Þjóðviljinn - 11.04.1963, Blaðsíða 16

Seðlabankinn hefur í hótunum:
,Fjármálalegar aðgerðir
til að skerða líf skjörin
f skýrslu Seðlabankans sem
birt var í fyrradag er greint frá
því að á síðasta ári hafi aukning
þjóðarframleiðslunnar numið 5%
máðað við árið áður, en árið
1961 var hún talin hafa num-
Ið 3%. Á þessum tveimur ár-
um er þannig um 8% fram-
leiðsluaukningu að ræða. Á
þessum tvemur árum hefur vísi-
tala vöru og þjónustu hækkað
mun örar en kaupgjaldið, þannig
að kaupmáttur timakaupsins hef-
ur rýmað — raunverulegt kaup
hefur Iækkað. Verkafólk hefur
þannig ekki fengið sinn hlut af
aukningu þjóðarframleiðsiunnar,
nema að því leyti sem menn
hafa lagt á sig aukið erfiði, enn
lengri vinnutíma en nokkru
sinni fyrr.
Þrátt fyrir það þótt raunveru-
legt kaup hafi þannig lækkað
er í skýrslu Seðlabankans talað
um að launahækkanir séu „nú
orðnar svo miklar, að óhjá-
kvæmilegt er að varpa fram
þeirri spumingu, hvort þjóðar-
búið geti borið þær án alvar-
legra áfalia“. Og síðan koma
Ægir laskast
af brotsió
Er varðsikipið Ægir var við
leit og aðstoð í mynni Eyja-
fjarðar í gærdag, fékk hann á
sjg 2 brotsjói. Ekki var í gær
gott að gera sér grejn fyrjr
skemmdunum, en álitið er að
skemmdir hafi orðið á böndum
í síðunni. Þá bilaði ratsjáin
við seinni sjóinn, en hún komst
fljótlega í lag aftur.
Skipið var enn í gær að leita
að Hafþóri frá Dalvík og gafst
ekki tækifæri til að huga nán-
ar að skemmdunum.
hótanir þær sem ævinlega er}>
að finna í þessu árlega plaggi
Scðlabankans. Þar segir svo:
„Það þarf að miða stefn-
una í peninga- og fjármál-
um við það að hamla á móti
þeirri miklu þenslu í eftir-
spum, sem nú ríkir. Enda
þótt nokkur greiðslujöfnuður
hafi orðið í fjármálum rík-
isins síðastliðin ár, hefur rík-
issjóður ekki með fjármála-
legum aðgerðum hamlað neitt,
sem heitið getur, á móti vax-
andi þenslu. Eins og útilitið
er nú í efnahagsmálum, má
fastlega búast við þvf, að þörf
verði öflugra ráðstafana af
hálfu ríkisins í því skyni að
draga úr umframeftirspurn í
þjóðarbúinu. Við þær aðstæð-
ur, sem ríkja hér á landi nú,
eru fjármálalegar aðgerðir
ríkisins áhrifaríkasta meðalið
til þess að koma í veg fyrir
örari aukningu eftirspumar
en’ framleiðslugeta þjóðarbús-
ins leyfir".
ir „Þensla“ og „umfram-
eftirspum" eru aðeins fín orð
um lífskjör og kaupgetu almenn-
ings; á því sviði þarf að „hamla
á móti“ og „draga úr“.
if Til þess þarf að beita fjár-
málalegum aðgerðum“, en hin
mikjlvirkasta þeirra er gengis-
lækkun, og Seðlabankinn hefur
sem kunnugt er vald til að fram-
kvæma hana þegar honum sýnist
í samráði við ríkisstjómina.
Fróðlegt er að bera þessar
grímulausu hótanir Seðlabank-
ans saman við hegðun stjómar-
flokkanna um þessar mundir,, en
þeir þykjast vera önnum kafn-
ir við það að úthluta fé í allar
áttir til þess að bæta lífskjörin
og auka kaupgetuna — öðm
nafni „þensluna" og umframeft-
irspumina" — fyrir kosningar!!
Fimmtudagur 11. april 1963 — 28. árgangur — 85. tölublað.
Hrakningar á Siglu-
íjaríarskarSi
Siglufirði í gær. — Siglufjarð-|
arskarð lokaðist um hádegi í gær
og er skrattanum skemmt með
þeirri lokun. Skarðið hafði opn-
azt um morguninn og náðu
nokkrir bílar að komast yfir
skarðið og fór síðasti bíllinn
skömmu eftir hádegi héðan. Þetta
var jeppabifreið með hjónum
og tveimum börnum og náði
hún loks kl. 4 í morgun að
Hraunum, sem er fyrsti bærinn
£ Fljótum. Hafði bíllinn fest
sig skömmu eftir að hann náði
vestur yfir háskarðið og var
sendur hjálparleiðangur úr
Fljótunum er aðstoðaði bílinn í
áfangastað. Hafði fjölskyldan
setið í bílnum nálægt fimmtán
klukkustundum og var orðin
þrekuð af kulda. Enn er lands-
móti skíðamanna frestað og ó-
víst um áframhald þess. Það er
líka hægt að fá of mikinn
snjó. — H.B.
Hörkufrost í gær-
dag um ailt iand
Guðir og dýr - úr steini
Farandsýning á mexíkanskri Iist i 3000 ár hefur á undanförnum
árum vakið mikla athygli og aðdáun í fjöimörgum höfuðborgum
í austri og vestri. Myndin er af einum sýningargripanna: Pafagauks-
höfði úr basalti. Þessi gripur er talinn vera frá því um 900 og
var notaður sem mark við knattleik heilagan, sem táknaði bar-
áttuna milli sólar og myrkurs. Höfuðið var hcngt upp í fimm
metra hæð og áttu Icikmenn að henda boltanum gegnum þann
hring sem nafnið myndar. — Sjá fleiri myndir og grcin í opnu
— 8. og 9. síðu.
Þjóðviljjnn átti tal við Pál
Bergþórsson veðurfræðjng síð-
degis í gær og spurði hann
frétta af veðurfari og veður-
horfum um páskana. Páll sagði,
að heldur hefði dregið úr ill-
viðrinu fyrir norðan í gær,
einkum vestantil. Gekk meira á
með éljum í gær en í fyrradag
og rofaði nokkuð til á millL í
gær var hvassast á Austurlandi,
10 vindstig á Hólum i Horna-
firði, en annars staðar fór veð-
urhæðin ekki upp fyrir 8 vind-
stig. Sunnanlands, frá Öræfa-
jökli vestur undir Reykjanes-
fjallgarð, var léttskýjað, en
annars staðar á landinu var
skýjað og víðast hvar snjóél.
Frost herti hins vegar í gær og
var það frá 6 stigum á Loft-
i

sölum og Kirkjubæjarklaustri og
alit upp í 13 stig í Möðrudal,
Grímsey og Æðey. í Reykjavík
var 9 stiga frost kl. 3 síðdegis.
Páll taldi að von væri á að
heldur drægi úr veðrinu á næst-
unni, en þó væru horfur á norð-
anátt enn um sinn og erfitt að
segja fyrir um páskaveðrið.
Bifrsiðasvning
í dag verður opnuð í Há-
skóiabíój sýning á bifreiðum
frá hinum heimskunnu verk-
smiðjum, Citroen og Panhard.
Sýningin er haldin á vegum ís-
lenzka umboðsins, Sólfell h.f.,
og stendur næstu daga.
Þarna verða sýndar þrjár
tegundir. Citroen ID 19. Pan-
hard PL 17 og Citroen 2CL.
Jríma sýnir þrjá
mþáttunga eítir
Odd Björnsson
Leikflokkurinn Gríma er að
æfa, þrjá einþáttunga eftir
Odd Öjörnsson, sem hefur
þegar getið sér nokkurn orð-
stír fyrir leikskáldskap og
hefur sömuleiðis látið til sín
taka á sviði leiklistargagn-
rýni. Frumsýningin verður
skömmu eftir páska.
Þegar við gengum inn í
Tjarnarbæ sátu þeir upp á
senu Valdimar Lárusson og
Sveinbjöm Matthíasson og
æfðu „Framhaldssöguna". Þeir
voru frámunalega vesældar-
legir kyndarar á einhverjum
óákveðnum nökkva og styttu
sér stundir við að hugsa um
Valdimar Lárusson og Sveinbjöm Matthíasson ieika þá ves-
ælu kyndara í „Framhaldssögunnii". Máske er spurt: hefur
þú étiö kexkökuna? — máske er spurt: hvað var ég kominn
iangt í sögunni? — (Ljósm. Þjóðv. A. K.).
kvenfólkið í framhaldssög-
unni sem annar þeirra les
upp, ef þeir þá ekki rifust
út af einhverri andskotans
kexköku. Það var mikil auðn
og tóm yfir þessu mannlífi
káetunnar. Engin póesía hefði
Matti sagt.
Leikstjórinn Helgi Skúla-
son var mjög á ferð og flugi
og hafði nokkrar áhyggjur af
því, hvemig stjóma ætti
hreyfingum leikaranna í þessu
litla rúmi, sem persónunum
er markað.
Já, Helgi stjómaði tveim
þessara einþáttunga Odds, og
var vel ánægður með þetta
verkefni, væru þessi verk
mjög vandlega og alvarlega
unnin. Hann stjómar semsagt
, þessum þætti um kyndara tvo,
sem em reyndar þessháttar
pérsónur að þeir gætu alveg
eins verið oní öskutunnum.
Ennfremur stjómar hann
þætti sem heitir Kóngulóin.
Þar er dregin fram úr end-
urreisnartímum einhver stór-
fenglegasta glæpafjölskylda
þess atburðarríka og ástríðu-
fulla tímabils — Alexander
páfi Borgia svo og Lúkretsía
og Sesar. og ennfremur Don
Juan.
Það er óþarfi að rifja líf
þessarar fjölskyldu upp sér-
staklega — hún lifði sem-
sagt á tíma þegar glæpir vom
persónulegir ög með nokkmm
hætti glæsilegir, — f saman-
burði við þá fjarstýrðu skrif-
stofuglæpi sem nú tíðkast f
þeim stóra heimi og hafa auð-
vitað margfalt djöfullegri af-
leiðingar en eiturbyrlanir og
hnífsstungur. Og er familían
vitaskuld freistandi efni —
segir ekki Eliot að hann muni
ekki skorta félagsskap og
skemmtun f himnarfki þvf
Lúkretsía Borgía verði brúð-
ur sín.
Aðspurður um þennan þátt
segir Helgi að hann hefjist i
sönnum renessansstíl en síðan
er sá stíll brotinn upp inn-
anfrá og lýkur öUu með mikl-
um skelfingum.
Oddur fellst sjáfur á þessa
athugasemd. Og hann bætir
því við, að í þessu leikriti
styðjist hann ekki við nein
ákveðin söguleg atvik — þetta
fólk hafi blátt áfram verið
sú heppilegasta holdtekja
hugmyndar sinnar. Og hug-
myndin beinist að rannsókn
á valdi eðli valds. Það er
farið aftur í miðaldir, það
er byrjað í raunsæjum stíl,
blekkingunni er stillt upp —
síðan er þessi stíU brotinn
upp, og um leið er verið að
þrengja að þeim hlutum sem
skipta höfundinn máli, koma
nær eðli þeirra.
Þriðji þátturinn heitir og
er Partí, segir Oddur, og ger-
ist á 17. hæð í skýjakljúf
hér í bænum. Það verður
áreiðanlega talið absúrd. En
sjálfum finnst mér það mjög
raunsætt.
Ég myndi ekki kalla þessi
leikrit mín ádeiluleikrit. Það
er um að ræða eitthvað á-
kveðið í umhverfinu sem
sækir á mann — þau eru
sprottin af tilfinningu, til-
finningu sem verður auðvitað
að vera einhvers virði — og
svo er vakið kompósisjón um
hana inn í þanh kassa sem
við köllum leikhús. Og aðferð-
in: að reyna að sýna hug-
mynd eða tilfinningu leiksins
á sem markvissastan og ein-
faldastan hátt .
Já, frumsýningin verður
skömmu eftir páska og um
sama leyti koma þessir þætt-
ir út í bókarformi. Þar verð-
ur einnig fjórði þátturinn —
Amalía — þar yrði aðeins

Þar eru þeir Haraldur Björnsson og Erlingur Gíslason f hlut-
verkum sínum í „Kóngulónni“ en þar Ieika þeir tvo alræmda
feðga — Alcxander og Sesar Borgia. f öðrum hlutvcrkum
eru þau Helga Bachmann og Pétur Einarsson.
ein persóna á sviðinu og snýr
baki við áhorfendum allan
tímann. Þeir fengju samt að
sjá hana frá ýmsum hliðum
og myndi speglaverk sjá fyrir
því .Þetta mætti kalla hryll-
ingsleikrit — skilgreiningu S
einlífisveru sem er kynlaus
orðin. hvorki karlmaður né
kvenmaður. . .
í
y