Þjóðviljinn - 18.12.1958, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 18. desember 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Raímagnsverðsvísitala aðalbankastjórans _
sætir harðri gagnrýni
Allmiklar umræður hafa orði'ð í efri deild Alþingis um
Sogsvirkjunarlánið. Hafa þingmenn talið rafmagnsverðs-
vísitölu Vilhjálms Þórs óeðlilega. Páll Zóphóníasson og
Björn Jónsson hafa flutt breytingartillögu um aö skipta
á rafmagnsverðsvísitölu og framfærsluvísitölu til verð-
tryggingar fyrirhuguöum skuldabréfum.
Björn Jóstsson sýndi fram. á í
ræðum sínum hve óeð’ileg er sú
verðtrygging skuldabréfanna
sem Vilhjálmur Þór hefur fund-
ið upp. Upplýsti Björn á fund-
inum í fyrrad., að þetta væri
einkaafstaða Vilhjálms Þórs,
sem ekki hefði lagt málið fyrir
seðlabankastjórnina. Taldi Björn
með öllu óviðeigandi að banka-
stjóri þessi fyrirskipaði Alþingi
jafnfáránlega lagasetningu og
felst í rafmagnsvísitölunni.
Alfreð Gíslason taldi eðlilegt
að verðtryggingin yrði miðuð
við framfærsluvísitölu. Benti
hann á, að yrði rafmagnsvísital-
an lögfest, væri það á valdi
bæjarstjórnar Reykjavíkur hve
verðmæt skuidabréfin yrðu.
Meirihluti bæjarstjórnar Reykja-
vikur gætj hækkað og iækkað
rafmagnsverðið og með því yrðu
Dropi í hafið
heitir skáldsaga eftir Margareth
Jessen, og er hún nýkomin
út á íslenzku.
Skáldsaga þessi fjallar um líf
ungrar stúlku í fiskibæ norður
í Fmnmörk Nær sagan allt frá
því söguhetjan er lítil ung stúlka
og þar til hún stendur uppi sem
þreytt gömul kona. Höfundurinn,
Margareth Jessen er fædd norður
í Tromsö í Noregi og þekkir af
eigin raun líf fólksins sem hún
er að lýsa. Bókin hefur hlotið
góða dóma í norskum blöðum.
Skúli Jensson hefur þýtt bókina.
Hún er 179 bls. Útgefandi er
Ægisútgáfan.
®--------------------------
virðingu Alþingis að leggja i.
Þótt verðgildi peninganna sé
veikt um þessar mundir og virð-
ingin íyrir beim lítil, megi onin-
berir aðilar ekki láta teymast út
í ævintýramennsku af beim sök-
um. Stæði þeim nær að stöðva
hrun hins islenzka gjaldeyris og
verða þannig til að endurvekja
traustið á honum.
Gunnar Thoroddscn tilkynnti
að yrði hugmynd Vilhjálms
Þórs um rafmagnsverðvísitölu
felld úr frumvarpinu myndi
Seðlabankinn telja sig lausan
ailra mála af fyrirgreiðslu um
sölu skuldabréfanna. Skoraði
hann á þingmenn að fella tillögu
Páls og Björns.
Umræðum var enn frestað
vegna tilmæia Bjarna Bene-
diktssonar, því þingf’okkur
að
Síðara bindi af ljóðmælum
Matthíasar er komið út
Þar birtast nær öll kvæðin sem skáldið þýddi
Síðara bindið af Ljóðmœlum Matthíasar Jochumssonar
í útgáfu ísafoldarprentsmiðju h.f. er nú komiö út.
þessi bréf arðmikil eða arðlítil.
Heimildarákvæði þetta væri
undarlegt og varhugavert, og
gæti skapað slæmt fordæmi.
Alfreð taldi þetta í ætt við
spákaupmennsku og gróðabrall Sjálfstæðisflokksins þyrfti
sem væifi langt fyrir eðan halda áriðandi fund.
Utibú Landsbankans á ísafirði
fær nýtt og vandað húsnæði
Nýja húsið var vígt á laugardaginn var
Isafirði í gær. Frá fréttaritara Þjóðviljans
Á þriðjudaginn opnaði útibú Landsbanka íslands hér á
ísafirði í nýju húsnæði. Fór vígsluathöfnin fram á laug-
ardaginn að viðstöddu fjölmenni.
Meðal gesta við vígsluna
voru þeir Valtýr Blöndal for-
maður bankaráðs Landsbank-
ans, Jón Maríusson bankastjóri,
Svanbjörn Frímannsson banka-
stjóri, Adolf Björnsson formað-
ur Félags bankastarfsmanna og
skjalageymsla. Er hún með ný-
tízku útbúnaði, renniskápum,
sem fella má saman og taka
sundur. Eru þeir sænskir að
gerð.
Húsið er byggt eftir sömu
teikningu og önnur hús Lands-
Guðjón E. Jónsson fyrrverandi^ bankans gerðri af Guðjóni Sam-
útibústjóri á ísafirði, en allir ^ úelssyni og Bárði Isleifssyni.
hafa þeir starfað við útibúið k\ Húsgögn smíðaði Guðmundur
Þetta bindi er eins og hið
fyrra, mikil bók, rúmar 700 blað-
ý.'T’...........
Matthías Jochumsson
síður að stærð, mjög myndarlega
út gefin.
í fyrra bindi þessarar útgáfu
á ljóðmælum Matthíasar voru
frumsamin ljóð, en í því síðara
eru eingöngu þýdd kvæði. í eftir-
mála segir Árni Kristjánsson
skólastjóri, sem sá um útgáfuna,
að í bindinu séu „nær öll þau.
kvæði, er hann (Matthías) þýddi
á langri ævi, en þeirra írægust
munu Friðþjófssaga og Manfreð,
enda mynda þau meginþætti
þessarar bókar.“ Árni segir enn-
fremur: „Einungis minni háttar
kvæðum, kveðlingum og kvæða-
brotum hefur verið sleppt, auk
nokkurra sálma, en hins vegar
eru í bókinni kvæði, sem ekki
hafa verið ptentuð í Ijóðasöfnum
skálsins fyrr......Friðþjófssaga
er birt hér í sinni fyrstu gerð,
sem kom út árið 1866, en hún
hefur í síðari útgáfum jafnan
birzt í nokkuð breyttri mynd,
sem skáldið mun hafa talið taka
þeiiri fyrstu fram um fágun,
þótt hún nái henni naumlega að
frumleik."
Barnahjálpin
Framhald af 16. síðu.
Starfsemi Barnahjálpar S. Þ.
nær nú til 97 landa sem á einn punda af mjólkurdufti verið send
eða annan hátt eru skammt á
veg komin og hefur 50 millj.
Menntun nú einnig á dagskrá
Auk þessa hafa 100 millj.
til landa sem skammt eru á veg
komin. Hafa Bandaríkin lagt það
kvenna og barna verið veitt fram af. offramleiðslu sinni í
hjálp. Fjárhagsáætlun starfsem-Llandbúnaði. En Barnahjálpin hef-
Isafirði.
Húsið er 220 m, að stærð,
tvær hæðir, kjallari og ris. Á
fyrstu hæð er afgreiðslusalur
og bankastjóraherbergi, en á
annarri hæð er íbúð fyrir banka-
stjórann, og herbergi fyrir
gesti bankans. I kjallaranum er
peningageymsla, miðstöð, kaffi-
stofa fyrir starfsfólkið og eld-
hús, herbergi til afnota fyrir
viðskiptavini bankans til við
ræðna og fundahalda og svo
Ólafur Thórs gafsf upp
Framhald af 1. síðu.
í hans eigin flokki — og það var
sú könnun sem ekki bar neinn
árangur. Hafa staðið harðvítug-
ustu deilur innan flokksins alla
þessa níu daga, og náðu hámarki
frá laugardegi til þriðjudags, þeg-
ar fundarhöldum slotaði varla.
Áttust þar annarsvegar við þeir
sem ekki töldu stætt á öðru en
að Sjálfstæðisflokkurinn mótaði
einhverja stefnu og flytti hana
í heyranda hljóði; hinsvegar þeir
sem vildu halda áfram að hafa
flokkinn stefnulausan, með öllu
og móti öllu, í von um að lýð-
skrumið kæmi að haldi í næstu
kosningum. Þessi andstæðu sjón-
arrnið tókst ekki að sætta og
því gafst Ólafur Thors uj)p —
án þess að hafa getft ViokkPa
raunverulega tilraun til við-
ræðna við aðra flokka.
Hvað segja kjósendur
Sjálístæðisílokksins?
Þessi málalok eru ákaflega
lærdómsrík fyrir kjósendur Sjálf-
stæðisflokksins. í hálft þriðja ár
hafa þeir nú mátt horfa upp á
það að flokkurinn flytti engar
tillögur um brýnustu viðfangs-
efni þjóðarinnar, hefði enga
stefnu. Þá afstöðu afsökuðu leið-
togarnir með því að það væri
hlutverk ríkisstjórnarinnar að
móta stefnuna, en ekki stjórnar-
andstöðunnar! En nú þegar leit-
að er til flokksins eftir stjómar-
slit, sem stærsta stjórnmála-
flokks þjóðarinnar, kemur í ljós
að liann á enn enga stefnu, að
liann gefst upp við að reyna að
mynda ríkisstjórn, aukinheldur
meir! Skyldu ekki býsna margir
kjósendur spyrja sig hver sé
eiginlega tilgangur slíkra stjórn-
málasamtaka.
Breiðfjörð eftir teikningu Jóns
Karlssonar arkitekts í Stokk-
hólmi.
Bygging hússins var hafinn
árið 1956. Yfirmaður var Óli
J. Sigmundsson Isafirði, en það
eru allt Isfirðingar, sem hafa
séð um bygginguna. Um raf-
lagnir sá Neisti h.f., um pípu-
lagningar Ásgeir Jóhannsson,
múrhúðun innanhúss Helgi
Halldórsson, múrhúðun utan-
húss Marteinn Davíðsson, máln-
ingu á húsakynnum bankans
Guðmundur Sæmundsson og
málningu íbúðar bankastjóra
Friðrik Björnsson.
Otibú Landsbankans tók
fyrst til starfa á Isafirði árið
1904 og var Þorvaldur Jónsson
læknir fyrsti bankastjóri þess.
Núverandi bankastjóri er Ein-
ar Ingvarsson.
★ Þjóðviljinn er málgagn
verkalýðsins. Með því að
styðja Happdrætti blaðsins
leggur þú þinn skerf til
baráttunnar fyrir bættum
kjörum alþýðunnar.
Til heljar og heim aftur
Ný bók eítir kvikmyndaleikarann og her-
manninn Audie Murphy
Til heljar og heim aftur, nefnist nýútkomin bók. Hún
hefur inni að halda frásagnir fótgönguliösmanns úr
síðustu heimsstyrjöld.
Höfundur bókarinnar er Audie
Murphy, bandarískur fótgöngu.
liðsmaður, einmitt sá bandaríski
hermaðurinn sem flest fékk
heiðursmerki fyrir hugrakka
framgöngu í stríðinu. Hann var
í fótgönguliðinu frá því Banda-
ríkjamenn byrjuðu að berjast í
Afríku og því í innrásinni í
Evrópu alla leið norður í Þýzka-
land.
Kvikmynd hefur verið gerð
^ftir bókinni1, — margir hér
munu kannast við Audie Murphy
sem kvikmyndaleikara. Myndin
eftir bókinni hefur verið sýnd
hér — og mun verða sýnd hér
aftur nú í sambandi við útkomu
bókarinnar. Stefán Jónsson
fréttamaður hefur íslenzkað
bókina. Hún er 270 bls. Útgef-
andi er prentsmiðjan Rún.
innar þetta ár hljóðaði upp á
23 millj. dollara, en verður 25
millj. á næsta ári.
Gott fordæmi
Pate frarnkvæmdastjóri sagði
að íslendingar hefðu gefið mjög
gott fordæmi með framlögum
sínum til Barnahjálparinnar og
hefði auðveldað sér að hvetja
ýmsar aðrar þjóðir til að auka
framlög sín. Sér hefði verið það
ánægja að segja 80 þjóðum frá
frarnlagi íslands, og það jafn-
framt að ísland væri ekki ríkt
land heldur erfitt, þar byggi þjóð
fiskimanna og bænda. — Fram-
lag íslenzka ríkisins til Barna-
hjálpar S. Þ. nemur nú meir en
1 kr. á hvern íbúa.
Baráttan gegn sjúkdómum
Barnahjálpin hefur um langt
árabil haft samstarf við heil-
brigðisstofnun S. Þ. og unnið að
útrýmingu ýmissa sótta, en á
síðustu árum hafa verið fundin
meðul við ýmsum þeim sóttum
er skæðast hafa herjað í frum-
stæðum löndum. í stríðinu gegn
sjúkdómunum hefur einkum ver-
ið lögð áherzla á að útrýma
berklum, malaríu, kynsjúkdóm-
um, tracoma (augnveiki) og
holdsveiki. Holdsveiki var lengi
talin ólæknandi, en á síðustu
árum hefur verið fundið meðal
sem læknar hana í börnum og
stöðvar hana í fullorðnu fólki.
Malaríu útrýmt á næslu 10
árum
Baráttan gegn sjúkdómunum
hefur verið gerð með góðum ár-
angri. Af 65 millj. veikindatil-
fella af yows (kynsjúkdómi)
hefðu 15 millj. verið læknaðar,
12 millj. holdsveikisjúklinga.
Malaría var stærsta dauðaorsök
í mörgum hitabeltislöndum og
hefur náðst mikill árangur Fbar-
áttunni við malaríu við að eyða
flugunni sem ber hana, dreifa
eitri yfir landsvæðin þar sem
hún helzt við. Eru góðar vonir
um að takast muni að útrýma
malaríu á næstu 10 árum.
Þá hefur verið kostuð berkla-
rannsókn á 250 millj. börnum og
lögð til meðul fyrir 150 millj
börn.
ur stutt að því að löndin kæmu
upp mjólkurvinnslustöðvum sjálf.
og hafa lagt til vélar í 150 slik-
ar stöðvar.
Fram að þessu hefur starfsem-
in miðazt við baráttuna gegn
sjúkdómum og skorti, en nú hef-
ur einnig verið byrjað að kenna
börnum í frumstæðum löndum
lestur og skrift. Fastir starfs-
menn Barnahjálparinnar eru 150,
þeir leiðbeina og skipuleggja, ers.
löndin sjálf leggja til annað
starfsfólk.
„Litlu jóiin“ í Melaskólanum
Pate var áður iðnrekandi í
Bandaríkjunum en tók að sér
hjálparstarfsemi í heimsstyrjöld-
inni fyrri og hefur nú lagt
„bisness" sinn á hilluna og ver-
ið íramkvæmdastjóri Barnahjálp-
ar S. Þ. í 12 ár.
Hann kvaðst kynna sér aðbún-
að barna í öllum iöndum sem
hann kæmi í — en ísland var
80. iandið sem hann kemur til
á vegum Barnahjálpar S. Þ.
Hann kvaðst nýlega hafa komið
til Taskent í Sovétríkjunum og
Moskva og héraðsins umhverfis
og kynnt sér þar barnaheimili og
barnaspítala. Varðandi aðbúnað
barna væri starf -Sovétríkjanna
slíkt, að hver þjóð mætti vera
stolt af.
í gær skoðaði hann Melaskól-
ann hér, og hitti á „litlu jólin’’
hjá börnunum Hann kvað Mela-
skólann einn fallegasta barna-
skóla sem hann hefði séð í
nokkr.u landi.
Pate fór frá íslandi í. gær-
kvöldi.
Dalen
Árið 1942 kom út í Danmörku
skáidsagan , Dalen“ eftir Þor-
stein Stefánsson og hlaut höf-
undur H. C. Andersens verðlaun-
in fyrir hana það ár. Tveimur
árum síðar var hún gefin út hér
hjá Bókfellsútgáfunni í íslenzkri
þýðingu Friðjóns Stefánssonar.
Nú nýlega hefur bókin, sem
var með öllu uppseld, verið gefin.
út aftur í Danmörku, litið eitt
hreytt og ber heitið „Den Gvldne
Fremtid". Nokkur eintök munu
hafa borizt í bókaverzlanir hér.