Þjóðviljinn - 11.04.1963, Blaðsíða 4

4 SfiÐA
ÞIÓÐVILIINN
ÚtKCfandi:
Bitstjórar:
Sameiningarfloklcur alþýðu — Sósialistaflokk-
urinn. —
ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson, SigurS-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason, Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm auplýsingar. orentsmiðja: Skólavörðust. 19
Simi 17-500 (5 línur) Áskriftarverð kr 65 á mánuði
Jl/lesta tjónið
ll'annskaðaveðrið yfir íslandi kom svo óvænt
*■” að margir bátar voru á sjó, líka litlu bát-
amir sem erfiðast eiga í slíkum veðraham um
vetur. Bæði menn 'og fré voru farin að vona að
yeturinn, svo mildur og stilltur, ætlaði að yerða
góður óslitið til vors. Það varð þó ekki og um-
skiptin urðu svo snögg og ofsaleg, norðans't'orm-
ur, bylur og hörkufrost, að stórtjón varð, mesta
tjónið sem fámenn þjóð getur beðið, mannslíf
’tapast. Ofviðrið minnir enn á hætturnar á sjón-
um og skyldu allra íslendinga að stuðla að því
að allt í mannlegu valdi sé gert til að draga úr
slysahættunni og afstýra manntjóni. Hér var
fyrir skömmu minnt á tillögu sem legið hefur
fyrir Alþingi í allan vetur, um nákvæma rann-
sókn sjóslysa á undanförnum árum og ráðstaf-
anir sem gerá mætfi vegna vitneskjunnar sem
slík rannsókn gæfi. Tillaga þessi, flutt af Karli
Guðjónssyni og Gunnari Jóhannssyni, var í gær
afgreidd sem ályktun Alþingis, og þarf að ganga
vel eftir því að hún verði framkvæmd heiðar-
lega og rösklega. Einskis má láta ófreistað til að
afsfýra mannfallinu á íslenzka fiskiflotantim.
Dómur verSur ekki umfíúinn
Ojómannastéttin er ekki stór hluti af þjóðinni.
^ Raunar svo lítill hluti að það virðist óskilj-
anlegf útlendingum, sem hafa einhverja hug-
mynd um hve mikils virði sjávaraflinn er fyrir
allt atvinnulíf og þjóðlíf íslendinga, hve lítill
hluti þjóðarinnar sækir sjó og aflar fisks. Þann-
ig er það ekki efamál, að allt sem núverandi
ríkisstjóm telur sér helzt fil gildis, svo sem
að tekizt hefur að viðhalda nægri atvinnu, er
vegna hins stóraukna sjávarafla á undanförn-
um árum. Sú staðreynd er meira að segja við-
urkennd af þeim sem til þess eru settir að mála
sem hagstæðasta mynd af afkomu þjóðarinnar
núna rétt fyrir kosningar.
jPn Hvernig hefur stjórnin og úfgerðarmenn
þakkað sjómönnum? Ríkisstjórnin hefur
haft forgöngu um árásir á sjómannakjörin,
beinlínis gerzt aðili að hinum ósvífnu og fárán-
legu kjaraskerðingarherferðum sem íhaldsklík-
urnar í Landssambandi íslenzkra útvegsmanna
og Félagi íslenzkra botnvörpuskipaeigenda hafa
lagt í einmitf þessi ár, þegar vinna sjómanna
hefur fært þeim gróða meiri en dæmi eru til á
íslandi.’Tímum saman hefur flotinn verið stöðv-
aður. Á sama tíma hefur ríkisstjórnin svo skipu-
lagf óðaverðbólgu með tvennum gengislækkun-
um og óhemjulegri skatta- og tollheimtu og
heytt menn til sívaxandi vinnuþrælkunar.
Stjórnarflokkarnir virðast ætla að þeir geti með
smáv-egis lagfæringum á lögum og með því að
sýna hina margumtöluðu „framkvæmdaáætl-
un“ síðustu daga síðasta þings kjörtímabilsins
aflað sér fyrirgefningar á fjögurra ára mis-
gjörðum og vanrækslu. En svo fátækleg iðrun-
armerki, svo vesöl áætlun, rétt fyrir andlát
ríkiss’tjórnarinnar, verða tæpast áhrifamikil. s.
Komið verði upp Tunnu-
verksmiiju á Skagaströnd
ÞINCSjA Þ|ÓÐVIL|ANS
Gunnar Jó-
hannsson
flytur eftir-
farandi
þingsálykt-
unartillögu
um byggingu tunnuverk-
smiðju á Skagaströnd.
„Alþingi ályktar að fela
ríkisstjóminni að láta gera
kostnaðaráætlun um bygg-
ingu tunnuverksmiðju á
Skagaströnd með sömu af-
kastamöguleikum og tunnu-
verksmiðjan á Siglufirði.
Kostnaðaráætluh þessari
verði lokið fyrir næstu
árarnót.1*
Tillögunni fylgir svo-
hljóðandi greinargerð:
s,Á fundi, sem haldinn var i
veykafólksdeild Verkalýðsfélags
Skagastrandar 17. marz 1963,
var samþykkt áskorun á þing-
menn kjördæmisins að beita sér
fyrir því, að byggð verði tunnu-
verksmiðja þar til starfrækslu
þann tíma, sem staðbundið at-
vinnuleysi er þar á staðnum.
sem er 3—5 mánuði ár hvert.
1 bréfi, sem flm. barst frá
Skagaströnd, er frá því skýrt,
að lítil sem engin atvinna hafi
verið þar síðan snemma í fe-
brúar. Stærri bátamir hafa all-
ir farið suður á vertíð, enda
var afli bátanna mjög tregur
þann tíma, sem þeir reru frá
Skagaströnd, sérstaklega þó í
febrúar. Bátamir eru að mestu
leyti mannaðir mönnum úr
plássinu. Á vertíð suður hafa
farið allmargir menn. Eftir er
þó stór hópur verkafólks, sem
hefur ekkert að gera. Litlar lík-
ur eru fyrir því, að úr rætist
með atvinnu fyrr en kemur
fram á vor. Á Skagaströnd eru
íbúar yfir 600 manns. Er þvi
auðséð, að á þessum stað er
allmikið vinnuafl ónotað, sem
gæti skapað mikil verðmæti i
þjóðarbúið, ef réttilega væri á
haldið, auk þess sem það er
þjóðarhneyksli, að íólk sku’i
búa við landlægt atvinnuleysi
ár eftir ár, án þess að það op-
inbera geri minnstu tilraun til
þess að bæta úr slíku vand-
ræðaástandi.
1 lögum um tunnuverksmiðj-
ur ríkisins, frá 29. maí 1957,
segir svo í 3. gr.: ,Stefnt skai
að því, að allar tunnur, sem
síldarframleiðslan þarfnast, séu
smiðaðar í tunnuverksmiöjum
ríkisins, að svo miklu leyti sem
það brýtur ekki í bága við
milliríkjasamninga.“
Eins og þessum málum er
háttað, vantar mjög mikið á, að
tunnuverksmiðjur ríkisins fram-
leiöi nægjanlegt 'magn af tóm-
tunnum undir þá síld, sem seld
er á erlendan markað. Árlega
eru keyptar til landsins tugir og
jafnvel hundruð þúsunda tóm-
tunna. Innflutningur á tóm-
tunnum krefst mikils gjaldeyr-
is umfram það, sem þyrfti, ef
tunnumar væru smíðaðar hér
innanlands. Ég fæ því ekki bet-
ur séð en allt mæli með því, að
tunnusmíði hér innanlands
verði stóraukin frá þvi, sem nú
er. Það skiptir ekki öllu máli.
hvar slíkar verksmiðjur yrðJ
reistar. upp á flutningskostna*
- Fimmtudagur 11. apríl 1963
til að gera, ef á annað borð
þarf að flytja tunnur á milil
söltunarstöðvanna.
Á Skagaströnd er til staðar
stórt geymsluhús sem byggt
var í sambandi við síldarverk-
smiðju ríkisins. Þetta mikla
geymsluhús er mjög .lítið notað
Það virðist þvi auðsætt, að það
mundi nást samningar við síld-
arverksmiðju ríkisins um leigu
'á þessu húsnæði undir tunnu-
efni og tómtunnur.
.(
Þar sem hér er um að ræða
allstórt fyrirtæki, sem kosta
mun nokkrar milljónir króna.
tel ég rétt, að ríkisstjóm sé fal-
ið aö láta gera kostnaðaráætl-
un um byggingu tunnuverk-
smiðju á Skagaströnd af líkri
stærð og tunnuverksmiðja rfkis-
ins á Siglufirði. Að lokintii
þeirri rannsókn verði málið
lagt fyrir Alþingi“.
Verður unnt að brúa
helztu farartálmana?
Á fundi í sameinuðu Þingi
s.l. laugardag fylgdi Karl Guð-
jónsson úr hlaði tillögu til
þingsályktunar um opnun vega-
sambands mijli Fljótshverfis í
Vestur-
S Skafta-
fells-
sýslu og
Suður-
sveitar í
Austur-
Skafta-
fells-
sýslu, en
Karl flyt-
ur þessa
tillögu- á
samt Lúð-
vík Jós-
efssyni.
Er þar gert ráð fyrir að fram
verði látin fara nákvæm rann-
sókn á mögulelkum þess að
koma á öruggu vegarsambandi
milli þessara byggðarlaga og
gera brýr úr varanlegu efni á
helztu vatnsföll á þessari leið,
eða staurabrýr sem e.t.v. þyrfti
að endumýja öðru hvoru.
Karl minnti á það í fram-
söguræðu sinni, að vatnasvæði
Skeiðarársands má nú heita
eini raunverulegi farartálminn,
sem kemur í veg fyrir opnun
vegarsambands milli þessara
byggðarlaga og þar með um
leið opnun hringvegar um-
hverfis landið. En á þessu
svæði falla Skeiðará og Núps-
vötn til sjávar og hafa oft
komið í þau allmikil jökul-
hlaup. Á síðari árum hafa
hlaupin þó ekki verið eins
stórkostleg og áður. enda hafa
jöklar minnkað til mikilla
muna undanfarið. Mætti því
telja tímabært að fram fari
gagnger rannsókn á því hvort
ekki væri unnt að brúa þessi
vatnsföll varanlega, en að öðr-
um kosti kæmi mjög til
greina að setja á þau staura-
brýr, sem e.t.v. þyrfti þá að
endurnýja að meira eöa
minna leyti’eftjr jökulhlaup.
Opnun vegasambands þama
myndi hafa geysimikla þýð-
ingu fyrir samgöngukerfi
landsins í heild. Eins, og nú
er háttað eru samgöngur á
landi við Austurland t.d. mjög
erfiðar einkum, þó yfir vetrar-
mánuðina, auk þess sem leið-
in er geysilega löng. Ef unnt
væri að opna leiðina sunnan
jökla myndi Austfjarðaleiðin
styttast um nær 500 km., eða
fullan helming, og einnig er
líklegt. að sú leið yrði tiltölu-
lega örugg að vetrarlagi. Þá
mætti einnig telja það öruggt,
að þessi leið yrði mjög vin-
sæl ferðamannaleið þar sem
hún kæmi til með að liggja i
gegnum einhver sérstæðustu og
fegurstu héruð landsins. Og
síðast en ekki sízt myndu
blómleg héruð, sem nú eru
mjög einangruð, komast i þjóð-
braut, ef unnt reyndist að opna
vegarsamband milli nefndra
héraða, og kynni það að hafa
gagnger áhrif á þróun viðkom-
andi byggðarlaga. Lagði flutn-
ingsmaður áherzlu á, að hér
væri því um svo stórt mál að
ræða, að einskis mætti láta ó-
freistað til þess að hrinda þvi
í framkvæmd, ef á því teld-
ust tæknilegir möguleikar.
Tollskráin drifin
í gegnum Alþingi
Tollskrármálið var tekið fyr-
ir á kvöldfundi efri deildar s.l.
fimmtud. og var frumvarpið þá
afgreitt til 3. umræðu. Stjórn-
arflokkámir felldu allar breyt-
ingartillögur Alþýðubandalags-
ins um lækkun tolla á algeng-
ustu neyzluvörum, búsáhöldum
og heimilistækjum svo og bygg-
ingarefni.
Breytingartillögur Alþýðu-
bandalagsins náðu til þeirra
vöruflokka, sem mestu máli
skipta fyrir afkomu almennings
en þingmenn stjörnarflokkanna
felldu þær allar sem fyrr segir.
Rannsókn á orsökum
sjóslysa síðustu ára
í fyrrad. var tollskráiri síðan ,
afgreidd frá efri deild, og var
málið tekið til fyrstu umræðu á
síðdegisfundi í n.d. i fyrra-
dag. Virðast stjómarflokkamir
því ráðnir í að afgreiðsla þessa';
stórmáls verði sa,m a,llra , yfir-,
borðskenndust“ á Alþingi, eins
Og einn þingmanna stjórnarliðs-.
ins, Ólafur Bjömsson komst að:
orði við umræðu málsinsí i
fyrradag. .. p ;.4,
Þingfundir í gær*
Fundur var í gær í samem-
uðu þingi og voru allmörg mát.
afgreidd til nefnda. Samþ'ykkt‘
var sem ályktun alþingis þings-
ályktunartillaga um lausn íiaka
af jörðum og þált. um , rannc
sókn á sjóslysum. Þá 1 vár og'
kosið í úthlutunamefnd ilfsta
mannalauna. ■-,../jíJzOV
Að loknum fundi í samein
uðu þingi var þoðaður fundur
f neðri deild. !0'
------------h--------—

Geir Gunilársson (Alþ.banda-
lag) mælti fyrir áliti allsherj-
amefmdar, sem lagði til að tll-
lagan yrði samþykkt, með
smávægilegum breytingum. Til-
lagan felur í
sér að fram-
kvæmd verði
nákvæm rahn-
sókn á orsök-
um hinna tíðu
sjóslysa sem
orðið hafa hér
við land und-
anfarin ár og jafnvel stundum
að því er virðist í sæmilegu
sjóveðri. Verði síðan eftirlit
með breytingum skipa, stað-
setningu veiðarfæra o. þ. u. 1.
ef ástæðá þýkTr til að rann-
sókn iokinni. Allsherjarnefnd
hafði sent frumvarpið til
Slysavarnarfélagsins. Far-
marma- og fiskimannasam-
bands íslands, Alþýðusam-
bandsins og skipaskoðunar-
stjóra. Skipaskoðunarstjóri tók
ekki beina afstöðu til málsins,
en allir hinir aðilarnir mæltu
eindregið með samþykkt tillög-
unnar. Framsögumaður minnti
á það, að tillaga þessi væri
ekki flutt að ófyrirsynju. Und-
anfarin ár hefðu orðið margir
skiptapar hér við land, án
þess að unnt væri að gera sér
fyllilega grein fyrir orsökum
þeirra. Þetta gerðist á sama
tíma og skip væru yfirleitt
mun stærri en áður og búin
fullkomnari öryggistækjum. Sú
skýring væri engan veginn
fulinægjandi að „öll skip gætu
sokkið". Rannsaka þyrfti m.a.
hvort breytt veiðarfæri gætu
stefnt sjóhæfni skipa í hættu.
Á það mætti einnig benda, að
af 6—7 skipum af sömu gerð
sem byggð voru skömmu eftir
stríð væri nú aðeins tvö ofan-
sjávar. Þegar þanriig atburðir
gerðust væri fyllsta ástæða til
að láta fara fram nákvæma
rannsókn á sjóhæfni skipa af
þessari gerð, ef unnt væri að
koma með því í veg fyrir skip-
4apa og manntjón.
^ Gunnar Jóhannsson (Alþ-
bandal.) þakkáði allshefjar-
nefnd fyrir afgreiðslu á mál-
inu. Ljóst væri að hér væri
mikið vandamál á ferðinni, en
Jþestu skípti, að allir aðilar,
sem hlut ættu að máli, leggðust
á eitt um að rnnnsókn sem
þessi nái tilgang, sínum.
)0
)ÍP
IX,.
Sængurfstnaður
— hvítur og mislitur
Rest bezt koddár.
Dúnsængur.
Gæsadúnsængur.
Koddar.
Vöggusængur og svæflar.
úði*
Skólavörðusiiu 41.