Þjóðviljinn - 20.03.1974, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 20. marz 1974.
nýjar
unar-
konur
Eftirtaldir nemendur luku
námi frá Hjúkrunarskóla islands
6/3 1974: Ágústa Eiriksdóttir
Þingvöllum, Ásdis Jónsdóttir
Kópavogi, Ásta Karlsdóttir
Reykjavik, Berglind Freymóðs-
dóttir Reykjavik, Björg Cortes
Reykjavik, B ry n d i s
Konráðsdóttir Reykjavík, Edda
Ölafsdóttir Reykjavik, Elinborg
Angantýsdóttir Eyjafirði, Erla
Friðriksdóttir Kópavogi,
Guðriður Hulda Haraldsdóttir
Reykjavik, Guðrún Gerður
Sæmundsdóttir Hveragerði,
Halldóra Andrésdóttir Reykja-
vik, Helga Sigurjóna Helgadóttir,
Ólafsfirði, Halla Hauksdóttir
Reykjavík, Ingibjörg Jónsdóttir
Stykkishólmi, Jóna Kristjáns-
dóttir Reykjavik, Kristin Á.
Claessen Kópavogi, Magnhildur
Þórveig Sigurðardóttir Hvamms-
tanga, Margrét Halldórsdóttir
Kópavogi, Asta Arnþórsdóttir
Köldukinn, S.-Þing., Minerva
Sveinsdóttir Reykjavik, Ölina S.
Torfadóttir isafirði, Sigriður
Agnarsdóttir Kópavogi, Sigriður
Harðardóttir Akranesi, Steinunn
Ingvarsdóttir Reykjum á
Skeiðum, Valgerður Baldurs-
dóttir Aðaldal, S.-Þing., Þórdis
Kristinsdóttir Neskaupstað, Þór-
ey Hannesdóttir Reykjavik.
Þcssir nemendur ljúka nánii á
næstu vikum: Guðriður
Kristjánsdóttir Hafnarfirði,
Arndis ósk Hauksdóttir Reykja-
vík, Sveinbjörg Eyvindsdóttir
Reykjavik, Hallbera Friðriks-
dóttir Reykjavík, Hulda
Guðbjörnsdóttir Kópavogi.
KENJAR
Mynd: Francisco Goya y Lucientes
Mál: Guðbergur Bergsson
Vegna þess að
hún var viðkvœm
Stúlkan er á vissan hátt pislarvottur,
og margt er svipað með henni og þeim
heilögu jómfrúm, sem létu fremur lifið
en meydóm sinn eða af trúnni i hinn
kynlifshreina Krist, þótt sjálfsagt hafi
hún misst hvort tveggja, trúna og
meydóminn, og situr þvi i fangelsi
siðabótaþjóðfélagsins með spenntar
greipar og iðrast gerða sinna við
luktarljós, sem dregur fagurlega
skugga á klæði hennar, svo að myndin
minnir á margan hátt á manierisma
Parmigianinos, eða skikkjur dýrlinga
E1 Grecos. Meiri náð getur Goya ekki
veitt henni en náð listarinnar; en sú
náð er miklu fullkomnari en náð trúar-
innar, vegna þess að i henni felst ekki
nein krafa. Listin er óeigingjörn, hlut-
laus.
Frumteikningin er afar lik kopar-
stungunni, en þar horfir stúlkan fram,
vatnkrukka stúlkunnar er hærri og
músina vantar: myndtáknunum hefur
verið breytt i þágu hlutleysisins. Þótt
teikningin sé frábærlega gerð, skortir
hana gagnsæi koparstungunnar og
visst tigið látbragð. Innsta eðli teikn-
ingar er tilfinning.
„Vesalings óvarfærnu stúlkurnar
lenda i fangelsi, eftir að þær hafa verið
þungaðar, fyrir sakir sinnar eðlis-
bundnu viðkvæmni”, stendur i L-
handritinu.
Mynd þessi átti eftir að hafa rik á-
hrif á Kitsch-listina þýskættuðu, sem
hékk með sina helgivæmni i svefnher-
bergjum alþýðu og smáborgara, uns
hún var gerð að skammlifri ,,list”,
einkum fyrir tilstuðlan listfræðingsins
italska, Gillo Dorfles.
(Þess skal getiö aö grein þessi
var skrifuð 9. mars —- Þjv.)
Það væri býsna fróðlegt að fá
öruggt og óyggjandi svar við
framangreindri spurningu. Við
erum þvi vanastir að sú loðna
sem kemur á miðin fyrir suður-
landi til að hrygna, komi norðan
úr Ishafi, gangi suður með Aust-
fjörðum og beygi siðan vestur
með landi og hrygni að megin-
hluta fyrir suðurlandi, en stund-
um dálitið i Faxaflóa. Þetta mun
vera hin hefðbundna ganga loðn-
unnar hér við land. Vegna þess
hve rannsóknir á loðnugöngum
hér við land eru tiltölulega nýjar,
þá get ég búist við, að erfitt muni
að órannsökuðu máli fyrir Haf-
rannsóknarstofnunina að svara
svo óyggjandi sé framangreindri
spurningu minni. Ég vil þvi hér
sem algjör leikmaður á þessu
sviði, koma fram með tilgátu um
hvaðan loðnan hafi komið á
Breiðafjarðarmið. Mér þykir ekki
ósennilegt að þessi loðna hafi
komið að vestan og sé af þeim
stofni sem árlega hrygnir við
Grænland. Séu t.d. slæm hrygn-
ingarskilyrði fyrir loðnuna nú við
Grænland sökum þess að sjórinn
áé þar of kaldur, þá er ekki óeðli-
legt að eitthvað af loðnu leiti
Hvaðan kom óhrygnd loðna
á Breiðafjarðarmið?
austuryfir Grænlandsálinn i
hlýrri sjó til að hrygna.
Náttúrlega vantar mig allar
forsendur til að geta rökstutt
þessa tilgátu mina, þar sem ég
veitekki hitastigið nú á hrygning-
arstöðvum loðnunnar við Græn-
land. Hins vegar er það viður-
kennd staðreynd nú, að þorskur
kemur i mismunandi miklum
mæli frá Grænlandsmiðum til að
hrygna hér við land, þegar skil-
yrðin eru slæm við Grænland.
Það er þvi ekki ósennilegt að
sama lögmál geti haft áhrif á
göngu loðnunnar.
Fyrir nokkrum árum þegar
Norðmenn voru um sumartima
við haf- og fiskirannsóknir i vest-
anverðum Grænlandsálnum þá
urðu þeir varir við geysilega mik-
ið magn af loðnu á miklu dýpi i
stefnu vestur af tslandi. Það er
þvi ekki langt að fara fyrir loðn-
una á Breiðafjarðarmið séu skil-
yrðin slæm fyrir vestan. En fyrst
ég er farinn að tala um loðnuna,
þennan eftirsótta fisk Japana, þá
er ekki úr vegi að geta þess, að
loðna hefur verið um margra alda
skeið eftirsóttur matfiskur Græn-
lendinga. Þeir veiddu hana þegar
hún gekk upp i landsteina, með
einhverjum frumstæðum tækjum
og þurrkuðu siðan við sól og vind,
með þvi að breiða loðnuna á
kletta. Þannig gat loðnan orðið
einn hluti þess matarforða sem
geyma mátti til vetrarins.
fiskimál
eftir Jóhann J. E. Kúld
ERLENDAR FRÉTTIR
Fœreyingar láta
smiða
verksmiðjutogara
fyrir
veiðar i salt
Nýlega hlióp af stokkunum hjá
A.M. Liaaen skipasmiðastöðinni i
Álasundi i Noregi nýr verk-
smiðjutogari sem smiðaður er
fyrir P/F J.F. Kjölbro i Klakks-
vik i Færeyjum. Skipið er innrétt-
að fyrir veiðar i salt og verður
vélvætt með fullkomnustu tækni
fyrir saltfiskverkun. Fyrir þrem-
ur árum lét Kjölbro-fyrirtækið
smiða sams konar verksmiðju-
togara hjá Liaaen og er þetta
annað skipið eftir sömu teikningu
sem nú hljóp af stokkunum, en
meiningin er að Kjölbro láti
smiða þarna átta verksmiðjuskip
eftir sömu teikningunni. Skip
þessi eru 60 metrar á lengd og 11
m breið og eiga að bera 700 tonn
af saltfiski. Þetta nýja skip hlaut
nafnið „Sundaberg” og á það að
afhendast Færeyingum fullbúið
nú i lok marsmánaðar.
Suður-Kórea
eykur
framleiðslu
siná
Fyrirstuttu kom það fram hér i
blaðaviðtölum 1 sambandi við
lækkun á þorskblokk á Banda-
rikjamarkaði, að um gæti verið
að kenna framboði á fiskblokk úr
Alaska-ufsa frá Japan og Suður-
Kóreu. Fiskveiðar
og fiskvinnsla Suður-Kóreu-
manna undir forustu Japana hafa
aukist risaskrefum siðustu árin.
Það er talið að frá árinu 1960 til og
með 1972 hafi fiskveiðar Suður-
Kóreu aukistum hvorki meira né
minna en 370%. En árið 1972 er
talið að veiðin hafi numið
1.324.000 tonnum. Fiskveiðiáætl-
un Suður-Kóreu fyrir næstu ár
gerir ráð fyrir að aflamagnið
verði komið upp i 2 miljón tonn
árið 1976. Eins og stendur er Suð-
ur-Kórea talin 12. þjóöin i röðinni
með aflamagn og 5. þjóðin i röð-
inni með fiskafurðir á heims-
markaði. Aætlun Suður-Kóreu i
fiskveiðum og fiskvinnslu er sú,
að þeir verði komnir i 5. sæti meö
aflamagn og i annað sæti með út-
flutning fiskafurða á heimsmark-
aði árið 1981. Það er ekki ótrúlegt
að Suður-Kórea geti haft mikil
áhrif á verð frosinna fiskafurða á
komandi árum, ef þessari fisk-
veiði- og fiskvinnsluáætlun þeirra
verður hrundið i framkvæmd á
næstu árum eins og ætlunin er.
Þorskhausar
góð
markaðsvara
Fiskverkunarstöð i Vereyju við
Lófót hefur kinnað alla þorsk-
hausa sem fyrirtækið hefur kom-
ist yfir i vetur og saltað i tunnur
fyrir Þýskalandsmarkað. Verðið
sem fyrirtækið hefur fengið er
sagt viðunandi. Þá hefur þetta
sama fyrirtæki saltað þorsk i
tunnur og selt til Hollands.