Þjóðviljinn - 17.04.1973, Blaðsíða 7

Þriöjudagur 17. april 1973. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
Börnin I Jaftaldai hafa varla séð brauð, hvað þá kjöt, í þrjii ár. Þau nærast að mestu á grösum og berj-
Kóngurinn lœtur
þjóð sína svelta
Afganistan er iand sem
sjaldan er i fréttum. Þetta
einangraöa fjallaland er eitt
af þeim ríkjum þar sem
miðaldir eru hvað lifseigastar
— vottar þar varla fyrir
mannréttindum af neinu tagi.
Að undanförnu hefur endur-
tekinn uppskerubrestur
skapað mikla hungursneyð i
landinu. Talið er vist að
hundruð þúsunda manna hafi
soltið i hel, einkum i norður-
héruðum landsins. Mikið
magn af hveiti og öðrum mat-
vælum hefur verið sent til
Afganistan frá öðrum löndum,
en mest hefur það horfið i hit
spilltra embættismanna.
Mikið af matvælunum hverfur
strax i höfuðborginni, Kabúl,
og er selt þar á svörtum
markaði. Og það hveiti sem
kemst út i sveitir er kannski
selt rikum spekúlöntum —•
seljandinn er kannski enginn
annar en lögregluforinginn i
héraðinu.
Köngurinn, Zahir Shah,
hefur ekkert gert til að linna
þjáningar þegna sinna. Sjálfur
veit hann ekki hvort hann
ræður yfir 17 miljónum þegna
eða 9 miljónum — manntal
hefur aldrei farið fram.
Ein afleiðing hungursins er
að margir foreldrar hafa selt
kornungar dætur sinar hór-
körlum i Kabúl fyrir 400-600
krónur.
Vinátta hefur lengi verið
mikil milli Þýzkalands og
Afganistans og Vestur-Þjóð-
verjar veita landinu mikla
efnahagsaðstoð. Þeir hafa
m.a. þjálfað lögreglu landsins
— með þeim eina árangri,
segir blaðið New York Times,
að hún hefur i raun orðið „bezt
skipulögðu glæpasamtök
landsins”.
Ný pólitísk kvikmynd Gavrasar:
Meðal borgarskæru-
liða í Suður-Ameríku
Gríski leikstjórinn Costa-
Gavras hefur hlotið heims-
frægð fyrir pólitískar kvik-
myndir sinar. „Z" fjallar
um pólitískar ofsóknir í
heimalandi hans og
„Játningin" um stalínsk
réttarhöld í Tékkóslóvakíu.
Báðar þessar myndir
byggja á heimildum — sem
og síðasta mynd Gavrasar,
sem heiti.r „ósýnileg
uppreisn". I þeirri mynd
hefi ég ekki fundið neitt
upp sjálfur, segir leik-
stjórinn.
Eins og i fyrri myndunum fer
hinn þekkti vinstrisinnaði franski
leikari Yves Montand með aðal-
hlutverkið i „Ösýnileg uppreisn”.
Beint tilefni var það, að
Tupamaros-skæruliðar i Uruguay
tóku af lifi gisl sem þeir höfðu
tekið — Mitrione nokkurn, sem
mun hafa verið á snærum CIA.
Lýsir myndin baráttu borgar-
skæruliða i Suður-Ameriku gegn
pólitisku kerfi, sem byggir á
lögreglusveitum, skóluðum af
Bandarikjamönnum.
Montand fer með hlutverk
Mitriones, sem i myndinni heitir
Santore. Skæruliðar handtaka
hann, og lögreglan fer á stúfana,
leitar um alla borgina að honum
handtekur grunaða og pyntar þá
til sagna. Á meðan halda skæru-
liðar réttarhöld yfir Santore i
kjallara einum. Þeir hafa safnað
gögnum um að hann er alls ekki
sá „starfsmaður við þróunar-
aðstoð sem hann þykist vera”
heldur háttsettur embættismaður
i leynilögreglunni, sem tekur þátt
i að kenna suðuramriskum
lögreglumönnum að berjast við
skæruliða — og meðal annars þá
kúnst að pina menn til sagna.
Skæruliöar handtekið bandaríska lögregluforingjann (Yves Montand)
JÓHANNES ÚR KÖTLUM
LJÓÐA-
SAFN
Ný útgáfa af Ijóðum
Jóhannesar úr Kötlum.
Þrjú bindi eru komin út.
Bí bí og blaka
Álftirnar kvaka
Verö ib. kr. 650 + söluskattur
Ég læt sem ég sofi
Samt mun ég vaka
Verð ib. kr. 650 + sölusk.
Hrímhvíta móðir
Hart er í heimi
Verð ib. kr. 800 + sölusk.
i undirbúningi 4. bindi:
Mannssonurinn
Eilífðar smáblóm
HEIMSKRINGLA
Laugavegi 18.
NÝ PAPPÍRSKILJA
ERNEST FISCHER
UM LIST-
ÞÖRFINA
Þorgeir Þorgeirsson þýddi
Bók þessi kom fyrst út árið 1959, en hefur siðan verið
gefin út mörgum sinnum, breyttog endurbætt, og verið
þýdd á ýmis mál. Höfundurinn, Ernst Fischer, var
austurriskur — rithöfundur, skáld, stjórnmálamaður.
Ilann ritaði allmargar bækur um list og bókmenntir og
er vafalaust mcð fremstu listgagnrýnendum sam-
tiðarinnar.
244 bls. Vcrð kr. 350 + sölusk.
Bók þcssi er fyrsta féiagsbók Máls og menningar á
árinu. Tvær aðrar félagsbækur koma á næstunni:
ALBERT MATHIEZ:
FRANSKA BYLTINGIN,
síðara bindi
og
MANNKYNSSAGA (fornöldin)
eftir ASGEIR HJARTARSON (endurprentun)
MÁL OG MENNING,
Laugavegi 18