Þjóðviljinn - 19.09.1962, Blaðsíða 7

sína á samkomunni á Þinghól í Kópavogi. (Ljósm. Þjóðv. A.K.).
hvað sem því líður, þá hefur
íslenzku þjóðsögunni láðst að
spinna sinn þráð um annan
viðburð, sem liggur okkur nær
'i tímanum, þann viðburð, er
Alþingi íslendinga samþykkti
inngöngu íslands í Atlants-
hafsbandalagið. Svo mikið
hugarflug hefur íslenzka þjóð-
in ekki, að hún hafi talið tár-
in á kinnum þeirra alþingis-
manna, er greiddu atkvæði með
hiuitdeild íslands í hernaðar-
bandalagi því, sem kennt er við
þetta mikla haf. íslenzku þjóð-
inni hefur aldrei dottið í hug,
að' valdsmenn vorir hafi fellt
jafnvel tár þeirrar tegundar,
sem kennd eru við þá við-
kvæmu skepnu, er krókódíll
nefnist, þegar þeir gerðust að-
ilar að Atlantshafsbandalaginu.
Nei, þeir skrifuðu ekki undir
með tárum, hitt er öllu senni-
legra að þeir hafi skrifað und-
ir með hinu smurða viðskipta-
brosi kaupahéðinsins, enda allt
athæfi þeirra kaupmennsku-
legt í frekasta lagi. Við getum
fyrirgefið Arna lögmanni og
Brynjólfi biskupi og þeim öðr-
um forfeðrum vorum, er þeir
létu undan vopnuðu ofbeldinu
í Kópavogi fyrir þremur öld-
um, en við getum ekki fyrirgf-
ið valdsmönnum okkar, er þeir
fórnuðu hlutleysi okkar og
raunverulegu sjálfstæði fyrir
hálftóman baunadisk og gerðu
þetita vopnlausa land að víg-
hreiðri erlendra stórve’da. Við
getum jafnvel ekki fyrirgefið
*. þeiim út frá þeirri forsendu að
þeir hafi ekki vitað hvað þeir
voru að gera. .Þeir vissu vel
hvað þeir voru að gera, að
öðrum kosti yrði maður að
telja þá í hópi hálfbjána. Nei
þeir ofurseldu land sitt er-
lendu herveJdi vitandi vits og
með snjóhvíta samvizku. Því
meiri verður þeirra sök og
þyngri.
Við íslendingar höfum til
þessa mátt segja okkur sjálf-
um það til hróss, að minni
okkar væri sérlega trútt og
við höfðum ekki fyrr lært að
draga til stafs en við tókum
að skrá allt það sem við mund-
um. Þegar dró úr skapandi'
hæfileika þjóðarinniar til að
rita söguleg meistaraverk tók-
um við afrit af því, sem við
höfðum áður skráð, skrifuðum
annála eins og óðir menn, fest-
um allan fróðleik, er við kunn-
um, á blað, og að þessari iðju
unnu allar stéttir þjóðar'nnar,
lærðir og ólærðir, höfðingjar,
bændur og umrenningar. Allt
sem á hendur okkar hafði bor-
izt skyldi varðveitt og geymt,
enginn viðburður mátti týnast
í haf" gleymskunnar. Við
gleymdum heldur engu. Sagan
var okkar Mf og tilverumynd,
og þegar við tókum aö vakna
til meðvitundar um þjóðarrétt
okkar, þá var jafnan leitað til
hinna rykföllnu skjaiá og við
kröfðumst réttar okkar sem
sögulegs réttar. Hin hlátur-
milda herraþjóð okkar hafði
oft mikla gléði af þessum
sögulegu réttarkröfum okkar,
sem við sóttum ssx aldir aftur
í tímann. En íslendingar voru
nú einu sinni svona gerðir:
þeir voru þjóð, sem engu gátu
gleymt.
En því miður virðist þessum
hæfileika okkar vera farið að
förlast. Á tímum asans og
hraðans virðist minni manna
verða styttra, það sem var æsi-
fregn í gær er gleymt í dag.
Áður en varir höfum við
gleymt misgjörðum valds-
manna okkar og fyrirgefum
þeim við kosnmgaborðið af
siliku langlundargeði, sem
drottni einum er samboðið.
Þau samtök hernámsandstæð-
inga, sem starfað hafa nú um
nokkurt skeið, hafa meðal ann-
ars viljað örva minni þjóðarinn-
ar, stæla það, því að boðorð
okkar í baráttunni gegn her-
numdu Jandi er þetta: Þú mátt
ekki gleyma! Þú mátt ekki
gleyma þeirri staðreynd, að þú
lifir í hernumdu landi, að Jand
þitt getur orðið fyrsti skot-
spónn'nn á lijarnorlrustyrjöld.
Á þeirri stundu sem þú minn-
ist þessa hefurðu brúað bilið
milli íslenzkrar fortiðar cg ís-
lenzkrar framtíðar. A1 iar sögu-
legar erfðir íslenzltu þjóðar-
innar minna hana á það, að
hún er vopnlaus þjóð, sem má
ekki mnnsb’óð sjá, þótt margt
hafi hún skrifað um slíkt. í
annan stað máttu minnast
þess, að 'I þeim heimi sem við
nú lifum i, er hlutleysið eina
vopnið, sem við getum be'itt,
eini ltosturinn til að fá lifað
í vígtrylltum heimi. Það er
glæpur gagnvart íslenzku
þjóð-inni að neyta ekki þessa
kostar. Og því stöndum við á
þessum stað, Kópavogi, til þess
að minnast þess, er vér urðum
að afsala okkur sögulegum
lífsréttindum okkar. Og því
göngum við t'l Reykjavíkur til
þess að mir.na þjóð'.na á það
sem í húfi er frámtið okks:r,
til þess að brýna hara á þsssu:
Þú mátt ekki gleyma! Þú mátt
ekki láta læða að þér svefn-
þorni. Þú verður að vera vak-
andi, ekki aðeins ýfir söguleg-
um erfðum þínum, heldur
einnig yfir þeirri framtíð, sem
nú rís myrk og ógnandi fyrir
sjónum þínum.
Ein risasprengja nóg til að
eyða Suðvesturland
múgmorðtæki úr löndum ann-
Landsfundur Samtaka hernámsandstæðinga arra þjóða.
gerði eftirfarandi ályktun um herstöðina og
stríðshættuna:
Samtök hernámsandstæðinga skora á alla
íslendinga að hugleiða herstöðvamálið af al-
vöru og gaumgæfni. Þau eru þess fullviss, að
hleypidómalaus yfirvegun málefna hlýtur að
leiða til þeirrar niðurstöðu, að herstöðvarnar
verði að víkja, ef íslenzka þjóðin á að lifa og
gegna því hlutverki friðflytjandans, sem henni
ber í heiminum.
Álýktuninni fylgir svohljóð-
andi greinai'gerð. Millifyrirsagn-
ir eru. Þjóðviljans:
Herseta stórveida í Jöndum
smærri þjóða er veigamikil or-
sök þes.5 hættuástands, sem ríkt
hefur í heiminu.m hálfan annan
áratug og stofnar Jífi cg framtíð
alls mannkyns í voða. Herstöðv-
ar sem einn aðili kallar varnar-
stcðvar telu.r annar . áíásarstöðv-
ar og grípur til gagnráðstafana
sem magna viðsjár og vígbún-
aðarkapphlaup.
íhluiun
Auk þess sem herstöðvar stór-
veldanna utan landamæra
þeirra ala á styrjaldarótta og
styrjaldarhættu., verða þær eins
og dæmin sanna tilefni íhlutun-
ar stórvelda u.m .innanlandsmál
ríkja, þar sem herstöðvar þeirra
eru. Þegar stórveldin beita
vopnavaldi. ti.l að varðveita
hernaðarítök sín í framandi
'löndum, má ekki mikið útaf
bera til þess að slík átök breið-
i'sV út' ög ’verði að' stól'styrjöid.
Barútta friðarhreyfinga um
heim al.la.n gegn styrjaldarund-
'irbuningi og * vígbúnaðaræði
beinist því ekki sízt að þ.ví
marki, að allar erlendar her-
•stöðvar verði lagðar niður,
stórveldin flytji heri sína og
Drápstœknin
Herstöðvar hvar sem er
magna viðsjár í heiminum, en
þar að auki kalla þær í stór-
veldastyrjöld á árásir með ger-
eyðingarvopnum yfir þjóðirnar
sem þær hýsa. Því er margyfir-
lýst af hálfu beggja meginstór-
veldanna, að fremsta mark
hernaðaráætlana þeirra sé að
eyða hernaðarmætti andstæð-
ingsins með kjarnorkuárásum á
herstöðvar hans, hvar _sem þær
eru ni.ður komnar. Gilpatric, að-
stoðarlandvarnaráðherra Banda-
ríkjanna, lýsti. því yfir 22. októ-
ber í fvrra, að bandarísk kjarn-
orkuárásarvoon, flu.gvélar og
eldflau.gar, skiptu „tugum þús-
u.nda, og nvðvitað höfum við
fle’ri snrengíur en ei.na á hvert
vopn“. Nokkru efti.r að Gilpat-
ric flutti ræðu.na, sem til var
vitnað, kunngerði Malinovskí,
landvarnaráðberra Sovétrík.i-
anna. að þru réðu yfir kiarn-
orkuvoonu.m, sem gefðu þeim
fært að legg.ia í rúst allar stór-
borgir Bandaríkianna og ger-
evða .iafnframt bau ríki, sem
léð hafa land undir bandarískar
herstöðvar. Sýnt hefur verið
fram á bað með rökum, að
sprengimáttur kjarnorkuvopna-
birgða stórveldanna samsvarar
tugum tonna af dynamiti á
hvert mannsbarn á jörðunni.
Síðan þessar yfirlýsingar voru
gefnar, hefur ekki linnt kjarn-
orkusprengingum stórveldanna
tveggja í tilraunaskyni, en frá
þeim sáldrast eitur og ólyfjan
yfir hnöttinn. íslenzkir her-
námsandstæðingar fcrdæma
þann ábyrgðarlausa leik að
heilsu alinna og óborinna.
Keflavik
Það er á allra vitorði, enda
yfirlýst í skrifum bandarískra
herfræðinga, að herstöðvarnar á
fslandi, og þá einkum Keflavík-
urflugvöllur, eru hluti af her-
istöðvakerfi, sem miðað er við
kjarnorkustyrjöld. Keflavíkur-
flugvelli er sem stendur ætlað
hlu.tverk lendingarvallar fyrir
árásarflu.gvélar frá öðrum og
stærri flugstöðvum.
Gagnkvæm gereyðing her-
stöðvakerfa stórveldanna yrði
meginmarkmið þeirra í kjarn-
orkustyr.jöld, og meðan herstöð.
er á íslandi, eru engar líkur til
að íslendingar fái komizt und-
an því að þola verstu hörmung-
ar islíks hildarleiks. Fyrir
skömmu. skýrði málgagn sovét-
hersins frá því, að kæmi til
styrjaldar yrði ibandariskum her-
st§ðvu.m hvar sem er í heimin-
um eytt með 100 megatohna
véfnissprengjum, sem válda
mu.ndu gereyðingu 40 kílómetra
frá sprengingarstað og stór-
kostlegri eyðileggingu í 80 kíló-
metra fjarlægð.
Vegalengdin frá herstöðinni
á Miðnesheiði til miðbiks
Reykjavíkur er 36 kílómetrar.
Innan 80 kílómetra fjarlægðar
frá herstöðinni eru. staðir eins
og Stokkseyri, Selfoss, Þing-
vellir og Bcrgarnes. Sprengi-
áhrifin ein frá risasprengju,
sem spryngi yfir Keflavíkur-
flugvelli, myndu því leggja í
auðn byggðina við sunnanverð-
an Faxaflóa og valda stórfelldu
tjóni um vestanvert Suðurlands-
undirlendið og upp í Borgar-
fjörð, svo að ekki sé minnzt á
helryksskýið, ,sem fylgja mundi
yfir landið eftir vindátt. Yrði
komið upp kjarnorkukafbáta-
stöð í Hvalfirði, myndi árásar-
hættan, sem yfir fslandi vofir,
stóraukast.
LifsnauSsyn
Sé eyðileggingarmáttu.r múg-
morðsvopnanna hafður í huga,
er ljóst, að allt skraf um árang-
ursríkar almannavarnir í kjarn-
orkustyrjöld er annað tveggja,
vísvitandi tilraun ti.l að blekkja
almenning eða vottur um óaf-
sakanlega vanþekkingu.
Þescar staðreyndir sýna, hver
lífsnauðsyn íslenzku þjóðinni
er, að hinar erlendu herstöðvar
í landinu séu lagðar niður og
herinn verði.- á brott. En afnám
herstöðva á íslandi væri ekki
aðeins sigur fyrir heilbrigða
sjálfsbjargarhvöt lítillar þjóðar.
Sérhver ávinningur friðarstefnu
í baráttunni við herstöðvastefnu
hvar sem er í heiminum hefur
'áhri.f um alla heimsbyggðina.
Afnám herstöðva í einu landi
ljær öðrum þjóðum rök og eyk-
ur þeim þrótt og. sigurvissu í
baráttu.nni gegn erlendri her-
setu í sínuni löndum. Hver
þjóð, sem losar sig við erlehda
hersetu cg tekur sér stöðu utan
hernaðarblakka, hefur með því
lagt sitt lóð á vogarskál friðar-
ins.
Miðvikudagur 19. september 1962 — ÞJÓÐVILJINN — (7,