Þjóðviljinn - 23.02.1975, Qupperneq 20

20 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 23. febrúar 1975
Jón Hjartarson:
Norræn sjónarmið
í mannúðarmálum
Þing Norðurlandaráðs 1
Reykjavík er lukkulega afstaðið,
þingfulltrúar vist komnir heilu og
höldnu til sins heima, hressir og
endurnærðir eftir uppbyggilegar
og gagnlegar samræður i Þjóð-
leikhúsinu (og viðar), sumir ögn
timbraðir eins og gengur, en þó
altént sæmilega útsofnir, saddir
og ánægðir, margrómaðri is-
lenskri gestrisni sé þökk. — Við
þingslit kom það á daginn, aö
áhugi á norrænu samstarfi var
mjög efldur og endurvakinn á
þessu þingi, að sögn þingfulltrúa
' (þó hins vegar aldrei hafi verið
gert opinskátt að áhuginn hefði
verið að lognast útaf). Niðurstaöa
þingsins varð þvi sú, að tvimæla-
laust bæri að halda áfram nor-
rænni samvinnu.
Forseti þingsins (islenskum
samkvæmt hefðinni) átti naum-
ast orð til þess að lýsa gleði sinni i
þinglok yfir þessum niðurstöðum.
Forsetinn var bæði hrærður og
feginn yfir þvi að þingið skyldi af-
greiða öll mál, sem voru á dag-
skrá, áður en þingfulltrúar
stungu af heim til sin. Einkum og
sérilagi gladdi það forsetann, en
hann er kvenmaður, að hið „nor-
ræna sjónarmið i mannúðarmál-
um að þvi er varðar jafnréttismál
kynjanna” var eins og það átti að
vera á þessu þingi að mati forset-
ans.
Það mun þá mjög liklega hafa
verið þessu „norræna sjónarmiði
i mannúðarmálum” sem þessi is-
lenski kvenmaður var kosinn for-
seti þingsins og er ekki óeðlilegt
að frúin y rði bæði glöð og þakklát.
•
Af öðru merkilegu, sem kom út
úr málþófi og pappirsflóði þings-
ins nefndi forsetinn tilaðmynda,
að norrænar þjóðir ætluðu að
halda áfram að standa saman á
alþjóðavettvangi, án þess vita-
skuld að standa of þétt saman
(alls ekki mynd neina „blokk”).
Ennfremur skal haldið áfram
samvinnu við undirbúning og
rannsóknir á ferjusiglingum milli
Norðurlanda. Einnig mætti nefna
stuðning við iþróttir. Þannig hef-
ur ýmsum góðum málum ská-
mokað i rétta átt á þinginu.
Norrænir stjórnmálamenn,
sem komnir eru til vits og ára,
hafa löngu dregið þann lærdóm af
reynslunni og sögulegum stað-
reyndum, að samstarf Norður-
landa verður þeim mun háska-
legra sem það verður nánara.
Sameining þessara þjóða hefur
leitt yfir þær meiri óhamingju en
nokkuð annað sem yfir Norður-
lönd hefur dunið i aldanna rás.
Þetta sáu menn fyrir hundrað ár-
um, þegar „Skandinavisminn”
var uppi á tengingnum. Alþýða
manna hafði á honum illan bifur,
enda var hann kveðinn niðuri
fæðingunni og hefur ekki látið á
sér kræla siðan. Kalmarsam-
bandið og afleiðingar þess verða
Norðurlandaþjóðum lengi viti til
varnaðar. fslendingar hafa sina
reynslu af norrænni stjórnmála-
samvinnu i gegnum tiðina og geta
dregið sinn lærdóm af henni.
Aftur á móti er nauðsynlegt
fyrir Norðurlönd að víðhalda
gagnkvæmri vináttu og menning-
artengslum. Og það er einmitt
vettvangur Norðurlandaráðs. Af
þessu leiðir að þing þessa ráðs
einkennast mest af kurteisishjali.
Þau eru eðli sinu samkvaémt yfir-
borðslegar kjaftasamkundur,
liktog bestu saumaklúbbar, en
eigi að siður gagnlegar sem sikar,
til þess að hressa upp á vinskap
og viðhalda norrænni samvinnu á
heppilegan hátt.
Það kostar þingfulltrúa ævin-
lega nokkurt hugarflug að finna
uppá nógu ómerkilegum málum
að fjalla um á þessum þingum,
jafnvel svo ómerkilegum að þjóð-
imar geti allar komið sér saman
um þau án þess að eiga neitt á
hættu. í öllum stórmálum, þjóð-
hagsmunamálum, málum sem
einhveru skipta, fylgir norræn
samvinna þeirri kenningu sem er
algild i alþjóðaviðskiptum og við-
heldur heimsfriðinum, en hún
felst i þeirri speki Jóns Primusar
að hafa samkomulag um að hafa
ósamkomulag.
íslendingar verða lika að haga
sér samkvæmt þessu og gæta
þess að fórna ekki hagsmunamál-
um þjóðarinnar á altari norrænn-
ar samvinnu. — Þó að Sverrir
Hermannsson virðist átakanlega
reynslulaus maður á stjórnmála-
sviðinu, þá ætti hann að vera bú-
inn að fást nógu lengi við útgerö
og pólitik til þess að vita, að is-
lenskum hafréttarmálum verður
allra sist þokað i rétta átt i nor-
rænni samvinnu. — Auðvitað var
það af sérstakri kurteisi (sem
Sverrir Hermannsson skildi ekki)
og til þess að viðhalda hinum
góða anda norrænnar samvinnu,
að fulltrúar hinna Norðurland-
anna fóru ekkert að úttala sig á
þessu þingi um landhelgismál is-
lendinga. Óneitanlega var það
dálitið barnalegt af Sverri að
móögast vegna þessa.
Það er mjög sérstæð list að
flytja ræður svo vel fari á svona
þingi. — Þeir sem kunna venju-
legar umgengnisreglur þingsins
stiga auðvitað alls ekki i stólinn,
liggi þeim eitthvað á hjarta. —
Það telst vitaskuld til ókurteisi á
slikum samkomum a.ð vekja
þingfulltrúana, þessa fáu sem eru
i salnum. — Slikt striðir auk þess
gegn norrænu sjónarmiði i mann-
úðarmálum. Inn i þingsalinn
koma menn auðvitað ekki til ann-
ars en fá sér lúr. Sá staður er
samkvæmt óskráðu alþjóðasam-
þykki algjör hvildarstaður. —
Gildir þá einu hvaða mál ræðu-
mennirnir tala, norsku, sænsku,
dönsku, prentsmiðjudönsku,
skandinavisku, ellegar jafnvel is-
lensku, sem sjaldnast heyrist
raunar. Vilhjálmur bóndi i
Brekku hefði þvi allt eins getað
jarmað þarna i ræðustólnum i
Þjóðleikhúsinu, án þess
þingheimur veitti þvi sérstaka at-
hygli, svo fremi ráðherrann hefði
látið það vera að gelta, en þá
hefðu þingmenn vitaskuld rumsk-
að. — Ef menntamálaráðherra
hefði valið þennan kost hefði
raunar mátt segja að kvæði við
nýrri og viðkunnanlegri tón i
menningarmálum þjóðarinnar
heldur en hingað til hefur heyrst i
tið núverandi rikisstjórnar.
•
Að öllu samanlögðu er óhætt að
fullyrða, að þetta þing Norður-
landaráðs hafi verið farsælt. Von-
andi er sá kokteill sem þar var
blandaður i menningar og mann-
úðarmálum ekki svo sterkur að
hinar norrænu þjóðir fái timbur-
menn af.
Fluttir í Kópavog
Rata?
Auövelt!
Þú ekur suður Kringlumýrarbraut, fram hjá Nesti og yfir umferðarbrúna á hægri
akrein. Síðan niður slaufuna til hægri og beygir inn á Kársnesbraut til hægri. Kárs-
nesbrautina áfram, undir umferðarbrúna og beint áfram Nýbýlaveginn að númer
10. Svona auðvelt er það.
Viö erum viö hliöina á BYKO.
(Byggingavöruverslun Kópavogs)
TOYOTA
Söluskrifstofur
og viögerðaþjónusta
TOYOTA UMBOÐIÐ - '
NÝBÝLAVEGI 10 KÓPAVOGI
SÍMI 44144