Þjóðviljinn - 13.04.1966, Blaðsíða 3

Mlðvikudagur 13. aprfl 1966 — ÞJÓÐVIL.JINN — SlÐA J
Þingi sovézkra kommunista lokið:
Óbreytt stefna næstu árin,
mannaskipti í æðstu stjórn
MOSKVU — Þingi Kommúnistaflokks Sovétríkjanna lauk
á föstudaginn var. Leoníd Bresnéf var endurkjörinn aðal-
ritari flokksins og urðu fremur litlar breytingar á yfir-
stjóm flokksins — er Jress þó getið að fleiri fulltrúar
hinna smærri þjóða Sovétríkjanna eigi þar fulltrúa en áð-
ur. í lokaræðu sinni lagði Bresnéf áherzlu á nauðsyn
friðsamlegrar sambúðar og um leið á það, að Sovétríkin
myndu veita þjóðfrelsishreyfingum aðstoð — hvorki minnt-
ist hann á Kína né Stalín. Vestrænir fréítamenn draga þá
ályktun af þinginu, að ekki verði um að ræða neinar veru-
legar breytingar á þólitískri stefnu Sovétríkjanna á næstu
fjórum árum.
Sú breyting var gerð á þing-! ík. sem verið heíur verkalýðs-
inu, að heitig ..Forsæti mið- málafulltrúi í miðstjórn og einn-
stjórnar“ var Jagt niður og tek- ig gegnt embætti forseta. Mikoj-
Tugþúsundir í páskugöngu og
á fundi á TrufulguMorginu
ið upp .,Politbjuro“ en svo var
æðsta stjóm lokksins eða fram-
kvæmdanefnd hans kölluð á dög-
um Stalíns og áður. í þessari
Framkvæmdanefnd eru nú 24
menn — ellefu fullgfldir (tólf
áður). átta varamenn { stað sjö
og þar að auki fimm ritarar.
Tveir af þekktum forystu-
mönnum flokksins voru ekki
endur-kjömir í framkvæmda-
nefndina, þeir Anastas Mikoj-
an sem um þrjátíu ára skeið
hefur verið í röð helztu for-
ystumanna flokks c*g stjómar og
lét fyrir skömmu af störfum
forseta Sovétríkjanna sökum
heilsubrests, og Nikolaj Sjvern-
an er sjötugur að aldri, en
Sjvernik 78 ára. Til þess er
tekið, að engar lofræður hafi
verið fluttar um störf þeirra á
langri ævi á þingi þessu.
Nýr fullgildur meðlimur fram-
kvæmdanefndar er Arvid Pel-
sche, formaður Kommúnista-
flokks Lettlands og er hann
fyrsti fulltrúi Eystrasaltsland-
anna í æðstu stjórn flokksins.
Nokkrar breytingar urðu einnýg
á varamönnum í Politbjuro.
Ekkj er talið að Þessi manna-
skipti haf; pólitíska þýðingu. en
24 helztu forystumönnum eru
aðeins þrettán Rússar. en voru
fimmtán áður,
Lokaræðan
í lokaræðu sinni lagði hinn
endurkjömi aðalritari, Leoníd
Bresnéf áherzlu á það. að Sovét-
ríkin héldu fast vig stefnu frið-
samlegrar sambúðar. Um leið
sagði hann, að Sovétríkin myndu
veita alla hugsanlega aðstoð þjóð-
um sem berjast fyrir frelsi og
sjálfstæði. Hann minntisf ekki
á Kommúnistaflokk Kína sem
ekki sendi fulltrúa á þingið. en
þakkaði öllum erlendum fulltrú-
um, sem í ávörpum sínum
hefðu rætf nauðsyn einingar í
kommúnistískri hreyfingu. og
myndi einingarviðleitnin verða
si-gursael,
Bresnéf minntist ekki á Stal-
ín í ræðu sinni, þótt margt hefði
verið rætf undanfarið um end-
urskoðun á afstöðunni til hans.
F.kki vék hann heldur að þeim
ræðum höldnum á þinginu, þar
sem veitzf var að heim rithöf-
undum og listamönnum, sem
flokksforystan hefur talig sýna
mótþróa gegn stefnu flokksins
LONDON 12/4 — Tugþúsundir manna voru á fundi sem
haklinn var á Trafalgartorgi í London í gær, annan páska-
dag, að lokinni hinni árlegu páskagöngu sem Samtökin
gegn kjarnavígbúnaðinum gangast fyrir. Að þessu sinni
bar mest á mótmælum gegn stríðinu í Vietnam og stuðn-
ingi brezku stjórnarinnar við hemað Bandaríkjamanna.
Göngumenn báru borða sem á
vbru letruð móttnæli gegn því
að Bretar sendu herlið til Viet-
nams og sumir þeirra báru
einnig fána Þjóðfreisisfylkingar-
innar í Suður-Vietnam.
1 göngunni tófcu þátt m.a. tólf
um Evrópu, í Bandaríkjunum
og ýmsum samveldislöndum.
Meðal Bandaríkjamanna voru
prófessor Stoughton Lynd og
Mike Reynolds sem er ritari fé-
lags friðarsinna í Bandaríkjun-
um. Þeir eru á leið til Oslóar
þó er bent á Þá þróun, að færrj |5 menningarmálum.
Rússar ei-gi nú sætj í æðstu
stjórn flokksins en áður
flokksþingsjns um
Herskipið ,,Petrei‘‘ sem vetnissprengjan var dregin um bcrrð í.
Vetnissprengjan náðist upp
af sjávarbotni á skírdag
í ályktun
af; alþjóðamál er látin j Ijós von
- j um að það takist að jafna á-
S| j "rejningjnn við kinverska flokk-
ÍJ ! inn og að sovézkir- og kínversk-
jr stand; hlið við hli* í sam-
eiginlegri baráftu, Ályktunin
fordæmir hemað Bandaríkja-
manna í Vietnam og segir ,að
ef þeir auk; hemað sjnn þar.
:: muni þv; svarað með aukinni
aðstoð Sovktríkjanna og annarra
sósíalistískra landa við Vietpam.
Þá ségir og í álýktuninni, að
he-fndarsinnuð öfl í Vestur-
Þýzkalandi séu forsenda fyrjr
hættuleaum viðsjám á alþjóða-
vettvangi.
hinna nýkjömu þingmanna þar sem þeir taka þátt í um-
Verkamannaffökksins, Einnig ræðufundi (,,teach-in“) um Viet-
voru þar komnir fulltrúar hlið- , nam, sem norska stúdentafélagið
stæðra samtaka í morgum lönd- stendur fyrir.
Tólflétu lífið vegna morða
og sjálfsmorða í Svíþjóð
STOKKHÖLMI 12/4 — Tólf
manns lébu lífið í Svíþjóð
um páskahelgina vegna sex
morða og sjálfsmorða. Síðasti
harmleikurinn gerðist í dag í
Uddevalla þegar móðir myrti sjö
ára gamlan son sinn með hamri.
Hún reyndi síðan að fyrirfara
Aðfaranótt föstudagsins langa
myrti 42 ára gamall guðfræðing-
ur skammt frá Uppsölum konu
sína og fjögur böm þeirra. Hann
reyndi síðan sjálfur að svipta sig
lífi, en mistókst og gerði lögregl-
unni þá viðvart.
Forstjóri einn í Hagfors skaut
sér með því að taka inn töflur, i skrifstofustjóía sinn og framdi
en það tókst ekki. | síðan sjálfsmorð og bóndi einn í I haldinn fundur til að krefjast
1 dag hafði emnig 56 ára: Suður-Svíþjóð skaut móður sína j þess að bandarískt heerlið fari
Gangan í ár hófst eins og
venjulega á skírdag og var gengin
56 km leið um héruð í nágrenni
Lundúna. Komið var við á leið-
inni hjá herstöðvum, bæði brezk-
um og bandariskum og viða
haldnir fundir.
Eftir fundinn á Trafalgartorgi
hélt nokkur hópuy manna í átt-
ina til bandaríska sendiráðsins í
London, en hundruð lögreglu-
manna vörnuðu þeim vegarins
þangað. Nokkrir fundarmanna
voru handteknir, en ekki urðu
neinir meiriháttar árekstrar.
Eining í V-Þýzkalandi
I Vestur-Þýzkalandi voru einn-
ig víða haldnir fundir um pásk-
ana til að mótmæla kjamorku-
vígbúnaðinum og' krefjast banns
við kjarnavopnum í löndum Mið-
Evrópu, friðar í Vietnam, stöðv-
un vígbúnaðarkapphlaupsins og
aðildar Vestur-Þýzkalands að
sáttmála um bann við frekari
dreifingu kjarnavopna.
Vesturþýzku samtökin gegn
kjamavigbúnaði segja að um
145.000 manns hafi tekið þátt í
þessum fundum. Á tveimur
þeirra, í Ulm og Offenbach,
mætti einn af þingmönnum
brezka Verkamannaflokksins og
flutti fundarmönnum kveðjur frá
50 þíngmönnum hans.
1 Amsterdam í Hollandi var
j gamall maður í Smálöndum
j skotið 24 ára gamlan son sinn til
bana og síðan skotið sjálfan sig.
Krústjof og f'eiri
Srikkjastjórn
að fara frá?
AÞENU 12/4 — Tveir af ráðherr-
um stjórnar Stephanopoulosar í
Grikklandi, Tsirimokos utanríkis-
ráðherra og Galinos félagsmála-
ráðherra, hafa sagt af sér vegna
ágreinings um afstöðu tii Kýpur-
málsins, eða öllu heldur þá kröfu
og síðan sjálfan sig.
úr landinu.
Leppstjórnin að falla
S-'ðan Krústjof var komið frá j Makariosar forseta sem þeir
völdum hoÚiY- hann átt sætj í j Tsirimokos styðja að Grivas hers-
miðstjór-i flokksins (en í hennj j höfðingi láti af yfirstjóm þjóð-
PALOMARES 12/4 — Á skír-, ast allmikið, en fullyrt var að ( eru hátt á þriðja hundrað : vamarliðsins á eynni. LátL ráð-
dag tókst loksins að ná upp engin hætta hefði verið á ferð-, manns), en missjr hann nú sætj j herrarnir tveir af stuðningi við
bandarísku vetnissprengjunni um og engrar geislavirkni hefði í sitt þar Svo fór einnjg fyrjr ; ríkisstjórnina á þingi, er hún orð-
sem legið hefur á hafsbotni orðið vart. j tveim samstarfsmönnum hans j jn í minnihluta
undan strönd Spánar síðan tvær | Það voru fjórar sprengjur j nánum, Satmkof fvrrum rit- i
bandarískar herflugvélar rákust sem fé|lu til jarðar við árekst- : stjóha Prövdu, og Ilítsjof sem
á í lofti 17. janúar sl.
A hádegi á föstudag var
blaðamönnum boðið að skoða
sprengjuna því til sönnunar að
henni hefði verið náð upp. Þeir
fengu þó ekki að koma nær
henni en 30 metra. Sprengjan
var um borð í herskipinu „Pet-
rel“ og blaðamenn fengu að
horfa horfa á hana af þilfari
flaggskipsins „Albany“.
Þeir sáu þó að sprengjan sem
er um þrír metrar á lengd og
=inn metri í .þvermál hafði dæld-
I
LeDuanræddi
við Bresnéf
MOSKVU 12/4 — Leom/1 Bres-
néf, hinn nýkjörni aðalritari
Kommúnistaflokks Sovétríkj-
anna, ræddi í gær, annan páska-
dag, við Le Duan, ritara flokks-
ins í Norður-Vietnam, og var í
stuttri tilkynningu um fund
þeirra sagt að þeir hefðu rætt
um sameiginleg hagsmunamál.
Le Duan var gestur á 23.
flokksþinginu og flutti þá Sov-
étríkjunum hugheilar þakkir
þjóðar sinnar fyrir þá acjstoð
sem þau hefðu veitt henni og
sagði að Norður-Vietnamar
•teldu Sovétríkin sitt annað föð-
urland.
Bresnéf ræddi í gær einnig
við Choi Yong Kun sem var
ir norðurkóresk sendinefnd-
inni á flok-ksþinginu.
urinn. Þrjár þeirra féllu á land, yar helztur umboðsmaður Krúst-
tvær þeirra með flaki sprengju- , J°^s.
flugvélarinnar, og fundust þær Rithöfundurjnn Alexander
allar eftir nokkra leit. Geisla-; Tvardovskí var ekki endurkjör-
virkni hafði borizt frá þeim og I inn í miðstjórn, en 'hann er rit-
eitrað jarðveginn í grenndinni, ' stjórj timaritsins . Novi Mír“.
og hefur verið unnið að því , sem hefur birt flest þau bók-
undanfarið að flytja hann' í I menntaverk sem flokksforystan
tunnum til Bandaríkjanna. hefur gagnrýnt að undanfömu.
Fyrsta skákin í
einvíginu jöfn
MOSKVU 12/4 — Einvígi þeirra
Spasskís og Petrosjans um
heimsmeistaratitilinn í skák
hófst í dag, annan páskadag, í
Moskivu og lauk fyrstu skákinni
með jafntefli eftir 37 leiki.
Búizt er við að olíu verði
skipað upp úr „Joanna V'
Skipið liggur nú við hafnarba kkann í Beira, rétt
við enda olíuleiðslunnar sem liggur til Ródesíu
BEIRA 12/4 — Búizt er við því að hvað úr hverju verði
tekið að skipa olíu upþ úr skipinu
var við hafnarbakkann í Beira í Mosambik í gær og ligg-
ur nú aðeins nokkra metra frá enda olíuleiðslunnar frá
Beira til hreinsunarstöðvarinnar í Ródesíu.
Undirbúningur var sagður haf-
inn að því að dæla olíunni úr
skipinu beint í olíuleiðsluna til
Ródesíu og myndi sennilega þeg-
ar byrjað á því ef ekki stæði
þannig á að leiðslan úr skipinu
er sex þumlungar í þvermál en
Ródesíuleiðslan tíu þumlungar og
þarf því millistykki sem senni-
lega verður fengið í Suður-Afr-
íku.
„Manuela“ liggur nú á höfn-
Joanna V“ sem lagt inni 1 Dui'ban í Suður-Afriku.
Þar mun 15.000 lestum af olíu
skipað upp í geyma, en ætlunin
að flytja olíuna þaðan til Beira
og dæla til Ródesíu. Þeir flutn-
ingar mun-u væntanlega fara
fram innan landhelgi Suður-Afr-
íku og Mosambiks og þá eftir að
vita hvort Bretar reyna að stöðva
þá. Þá gæti komið tiL árekstra
milli þeirra og Portúgala, en tvö
portúgölsk herskip éru nú á þess-
um slóðum.
Samþykktin í öryggisráðinu
var gerð með tíu atkvæðum gegn
engu, en fimm fu-lltrúar sátu hjá.
„Joanna V“ er með 18.000 lest-
ir af hráolíu, en það olíumagn er
talið nægja til þriggja vikna
þarfa í Ródesíu. Annað olíuskip,
„Manuela“, sem var á leið til
Beira var stöðvað af brezl: i her-
skipi í samræmi við samþykkt
sem Öryggisráðið gerði á laugar-
daginn og heimilar Bretum að
beita valdi til að koma í veg fyr-
ir olíuflutninga til Ródesíu.
Framhald af 1. síðu.
og því enginn aðili sem heimild
hefur til að leyfa Bandaríkja-
mönnum íhlutun í málefni
hennar.
Undanhald
Þótt fundurinn í Saigon sé
márkleysa ein þar sem leiðtögar
búddatrúarmanna hafa virt
hann vettugi sýnir hann þó
að leppstjórnin er á undanhaldi
fyrir kröfum landsmanna.
Hún hefur reyndar verið á
stöðugu undanhaldi síðustu vik-
una. Fyrir páska hafði hún
þannig sent herlið norður til
Danangs sem átti að bæla niður
uppreisnina þar. Á því guggn-
aði hún þó og það herlið hefur
aftur verið flutt til Saigons.
í sjálfri höfuðborginni hefur
andstaðan gegn herforingjaklík-
unni farið stöðugt harðnandi
síðustu daga, einkum eftir að
höfuðleiðtogi búddatrúarmanna
þar, Thich Tam Chau, lýsti
samstöðu sinni með trúbræðr-
um sínum í Mið-Vietnam, sem
Thich Tri Quang er foringi fyr-
ir. Tam Chau hefur verið talinn
vilja fara miklu hægar í sak-
irnar en Tri Quang 'og Banda-
ríkjamenn hafa gert sér vonir
um að hann gæti orðið þeim að
liði.
Dregur úr loftárásum
Uppreisnin gegn Saigonstjórn-
inni er þegar farin að hafa á-
hrif á gang stríðsins. Blaða.full-
trúi landvamaráðuneytisins í
Washington sagði í gær að dreg-
ið hefði úr loftárásum á Norð-
ur-Vietnam vegna þess að skort-
ur væri á sprengjum. Vietnam-
ar sem hafðir hafa verið til að
flytja sprengjurnar í flugvél-
arnar hafa ekki komið til þeirr-
ar vinnu og á þetta einkum við
um þá sem unnið hafa að
sprengjuflutningum til flugvall-
arins við Danang.
Bandaríkjamenn héldu þó á-
fram loftárásum sínum á Norð-
ur-Vietnam um páskana og í
dag gerðu B-52 sprengjuþotur
frá Guam í fyrsta sinn árás á
skotmörk fyrir norðan 17.
breiddarbauginn. Þær hafa
hingað til eingöngu verið notacf
ar til árása á Suður-Vietnam.
Gegn BandaJ-íkjamönnum
Þótt uppreisnin á yfirráða-
svæði Saigonstjórnarinnar hafi
í fyrstu beinzt nær eingöngu
gegn henni, hefur andúð í garð
Bandaríkjamanna sett æ meiri
svip á mótmælaaðgerðirnar. í '
kröfugöngunum hafa verið bor-
in spjöld og borðar með áletr-
unum þar sem krafizt hefur ,
vérið að stríðinu verði hætt og
Bandaríkjamenn fari úr landinu
og hætti allri íhlutun sinni í
málefni vietnömsku þjóðarinn-
ar. Þjarmað hefur verið að
Bandaríkjamönnum sem orðið
hafa á vegi Vietnama, einkum í
Saigon. Þar hefur reyndar öll-
um bandarískum hermönnum og
óbreyttum borgurum verið fyr-
irskipað að vera sem minnst á
ferli á götum borgarinnar. Frá
borgunum í Mið-Vietnam, Hue
og Danang, hafa verið fluttir
burt allir Bandaríkjamenn sem
þar hafa verið.
Stríðið heldur áfram
Heldur hefur dregið úr hern-
aðaraðgerðum meðan á þessu
hefur staðið í borgunum, en
stríðið heldur samt áfram.
Skæruliðar létu þannig mikið
til sín taka í næsta nágrenni
Saigons í gærkvöld. Þeir réðust
á lögreglustöð aðeins átta km
frá miðbiki borgarinnar. Einn
maður beið þar bana. Skærulið-
ar skutu einnig í fyrsta sinn úr
sprengjuvörpum sínum á innri
varnarvirki höfuðborgarinnar.
Skothríð • á Saigonflugvöll
Skömmu fyrir miðnætti að-
faranótt miðvikudagsins að
staðartíma hófu skæruliðar
skothríð úr sprengjuvörpum á
Tan Son Nhut flugvöllinn við
Saigon. Sextíu sprengjur féllu á
völlinn í þá tæplega þrjá stund-
arfjórðunga sem árágin stóð yf-
ir. Tveir bandarískir hermenn
biðu bana og meira en 30 manns
særðust. Sprengjur hæfðu
nokkrar flugvélar.
Bjóða sjálfsmorð
Einn af leiðtogum' búddatrú-
armanna sagði í dag að 67
munkar og nunnur í Saigon
hefðu boðizt til að brenna sig
lifandi til að lýsa stuðningi við
baráttuna gegn herforingjaklík-
munka áttu mikinn þátt í því
að Diem einvalda var steypt af
stóli í nóvember 1963.
I