Þjóðviljinn - 11.10.1958, Blaðsíða 10

2)
ÓSKASTUNDIN
Bókafrétt
Olga Golbœk: XJng og
aðlaðandi. Með teikn-
ingum eftir Christel.
Þýðandi: Álfheiður
Kjartansdóttir.
Engir hugsa meira um
útlit sitt en telpur
á gelgjuskeiði. Þær gera
oft klaufalegar tilraunir
til að klæða sig eins og
fullorðnar stúlkur og
byrja að mála sig og
haga sér á ýmsan hátt
öðruvísi en hæfir aldri
þeirra. Þetta verður til
þess að mæður þeirra eða
feður ávíta þær og banna
þeim oft stranglega í
stað þess að leiðbeina.
'Éeyndar er oft hægara
'áagt en gert að leiðbeina
línglingum á þessum
áldri.
Nú er komin út bók,
sem gerir kraftayerk, á
;$tut|um týna getur hún
i, úr-.-U ó j j ,
Um spegla
Sþeglar úr stáli og öðr-
um málmi höfðu lengi
tíðkazt, áður en menn
fundu það upp að blanda
saman tini og ikvitoa-
silfri og festa blönduna
á gler. Þá fyrst gafst
mönnum tækifæri til að
sjá sjálfa sig glöggt og
greinilega. Og spegillihn
vakti almenna hrifningu.
Þetta var á sextándu
öld.
breytt háværri argin-
tætu í velsnyrta og prúða
stúlku.
Bókin kom út í Dan-
mörku í fyrra og varð
strax mjög vinsæl. Nú
hefur Álfheiður Kjart-
ansdóttir þýtt hana á
skemmtilegt og gott mál.
Myndirnar í bókinni eru
sérstaklega góðar. For-
Bjössi litli 6 ára sendi
okkur þessa mynd. Kýrn-
ar eru allar i eigu bónda,
sem býr úti á Álftanesi.
Nautið er í girðingu pjns
og lög mæla fyrir, en
við getuni ekki skilið
hvers vegna sól-
in er líka
eldrar ættu að nota
fyrsta tækifæri til að
gefa dóttur sinni þessa
bók.
SKRÍTLA
Faðirinn: Hvert ætlar
þú með þessa mýflugu,
Mangi minn?
Mangi: Eg ætla að fara
með hana inn til henn-
ar mömmu og láta hana
búa til úr henni úlfalda
handa mér. Þú sagðir í
gær, að hún gerði allt-
af úlfalda úr mýflugunni.
Nú ætla ég að sjá Tívem-’
ig hún fer að því.
J otSÁJÍÍ
'ÓSKASTUNDIN — (3
í einum glugganum voru
rauð blóm og þar voru
hvít gluggatjöld, svo
skrýtin, öll með smáum
götum og rósum, sem
voru eins og hélurósirn-
ar, á gluggunum þegar
kalt var í vetur. Hana
langaði til að sjá inn í
þetta stóra hús. Bóndinn
Þriðji dagur.
i Tungu kom út og tal-
aði við foreldra hennar,
en þau fóru ekki af baki.
Á meðan var hún alltaf
að bíða eftir því að þeim
yrði boðið inn í fallega
húsið, en faðir hennar
var víst eitthvað að tala
um að þau þyrftu að
flýta sér. Þetta skildi
'■•’*» telpan- ekki og va'f^’sár-
reið við bóndahn að
bjóða þeim ekki inn í
stofuna þar sem grisj^-
tjöldin voru fyrir glugg-
anum og blómin voru
miklu fallegri en sóleýj*
arnar á túninú.
Hún var reið. Aldrei
skyldi hún: bjóðai bónd-
anum í Tungu inn1 þegar
hún væri orðin stór.. En
hún sagði ékki neitt, hún
var of lítil til að tala um
nokkurn skapaðan hlut.
Svó fékk hún. annað um-
hugsunarefni. Þap vovu
komin niður . að ánn} og
það þurfti að kaííá férjú.
Faðir
baki, setti telpuna á
þúfu, hjálpaði móður
hennar úr söðlinum,
gekk síðan fram á ár-
bakkann og kallaði:
— Hó, hó, gegnum lúð-
ur, sem hann gerði með
því að hálf-kreppa vinstri
höndina og mynda þann-
ig bring. Þá settist móð-
ir hennar hjá henni og
tók hana í keltuna.
Faðir hennar fór svo að
spretta af hestunum. Þá
sagði mamma hennar: —
Sjáðu bátinn út á ánni,
hann er að koma og
sækja okkur. Telpan sá
eitthvað svart sem flaut
yfir ána, þetta var lítill,
Sváttur, ,r'r‘r' tjargafkw
prammi, það sat maður
á, þóftunni og reri ákaft
tyeimur árum.
Telpan var ósköp völt
á'.fotunum þegar mamma
h’éh'nar leiddi hana niður
að ánni, svo settust þær
báðar fram í og telpan
hnipraði sig í fangi móð-
ur sinnar, en faðir he’.m-
ar séttist aftur á þóftu
’íig liéit í tauma beggja
liéstanna, sem syntu á
. eftir bátnum yfir breið-
gn álinn, frísuðu og
hrigtu af sér vatnið, er
þeir komu í land og voru
ólmir að hlaupa af stað
Ferjumaður ýtti báfn*
um að landi með ann-
arri árinni, hinni smeygði
hann undir miðþóftu á
meðan.
Síðan var aftur iagt á
hestana og nú var
mamma látin reiða litlu
telpuna heim að bænum
til afa og ömmu. Það
var torfbær með mörg-
um burstum og grasi
grónum þökum, hvítum
stafnþiljum úr viði og
með litlum gluggum, út
úr einni súðinni var
skrýtið útskot með einu.
gluggakrili. Þetta voru:
mörg hús í röð, á sum-
um voru gliiggár en á
flestum voru ’aðeins dyr.
Eitt hét skemma, annað
bæjardyr og eitt hét eidi-
viðargeymsla og þar fyr-
ir utan var svo kófa-
sneypa þar sem Ijótt;
drasl var geymt.
Telpan • skoðaði inn í
allar gættir. ,Og^svo var
kominn til hennar ’stór
strákur, stærrf^1 Mánni,
sem lyfti heiitti ^iupp á
vegginn milfiK ijJííSý- °S
skemmu, þgr .■á-tti hanrji
heilmikið af leggjum,
sem h'ann kalraði hest-
ana síná, svo átti1 ’hanríi
márgar kýry en .það':voru
kjálkar úr kindahap&um..
Hann átti • Uka nuu’gar.
völur sem hann . bafði f
tvísettum röðúm ’ stokkl
og lagði spýttf!6' ríriíli.
GULLKORN
Það er bétráí?áð -’hlýðs£
á ávítur vitufSimanns eai
á söng heimskra manna,-
Orð af munni viturs
manns eru yndisleg, eri
varir heimskingjan$
'vinna honum tjón.
hertnar fór af og taka úr sér hrollirin.
Sigríður Einars. frá Munaðarnesi:
Fyrsta langferðin
10) -— ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 11. október 1958
Erlend
Framhald af 6. síðu
kenningar kirkjunnar um að
verkamönnum beri að sýna at-
vinnurekendum undirgefni, en
þejr eigi í staðinn að bera um-
hyggju fyrir verkafólki sínu.
OUðan hefur bandalag róm-
^ verkskaþólsku kirkjunnar
og auðstéjtarinnar staðið ó-
haggað. Páfastóllinn er nú tví-
mælalaust stærsti hluthafi í
heimi. Hlutafjáreign hans er
talin nema um þrjú hundruð
og þrjátíu þiúsund milljónum
króna, Fulltrúar páfastólsins
sitja i stjórnum allra meiri-
háttar einkafyrirtækja Ítalíu,
nema bílasmiðjanna Fíat og
gúmmíhringsins Pirelli. Bern-
adino Nogara barón, fjármála-
ráðherra páfastólsins, situr í
stjórnum 74 stórfyrirtækja.
Þrír náfrændur Píusar heitins
XII., furstarnir Carlo, Marcant-
onio og Giulio Pacelli, hafa
safnað miklum auði, bæði fyrir
sjálfa sig og páfastólinn, með
fasteigna- og hlutabréfabraski
fyrir hönd kirkjunnar. Nánustu
ramstarfsmenn auðmannastétt-
ar Norður-Ítalíu í yfirstjórn
kirkjunnar, kardinálarnir Can-
ali, Pizzardo, Micara, Ottaviani
og Piazza, fengu ráðið páfa-
kjöri Eugenio Pacelli. Eftir að
hann varð Píus XII. mynduðu
þeir „fimmhyrninginn“ svo-
nefnda, fengu í hendur œðstu
vöid yfir embættiskerfi og fjár-
munum kirkjunnar. Sá síðast-
nefndi er nú látinn, en hrnir .
tíðíndi
fjórir munu leggja sig í fram-
króka að fá ráðið vali næsta
páfa. Talið er að páfaefni
þeirra sé Siri kardínáli, erki-
biskup í Genúa. Þessir menn
njóta eindregins stuðnings
Ruffjno kardinála, erkibiskups
í Palermo, ókrýnds konungs
Sikileyjar, sem aðhylltist fas-
isma og er sagður ráða yfir
Mafíunni, hinum alræmda
bófaflokki og drottinvaldi á
eynni.
etta eru foringjar hægra
armsins innan kirkjunnar.
En nú ráða vinstri mennirnir,
sem margir kalla sig kristilega
sósíalista, yfir kaþólska flokkn-
um á Ítalíu. Mestu áhrifamenn-
irnir í þeim hópi eru utan
klerkastéttarinnar, svo sem
Fanfani forsætisráðherra, La
Pira, borgarstjóri í Flórens,
og Mattei, yfirmaður olíueinka-
sölu ítalska ríkisins. Þeir stefna
að ýmsum þjóðfélagsumbótum
og vilja auka hlutdeíld hins
opinbera í atvinnulífinu. Þetta
kemur óþægilega við gömlu,
ítölsku auðstéttina og „fimm-
hyrninginn“ í Páfagarði, Til
dæmis hefur Mattei fullan hug
á að leggja undir ríkisfyrir-
tæki sitt rafstöðvar í einka-
eign og efnaiðnaðarhringinn
Montecatini, en í þessum fyrir-
tækjum á páfastóllinn mikíð fé.
Páfaefni kristilegu sósíalist-
anna eru Lercaro kardínáli,
erkibiskup í Bologna, og Mont-
ini erkibiskup í Mílanó, en
„fimmhyrningurinn“ er sagð-:
ur hafa haft af honum kardi-
nálatign sökum stuðnings hans
við róttæka stefnu La pira.
U’nginn treystir sér til að spá
neinu uni úrsht páfakjörs-
ins. Einna mestar líkur þykja
á að hvorugur armurinn hafi
vilja sinn fram og málamiðlun
verði um einhvern aldraðan
kardínála, sem ekki hefur lát-
ið á sér bera í deilunum. Þótt
Píus XII. ætti páfatign sina
„fimmhyrningnum" að þakka
og styddi hann oft, gætti hann
þess vel að tefla ekki einjngu
kirkjunnar út á við í hættu.
Mikið veltur á afstöðu kardí-
nálanna frá öðrum löndum en
Ítalíu. Bandarísku kardínál-
arnir eru hægrimenn en þeir
frönsku vinstrisinnaðir, enda
hafa þeir oft fengið að kenna
á valdi ,,fimmbyrningsins“, svo
sem þegar rit franskra heim-
spekinga, sem lögðu kenninga-
grundvöll kristilega sósíalism-
ans, voru sett á svartan lista
og verkalýðsprestahreyfingin í
Frakklandi bönnuð. Af kardín-
álura frá öðrum löndum en ít-
alíu þykir Armeníumaðurinn
Agagianian líklegast páfaefni.
Hann styðja þeir sem vilja að
kirkjan segi algerlega skilið við
nýlendustefnu Evrópuríkjanna,
forðist að gerast „NATO-
kirkja“ undir bandarískum á-
hrifum og sýni í verki að hún
sé í raun og sannleika alþjóð-
leg stofnun.
M. T. Ó.
Bæjarpósturinn
Framhald af 4. síðu.
einu sinnjj, fullgildir aðalmeð-
limir síns eigin verkalýðsfé-
lags. Nei, það er ekki um-
hyggjan fyrir lýðræðinu, sem
veldur því, að afturhaldið
heimtar allsherjaratkvæða-
greiðslu núna, heídur hitt, að
afturhaldinu notist betur að
kosningávél sinni, treystir því
að það geti með bílakosti sín-
um smalað áhugalausu fólki
á kjörstað, treystir því, að
það geti með fulltingi peninga
sinna, keypt eitthvað af at-
kvæðum. Við vitum hvernig
þetta hefur verið í Dagsbrún-
arkosningum undanfarið: Aft-
urhaldið hefur smáiað og
smalað af sáma kappi og um
alþingis- eða bæjarstjórnar-
kosningar væri að ræða, notað
lúxusbílakost sinn til hins
ýtrasta. Við könnumst við þá,
„félagana" okkar, sem nokkr-
um klukkutímum áður en þeir
ganga að kjörborðinu, koma í
skrifstofu félagsins með fimm,
sex, sjö og átta hundrað kall-
ana, glóðvolga beint úr vasa
afturhaldsins, og greiða
skuldir sinar við félagið,
tveggja, þriggja og fjögurra
ára skuldir til þess að öðlast
aftur kosningarétt í félaginu
sínu. Þessum herferðum aft-
urhaldsins í Dagsbrún hefur
til þessa verið myndarlega
hrundið og evo mun enn
verða. Reykvískþ. .verkamenn,
Dag.s.brúnarmennirnir, sem
mæta a ’ hverjum íundi í fé-
lagi sínu og fylgjast af vak-
andi áhuga með öllum barw
áttumálum þess, munu tryggjat
lista sínum glæsiþíg^p sigur.
Þeir vita, að aðstandendur B-
listans, „andstæðingar komm-
únista", (þ.e. "ándstæðingaf
verkalýðsins), eru sömu'
mennirnir sem töldu; 6%]
kauphækkun méira éii full«
góða kjarabót til handa okk«
ur Dagsbrúnarmönnum, sömut
mennirnir sem til síðustU
stundar reyndu að koma því
til leiðar að teknir yrðu uppí
samningar við lýðræðisþjóð-
ina Breta um stærsta hágs-
munamál reykvískra verka-
manna og allrar ''’íslenzku
þjóðarinnar. Þess vegria segj-
um við: Burt með áhrif þess«
ara manna í félagi okkar,
burt með afturhaldsþjónana,
burt með 6% postulana, burti
með þann hugsunarhátt, sem.
vildi óðfús ganga til samn-
inga við Breta um landhelgis-
málið. Og við gerum meira eit
segja þetta, við kjósum þenn«
an ófögnuð rækilega af hönd«
um okkar í atkvæðagreiðsl-
unni núna um helgina.
Dagsbrúnarmenn,
Iðjnfélagar, tré-
smiðir f
X A