er verðlag á vöru fá verð’ags-
yfirvöldih í hendur upplýsing-
ar um allan kostnað við hana,
erlent innkaupsverð, flutnings-
kostnað, vinnulaun o.s.frv. og
síðan er ákveðið hvaða álagn-
ingarprósentu megi leggja of-
an á. Að sjálfsögðu reikna
ve r ð 1 a gs y f i rv ö 1 d i n með raun-
verulegum kostnaðarliðum, þar
á meðal raunverulegu kaup-
gjadi, en ekki því sem verið
héfur einhvern tíma áður-
Ef forstæisráðherra heí'ði
neitað að fallast á að reikn-
að væri með nýja Dagsbrún-
arkaupinu, hefði liaiiii þar
með neitað að viðurkenna
Dagsbrúnarsam ni n gana. At-
vinnurekendur liefðu þá sagt
að þeir gætu ekki samið upp
á þau býti að ríkisstjórn
landsins viðurkenndi samn-
ingana ekki.
Málið er nú í þeirra
'höndum
En þótt sjálfsagt sé að reikn-
að sé með staðreyndum við
vérðíagsákvarðanir, þar með
gildandi kaupi, er álagningar-
prósentan háð ákvörðun A'erð-
lagsyfirvaldanna hverju sinni.
Og þótt kaupgjald hækki er
auðvelt að lækka álagningar-
Þiugsefning
Framhald af 3. siðu.
um til lykta, hverju sem fram
vindur.“
Að lokinni ræðu forseta gekk
aldursforseti þingsins, Jóhann Þ.
Jósefsson til forsetastóls og
stjórnaði . þingsetningarfundi.
Mjnntist hann fyrst látins fyrr-
verandi þingmanns, Sigurjóns Þ.
Jónssonar. Fyestaði forsetj síð-
an fundi og lét þess getið að
framhaldsfundinum á mánudag-
inn yrðj stjórnað af Páli Zóph-
óníassyni, næstelzta þingmannin-
lim, því sjálfur væri hann á för-
um utan til að sitja þing Evr-
ópuráðsins.
Sjö þingmenn voru ekki við-
staddir þingsetninguna, en þeir
munu væntanlegir næstu daga.
taka.
ar.
Fyrir skömmu urðu allmiklar kynþáttaóeirðir í Notting Hill
í Bretlandi. Unglingar af hvíta kynstofninum réðust á negra.
bæði á almaimafæri og á hsimilum lieirra. Svo rammt kvað
að þessum óeirðum að mörgum heiðvirðum manninum fannst
Notting Hill vera otðin önnur Little Rock, þar sem kynþátta-
misréttið í Bandaríkjunum er éinna mest. — Á myndinni sést
Lundúnaliigreglan vera að tvístra ceirðarseggjum.
Verða að sýna sinna-
skiptin í verki
En á meðan beðið er eftir
svari, sakar ekki að verka-
fólkið rifji upp hverjir það eru
sem alltaf og ævinlega hafa
barizt fyrir hækkaðri álagn-
ingu. Það er Alþýðubandalagið
sem hefur hafa. forustu fyrir
því að halda verðlagningunni í
skefjum og lækka álagningar-
prósentu atvinnurekenda og
heildsala. En það eru málgögn
Sjálfstæðisflokksins — mál-
gögn B-listamanna í Dagsbrún
— sem árum saman hafa klifað
á því að verið væri að ganga
af atvinnurekendum og heild-
söldum dauðum með of lágri
álagningu. Það eni aðalleiðtog-'
ar Sjálfstæðisflokksins, yfir-t fólki.
Hitt á svn eftir að sýna
sig, hverju Iðjiistjórniii get-
ur ráðið, því svo hörmulega
\a r frá lífeyrissjóðnmn
gengið, að atviniuirekendur
hafa ineirihluta í stjórn^
lians.
íslenzkar bækur Vestur-íslendinga
konrnar heim
eintök af Sögum og kvæöum Einars Bene-
Þorði ekki að halda
félagsfund Nokkur
Var ekki hafður neiimdikt&sonar) Hafblik, Hrannir, Sigríður Eyjafjaröasól,
félagsfundur fyrir kosningar ?tyrstu útgáfur flestra helztu höfuðskálda þjóöarinnar
Nei, Guðjón J»,")rði ekki aðbðr keima og vestan hafs á heilum boröum, þjóðsagna-
halda félagsfund. Var ég lK)rQfn Dg einstakar fágætar þjóðsagnabækur, Lýsing ís-
húinn að tala um það við Guð-lands Ferðabók Þorvaidar - allt á einum staö og
i’°n ffyrií lonsu’ °s ° a 1 iannaiis um þrjú þúsund bækur, — þetta er nýr bókamark-
ollu fogru, en guggnaði þegar , ^ ^ r
á hóiminn kom. Honum hefuraður i Ingolfsstræt. 8, sem opnar i dag.
ekki þótt árennilegt að verja þa§ eru þeir Árni Bjarnason
gerðir sínar frarnmi fyrir Iðju- þókaútgefandi frá Akureyri og
Síðasti dagur bókamarkaSar Máls og
menniiigar í Þingholtsstræti 27
Bókamarkaði Máls og menningar í Þingholtsstræti 27
lýkur klukkan 4 í dag. Eftir þann tíma getur fariö
svo að ýmsar bækurnar verði með öllu ófáanlegar á við-
ráðánlegu verði.
Undanfarna daga hefur fjöldii þín er saga vor, ísland hefur
manna komið til að kaupa) jarl og Snorri skáld í Reyk-
hefti sem þá hefur vantað í
Tímarit Máls og menningar.
Hefur mjög gengið á sum
heftin og einstök þeirra alveg
þrotin.
og ekki sizí rrjkið af dýrmætum
og fágætum ijóðabókum frá 1!)
öld og fyrstu áratugum 20. ald-
ar. Hér befur aðeins verið
minnzt á fátt eitt, af handahófi,
en sjón er sögu ríkari.
Bókamarkaður þessi er ein-
byggðunum vestra. Lét Egill svo j stæður fyrir það hve tekizt hef-
Egill Bjarnason bóksali seni nú
bjóða ti] markaðs, og er tals-
verður hluti þessara bóka ný-
kominn vestan úr Bandaríkjun-
um og Kanada, frá ísiendinga-j
Góðar hækur á, lágu verði
Frá því var sagt í vikunni
að sumar bækur yngri hof-
undanna væru i þann veginn
að þrjóta. En það er líka farið
að ganga á margar úrvalsbæk-
ur eldri höfunda. Bóka sem
hver bókamaður þarf að eiga.
Má þar nefna Ljóð Sveinbjöri\s
Egilssonar, Sigurbraut fólks-
ins eftir Sigfús Sigurhjartar-
son. Þjóðveldið eftir Björn
Þorsteinsson, Dagbók í Höfn
eftir Gísla Brynjólfsson, Ætt-
arsamfélag Einars Olgeirsson-
ar, Dauðs manns ey, Sigling-
in mikla og Frelsisálfan, skáld-
sagnabálk Jóhannesar úr Kötl-
um um vesturfarana, Forn og
ný vandamál og Gátan mikla
eftir Brynjólf Bjai*nason, Vest-
lendinga Lúðyiks Kristjánsson-
ar, bækur Guhhars Ben.: Saga
------------ÚT5T0------
Stjóm Alþjóðabankans sam-
þykkti á fundi sínum í Nýju
Delhi að tvöfalda höfuðstól
bankaris.
holti.
Þá eru og nokkrar þýddar
bækur: ævisaga snillingsins
Chaplins, Jörð í Afríku eftir
Karen Blixen, Vegnrinn til lífs-
ins eftir Makarenko, Þúsund
og ein nótt II. og HI., og síð-
ast en ekki sízt Jóhann Krist-
ófer í þýðingu Þórarins
Bj"rnssonar og eru þau tvö
um mæ'lt, að ekki myndi hafa
sézt jafnstórt safn sjaldgæfra
og fágætra bóka síðan á bóka-
uppboðunum fyrir meir en þrjá-
tíu árum, og væru hér saman
konmar margar þær bækur sem
bókasafnarar hefðu rnest sótt
eftir undnfarna áratugi.
Auk þeirra bóka sem þegar
hefur verið minnzt á má nefna
Biskupasögur Bókmenntafélags-
íns. FJateyjarbók (3860), Þjóðtrú
og þjóðsagnir Odds Björnsson-
ar, 1. og 2. útgáfu af þjóðsögum
Olafs Davíðssonar, Huld (öll),
Þjóðsögur Sigfúsar Sigfússonar,
tímaritin Syrpa og Heimdallur
(heil) og mikill fjöldi annarra
ur að safna til hans miklu af
fáséðum bókurn. Um sumar
þeirra er ekki ólíkJegt að þa r
sjáist aldrei framar á . frjálsum.
markaði“. Verðinu virðist i hóf
stillt, þó að sjálfsögðu megi
alltaf deila um einstök atriði,
meðan verðlagning. bóka í forn-
sölu er svo mjög á reiki og hcr
á Jandi. En reykvískir bókamenn
fá hér einstætt tækifæri að eign-
ast fágætar bækur.
sigur a
ryðpláguhni?
fyrstu bindin að þrjcta, en hið tímarita, gefin út austan hafs og
þriðja er nýkomið út.
I
vestan, rímur og riddarasögur.,
Svertingjahatarar sprengja
menntaskóla í Bandaríkjunum
Brezkir vísindamenn gera scr
vonir um að þeim hafi tekizt
að vinna sigur á ryðplágunni
sem hrjáð hefur mannkynið
allt frá upphafi járnaldar.
Efni sem þeir hafa fundið
var borið á járn sem notað er
í hinni risastóru turnklukku
Big Ben í brezka þinghúsinu.
Það var fyrir hálfu öðru ári og'
Sprenging varö í menntaskólanum í bænum Clintonþað er nú komið á daginn að
í Tennesseefylki í Bandaríkjunum aðfaranótt sunnu-ekkert ryð hefur setzt á járnið
dagsins. Miklar skemmdir urðu á skólabyggingunni ogÞrátt fyrir mesta rakasumar
verður ekki hægt aö nota hana til kennslu. ' sem komið hefur 1 London í 55
ar.
Fyrir tveim árum urðu ó-hefur heitið 5 000 dollara laun- Bretarnir komust á sporið
eirðir í bænum þegar ákvéðiðum fyrir upplýsingar sem leiðaírið 1951 þegar fornleifafræð-
var að leyfa þeldökkum ung-151 kandtöku spellvirkjanna. ingar grófu upp árþúsunda
lingum skólasetu við hlið 850, fkólanefnfn 5 C!inton hefurgamla rómverska mum úr járni,
tilkynnt að liun muni halda a-hnífa, lvkla og skeifur, sem
hvítra nemenda. Enginn vafi erfram 6amkennslu hvitra ogmáttu heita a’gerlega óryð-
talinn leika á því að svertingja-svartra þrátt fyrir spi’enging-brunnar. Jarðvegairinn var
hatarar hafi verið valdir aðarnar og hún leitar nú að hent-rannsakaður og í lionum fund-
sprengingunni. ugum húsakynnum fyrir skól-ust efni sem verndað höfðu
Fylkisstjórinn í Tennesseeann. járnið frá því að ryðga.