Þjóðviljinn - 20.10.1973, Blaðsíða 13

Laugardagur 20. október 1973. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 13
POULÖRUM:
11.
BOÐORÐIÐ
það visbendingu um framtið
okkar. Rödd min var undarlega
þurr og kaldranaleg:
— Ef Alex hefði ekki komið til,
heföi ég sennilega verið ákærður
fyrir að hafa myrt hana.
— Nei! sagði hún. Hún æpti
ekki heldur tók andköf, næstum
áður en henni varð ljóst hvað ég
hafði verið að segja. — Það getur
ekki verið!
— Lögreglan komst aldrei að
þvi hver gerði það. Og sennilega
hefði ég verið dæmdur. Ég
borgaði Alex fyrir að segja, að ég
hefði verið allt annars staðar
þegar það gerðist.
Ég sá undrunina og vantrúna i
svip hennar og ég beið þess sem
verða vildi; beið eftir
skelfingunni og tortryggninni og
spurninni. Gat hún treyst þvi sem
ég sagði, eða hafði ég kannski
gert það þrátt fyrir allt — þessi
framandi maður sem ég hafði
verið þá og vildi ekki að hún fengi
að vita neitt um?
Það var eins og beðið væri eftir
dómsorðum. Ákærði risi á fætur!
Og siðan kemur langur formáli og
loks dómurinn. Við stóðum á eld-
húsgólfinu miðju og ég hélt henni
armslengd frá mér og beið.
— Þú hefur ekki verið með
rétturáði! sagði Marianne. — En
þú hefur auðvitað verið i algeru
uppnámi.
— En hvað áttu við?
— Að þú skyldir imynda
þér... þótt það hafi auðvita
verið hann, þessi þrjótur, sem
talái þér trú um að þeir myndu
gruna þig. Hann ætti ekki að fá að
ganga laus, þessi óþokki!
Ég sagði: — Hvernig geturðu
vegið svona viss um, að ég hafi
ekki... Ef það hefði nú verið ég?
— Já, en ég veit að það varst
ekki þú. Þú ættir ekki að segja
svona vitleystu, Johs.
— Þú getur ekki vitað neitt um
það.
— Jú, vist veit ég það, betur en
nokkur annar.
— Viltu ekki segja mér
hvernig...?
— Af þvi að ég þekki þig, sagði
hún. — Og þú gætir aldrei gert
neitt þvilfkt.
— Þetta er nú röksemdafærsla
I lagi, sagði ég og um leið sauð
Brúðkaup
Laugardaginn 29/9 voru gefin
saman i hjónaband i Bústaða-
kirkju, af sr. Ólafi Skúlasyni,
Gerður Garðarsdóttir og Helgi
Sigurgeirsson. Heimili þeirra
verður að Lundarbrekku 4, Kópa-
vogi.
Ljósm.st. Gunnars Ingimars
upp úr kaffikönnunni og kaffið
sullaðist út um alla eldavél og
ég hafði aldrei á ævi minni verið
eins feginn.
10
Þú skalt svo sannarlega fá að
vita það — allt heila klabbið, hafði
ég sagt við Marianne frammi i
eldhúsinu og auðvitað hafði -ég
lofað of miklu — eða hótað of
miklu, þvi að þannig haföi rödd
mln hljómað þegar ég sagöi það.
Það er ekki einu sinni hægt við
slna nánustu, eða ef til vill sist við
sina nánustu, að segja allan og ó-
skertan sannleikann um tilveruna
fyrir þann tima þegar þið
þekktust. Sumt getur maður ekki
komið orðum að. Annað getur
hann ekki fengið af sér að segja;
það er allt of auðmýkjandi sem
hann hefur gert við eitt og annað
tækifæri og skýtur enn upp I
hugann einstöku sinnum eins og
kæfandi heitum anda, mörgum
árum eftir að hann hefur bægt þvi
burt úr vitund sinni. Hið ó-
skiljanlega sem ekki er hægt að
ætlast til að nokkur annarskilji,
vegna þess að hann hefur aldrei
skilið það sjálfur....
En mér tókst að segja
Marianna eins mikið og mér var
unnt þetta kvöld þegar við vorum
komin inn i stofu og ég át svikinn
héra sem hafði brunnið við i ofn-
skúffunni og við drukkum kaffið
sem hafði soðiið, án þess að við
tækjum eftir remmubragðinu.
Það flæddi út úr mér holt og bolt
eins og úr brostinni stiflu, með
endurtekningum og vanga-
veltum. Það var eins og ég yrði
upp á nýtt að forma og hagræða
og vekja til lifsins það sem verið
hafði áður en ég kynntist
henni, en hafði reynt aö útiloka úr
huga minum. Einmitt þess vegna
hafði það komist á milli okkar
eins og kámugt, ógeðslegt
myrkur sem við réðum ekkert
við. Það er ekki hægt að sigrast á
skugganum af dáinni eða öllu
heldur drepinni fortið. Það er
aðeins með þvi að vekja hana til
lifsins á ný að hægt er — ef til vill!
- að ná valdi á henni
Hún vaknaði upp á nýtt, meðan
ég sagði frá bernsku minni á
vegum barnaverndarnefndar, frá
erfiðri æsku minni þegar margt
gekk á afutrfótunum og hvernig
margt fór siðan að ganga skár,
uns allt umturnaðist hjá mér. A
hinn skelfilegasta hátt, sá ég að
henni fannst,og hún sagði það
lika. Og vist hafði það verið
skelfilegt, þótt ég fyndi ekki eins
mikið til þess og hún hlaut að
gera, vegna þess að ég hafði allt
frá unga aldri lært að búast við
hinu versta... Meðan ég talaði og
talaði leit ég hvað eftir annað i
augu hennar og bjóst við að sjá
þar einhverja^ breytingu. Sumt
sem ég sagði.og sum orð sem ég
lét mér um munn fara, varð til
þess að hún sneri sér frá mér i
viðbjóði. En það var ekki við-
bjóður á mér, heldur á þvi sem ég
var að segja henni frá, og þegar
hún leit á mig aftur, var ég ekki
orðinn annar maður i augum
hennar en sá sem ég hafði alltaf
verið.
Stundum bar hún fram
spurningu. En oft kveinkaði hún
sér yfir svörunum.
Fyrstu árin eftir að ég fór að
heiman var ég á Vejlskovhede,
Laugardaginn 29/9 voru gefn
saman i hjónaband i Háteigs-
kirkju,af sr. Jóni Þorvarðssyni,
Birna Sigrún Gunnarsdóttir og
Sturla Karlsson. Heimili þeirra
verður að Kveldúlfsgötu 25,
Borgarnesi-
Ljósm.st. Gunnars Ingimars
sagði ég. — Þar var fólkiö vin-
gjarnl'egt og mér leið eiginlega
ekki illa þar. Eiginlega leið mér
vel, likamlega aö minnsta kosti.
Hvort mér leið lika vel
andlega...það veit ég ekki. í
fyrstu saknaði ég móður minnar,
en maður venst þvi að sakna
þeirrarpersónulegu hlýju og bliðu
sem stofnun getur aldrei boðið
upp á. Og þó er söknuðurinn enn
fyrir hendi, þótt maður sé
næstum búinn að gleyma mann-
verunni sem maður saknar.
— En móöir þin? spurði
Marianne. — Kom hún ekki og
heimsótti þig?
— Jú, einu sinni, þegar ég hafði
verið þarna tvo mánuði eða þar
um bil. Svo heyrði ég ekki meira
frá henni.
— Hafði hún ekkert samband
við þig?
— Nei, en ég fréti af henni frá
einum félaga minum, en móðir
hanskom Iheimsókn til hans eftir
að hafa verið látin laus úr
kvennafangelsinu i Horseröd. Þar
hafði hún verið sett inn.
— Hvað haföi hún gert?
— Vistekki annað en Eva gerði
með Adam en á viðskiptalegri
grundvelli. Atvinnulauslæti kalla
þeir það. Þvi miður var hún ekki
fær um að fremja önnur afbrot,
nema ef vera kynni að hafa að
engu aðvörun fyrir flakk.
- Flakk?
— Já, veistu ekki að til eru sér-
stöl lög fyrir fátæklinga sem
hindraþá i að vera frjálsir ferða
sinna?Rétt eins og til eru lög sem
eiga að koma i veg fyrir að hægt
sé að notfæra sér vændi til að
öngla saman þvi sem á vantar
upp á húsaleiguna eða skó handa
krökkunum.. Veistu þetta ekki ,
Marianne?
—■ Ég veit auðvitað að svona
lög eru til... en ég hef aldrei litið á
þau frá þessu sjónarmiði.
—■ Þau hafa aldrei snert þig?
Nei, þú lifir i betri heimi. Ég er
feginn að þú skulir hafa hleypt
mér þangað inn.
— Þú ert svo bitur þegar þú
segir þetta, Johs.
Ekki það siðasta, siður en svo,
sagði ég og varð þess var að eitt-
hvað óvænt og framandi og ó-
útskýranlegt var að brjótast um i
mér, en ég reyndi eftir megni að
tala i léttum tón.
— Þaðhefur verið lifshamingja
min. Þú hefur verið það. Það er
sannleikurinn, fjandinn hafi það.
Og þá var það sagt. En tilraun
min til að draga úr tilfinninga-
seminni með smágamansemi
mistókst alveg, vegna þess að um
leið fylltust augu min af tárum og
stundarkorn missti ég svo ger-
samlega stjórn á mér að ég
slengdi öllum minum hundrað og
áttatiu pundum, eða efri hluta
þeirra að minnsta kosti, i kjöltuna
á Marianne.
Ég vissi ekki hvað að mér gekk.
En þetta var reglulegt skýfall,
gosbrunnur og flóðalda.
— Johs, Johs! sagði Marianne.
Það sem hún sagði annarsíoghvað
ég snökti sjálfur er mjög óljóst
fyrir mér, og þótt ég gæti munað
það, myndi ég sjálfsagt veigra
mér við að endurtaka það.
Þegar ég var loks búinn að sulla
nægju mina og var horfinn frá
fjögra ára aldrinum og inn i nú-
tiðina á ný, séttist ég aftur i
stólinn minn og sagði
skömmustulega að þetta yrði hún
að fyrirgefa.
— Nei, sagði Marianne. — Ég
er fegin...
— Fegin hvérju? sagði ég og
saug upp i nefið.
— Jú, ég er fegin, sagði hún og
útskýrði það ekki nánar. Það er
ekki nauðsynlegt eða gerlegt að
útskýra allt. Hún fór fram i eld-
húsið að sækja snafs til að hella út
I kaffið, erifyrstog fremst til að
gefa mér tækifæri til að jafna mig
dálitið — og losna við þá lummu-
legu tilfinningu að ég hefði upp úr
þurru farið að væla eins og særð-
ur úlfur, aleinn á eyðilegri
steppunni og með afturendann
sundurskotinn.
Þegar hún kom aftur inn i
stofuna, ræddum við þetta atvik
ekki frekar en fórum að tala um
móður mina.
— Hún hefði þó að minnsta
kosti getað skrifað þér! sagði
Marianne. — Gerði hún það
aldrei?
— Nei, en ég held að hún hafi
verið löglega afsökuð. Hún var
veik. — Hvað var að henni?
— Ég býst við að hún hafi verið
með syfilis eöa lekanda þegar hún
kom til Horseröd, en þaö veit ég
reyndar ekki með vissu....
Laugardagur 20. október
7.00 Morgunútvarp. Veðurfregn-
ir kl. 7.00, 8.15 og 10.10. Fréttir
kl. 7.30, 8.15 (og forustugr.
dagbl.), 9.00 og 10.00. Morgun-
bæn kl. 7.45. Morgunstund
barnannakl. 8.45: Lalli, Sólbrá
og tröllið”, ævintýr eftir
Hjálmar Bergman, siðari hluti.
Tilkynningar kl. 9.30. Létt lög á
milli liða. Tónieikar kl. 10.25.
Morgunkaffiö kl. 10.50: Þor-
steinn Hannesson og gestir
hans ræða um útvarpsdag-
skrána.
12.00 Dagskráin. Tónleikar. Til-
kynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Óskalög sjúklinga. Kristin
Sveinbjörnsdóttir kynnir.
14.30 A iþróttavellinum Jón As-
geirsson segir frá.
15.00 Vikan sem var. Umsjónar-
maður Páll Heiðar Jónsson.
16.00 Fréttir.
16.15 Veðurfregnir. TIu á toppn-
um. Orn Petersen sér um
dægurlagaþátt.
17.20 1 umferðinnUÞáttur i umsjá
Jóns B. Gunnlaugssonar.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.30 Fréttir.
18.45 Veðurfregnir.
18.55 Tilkynningar.
19.00 Veðurspá. Finnskt kvöld.a.
Spjall um land og þjóð. Kristin
Þórarinsdóttir Mánthyl'á flyt-
ur. b. „Besti ieikari Finn-
lands”, smásaga eftir Veijo
Meri i þýðingu Kristinar. Er-
lingur Gislason les. c. Lög eftir
Yrjo Kilpinen . Marti Talvela
syngur. Irwing Gage leikur á
pianó. d. Finnsk Ijóði islenskri
þýðingu Einars Braga og
Hannesar Sigfússonar. Stein-
unn Jóhannesdóttir les. e.
Pianókonsert nr. 2 op. 33 eftir
Selim Palmgren. Izumi Tateto
og Filharmóniusveitin i Hel-
sinki leika, Jorma Panula stj.
20.35 Gaman af gömlum blöðum.
Umsjón: Loftur Guðmundsson.
21.05 llljómplöturabb. Guðmund-
ur Jónsson bregður plötum á
fóninn.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Eyjapistill.
22.30 Danslög.
23.55 Fréttir i stuttu máli. Dag-
skrárlok.

16.30 Þingvikan. Þáttur um
störf Alþingis. Umsjónar-
menn Björn Teitsson og
Björn Þorsteinsson.
17.00 tþróttir. Umsjónar-
maður Ómar Ragnar^son.
18.00 Enska knattspyrnan.
Hlé.
20.00 Fréttir.
20.00 Veður og auglýsingar.
20.25 Söngelska fjölskyldan.
Bandariskur söngva- og
gamanmyndaflokkur. Þýð-
andi Guðrún Jörundsdóttir.
20.50 Vaka.Dagskrá um bók-
menntir og listir.
Umsjónarmaður Olafur
Haukur Simonarson.
21.35 Fuglavinurinn á
Alcatraz.(The Birdman of
Alcatraz) Bandarisk bió-
mynd frá árinu 1962, byggð
á ævisögu Roberts Straud
eftir Tom Gaddis. Leikstjóri
John Frankenheimer. Aðal-
hlutverk Burt Lancaster,
Karl Malden, Neville Brand
og Betty Field. Þýðandi
Heba Júliusdóttir. Robert
Straud er dæmdur i lifstiðar
fangelsi fyrir manndráp.
Hann er hafður einn i klefa i
öryggisskyni. Þröstur, sem
hann hefur fundið i
faiigelsisgarðinum, hænist
mjög að honum, og þar með
byrja rannsóknir hans á
fuglum, sem verða sifellt
umfangsmeiri þrátt fyrir
bágbornar aðstæður.
23.55 Dagskrárlok.
RAFLAGNIR
SAMVIRKI
annast allar almennar raflagnir. Ný-
lagnir, viðgerðir, dyrasima og kall-
kerfauppsetningar.
Teikniþjónusta.
Skiptið við samtök sveinanna.
í
Verkstæði Barmahlið 4
SÍMI 15460 milli 5 og 7.
FÉLAG mim HLJÓMLISTHRMAiA
útvegar yður hljóðfœraleikara
og hljómsveitir við hverskonar tœkifœri
Vinsamlegast hringið i Z025S milli tl. 14-17
Iiiiiláiisiiðskipti lcið
Lil lánsviðnkipLa
ÍBIJNAÐARBANKI
ÍSLANDS
Auglýsingasíminn er 17500