Þjóðviljinn - 11.04.1963, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 11. apríl 1963
ÞIÖÐVILHNN
SÍÐA 2
Frá Hornbjargi til Dalatanga
^ • . . •■ % ' jjj; ■>; '• ••• s.,v/ 'v' > ■’J ••••• '• . •yv<W'"‘'\
vitavörður segir frá
Það var 12 stunda gangur til næsta bæjar —
en þéim varð ekki misdægurt í 3 ár. Það gat
liði* furðu langt milli póstferða, og kirkjuferð
hefði tekið 3 daga; kirkjugöngum var því sleppt
— og presturinn kom heldur ekki í húsvitjun,
svo þau urðu að láta „guð í sjálfum sér“ nægja
— og gafst það vel.
Veturinn gat komið í október og orðið lang-
ur — en svo var líka nóttlaus voraldarveröld 1
hálfan þriðja mánuð.

Fyrir skömrr'i gengum við
um rústir þriggja Grundar-
baeja í Dalakálki með góðri
leiðsögn Sigurðar Helgasonar,
þar sem óðal aettar hans var
í hartnær hálfa aðra öld og
fræddumst af honum um vit-
ann, sem fyrst var reistur á
Dalatanga fyrir nær 70 árum.
Nú skulum við hafa tal af
núverandi vitaverði á Dalatanga,
Halldóri Víglundssyni, en hér
höfum við verið gestir hans og
konu hans, Gróu Salvarsdóttur,
og hjá þeim er gott að gista.
— Hve lengi hefur þú verið
vitavörður, Halldór?
— Það er komið á áttunda ár.
— Hvar varstu vitavörður
áður en þú komst hingað?
— Ég var á Horni i 3 ár.
— Er ekki þreytandi að búa
norður í Hornbjargsvita.
— Mér fannst ágætt að vera
á Homi, að undanteknu því hve
það er afskekkt, en meðan Við
vorum þar nutum við alltaf
ágætrar fyrirgreiðslu Landhelg-
isgæzlunnar bæði við að koma
bömum okkar í skóla og ann-
að, þeir sýndu okkur alltáf
framúrskarandi lipurð.
— Hvert senduð þið börnin i
skóla frá Horni?
— Við sendum þau í skóla
í Reykjafirði í Isafjarðardjúpi,
; en foreldrar konu minnar,
Gróu Salvarsdóttur, bjuggu þar
á næsta bæ við skólann.
— Hvernig var aðkoman að
Homi?
- Ég
kom í Hombjargsvit-
ann 24. maí 1955. Þá var mikill
snjór þar, en ákaflega lítill
gróður; rétt að það sást votta
fyrir grænku við húsveggina,
en þá var kominn ágætur gróð-
ur við Isafjarðardjúp.
— Hver var þá næsta byggð
við ykkur?
— Næsta byggð við okkur
þessi 3 ár var í Reykjarfirði á
Ströndum. Það er talinn vera
12 stunda gangur milli bæj-
anna — um torsóttá leið.
Strandirnar fyrir norðan vom
þá komnar í eyði allt til
Grannavíkur. — ég tel ekki
byggð þótt bandaríski herinn
væri barna í Aðalvík.
— Er ekki fallegt á Homi?
— Jú, það er ljómandi fal-
legt, og alveg sérstaklega sum-
arfallegt. Það lifnaði ákaflega
mikið þégar fuglinn kom og
settist að í bjarginu.
— Já, þarna er nægur fugl —
én er nokkur fiskur?
— Þama gengur fiskur svo
að segja í lendinguna. Það kom
fyrir að ekki þurfti að fara
nema 10 mínútna róður til að
vera kominn í fisk. Það er iðu-
lega hægt að róa þarna að
sumrinu, en ekki að vetrinum.
Hvorttveggja er að svo mikinn
snjó setur í sjávarbakkann að
ógemingur er að setja bátinn
upp eða niður og svo er vart
fiskur nærri þá.
— Kemur ekki veturinn
snemma á Hornbjargi?
— Jú, það má gera ráð fyrir
að hann geti setzt að strax í
Hornbjarg. — Hér hóf Haiidór Víglundsson varðstöðu sína.

o X.. ís

Frá Dalatanga. Lltla byggingln fjarst á miðri mynd: gamli vitinn er Wathnc lét byggja 1895, bá radióvitinn og lengst til h. ljósvitinn.
október með byljum og frost-
um.
— Er ekki veturinn langur
og leiðinlegur þama?
— Ojú, veturinn er náttúrlega
langur. En okkur leiddist
aldrei, við höfðum nóg að
starfa, því auk þess að sinna
vitanum höfðum við þarna inn-
an við 20 kindur, 3 hesta og
2 kýr, og að sjálfsögðu naut,
því þama er ekki hægt að
skreppa til næsta bæjar eftir
slíkri hjálp.
Daiatangavitinn cr byggður var sem tum 1908, stækkaður 1917 og síðar, séður austan frá sjó.
Dalafjall ofan vitans, Akurfellið, tindarnir bak við hann. Maðurinn: Halldór Víglundss. vitavörður.
— Hvað .vorað þið að gera
með hesta norður á Hombjargi?
— Hestana notuðum við þeg-
ar við fóram út í Hornvíkina
til kinda, og eins til að flytja
þaðan þegar þurfti að lenda
þar, en oft er það að ládautt
er í Homvíkinni þegar ólend-
andi er í Látravík.
— Voru þá ekki eyðibýli
uppistandandi?
— Það mátti segja að uppi
stæðu bæði íbúðarhús og pen-
ingshús á Horni og á Höfn í
Homvík var íbúðarhús, er
Slysavarnafél. Isl. gerði að skip-
brotsmannaskýli.
— Við voram áðan að tala
um fisk og svo ég spyrji áfram
um mat, höfðuð þið aldrei ný-
meti nema á sumrin?
— Við ólum kindur til slátr-
unar 'að vetrinum. Fisk höfðum
við nýjan á sumrin og söltuð-
um hann til vetrarins. Ég býst
við að það sé þaðan komið
hvað við erum orðin vandlát
á nýjan fisk. Við veiddum tölu-
vert af fugli og Gróa sauð hann
niður; langvía er t.d. ágætis
matur. En það er lítið um fugl
á vetram. Múkinn (fíllinn)
hverfur aldrei, en svartfugl
hverfur alveg, má heita að
hann hverfi í ágúst, og kemur
ekki aftur fyrr en í apríl á
vorin.
— Voru engin frystitæki
þama til að geyma frystan
mat? Þyrftu þau eklji að vera
á slíkum stöðum?
— Nei, það vóru engin frysti-
tæki á Homi, en raunar þyrftu
þau að vera á þessum af-
skekktu stöðum.
— Ekki ætti þjóðin að fara á
hausinn þótt hún legði til
frystitæki fyrir vitaverðina á
stöðum eins ’ og'' Homi, Galtar-
vita, Dalatanga og víðar.
— Svo máður sé sanngjarn
þá hafa þeir í mörg hom að
líta og starfið fyrst og fremst
beinzt að því að fjölga vitun-
um, en manni skilst að nú sé
langt komið með vitakerfið.
svo nú ætti, að . fara að mega
sinna ýmsu öðru í því sam-
bandi.
— Það er sagt að síðan
byggðin á homströndum lagðist
niður sé orðið þar Gósenland
fyrir tófur.
— Það er rétt, það er mikið
um tófur. Ég skaut 28 meðan ég
var þama, — langflestar heima
á túni eða við túnið — stund-
um komu þær alveg heim að
íbúðarhúsi.
— Skauztu þá aldrei sæ-
skrímsli eða drauga? Er ekki
fullt af draugasögum þama
norður frá — og þá líka draug-
um?
— Það gerði minnst til þótt
draugasögur væru einhverjar
frá þessum byggðum, en haíi
nokkuð verið þama á sveimi þá
hafa það verið góðviljaðir and-
ar sem ekki vildu vinna okkur
mein. Við urðum aldrei vör við
neitt yfimáttúrlegt þama.
— Var ekki hafísrek þama
við Hom?
— Það var aldrei samfelldur
ís, en oft síðari hluta vetrar
sáum við borgarísjaka á reki
norður af vitanum, stundum
urðu þeir landfastir og moln-
uðu niður í fjörunni hjá okkur.
— Komu ekki sjaldan gestir
í Hombjargsvita?
— Það var sjaldan, og það
var eingöngu á sumrin. Það
fólk sem helzt kom voru menn
í bjargsigi á vorin, og svo
Reykfirðingar sem færðu okk-
ur póstinn.
— Fenguð þið ekki sjaldan
póst?
— Jú, stundum á vetuma gat
orðið nokkuð langt milli póst-
ferða. Veturinn 1957—1958
fengum við ekki póst frá því
í nóvember og þangað tii um
•piíska; það var aldrei f erl ;á
milli.
— Þið höfðuð talstöð?
— Já, og það var furðugott að
ná sambandi við Siglufjörð og
Isafjörð líka. Þannig náðum við
símasambandi áfram.
— Hve mörg voruð þið
barna?
— Við vorum 7, þar af 5
böm. Bjöm litli fæddist eftir
að við komum þangað, og hann
kom þangað heim tæplega 3ja
vikna gamall.
— Það hefur ekki verið
hlaupið að því að ná í lækni
— hvernig var heilsufarið?
— Heilsufarið var ágætt; við
fengum ekki einu sinni kvef
öll árin sem við vorum þarna.
— Hvemig var að ná prests-
fundj? Hvert áttuð þið kirkju-
sókn?
Við áttum kirkjusókn að
Grunnavík. Þangað er 5 stunda
gangur á landi og síðan tekur
við 1—2ja stunda sjóferð. Ein
kirkjuferð hlaut því að taka 3
daga — og það var ekki hægt
að yfirgefa vitann. Við urðum,
þvi að láta guðsblessunina í:
útvarpinu nægja .... Nei,!
presturinn húsvitjaði ékki. Það
■var ekki auðvelt fyrir hann.
En í kosningum buðu þrír'
flokkar að sendá bát eftír okk-
ur, þótt flutningskostnaður,
hefði orðið 1500,00 kr. á at-|
kvæði.
— Og eftir hinn langa vetur,
kom vorið — og bjartar nætur.
— Já, það má segja að þarna
sé bjart allan sólarhringinn frá:
15. maí til 1. ágúst. Kannski er
aðeins skuggsýnt fyrsta og síð-j
asta hluta þessa tímabils, en
má teljast albjart þegar heið-S
skírt er.
— Var ekki töluvert að gera
við vitagæzluna á;. Homi?
— Þarna voru ‘tveir vitar,
radíoViti og ljósviti og auk þess'
veðurþj ónusta. Ég vann þama
líka töluvert við viðhald og
endurbætur úti og inni. Það
voru töluverðir snúningar við
betta og vélgæzluna í sambandi
við vitana.
— Svo hafið þið flutt burt
við fyrsta tækifæri?
— Við ætluðum raunar að
vera lengur, en vorið sem viðj
fórum sagði ég við eftirlits-i
manninn hvort ekki losnaði
einhver staður nær umheimin-í
Framhald á 12. síðu. -«
*
f