Þjóðviljinn - 26.10.1960, Side 6

Þjóðviljinn - 26.10.1960, Side 6
6) ÞJÓf>VTLJINN —-Miðvikudagur 26. óktátoer 1960 SmSfiBiStlÍIÍJ5 þlOÐVILIINN Útneíandl: Samelnlnearflokkur alþíBn — Bóslaltltaflokkurtnn. - KltstJórar: Uaenúe KJartansson (ábj. Uaenúe Torít ólafsson. Bte- urOur OuBmundsson. — Préttarltstidrar: tvar S. Jdnsson. Jón BJavnasor. — Auelfslneastjóri: OuBeelr Maenússon. — Rltstjórn. -voT-tSat- «ttvlýs1r'a,ar. nrentsmlBJa: SkólavBrBustle 1B. — Btat 17-500 (« llnur). - IskrlftarrerB kr. 45 i min. - Leususðluv. kr. 100 PrentsmtBJa ÞJdBvllJans. K.-1 rnr Einkavmuriuu I'jcss sjást mörg merki að bandarísk stjórnar- * völd hafa áhyggjur af hinni’víðtæku gagn- sókn íslendinga gegn hernáminu. Hingað hafa að un danförnu komið þeysandi . f jölmargir er- indrekar AtlanzhafsbandaLagsins og Bandaríkj- anna, auðsjáanlega í þeim tilgangi að stappa stálinu í hérlenda hernámssinna. Sá síðasti er aðstoðarhermálaráðherra Bandaríkjanna, James H. Douglas, sem kom hingað í fyrradag ásamt ýmsum herforingjum og öðrum aðstoðarmönn- um. Ráðherrann átti viðtal við blaðamenn her- námsblaðanna á Keflavíkurflugvelii og ræddi þar af miklum innileik um vini sína. hér á landi. Alþýðublaðið hefur eftir honum: „Hann kvaðst hafa komið til íslands ... 1956, þegar hann tók þátt í viðræðunum um herstöðvarnar hér. Hann kvaðst þá hafa kynnzt hér mörgum íslenzkum ráðamönnum og orðið vinur sumra þeirra. Eink- um gat hann Guðmundar í. Guðmundssonar utanríkisráð:heg-ra“. rinkavinurinn er sem sé Guðmundur í. Guð- mundsson utanríkisráðherra,. og vináttan er sprottin af samningunum 1956. Þá hafði Guð- mundi í. Guðmundssyni sem kunnugt er verið falið að framkvæma endurskoðun á hernáms- samningnum í því skyni að bandaríski herinn yrði látinn fara af landi brott. Tillöguna um þetta hafði Guðmundur í. Guðmundsson sjálfur flutt á þingi. fengið hana samþykkta með veru- legum meirihluta og staðfesta af þjóðinni í al- mennum þingkosningum; síðan hafði Guðmund- ur tekið að sér að framkvæma tillöguna sem ut- anríkisráðherra í vinstri stjórninni, og var það loforð meginatriði í stefnuyfirlýsingu stjórnar- innar. En þegar til efndanna kom haustið 1956 sveik Guðmundur í. Guðmundsson tillöguna sem hann hafði sjálfur flutt og tekið að sér að fram- kvæma, en samdi um það í staðinn að Jiernáms- liðið dveldist hér um ófyrirsjáanlega framtíð. Eru það einhver ósæmilegustu eiðrof íslenzkrar stjórnmálasögu og því sízt að undra þótt aðstoð- arhermálaráðherra Bandaríkjanna telji Guð- mund sérstakan einkavin sinn. „Vinir“ Banda- ríkjanna í hersetnum löndum eru einmitt menn af slíku tagi. rkki fór aðstoðarráðherrann neitt dult með það um hvað hann ætlaði að ræða við einka- vin sinn. Alþýðublaðið hefur eftir honum „að hér væri ætlunin að hafa deildir úr flugher og flota á næstu árum“. Bandaríska herstjórnin telur sig ekki þurfa að fara fram á samninga um þessi atriði eða önnur; hún tilkynnir aðeins fyr- irætlanir sínar. Og auðvitað stendur ekki á einkavininum, þótt tillagan sem hann flutti og fékk samþykkta 1956 standi enn í gildi. j fögnuði sínum yfir endurfundunum við Guð- mund í. Guðmundsson skyldi bandaríski hermálaráðherrann þó minnast þess, að ekkert er fallvaltara í heiminum um þessar mundir en einmitt „vinir“ Bandaríkjanna; þeir hafa hrap- að einn af öðrum að undanförnu og fall þeirra orðið þeim mun meira sem „vináttan“ var talin innilegri. Loforð þau sem Guðmundur í Guð- mundsson gefur hermálaráðherranum nú kunna þegar til lengdar lætur að reynast jafn haldlítil og hátíðlegir svardagar hans um brottför hers- ins 1956. — m. mt ua Herra forseti, góðir hlustendur. Nú eru liðnir 8 mánuðir síðan Alþingi samþykkti serh lög h:ð nýja efnahagskerfi rikisstjórnarinnar. Vegna almennrar óánægju með hið nýja kerfi bað foir sætisráðherra þjcðina um að sýna biðlund og veita ríkis- stjórninni starfsfrð svo reynslan fengi að skera úr um giidi hins nýja efnhágs- kerfis. Þrátt fyrir þær miklu byrð- ar, sem lagðar voru á þjóðina- og þær sérstöku fórnir, sem • v'nnustéttimar hafa orðið að færa vegna hinnar nýju efna- hagsmálastefnu, hefur ríkis- stjórnin fengið starfsfrið og þjóðin sýnt þá biðluhd sem um var beðið. En nú er reynslutími hins nýja efnahagskerfis liðinn. Biðtiminn er búinn. Nú verður ríkisstjórnih að þola, dóm þjóðarinnar yfir hinu nýja efhahagskerfi. Nú- verandi’ stjórnarflokkar hafa farið sameiginléga með stjóm landsins óslitið í nærfellt tvö ár. Þéír geta þvi ekki með sahngírni borið við stúttum stjórhartímá, eða ónægum undirbúningi af þeim ástæð- um. Efnahagsstefna ríkis- stjórnarinnar var líka sögð vandlega undirbúin og þaul- hugsuð af. hinum fæmstu sérfræðhigum. Gjaldeyrisstaðan hefur stórversnað og dregið úr sparifjármyndun En hvað segir svó 8 mán- aða reynsla af hinni nýju efnahagsstefnu — þeirri stefnu sem rikisstjórnin gaf nafnið viðreisn? Þegar við- reisnin var samþykkt lagði ríkisstjórnin á það megin á- herzlu að stöðva yrði frekari skuldasölnun við útlönd, iivað sem það kostaði. Þá var sagt, að byrði þjóð- arinnar af vöxtum og afborg- unum erlendra skulda væri orðin óbærileg og meiri en hjá nokkurri annarri þjcð ,,að undanskilinni einni‘“, eins og það var orðað. En hvað hefur svo gerzt í þessum efnum á 8 mánuða reynslutíma viðreisnarstefn- unnar ? Samkvæmt nýlega gefnum upplýsingum ríkisstjórnar- innar sjálfrar hefur hún tek- ið ný lán cg heimilað ein- staklingum og félögum að taka ný lán á þessum reynslú- tíma, sem samtals nema um 750 milljónum króna. Lán þessi eru flest til 2 ára en önnur til nokkurra mán- aða. Skuldasöfnunin við útlönd hefur því stóraukizt, pn ekki minnkað. Vaxta- og afborgunarbyrð- in hefur því líka aukizt, en ekki minnkað. Annað höfuðatriði viðreisn- arinnar var að bæta þyrfti gjaldejTÍsátððu þjóðarinnar. Reynslan sýnir, að gjald- eyrisstaðan hefur stórversnað séu þær gjaldeyrisskuldir taldar með, sem nú er stofn- að til með stuttum vöru- kaupalánum, eða gjaldfresti á innfluttum vörum. Sparifjármyndun átti að aukast við hina nýju stefnu í peningamálum. Það hefur einnig reynzt rangt. Samkvæmt opinberum skýrslum bankanna nam aukningin á innstæðufé í bönkum o g sparisjóðum 50 milljónum króna lægri upp- hæð á fyrstu 7 mánuðum yf- irstandandi árs, en hún nam á sama tima árið 1959. Þannig hafa ýmsir þýðing- armestu þættir peningamál- anna farið gjörsamlega á annan veg, en viðreisnar- stefnan lofaði. Erlendu skuldirnar hafa auldzt. Greiðsiubyrðin við útiönd hefur aukizt. Gjaldeyrisstaðan hefur versnað. Sparif járaukningin er minni en áður. Þetta eru staðreyndir sem blasa við allra augum og þeim þýðir ekkert að neita. bátar hafa legið bandnir vðgna fjárhagserfiðlelka En hver hefur svo reynslan orðið af viðreisninni á aðal- atvinnuvegi þjóðarinnar ? Þegar viðreisnarstefnan var lögfest 'lýsti ríkisstjórnin því yfir: að höfuðverkefnið væri að koma atvinnulífi þjóðarinn- ar á traustan og heilbrigð- an grundvöll. Og því var sérstaklega lýst yfir, að efnahagsráðstafan- irnar yæru við það miðaðar, að sjávarútvegurinn yrði eft- irleiðis rekinn „hallalaust, án bóta eða styrkja". Otgerðarmenn hafa þ«gar kveðið upp. sinn dóm yfir viðreisninni. Að lokinni vetr- arvertíð var haldinn fjöl- mennur fundur útvegsmanna á vegum Landssambands ís- lenzkra útvegsmanna. Þar lýstu útvegsmenn því yfir einum rómi að hagur þeirra hefði stórum versnað við liimir nýju efnahagsráð- stafanir og ríkisstjórnin lirugðizt gefnum loforðum. Og til þess að undirstrika hve alvarlegum augum út- vegsmenn litu á þau nýju viðhorf, sem skapazt hefðu við viðreisnina, samþykktu þeir einrcma þannig orðaða ályktun: „Að gefnu tilefni telur fulltrúafundurinn að í framtíðimii skuli ekki hefja vertíð fyrr en tryggð- m ur liefur verið viðunandi sta rfsgrund vöilur fyrir fiskiskipaflotann og samningar undirritaðir \ið fiskkaupendur.“ Þannig lýsa útvegsmenn því beinlínis yfir, að vertið skuli ekki hatln að* nýju fyrr en viðunandi • starfsgruirdvöli- ur fáist íyrir ■ fiskiskipaflol- ann aftur. Þessi sámþykkt útvegs- marina í LÍÚ ér þúngúr dóm- ur um Viðreísnarstefnu stjórnarinnár og a'varlegur er hann fyrir ríkisstjórnina þegar þess er gætt, að mikill meirihluti þeirrá manna, sem samþykktina gerðu voru stuðningsmenn hennar fram að þeim tíma að samþykktin var gerð. Almennur fundur útvegs- manna á Austurlandi lýsti því yfir í sumar, að hann teldi að hagur bátaflotans hefði versnað til mikilla muna v:ð hinar nýju efnahagsráðstaf- anir og að ekki kæmi til mála Vaxtahækkun hj svarar 22% hækk Algjört skilningsleysi rík- isstjórnarinnar og sérfræð- inga hennar á málefnum framleiðslunnar hefur hvergi komið eins áþreifanlega í ljós og varðandi vaxtapólitíkina. Útflutningsframleiðslu okk- ar er gert að greiða þrefalda og fjórfalda vexti á við það, sem keppinautum okkar er- lendis er gert að greiða. Augljóst er, að sérfræðing- ingar rikisstjórnarinnar hafa enga grein gert sér fyrir á- hrifum hinna háu vaxta í framleiðslukostnaðinum. Þegar hækkun váxtanna

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.