Þjóðviljinn - 23.02.1975, Blaðsíða 9

Sunnudagur 23. febrúar 1975 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
umræður var að lokum ákveðið,
að ferðin skyldi gerð þrátt fyrir
allt.
23. júni var svo lagt af stað i
fyrsta áfanga ferðarinnar, með
Laxfossi frá Reykjavik til
Akraness. Er ferðasagan rakin i
smáatriðum i „Prentaranum”,
en hér verður að láta sér nægja
að stikla á þvi stærsta.
Tiu 18 manna rútur frá Stein-
dóri skreyttar islenska fánanum
og merki prentara, fluttu fólkið
frá Akranesi að Reykjaskóla i
Hrútafirði, þar sem bættust i
hópinn 5 fulltrúar Isfirskra
prentara og höfðu ferðast 8
stundir á hestum og tiu á sjó til
að geta tekið þátt i hátiða-
höldunum með stéttarbræðrum
sinum. barna fluttu ræður dr.
Guðmundur Finnbogason og
Guðmundur Gislason skóla-
stjóri Reykjaskóla.
Næsta viðstaða var i Vatns-
dalshólum, þar sem Páll Kolka
héraðslæknir og fleiri húnvetn-
ingar sátu fyrir leiðangrinum og
buðu menn velkomna i
Húnaþing.
A Vatnsskarði , beið
Akureyrarhópurinn sunnan-
manna niu prentarar ásamt sr.
Friðriki Rafnar vigslubiskupi
Norðurlands og konu hans og
hafði ghrna á fjallinu verið reist
stór fánastöng með islenskum
fána, sem „blakti tignarlega
yfir fylkingum norðan- og
sunnanmanna er þær sigu
saman” einsog „Prentarinn”
lýsir þvi. Þarna ávarpaði
Magnús H. Jónsson form. HIP
norðanmenn, Þorsteinn
Halldórsson flutti kvæði og sr.
Friðrik Rafnar bauð ferða-
hópinn velkominn norður.
Þarna bættust f jórar bifreiöar
Norðlendinga i bilalestina og
var nú ekið til Hóla og komið
þangað um eittleytið eftir tæpra
18 tima ferðalag. Þar var gengið
i hlað fylktu liði undir fánum, en
staðurinn var einnig fánum
skreyttur og við suðurhlið
skólahússins heiðurshlið
áletrað: „Prentlistin 500 ára”.
Skólastjórahjónin Kristján
Karlsson og Sigrún Ingólfsdóttir
buðu gesti velkomna. Matur
beið gestanna i skreyttum
borösal og uppbúin rúm fyrir 65
manns, en flatsæng mikil fyrir
hina, segir „Prentarinn” og
rómar mjög allar viðtökur
Hólamanna.
Morguninn eftir var gengið i
skrúðgöngu til kirkju, þar sem
sr. Friðrik Rafnar prédikaði,
söngflokkur prentara og bók-
bindara annaðist sönginn.
Margt gesta úr héraðinu kom til
hátiðahaldanna. Eftir messu
var staðurinn skoðaður og þá
ma. sérstaklega staðnæmst á
Prenthól, þar sem talið er aö
prentsmiöjan hafi staðið á
sinum tima.
Siðan var safnast til veislu i
leikfimihúsinu og sátu hana yfir
tvö hundruð manns. Þar var
mikiö sungið og margar ræöur
fluttar og þar afhenti for-
maöur HIP Hólakirkju minn-
ingargjöf prentarastéttarinnar,
Guðbrandsbibliu i fallegu
skrini, og Hólaskóla færöi hann
að gjöf fyrir hönd stéttarinnar
útsaumaða og innrammaða
mynd af Gutenberg. Of langt
yrði að telja hér alla ræöumenn,
en auk þeirra flutti Þorsteinn
Halldórsson kvæði sitt, ,,Lof-
söngur til prentlistarinnar á 500
ára afmæli hennar” og lesið var
upp ljóð, sem Konráð skáld
Vilhjálmsson á Akureyri sendi
prenturum i tilefni hátiö-
arinnar.
Um kvöldið flutti Jósef
Björnsson fyrrum skólastjóri á
Hólum erindi um fornar minjar
staðarins, siðan var kvik-
mynda- og skuggamyndasýning
og að lokum dansað fram á nótt.
Morguninn eftir voru heima-
menn kvaddir og haldið af staö
til Varmahliðar, þar sem
skilnaðarhóf norðan- og sunnan-
manna stóð. 1 skálanum við
Hvitárbrú var skilnaðarborö-
hald félaganna aðsunnan og rak
hver ræðan aðra og hver
annarri fjörugri, enda „sólskin i
sálum manna”, svo enn sé
vitnað 1 grein „Prentarans”
sem þessi frásögn er unnin eftir.
Heim til Reykjavikur var komið
kl. eitt um nóttina.
—vh
Reynt aö viöhalda
stofnum villtra dýra
Það var ekki fyrr en á
síðustu stund — og í
mörgum tilfellum of
seint— sem augu manna
opnuðust fyrir nauðsyn
þess að spyrna við fótum
ef ekki ætti hreinlega að
útrýma mörgum þeim
dýra- og fuglategundum
sem lifað hafa við hlið
mannsins á jörðunni frá
örófi alda. öll þekkjum
við sögu síðasta geir-
fuglsinsá (slandi^og nú er
örninn og jafnvel fleiri
tegundir í hættu, þótt
verndaðir séu að lögum —
seint og um síðir.
Það er sama sagan á megin-
landi Evrópu. Þar hefur villtum
dýrategundum verið útrýmt
nánast af hugsunarleysi, og
þrátt fyrir aðgerðir dýravernd-
unarmanna i Afriku virðist litið
lát á dýradrápinu sem menn
stunda sér til skemmtunar eða
fjár.
Ógleymanlegur dýra-
verndunarmönnum er
Bartolomeus Szpakowicz
skóearvörður.sem vann sér það
til frægðar 9. febrúar 1921 að
Aðeins sex trönupör eru eftir i
Þýskalandi.
skjóta siðasta villta visundinn i
Póllandi og þar með i heimin-
um. Af sama tillitsleysinu og
vísundunum var útrýmt var
ráðist gegn alpasteingeitinni.
Þó tókst að halda báðum teg
undum við meö ræktun i dýra-
görðum og nú eru til lifandi um
860 visundar. 60 þeirra lifa villt-
ir i skógum Suður-Póllands, þar
sem hjörð var sleppt 1954 i til-
raunaskyni, en pólverjar hafa
lagt fram mikinn skerf til dýra-
verndunar og viöhalds siðan eft-
ir strið.
Það hefur lika tekist aö koma
upp steingeitastofni á náttúru-
verndarsvæöunum i Póllandi og
mun tala þeirra nú vera komin
uppi uþb. 8000.
t Vestur-Þýskalandi verpa
enn sex trönuhjón, en það er
eingöngu þvi aö þakka, að á-
hugamaður nokkur hefur haldið
vörð um varpsvæði þeirra.
Fleiri fuglategundum er haldið
við meö fóðrun, og nú er loks
verið að setja strangari reglur
um veiði og umferö um svæði
þar sem villt dýr lifa i löndum
Mið-Evrópu.
Meðfylgjandi myndir af alpa-
steingeitinni og visundinum
sem tekist hefur aö gera villt á
ný I Póllandi eru teknar úr bók
þýska ljósmyndarnas og dýra-
verndunarmannsins Carl
Albrecht von Treuenfels,
„Meðan þau lifa enn”.
Steingeitunum fjölgar á verndarsvæðunum.
Snúið við: 60 þeirra lifa nú á ný villtir i skógum Póilands.
Pólverjum hefur tekist aö koma upp villtum
hjörðum steingeita og vísunda i skógum sínum
Sjálfs-
könnunin
Eftir I. Filenkov ,
Félagsfræðingurinn rétti Kolo-
bakin forstjóra spurningalista og
sagði:
— Þessum spurningum er best
að þér svarið aleinn, Valdimir
Leonidóvitsj. Svona sjálfskönnun
hjálpar yður að gera yöur grein
fyrir göllum yðar, og sýnir við
hvaöa eiginleika þér þurfið að
leggja meiri rækt.
Forstjórinn settist við skrifborö
ið sitt og las spurningalistann
vandlega.
Spurning nr. 1 var svohljóö- .
andi: Tekurðu ákvarðanir án
þess aö hlusta fyrst á skoðanir
annarra?
„Já” skrifaði forstjórinn heið-
arlega undir með blýanti. Og eft-
irfarandi spurningar og svör litu
þannig út:
Nr. 2: Getur hver sem er af
starfsfélögum þinum hafið sam-
tal við þig án fyrirvara og sagt
það sem honum býr i brjósti?
„Auðvitað ekki”.
Nr. 3: thugarðu ráðleggingar
annarra?
„Nei, þess þarf ég ekki”.
Nr. 4: Haldið þér fast viö skoð-
un yðar, jafnvel þótt enginn
hinna sé sammála?
„Að sjálfsögðu”.
Nr. 5: Ertu tilbúinn til að bera
ábyrgð á mistökum?
„Nei, þaö er engin ástæða til
þess”.
Nr. 6: Hafiö þér lesiö nýjustu
ritin um „vandamál verkstjórn-
ar”?
„Nei”.
Nr. 7: Hefurðu dregið gagnleg-
ar ályktanir af ofanrituðum
spurningum?
„Já”.
Og um leið og hann hafði svarað
sjöundu spurningunni dró Kóló-
bakin djúpt andann, strokaði út
fyrstu sex svörin og sneri þeim
algerlega við.
(Úr sovéska blaðinu „Kroko-
dil”).
Nauðgurum
var nauðgað
Margt hefur verið skrifað og
rætt um ástæður fyrir þvi að kon-
um er nauðgað. Kvenréttinda-
hópar hafa komið þvi til leiöar að
nú er unniö að visindalegri rann-
sókn á þessu efni i Bandarikjun-
um. Athugun sem gerð hefur ver-
ið á mönnum sem dæmdir hafa
verið fyrir nauðganir hefur leitt i
ljós, að 75% af 150 nauðgurum
höfðu oröið fyrir kynferöislegri
misnotkun i bernsku, oft svo gróf-
legri að þeir höfðu þurrkað at-
burðina burt úr minni sinu.