Þjóðviljinn - 20.10.1973, Síða 15

Laugardagur 20. október 1973. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
Afrlkulýöveldiö Malf sfi sér leik á boröi þeg-
ar þeir Fischer og Spasski háðu skákeinvigið og
gáfu út þessi snotru merki.
KYNNING
Á STARFI Hí
Félag háskólakennara hefur i
samráði við Háskólatslandsstofn-
að til fyrirlestrarhalds, þar sem
háskólakennarar munu fjalla um
einstök viðfangsefni rannsókna
sinna. Er tilgangur þessa sá að
kynna nokkru visindastarf-
semi Háskólans með þessum
hætti. Fyrir rúmum áratug var
haldin svipuð röð fyrirlestra þar
sem margir háskólakennarar
báru fram rannsóknarefni sin og
hugðarefni. Voru þeir siðar
prentaðir i Samtið og sögu.
Fyrirlestrarnir verða fluttir i
Norræna húsinu á sunnudögum
kl. 15.00 á hálfs mánaðar fresti.
Verða hinir fyrstu sem hér seg-
ir:
21. okt.
Próf. Bergsteinn Jónsson: Upp-
haf vesturferða og landnám Is-
lendinga i Norður-Dakota.
4. nóv.
Próf. Þorbjörn Sigurgeirsson:
Um hraunkælingu (skuggamynd-
ir verða jafnframt sýndar).
V erkf all,
ekki
verkbann
Einn lesenda blaðsins
hringdi til okkar i gær og
kvaðst hafa fengið þær
upplýsingar, að vegna
þorskastriðsins væru
ekki framkallaðar lit-
skuggamyndir fyrir ís-
lendinga i Englandi.
Ennfremur var okkur sagt að
beðið hefði verið eftir slíkum
filmum i hálft ár, og að lokum
hefði verið skrifað út til Eng-
lands, og þaðan fengist það svar
að vegna þorskastriðsins ynnu
Englendingar ekki að framköllun
litskuggamynda fyrir tslendinga.
Þar sem hér var átt við filmur
af Kodak-gerð sneri blaðið sér til
verslunarstjóra hjá Hans Peter-
sen, en sú verslun hefur
Kodak-umboð. Þar fengum við
þær upplýsingar aö ekkert bann
væri á vinnu fyrir tslendinga,
hins vegar stafaði þessi langa bið
af verkfalli sem staðið hefði i
verksmiðjum Kodak. Nú væri
verkfallið leyst, en verkefni hefðu
hlaðist upp og væri nú allt að 5
vikna afgreiðslufrestur á skugga-
myndafilmum meðan væri veriö
að vinna upp það sem safnast
hefði fyrir.
—úþ
18. nóv.
Próf. Jónatan Þórmundsson:
Markmið refsinga.
2. des.
Guðmundur Pétursson, for-
stöðumaður á Keldum: Hæg-
gengir smitsjúkdómar i mið-
taugakerfi manna og dýra.
Ráðgert er að halda þessari
starfsemi áfram siðari hluta
vetrar, þótt nánari ákvarðanir
hafi enn ekki verið teknar um
fyrirlestra.
Tillögurnar
Framhald af bls. 3.
ur-Þjóðverja, er að það útilokar
verksmiðjutogarana algerlega.
Spurning: Forsætisráðherra,
mig langar til að fá frekari svör
um þá pólitisku hlið þessa
máls. Þér viljið að sjálfsögðu ekki
svara fyrir Alþýðubandalagið
eins og skiljanlegt er, en teljið þér
að i svona veigamiklu máli sé
hugsanlegt að það verði afgreitt
með þeim hætti i rikisstjórninni
sem áðurhefur veriðgert, að einn
stjórnarflokkanna bóki andstöðu
sina við málið. Semsé að málið
verði afgreitt með atkvæða-
greiðslu á alþingi, en einn stjórn-
arflokkanna bóki andstöðu sina
en sitji áfram i rikisstjórninni?
Svar:Min skoðun er sú að þetta
mál sé svo mikilvægt að það sé
hafið yfir öll flokkspólitisk sjón-
armið.
Spurning: Hvað þýðir þetta ná-
kvæmlega i sambandi við mina
fyrirspurn? Teljið þér fært að af-
greiða þetta með bókun Alþýðu-
bandalagsins?
Svar:Ég vil ekki svara þessari
fyrirspurn. Málið er ekki komið
enn á það stig, að ég telji tima-
bært að vera með nokkrar yfir-
lýsingar i þvi sambandi þar sem
að það liggur ekki fyrir að flokkar
hafi tekið sina afstöðu, þar á með-
al ekki stjórnarandstöðuflokkar.
Spurning: Það liggur fyrir aö
einn stjórnarflokkanna hefur tek-
ið afstöðu, sem er algerlega gegn
yðar afstöðu.
Svar:Og ég hef gefið mitt svar
við þvi, að ég vil ekki svara fyrir
hann.
Spurning: Hvenær má vænta
þess að rikisstjórnin taki þetta
mál til meðferðar og afgreiðslu?
Svar: Ég get ekki svarað þvi
nákvæmlega. Það er enginn
timafrestur settur i þessu. Hins
vegar er ljóst, að ef á annað borð
á að gera samkomulag, þá er það
þeim mun betra að það gerist
fyrr. En eins og ég sagði áðan:
Þegar um svona mikilvægt mál
er að tefla er sjálfsagt að gefa sér
góðan tima til að athuga það. Og
þá verða menn lika að athuga
hver hinn valkosturinn er. Við er-
um ákaflega reiðir við Breta og
það er skiljanlegt og þetta er
ákaflega mikið tilfinningamál, en
ég held að þegar ákvörðun er tek-
in f þessu máli, þá verðum við
að láta skynsemina og kalda rök-
hyggju ráða, en ekki tilfinningar.
Spurning: I „grundvelli til
samkomulags” segir að þegar
varðskip stendur togara að ólög-
legum veiðum skuli kalla til
breskt aðstoðarskip til þess að
sannreyna málsatvik, en úr-
skurður okkar skipstjóra gildi.
En þá hefur það, að kalla til
breskt aðstoðarskip enga þýðingu
til þess að „sannreyna málsat-
vik” eða hvað?
Svar: Það hefur þá þýðingu að
þeir fá tækifæri til að sannreyna
málsatvikin og gera við þau sinar
athugasemdir á eftiref þeir telja
ástæðu til. En ef einhverja aðra
merkingu þyrfti að leggja i þetta
hefði það þurft að koma fram. Ef
hér hefði til dæmis þurft að vera
um sameiginlega ákvörðun að
ræða hefði þurft að taka það
fram.
Spurning:Hvaðan koma þessar
fullyrðingar um að þessi sam-
komulagsgrundvöllur sé úrslita-
kostir? Hefur þetta komið fram i
munnlegri skýrslu yðar til rikis-
stjórnarinnar eða utanrikismála-
nefndar? Hvaðan kemur sú full-
yrðing Alþýðubandalagsins og
Þjóðviljans, að hér sé um úrslita-
kosti að ræðá?
Svar: Ég tel nú ekki rétt að
kalla þetta úrslitakosti, en þetta
er að visu sá grundvöllur sem
Bretar telja aö þurfi að vera fyrir
hendi til þess að nokkrar likur séu
á þvi að samkomulag fáist. En
eins og ég sagði áðan má segja að
þetta sé árangur af skoðanaskipt-
um og tillagnaskiptum eins og þið
sjáið með þvi að fara yfir skýrsl-
una.
Spurning: Þessar tillögur sem
þér lögðuð fram i London eru
kallaðar „Icelandic proposal” i
skýrslunni, — eru þetta tillögur
sem rikisstjórnin öll stóð að?
Svar: Nei, þetta eru algerlega
minar tillögur og á mina ábyrgð.
Ég hafði ekki aöstöðu lil þess að
bera mig saman við rikisstjórn
um það. Málin stóðu þá, að þvi er
mér virtist, þannig að helst leit út
fyrir að upp úr myndi algerlega
slitna. Þá taldi ég þaö, að við gæt-
um staðið heldur illa gagnvart
almenningsálitinu erlendis ef við
hefðum ekki sýnt mjög áþreifan-
legan vilja til samkomuiags og
lagt fram tillögur. Ég mat þetta
þannig. Ég skal ekki fullyrða um
það hvort það hafi verið rétt met-
ið en það bar a.m.k. þann árang-
ur, að þá opnuðust aftur mögu-
leikar til að tala um málið og
niðurstaðan varð svo þessi, sem
þið hafið fyrir framan ykkur.
Spurning: Er ákvæðið um
framkvæmd samkomulagsins
svipað þvi sem talað hefur verið
um við Þjóðverja?
Svr: Það er svipað þvi sem hef-
ur verið hreyft þar. Það má segja
að hugmyndin sé sótt aö nokkru
leyti a.m.k. i samning Bandarikj-
anna og Brasiliu, sem gengur að
visu eitthvað lengra i þá átt að
þeir eiga að taka skipið, ef ég
man rétt, til hafnar, og færa það i
höfn á sinn stað.
Spurning: Er þetta orðalag
ekki mjög svipað þvi sem Lúðvik
Jósepsson hefur hreyft i viðræð-
unum við Vestur-Þjóðverja?
Svar: Ég get ekki sagt um það
annað.en að eitthvað var talað um
svipað samkomulag við Þjóðverj-
ana. Hver átti hugmyndina, hver
hefur hreyft þvi, það veit ég alls
ekki.
Spurning: Hvað gerið þér for-
sætisráðherra ef þessi samkomu-
lagsgrundvöllur sem þér hafið nú
lýst stuðningi við nær ekki fram
að ganga?
Svar: Ég er nú ekki farinn að
hugsa svo langt fram i timann.
Spurning: Nú er talað um
tveggja ára gildistima. Var ekki
tekið með i reikninginn hvort 200
milur yrðu komnar áður?
Svar: Nei. Verði þetta sam-
komulag gert þá stendur það i tvö
ár. Þvi miður erum við, held ég,
fáir svo bjartsýnir að trúa að það
verði komnar 200 milur innan
tveggja ára.
Spurning: Með tilvisun til 5tu
greinar þessa grundvallar: Teljið
þér ekki neina hættu á þvi að við
afsölum okkur lögsögu á land-
helgissvæðinu?
Svar: Nei.
Ef ekki eru fleiri spurningar þá
þakka ég ykkur fyrir komuna”.
Frasögn
Framhald af bls. 4
4) Sex skiptihólf eins og lagt til 4.
mai 1973, eitt lokað, fimm opin.
5) framkvæmd:
Gerður og samþykktur sé listi
yfir skip (sjá fylgiskjal) sem
stunda megi veiðar á þessum
miðum samkvæmt þessum
samningi. Islenska stjórnin
mun ekki hafa neitt að athuga
við veiðar téðra skipa við Is-
land, svo lengi sem þau brjóta
ekki reglur þessa bráðabirgða-
samkomulags. Sé skip staðið að
veiðum gagnstætt reglum
samningsins, skal islenska
landhelgisgæslan hafa rétt til
að stöðva það, en skal kveðja á
vettvang næsta aðstoðarskip
breska fiskiflotans til að sann-
reyna málsatvik. Hver sá tog-
ari.sem staðinn er að brotum á
samkomulaginu, verður strik-
aður út af listanum.
Viðbót á fundinum:
6) Samningurinn gildi tvö ár frá
undirritun".
Tilboðið var rætt og fyrstu linu
breytt þannig: „öll frysti- og
verksmiðjuskip útilokuð”, og
bætt við 3. lið orðunum: „að við-
bættusvæði friðuðu 14. júni 1973”.
Kom m.a. fram, að Bretar teldu
að ef samkomulag yrði um tilboð-
ið myndu þeir telja að brott væri
fallin forsenda fyrir takmörkun á
framkvæmd um tollalækkun
Efnahagsbandalagsins á fiski
gagnvart tslandi. Ennfremur, að
þeir myndu beita sér fyrir þvi, að
tollalækkun á fiski samkvæml
samningi EBE komi öll til fram-
kvæmda 1. janúar 1974.
Gat ekki lofað öðru
Olafur Jóhannesson sagðist
ckki geta lofað öðru en þvi að taka
tilboð þetta meðsér til íslands og
leggja það fyrir rikisstjórnina.
Var i lok viðræðnanna gefin út
svohljóðandi fréttatilkynning:
„Forsætisráðherrarnir tveir
skiptust á skoðunum og tillögum
með tilliti til bráðabirgðalausnar
á deilunni.
Forsætisráðherra lslands mun
gefa skýrslu um málið til stjórnar
sinnar”.
Á siðasta fundinum var nokkr-
um tima varið til þess að ræða
hugsanlega breytingu á svæða-
fyrirkomulaginu, t.d. að þau yrðu
4 eða 5 og eitt lokað, og varð sam-
komulag um að láta sérfræðinga
reikna út hugsanlegt aflamagn
Breta við mismunandi hólfafyrir-
komulag.
Forsætisráðherra fór aftur og
aftur fram á, að Bretar létu i té
lista yfir þau skip, sem miðað
væri við, en listinn var ekki lagð-
ur fram. llins vegar voru góð orð
höfð um það að breski sendiherr-
ann i Reykjavik gæti afhent hann
innan fárra daga.
Reykjavik, 16.10.1973.
II.J.
Skrifa
Framhald af bls. 7.
(nema þá á heimsóknartima) en
fordómar, enn mjög útbreiddir,
vilja vera láta. Og að „það er
engin ástæða til að óttast þetta.
fólk eða fælast frá þvi”,eins og
höfundur segir. Framtak
höfundar minnir lesendur einnig
á það að kannski er engin iðja
jafntengd þvi að vera „öðruvisi
en fólk er flest” en einmitt bók-
menntir og listir.
Það er haft eftir Paul Eluard,
að „skáldið verður að vera barn,
enda þótt grár sé fyrir hárum”.
Hve mikið af bókmenntum,
góðum og vondum, eru ekki til
orðnar i einæði, sibernsku, sýni-
þörf, hreinskilni sem sést ekki
fyrir, sem almenningur mundi
hiklaust telja til hreinnar geð-
bilunar , ef ekki hefðu fyrir sér
skjöld og hlif virðulegrar list-
greinar?
Arni Bergmann
Hjúkrunarkonur
Framhald af bls. 2.
framtiðarinnar miðar að sjálf-
stæðum hjúkrunarstörfum og á-
hersla lögð á lausn vandamála,
sem byggist á þörfum sjúklings-
ins.
Þegar rætt var um framhaids-
Viö þökkum innilega auðsýnda samúð og vináttu við and-
lát og jarðarför
HELGA GUÐMUNDSSONAR
pipulagningarmeistara.
«
Marta Jónsdóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
menntun og æðri menntun, báru
umræður eðlilega keim af þvi, að
hin löndin fjögur eiga framhalds-
skóla i hjúkrunarfræðum. Nefnd-
in var sammála um, að
hjúkrunarkonur, sem vinna að
rannsóknum, eigi að hafa há-
skólamenntun, sem c'g aðrir, er
að rannsóknum starfa.
Hin öra þróun innan heil-
brigðisþjónustunnar krefst sifellt
bæði fjölþættari og sérhæfðari
hjúkrunar, án þess að hjúkrunar-
konum fjölgi verulega i starfi.
Þetta veldur óeðlilega miklu
vinnuálagi, sem svo enn fælir
fleiri frá störfum. Þennan vita-
hring verður að rjúfa með veru-
legum umbótum bæði i launamál-
um og allri aðstöðu. Verður þetta
væntanlega viðfangsefni fulltrúa-
fundarins, er veröur haldinn i
Danmörku að ári liðnu.
Fulltrúafundurinn endurkaus
Gerd Zetterström Lagervall, Svi-
þjóð, formann samtakanna.
Palestínumenn
Framhald af bls. 6.
ber 1970, er Hússein konungur
braut skæruliða þar á bak aftur i
blóðugum bardögum.
Jafnvel Egyptar hafa verið
mjög varkárir gagnvart
palestinskum flóttamönnum þar,
þótt þeir hafi aldrei látið neitt á
sér kræla þar i landi.
PLO, heildarsamlök Palestinu-
manna, voru stofnuð 1964 með
stuðningi Egypta. Samtök þessi
áttu að vera háð stjórnum Araba-
rikjanna og ætlast var til að þau
hefðu nokkra stjórn á skæru-
liðunum.
Eftir 1967 hefur PLO og hinar
ýmsu skæruliðahreyfingar innan
þeirra samtaka stöðugt magnast.
Skæruliðarnir taka nú virkan þátt
i baráttunni gegn Israel. Deil-
urnar fyrir Miðjarðarhafsbotni
verða aldrei leystar án þess að
fullt tillit sé tekið til þeirra.
M/s Hekla
fer frá Reykjavík
miðvikudaginn 24.
þ.m. austur um land i
hringferð.
Vörumóttaka mánu-
dag og þriðjudag til
Austfjarðahafna,
Þórshafnar, Raufar-
hafnar, Húsavikur og
Akureyrar.
SKIPAUTGCRB RIKISINS
Blaðberar
óskast
núþegar i eftirtalin
hverfi:
Laugarnes
Þórsgötu
Laugavegur 11
Seltjarnarnes
Stórholt
Háskólahverfi
Sæviðarsund
Sogainýri
Hjarðarhaga
Hringbraut
Hverfisgölu
Langholtsveg
170-200
Hafið samband við af-
greiðslu Þjóðviljans i
simum
17500 eða 17512.