Þjóðviljinn - 24.12.1975, Blaðsíða 17

Þjóðviljinn - 24.12.1975, Blaðsíða 17
Miövikudagur 24. desember 1975. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 17 Sigurjón Jóhannsson og sviðsmaður dytta að leikmyndinni. Sveinn Einarsson, Stefán Baldursson, leikstjóri og Sigurjón Jóhanns- son, ieikmyndasmiður. Góða sálin í Sesúan Eitt af viðameiri verkum Bertolts Brecht er jólaleikrit Þjóðleikhússins Góða sálin i Sesúan heitir jóla- leikrit Þjóðleikhússins. Höfund- urinn, Bertold Brecht, nefnir það dæmileik. Er hér á ferð eitt af viðameiri leikritum hans og var það frumsýnt árið 1943 i Zúrich i Sviss. Góða sálin i Sesúan hefur ekki verið sýnd eða flutt áður hér á landi en af stærri verkum Brechts hefur þjóðleikhúsið áður sýnt: Mútter Courage, Púntila og Matta og Túskildingsóperuna en það siðastnefnda hefur einnig verið sett upp i Iðnó og á Akur- eyri. Ýmsir styttri þættir eftir Brecht hafa einnig verið sýndir viða um land og útvarpið flutti okkur Galilei fyrir nokkrum jól- um. Sögusvið Góðu sálarinnar er i kinversku borginni Sesúan sem að sögn Brechts hefur orðið fyrir talsverðum evrópskum áhrifum, þegar leikurinn gerist. Enda er andi leiksins sá að hann gæti gerst i hvaða stórborg sem væri i heiminum. Þráður leiksins er sá að þrir guðir hafa verið gerðir út af örkinni til að kanna siðferðisástand jarðarbúa. Ástæða ferðarinnar eru sifelldar kvartanir sem borist hafa um að ekki sé lengur lift á jörðinni vegna útbr. mannvonsku og siðleysis. Koma þeir við i Sesúan og hitta götustúlkuna Sén Te sem þeim list vel á. Ef hún stenst prófið eru guðirnir hólpnir og geta snúið með þær fregnir að þeir hafi þó alltént fundið eina góða sál. Meginefni leiksins er hvernig Sén Te bregst við grimmd umhverfisins. Stefán Baldursson leikstjóri kvað hlutverk Sén Te vera eitt það erfiðasta i leikbók- menntunum, m.a. vegna þess að hún þarf að breyta sér i gervi tilbúins frænda sins til að fleyta sér yfir erfiðustu hjallana. Hlut- verkið er i höndum Margrétar Guðmundsdóttur. Guöina þrjá leika þeir Þorsteinn 0. Stephen- sen, Rúrik Haraldsson og Ævar Kvaran. Tiu ár eru liðin frá þvi Þorsteinn birtist siðast á sviði Þjóðleikhússins og 7-8 ár siðan hann lék siðast á sviði en það mun hafa verið i Dúfnaveislu Laxness. önnur helstu hlutverk eru i höndum Árna Tryggva- sonar, Þórhalls Sigurðssonar, Guðbjargar Þorbjarnardóttur, Róberts Arnfinnssonar, Brietar Héðinsdóttur, Kristbjargar Kjeld, Guðrúnar Stephensen og Erlings G Gislasonar en alls koma um 30 manns fram i leikritinu. Tónlistin sem flutt er i leik- ritinu er eftir Paul Dessau en Atli Heimir Sveinsson hefur útsett hana. Atli stjórnar lika þriggja manna hljómsveit sem annast undirleikinn úr annarri stúkunni. Sviðsmynd og búningar eru verk Sigurjóns Jóhannssonar. Sviðsmyndin er gerð úr kassa- fjölum og afgangstimbri sem er nokkuð óvenjulegur efniviður. Kvaðst Sigurjón hafa reynt að gefa umhverfinu alþjóðlegan blæ frekar en sérkinverskan — Þetta er albióðlegt slömm. Þorsteinn Þorsteinsson þýddi texta leikritsins, en bundið mál og eftirmála þýddi Briet Héðins- dóttir. Þorsteinn hefur kynnt sér Brecht mjög náið og hefur áður þýtt Púntila og Matta, Túskildingsóperuna, Smá - borgarabrúðkaup og e.t.v. fleira eftir hann. Stefán sagði að Góða sálin væri eitt af vinsælli verkum Brechts og hefði verið sýnt viða um heim. Ástæðan fyrir vinsældum verksins gæti verið hversu aðgengilegt það er, i þvi er létt- leiki og lýrik svo vitnað sé i Stefán Hér er sýnd leikgerð Berliner Ensamble og er hún nokkuð stytt. Upphaflega tók verkið hátt i fimm tima i sýningu en hér er það rúmir þrir timar. Góða sálin i Sesúan verður frumsýnd annan dag jóla, 2. sýning verður daginn eftir og sú þriðja 30. desember. Þann 28. veröur Allt milli himins og jarðar sýntvkl. 15 i Kjallaranum en um kvöldið verður 20. sýning á Carmen á aðalsviðinu. \<lá l< Að vanda reyna eig- endur kvikmyndahúsa höfuðstaðarins að gera vel við áhorfendur sína um jólin þótt eflaust séu skiptar skoðanir um hvort vel tekst til. Að þessu sinni ber svo við að amk. fjögur bió ,,þjóf- starta" með jólamyndir Chaplin svíkur engan Hafnarbió viðheldur þeim ágæta sið að sýna reykviskum biógcstum helstu stórvirki Charles Chapiins með reglulegu millibili. Mega aðdáendur Chaplins hugsa með hiýhug tii hinnar umdeildu sænsk-dönsku kynlifsmyndar, Táknmál ástar- innar, en gróðinn af henni gerði eigendum Hafnarbiós kieift að endurnýja Chapliniagerinn eftir að sá gamii varð eidinum að bráð. Chaplin gerði Gullæðið árið 1925. I henni dregur hann upp mynd af þeim ömurlegu kjörum sem ameriskir ævintýra- og gullleitarmenn bjuggu við. Fer þar litið fyrir hetjuskapnum sem aðrir heimildarmenn um sömu atburði hafa einblint á. Það er þó langt i frá að hér sé um að ræða eitthvert svarta- gallsraus sem hrekur menn út fyrir hlé. Sá var einmitt galdur Chaplins að hann gat lýst átakanlegum atburðum á raun- sæjan hátt um leið og menn veltust um af hlátri eða voru gráti næst af innlifun i hörmungar söguhetjunnar. En semsagt: það ætti að vera óhætt að mæla með þvi að menn bregði sér i Hafnarbió um hátiðarnar. Mannát og eignaréttur Fimm manns étnir I Laugar- ásbiói'. Þessi fyrirsögn æpti framan i lesendur Dagblaðsins einn daginn i siðustu viku og hefur eflaust mörgum orðið bilt við. Mönnum létti þó þegar niður i fréttina kom þvi þá kom i ljós að hún fjallaði um frum sýningu bandarisku kvik- myndarinnar Jaws eða Ókindin eins og hún heitir á islensku en sú er einmitt jólamynd Laugar- ásbiós. Jaws er gerð eftir sögu Peters nokkurs Benchleys en hún var gefin út hér á landi i islenskri þýðingu Hersteins Pálssonar um siðustu jól. Bókin náði fljótt feiknaútbreiðslu og sat lengi i efstu sætum bókasölulista vest- anhafs. Og þá er ekki að sökum að spyrja^ kvikmyndaiðnaður- inn rann á bragðiö. t stuttu máli sagt fjallar Jaws um risahákarl sem tekur upp á þeim óskunda að éta bað- strandargesti i smábæ einum i Bandarikjunum. Af þvi spinnast deilur um það hvort loka eigi baðströndinni eða ekki, sjoppu- eigendur og aðrir þeir sem gert hafa sér túrismann að féþúfu mega ekki heyra á það minnst en allur almenningur fyllist hryllingi. Þess má geta að Fidel Castro, hinn kúbanski hrósaði þessari bók mjög i eyru banda- riskra blaðamanna sem sóttu hann heim. Þótti honum hún af- hjúpa vandamál þau sem spretta af einkaeignarréttinum einkar vel. Mynd þessi hefur hlotið mesta aðsókn allra mynda sem sýndar hafa verið i Bandarikjunum á þessu ári og hefur hún fyrir löngu skilað framleiðendum öll- um kostnaði til baka og vel það. Leikstjóri er Steven Spielberg en með aðalhlutverk fara Roy Scheider. Robert Shaw og Richard Dreyfuss. sinar og hef ja sýningar á þeim nokkrum dögum fyrir jól en ekki á 2. í jól- um eins og virtist vera lögbundiö til skamms tíma. Hér veröur ékki lagður dómur á hvort uppskeran er mikil éða lítil að vöxt- Líf °g fj°r' lagadeild Jólamynd Nýja biós að þessu sinni heitir á frummálinu, ame- risku, The Paper Chase, en islenskur þýðandi hcnnar hefur nefnt hana Skólalif i Harvard. Utan á prógrammi er myndinni likt við „saknaðarmyndir” á borð við Garduatc og Last Picture Show. Samkvæmt sömu heimild fjallar myndin um daglega önn laganema við Harvard háskóla i Bandarikjunum. Fléttast þar inn i kröfuharöur prófessor sem alla ætlar að drepa með yfir- gangi og miklum yfirheyrslum. En hann á lika dóttur sem sögu- hetjan, Hart, fellur fyrir. Lýsir myndin baráttu Harts og félaga hans við prófkröfur skólans, áðurnefndan prófessor og svo auðvitað eigin brokkgengni. Leikstjóri þessarar myndar . er James Bridges en með aðal- hlutverk fara Timothy Bottoms, Lindsay Wagner og John Houseman. Bronson enn á ferð Stone Killer er hið ókristilega nafn jólamyndar Stjörnubiós og hefur þýðandi ekki lagt i að snara þvi. Virðist hér vera á ferð glæpamynd um harðsoðna bandariska skúrka sem lög- reglumaðurinn Lou Torrey glimir við. Torrey þessi er leikinn af Charles Bronson sem sagður er tekjuhæsti leikari heims um þessar mundir enda þekkja reykviskir biógestir rúnum rist andlit hans úr fleiri myndum en tölu verður á komið. Oftast hef- ur hann leikið annað hvort skúrk eða hetju sem kemur skúrknum undir lás og slá. Að þessu sinni hendir hann það atvinnuslys aðskjóta 17 ára um um þessi jóbtilþess vantar þá frumforsendu að undirritaður hafi séð myndirnar. Sú forsenda er þó til staðar hvað eina mynd áhrærir og henni er hiklaust hægt að gefa bestu meðmæli: Gullæði Chaplins í Hafnarbiói. ÞH ungling til bana og hrekst fyrir bragðið frá New York til Los Angeles. Þar þefar hann uppi gamian kunningja frá New York sem á yfir höfði sér morð- ákæru þar eystra. Er maðurinn framseldur og Torrey látinn fylgja honum rétta boðleið. Morðinginn reynir að fá Torrey til að sleppa sér i staðinn fyrir upplýsingar um glæp sem á að fara að drýgja. Ekkert verður þó úr viðskiptunum en Torrey flækist samt inn i málið sem morðinginn hafði ýjað að og veit ekki fyrr en hann er kominn i hörkuslag við Mafiuna... Blues og heróín Háskólabió sýnir um þessi jól bandariska mynd sem er ailrar athygli verð. Nefnist hún á frummálinu Lady Sings the Blucs og fjailar um feril Billie Holiday sem er ein þekktasta bluessöngkona sem Bandarikin hafa átt. Billie var blökkustúlka sem ólst upp i Harlem. Móðir hennar útvegaði henni starf við ræstingar i hóruhúsi einu i hverfinu en fyrr en varði fékk hún önnur hlutverk i þvi húsi. Ekki var hún þó lengi þar þvi hún hafði áhuga á söng og fékk tækifæri til að spreyta sig i kjallaraholu við sömu götu og hórukassinn. Hún verður fræg á svipstundu og kemst að sem söngkona hjá þekktri hljómsveit. Fer hún i hljómleikaferð með hljómsveit- inni þar sem skiptust á skin og skúrir. t þeirri ferð glepst Billie á að reyna að vinna bug á þreyt- unni og taugastrekkingnum með heróini. Kemst hún fljótt upp á bragðið og fer þá frægðar- sól hennar að siga. Eftir það skiptast á stórir sigrar og eymd heróinistans. Sá siðarnefndi hefur siðasta orðið og Billie Holiday deyr af of stórum skammti aðeins 44 ára gömul. Leikstjóri þessara myndar er Sidney J. Furie en Billie Holli- day er leikin af bandarisku söngkonunni Diana Ross sem gerði garðinn frægan með aðild sinni að blökkustúlknatrióinu Supremes. Danskur Mafiufarsi Tónabió liyggst skemmta gestum sinum um þessi jól og eitthvað frameftir næsta ári með dönskum farsa sem nefnist Mafian — það er lika ég. Aðal- hlutverkið leikur sá frægi danski grinisti Pirch Passer. Mynd þessi mun vera fram- hald af annarri sem Tónabió sýndi ekki alls fyrir löngu. Mafian og ég, einnig með Pass er. Fjallar hún um frekari ævin- týri bragðarefsins Viktors ..Viffers” Hansens sem i upp- hafi myndar nýtur álits æðstu manna itölsku Mafiunnar og þa&.svo að sjálfur „guðfaðirinn” ætlar að gifta hann dóttur sinni. Viktor lýst hins vegar ekkert á konuefnið, ma. fær hann gæsahúð þegar hún þenur radd- böndin. Hann hyggst þvi gera gott „kúpp”, laumast frá borði með væna fjárfúlgu. En þá rekur hann sig á að Mafian sleppir ekki svo glatt þeim sem hún hefur einu sinni náð tangar- haldi á...

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.