Þjóðviljinn - 21.05.1974, Blaðsíða 18

18 SIÐA — ÞJÓDVILJINN' Þriðjudagur 21. mal 1974.
fyrir utan gluggann, það tekur
enga stund að sækja eina eða tvær
fötur. Það er annað hjá þeim i
bakhúsinu, sem verða að bera
föturnar alla leiðina upp og niður
ganginn þegar þeir þurfa að
sækja og tæma.
Andreas situr og geispar þarna
við eldhúsborðið, þetta hefur
verið langur dagur. Nú hlýtur
Charlotta að fara að kotna, smá-
salinn sem hún vinnur hjá er
variur að sleppa henni um þetta
leyti. Já, Andreas hefur enga
klukku, en það er orðið dimmt og
hljóttfyrir utan. Annars morar af
krökkum i bakgarðinum, hann er
ekki steinlagður eins og margir
aðrir heldur er úr leir og gler-
harðri mold, og þess vegna koma
strákarnir úr hinum húsunum
hingað til að fara i kúluspil eða
landaparis. En hér er enginn
núna, allir eru komnir inn. Tja,
kannski hafa einhverjir laumast
að viðarhlöðunum til að næla sér i
spýtubút i haustmyrkrinu, það er
dýrt að fá viðarsalann á hverjum
degi. Og sumir hafa trúlega farið
niður á bryggju, það er ensk
skonnorta nýkomin i höfn, það
getur verið gaman að spjalla
dálitið við mennina um borð og
vinna sér kannski inn skilding
fyrir að sækja öl eða visa á réttu
staðina.
En Andreas tekur aldrei þátt i
sliku, hann verður að nota kvöldin
til að lesa lexiur, þvi að hann er
annað að gera á daginn: Klukkan
hálfsex fer hann á fætur á
hverjum morgni til að bera út
blöð, svo sendist hann hjá bakar-
anum þangað til hann fer i
skólann klukkan tólf og þá er
bakarakonan vön að gefa honum
tvær vænar rúgkökur, hún er svo
góð. Þegar skólinn er búinn, þarf
að bera út kvöldblöðin. Og á
veturna þarf að bera kolakassana
upp i allar skólastofurnar, hann
kviðir fyrir þvi. Tveir fullorðnir
menn höfðu áður séð um það,
það varð of erfitt fyrir þá, og þá
tók Andreas við ásamt öðrum tólf
ára dreng. Það er strembið, en
verst er að umsjónarmaðurinn
snuðar þá. — Þið þurfið ekkert að
bera upp i dag, segir hann þegar
milt er i veðri, og svo stingur
hann ágóðanum I eigin vasa. En
það er ennþá haust: það verður
ekki byrjað að kynda nærri strax.
Nú hlýtur Charlotta að fara að
koma, það er orðið svo dimmt að
hann sér ekki grindverkið, ekki
einu sinni vatnspóstinn. Hann
hallar sér áfram og skimar út i
bakgarðinn. Ekkert ljós, það er
furðulegt. Þá fyrst verður hann
var við þokuna, i þungum öldum
veltist hún inn frá firðinum,
smeygir sér gegnum gisinn
gluggann og sprunguna undir
hurðinni. Það verða þá slagsmál,
það gefur auga leið, þvi að þetta
er kjörið kvöld til að stela
þurrkuðum fiski á bryggjunni —
og þurrfiskur er vinsælt vopn i
áflogunum milli Vatlandsstrák-
anna og þeirra úr Vininni og
Fjórðungnum.
mmmmmmm
Nýkomin indversk
bómullarefni og mussur i miklu
úrvali.
Jasmin Laugavegi 133
Bókhaldsaðstoð
með tékkafærslum
(-jIbÚNAÐARBANKINN
\0/ REYKJAVÍK
LEIF
NORMAN
ROSSE
GULL-
HANINN
aflúsa hann, aldrei hefur hann
verið syndaselurinn þegar
frökenin raðar öllum drengjunum
upp, vegna þess að óloftið er orðið
svo mikið, og þefar sig áfram að
hinum seka. Hún er ströng en
réttlát. Litli-Jonni var rekinn út
vegna þess að hann sat og
teiknaði á typpið á sér i kristin-
fræðitima, það skipti ekki máli
þótt hann væri með þeim bestu i
bekknum.
„Þótt kóngar fylgdust allir að
með auð og veldi háu,
þeir megnuðu ei hið minnsta
blað
að mynda á blómi smáu.
Andreas skilur þetta ekki
almennilega, en það gerir ekkert
til. Frökenin gerir aldrei veður út
af sliku, ef hann kann aðeins
lexiuna. „Versin eiga að renna
fram eins og baunir úr poka,”
segir hún stundum, „án þess að
lát verði á fyrr en pokinn er
tómur. Og Andreas opnar pokann
og lætur þær renna, hann er dug-
legastur i bekknum.
En það er svo sem ekkert að
státa af. Hann er heppinn, það er
heila málið, og hann veit það vel
sjálfur. Það er litill vandi fyrir
Andreas, honum er enginn
vorkunn að kunna sálmana
reiprennandi, sem getur setið
aleinn i eldhúsinu á hverju
einasta kvöldi og lesið — hver af
hinum strákunum getur það? Þvi
að hann og mamman og systirin
hafa stórt herbergi og eldhús út af
fyrir sig, en flestar aðrar fjöl-
skyldur i nágrenninu verða að
hafa eldhús með öðrum þurfa
kannski að vera tiu eða fleiri i
einu herbergi. Og það er ekki litill
kostur að vatnspósturinn er rétt
Andreas er búinn með
lexiurnar og á erfitt með að halda
sér vakandi, en hann vill ekki
fara að sofa fyrr en Charlotta
kemur. Hann hefur ekki séð hana
i dag og hún hefur alltaf frá
einhverju skemmtilegu að segja.
Og svo hefur hann óvæntan
glaðning handa henni einmitt i
kvöld, þrjátiu aura hefur hann
lagt I skálina hennar. Hún er að
safna fyrir fötum, svo að hann
veit að hún verður glöð. Auka-
þóknun fyrir lampafágun,
Andreas er snillingur i að fága
alls konar látúnslampa. Soðið egg
hafði hann fengið lika, sem þau fá
annars aldrei nema á páskunum.
Hann lætur sig dreyma dálitið
þar sem hann situr við eldhús-
borðið, lætur sig dreyma um
stórt, hvitt hús með mörgum her-
bergjum eins og húsið hans
Simonsens kaupmanns, þar eiga
Lotta og móðirin og hann sjálfur
einhvern tima að búa, og þau eiga
að hafa garð fullan með rósir. oe
fin rúm með útskornum og gull
skreyttum göflum og egg á
hverjum degi og... Að minnsta
kosti skulu þau komast burt úr
þessari rottuholu eins fljótt og
mögulegt er. Einkum á veturna
eru rotturnar plága, þá leita þær
inn i húsið. Charlotta hefur
tvisvar verið bitin að næturlagi, i
annað skiptið i nefið. Það var
blátt og bólgið lengi á eftir, hann
hélt að það ætiaði aldrei að jafna
sig. En samt er hún hræddari við
nóttina en meindýrin, oft vaknar
hún og hrópar „Nei”. Hana
dreymir um nóttina, dreymir að
hún standi fyrir utan og vilji
komast inn til hennar, liggi i leyni
fyrir framan húsið, það hefur hún
sagt. Lotta er svo viðkvæn, Lotta
er svo góð.
Allt verður öðru visi ef Frúin
verður ánægð með hann, allt
stendur og fellur með þvi. Hann á
að fara i nám, þvi hefur hún lofað,
ef hann er iðinn i skólanum og
artar sig vel. Þvi að frúin á mikla
peninga, og hún er góð, það hefur
mamma sagt. Honum finnst hún
ekki góðleg, hún talar svo til-
gerðarlega og yfirlætislega við
hann, en mamma þekkir hana.
Hann veit eiginlega ekki hver hún
er. „Eins konar ættingi, ” hafði
mamma einu sinni sagt. Þau
kalla hana aldrei annað en frúna.
Andreas vill komast áfram i
lifinu, margir aðrir úr fátækra-
hverfunum hafa gert það, og þvi
þá ekki hann? Tökum til að
mynda Johan Svendsen,
fátæklingsson úr Vikinni. Nú er
hann heimsfrægur og leikur fyrir
kónga og keisara, og
peninga græðir hann jafnhratt og
skjaldbaka verpir eggjum. Og
„Appelsinu-Hermann”, sonur
skómakara i Lakkegötu, hann á
höll i St. Pétursborg og er rúss-
neskur miljónungur. Já, það
blessast áreiðanlega, þeir eru
ekki hótinu betri sem búa I sjálfri
Kristianiu.
Hann hlustar eftir skóhljóði
Charlottu, nú hlýtur hún að fara
að koma, og hann litur gegnum
hálfopnar dyrnar að kamersinu á
fallegu myndina af mömmu i
sporöskjulöguðum gullramma,
þar sem hún er i fjaðraskrúði.
Eftir nokkra klukkutima kemur
hún lika, skyldi hún koma með
eitthvað I kvöld? Kannski köku,
eða fáeina kjötbita sem súpa
hefur verið soðin úr, ögn af
steikarfeiti og soðnar kartöflur,
það kemur stundum fyrir. Hann
verður soltinn við tilhugsunina, er
dauðleiður á þessari eilifu hafra-
súpu. í Tivoli, þar sem hún vinnur
i eldhúsinu, kemur það stundum
fyrir, að fólk borðar ekki allt það
sem það hefur borgað fyrir. En
hann getur vist ekki beðið eftir
henni.
LAUSNÁ
KROSSGÁTU
1= 12= Æ
2= £ 13= Y
3= f 14= P
4= /V 15= £
5= R 16= O
6= £> 17= K
7= U 18= fi'
8= R 19= J
9= O 20= r
10= = Þ 21 = M
11 = = 1 22= u
23=
24=
25=
26=
27=
28=
29=
30=
31 =
32=
33=
C"
H
y
&
e
ÞRIÐJUDAGUR 21. maí
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Morgunleikfimi kl. 7.20.
Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og for-
ustugr. dagbl) 9.00 og 10.00.
Morgunbæn kl. 7.55. Morg-
unstund barnanna kl. 8.45:
Oddný Thorsteinsson heldur
áfram „Ævintýrinu um Fá-
vis og vini hans” eftir Niko-
laj Nosoff (26). Morgunleik-
fimi kl. 9.20. Tilkynningar
kl. 9.30. Létt lög á milli liða.
Morgunpopp kl. 10.25. Tón-
leikar kl. 11.00: Valentin
Gheorghiu pianóleikari og
Sinfóniuhljómsveit rúm-
enska útvarpsins leika Sin-
fónisk tilbrigði eftir César
Franck / Filharmóniusveit-
in i New York leikur
Sinfóniu nr. 1 eftir Bizet /
Werner Haas og Noel Lee
leika „1 hvitu og svörtu”,
svitu fyrir tvö pianó eftir
Debussy.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Eftir hádegið Jón B.
Gunnlaugsson leikur létt lög
og spjallar við hlustendur.
14.30 Siðdegissagan: „Hús
málarans” eftir Jóhannes
Helga óskar Halldórsson
les (9).
15.00 Miðdegistónleikar: ís-
lensk tóniista. Lýrisk svita
eftir Pál ísólfsson. Sinfóniu-
hljómsveit Islands leikur,
Páll P. Pálsson stjórnar. b.
Lög eftir Emil Thoroddsen
og Karl O. Runólfsson.
Guðmundur Jónsson syng-
ur: Fritz Weisshappel leik-
ur á pianó. c. „ömmusög-
ur” eftir Sigurð Þórðarson.
Sinfóniuhljómsveit Islands
leikur, Páll P. Pálsson stj.
d. Lög eftir Þórarin Jónsson
og Karl O. Runólfsson.
Erlingur Vigfússon syngur.
Fritz Weisshappel leikur á
pianó.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
16.15 Veðurfregnir.
16.25 Popphornið
17.10 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.25 Bókaspjall Umsjónar-
maður: Sigurður A.
Magnússon.
19.45 Húsnæðis- og bygg-
ingarmál Ólafur Jensson
sér um þáttinn.
20.00 Tónleikakynning Gunn-
ar Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri kynnir tón-
leika Sinfóniuhljómsveitar
tslands i vikunni.
20.10 Frá útvarpinu i Vinar-
borg Sena Jurinac syngur
„Vier Letzte Lieder” eftir
Richard Strauss, Milan
Horvat leikur á pianó
20.30 Stjórnmálaumræður:
Um borgarmálefni Reykja-
vikurRæðutimi hvers fram-
boðslista 32 minútur I þrem-
ur umferðum, 15, 10 og 7
minútum. Röð listanna: J-
listi: Alþýðuflokkur og
Samtök frjálslyndra og
vinstri manna. V-listi:
Frjálslyndi flokkurinn, D-
listi- Sjálfstæðisflokkurinn,
G-listi: Alþýðubandalagið,
B-listi: Framsóknarflokk-
urinn. Umræðum stýrir
Hjörtur Pálsson dagskrár-
stjóri.
Veðurfregnir. Fréttir.
Dagskrárlok nál. kl.
23.30.
20.00 Fréttir.
20.40 Heimshorn. Frétta-
skýringaþáttur um erlend
málefni. Umsjónarmaður
Sonja Diego.
20.25 Veður og auglýsingar
20.30 Skák. Stuttur, banda-
rlskur skákþáttur. Þýðandi
og þulur Jón Thor Haralds-
son.
21.15 Beittur svikum (The
Violent Enemy).Bresk bió-
mynd. Leikstjóri Don
Sharp. Aðalhlutverk Tom
Bell, Susan Hampshire, Ed
Begley og Noel Purchell.
Þýðinguna gerði Anton
Kristjánsson. Aðalpersónan
er irskur ættjarðarsinni,
Sean Rogan að nafni. Hann
hefur lengi setið I fangelsi
fyrir skemmdarverk. Hann
hefur góða von um náðun,
en sú von bregst og hann fær
aðstoð til að flýja. Leið hans
liggur siðan heim til Ir-
lands, þar sem hann hyggst
taka til, þar sem frá var
horfið, við baráttuna gegn
enskum yfirráðum.
22.45 Dagskrárlok.
||1 ÚTBOÐ
Tilboð óskast i að leggja hluta aðfærslu-
æðar hitaveitu til Hafnarfjarðar, þ.e.
Hafnarfjarðaræð, 1. áfangi.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri,
gegn 5.000.- króna skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á sama stað, miðviku-
daginn 5. júni 1974, kl. 14.00 e.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800
®ÚTBO$
Tilboð óskast i 52 stk. af skólatöflum fyrir
Fræðsluskrifstofu Reykjavikur.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri.
Tilboð verða opnuð á sama stað, miðviku-
daginn 19. júni 1974, kl. 11.00 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800
C C