Þjóðviljinn - 23.06.1976, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 23. júni 1976 ÞJÓÐViLJINN — SÍÐA 9
Sameinuðu þjóðirnar vilja láta setja reglur gegn misnotkun
tölvubúnaðar. — Mynd Kurt WaMheim aðalritari SÞ, en
aðilaskýrsiunni er vitnað til greinargerðar hans.
i gegn íslenskum sósíatístum
Aðstandendur bera kistuna með VL-undirskriftunum I Alþingishúsið.
aðeins merkinu orðanna. Hann
sagðist hafa komist að þeirri nið-
urstöðu, að við hjá Vörðu landi
myndum hafa gert skrá sem nota
mætti til þess að tengja við aðrar
skrár og á þann hátt sem vara-
samt gæti verið. Við hefðum
vafalaust notað svo gott tækifæri
til þess að reyna að fá upplýsing-
ar um ýmis atriði..Siðan sagði
hann til viðbótar, aö hann gejigi
út frá þvi sem visu, þegar ég
spurði hann hvort hann tryði þvi
aö við hefðum afhent upplýsingar
óviðkomandi aðilum, þá sagöist
hann ganga út frá þvi sem visu að
við hefðum afhent þessar skrár
þeim aðilum, sem við teldum
hliðholla þessum málstaðán þess
að hann tiigreindi það nánar. Ég
undirstrika það að hér er um að
ræða mann sem er mjög kunnur
tölvutækni....”
Vitnaö í Kurt Waidheim
Loks vil ég minna á það varð-
andi tölvumál þessi að um allan
heim er nú unnið að betrumbót
eða setningu löggjafar um tölvu-
mál og vernd einstaklingsins fyr-
ir persónunjósnum tölvukerfa.
Ekki er ástæða til að rekja þær
hugmyndir sem uppi eru erlendis
um þessi mál, enda yrði það langt
mál. En til þess að gefa að-
eins hugmynd um það hversu al-
varlegum augum — ef mér leyfist
að nota það orðalag — litið er á
slik mál erlendis skal hér vitnað
til skýrslu Waldheims aðalritara
Sameinuðu þjóðanna. Niðurstað-
an I skýrslu aðalritarans var
þessi:
Aðildarlönd SÞ eru hvött til
þess að setja viðeigandi lög varð-
andi persónugagnakerfi með
tölvum. Þessi lög skulu gilda bæði
fyrir opinbera aði’a og einkaað-
ila. í skýrslunni er gert ráð fyrir
að löggjöf landanna skuli inni-
halda eftirtalin lágmarksatriði i
þessum efnum:
Aðeins skal safna þeim upplýs-
ingum, sem nauðsynlegar eru til
starfrækslu viðeigandi gagna-
vinnslukerfa. Tilkynna skal ein-
stakl. að verið sé að safna og
véltaka uppl. um þá. Samþykki
einstaklinganna verður að fá ef
geyma á þessar upplýsingar
nema þar sem lög kveða skýrt á
um að þess sé ekki þörf. Slikar
undantekningar mega þó ekki
brjóta i bága við mannréttindayf-
irlýsingar Sameinuðu þjóðanna.
Forðast skal að skrá eða geyma
sögusagnir eða munnlegar frá-
sagnir.Ekki skal safna né geyma
upplýsingar um stjórnmálaskoð-
anir, trú, kynþ.mál né einkalif
manna. Það skal vera réttur
hvers einstaklings að fá afrit af
þeim upplýsingum, sem um hann
eru skráöar, i þvi formi sem hann
getur skilið. Það skal og vera
réttur hans að véfengja réttmæti
og nákvæmni upplýsinganna og
að bæta skýringum við þær.
—Og þannig mætti lengi telja
upp úr skýrslu aðalritarans. Hún
beinir þeim tilmælum til alþingis
islendinga að það setji lög um
þessi mál, en þá yröu yfirvöld til
athlægis um langa framtið ef þau
hlypu eftir hugsýki VL-manna og
dæmdu Þjóðviljann fyrir að hafa
gagnrýnt meðferö VL- inga á
tölvugögnum.
Markmið bandaríkja-
stjórnar
Ég hef nú fariö i löngu máli vfir
þau atriði sem mér er stefnt fyrir
vegna Þjóðviljans.
Ég hef rökstutt að þar er hvergi
um það að ræða að farið sé offari i
orðavali eins og oft vill verða þeg-
ar um slik hitamál er að ræða. Ég
hef rökstutt það af hverju ýmis-
legt var sagt i þessum skrifum
um undirskriftasöfnun stefnenda.
Ég hef sýnt fram á að af okkar
hálfu var aðeins um að ræða al-
menna pólitiska umræðu sem að
visu snertir mjög mikið hitamál.
Stefnendur hafa viðurkennt það i
yfirheyrslum hér — enda annað
útilokað — að hér sé um pólitisk
mál að ræða.
Bandarisk herseta á 25 ára af-
mæli þessa dagana. Hún hefur
jafnan verið mikið og viðkvæmt
hita- og deilumál hér á landi, hið
sama er að segja um aðild tslands
að Atlanshafsbandalaginu. Mark-
mið bandarikjamanna með aðild-
inni að Nató og hersetunni var að
brjóta niður þá þjóðlegu reisn, þá
viðtæku samkennd sjálfstæðrar
þjóðar sem smaug i hjarta hvers
ærlegs islendings lýðveldishátið-
arárið 1944. Hér erég ekki að fara
með getsakir á hendur banda-
rikjamönnum, hér er ég að vitna
til skjalfestra heimilda um til-
gang bandarikjamanna með her-
setunni. Þetta markmið banda-
rikjam. þjónaði hernaðarleg-
um hagsmunum þeirra. Á sama
tima var til á tslandi hópur
manna sem lést trúa þvi að is-
lenskir sósialistar ætluðu að
hrifsa hér til sin völdin og þessir
menn gerðu samsæri meö banda-
riskum hershöfðingjum og ráð-
herrum um það aö ala þjóðina
Framhald á bls. 14.
,,... mjög margir þessara manna eru hættir aö heilsa mér, t.d.
fjöldi manna uppi i Háskóla islands.”
—Mynd Jónatan Þórmundsson, prófessor.
,,..ég átti nokkurn þátt i undir-
búningi eöa skipulagningu....”
—Mynd: Magnús Þórðarson.
bæjarþingi Reykjavikur frá
25.4.1974, en þar segir mættur
Þorsteinn Sæmundsson frá þvi er
hann spurði Odd Benediktsson
um tölvumálin. 1 endurriti bæjar-
þingsins segirsvo orðrétt á bls. 8:
„Þar (i reikningsstofu
Háskólans) eru margir
menn sem eru mjög fróðir um
tölvuvinnslu og menn sem ég
þekki vel og ég gerði mér erindi
til eins þessara mann, dr. Odds
Benediktssonar, sem ég hef þekkt
i mörg ár og er mjög fróður um
allt er að tölvuvinnslu lýtur. Við
höfum haft samvinnu i þvi sam-
bandi, en hann hefur starfað lengi
á þvi sviði. Ég hafði aldrei rætt
við Odd um þetta mál. Og ég spyr
hann hvort hann vilji segja mér
sem hlutlaus aðili, þannig lagað
hef ég aldrei rætt við hann áöur
um þetta, um hvort hann vilji
segja mér, nú hafi hann fylgst
með þessum skrifum, hvaða
skoðun hann hafi mótað sér eftir
þennan lestur. Og svar Odds var
mjög afdráttarlaust. Hann sagði i
fyrsta lagi, að hann hefði komist
að þeirri niöurstöðu, ég get að
sjálfsögðu ekki fariö með hans
orðalag eftir svo langan tima en
eyrnamarkið á Votergeitspólum
Varins lands.
Hér er mjög alvarlegt mál á
ferðinni þar sem vegið er heiftar-
lega að friðhelgi einkalifsmanna.
Þeir sem skrifuðu undir lista
VL-13 hafa áreiðanlega ekki gert
ráð fyrir að þannig yrði farið með
nöfn þeirra.. Þjóðviljinn skorar á
stjórnvöld að krefjast þess að fá
öll gögn Varins lands, bæði frum-
gögn sem unnin gögn, þannig að
tryggt verði að engin stjórnmála-
samtök eða einstaklingar hafi
undir höndum pólitiska njósna-
skrá yfir islendinga né stofn i að
slikri skrá.”
t þessum leiðara er i fyrsta lagi
beint almennum spurningum til
lesenda blaðsins. Varla er hægt
að dæma menn fyrir það að
spyrja spurninga né heldur að
dæma spurningar dauðar og ó-
merkar — eða hvað? t annan stað
er tekin hér einföld pólitisk sam-
liking af Votergeitspólum Nixons.
Varla er það refsivert — varla
hafa stefnendur umboð fyrir æru
Nixons Bandarikjaforseta enn
þann dag i dag — eöa hvað?
t annan stað er bent á að Sjálf-
stæðisflokkurinn geti jafnvel
fengið aðgang að þessum skrám.
Ekki er óeðlilegt að þessi
varnaðarorð séu höfð i frammi,
þegar þess er gætt, sem áður
hefur verið sannað, að tengsl voru
milli Sjálfstæðisflokksins og
undirskriftasöfnunarinnar. Er ó-
eðlilegt að benda á slika hættu?
Varla held ég að það verði sagt
með neinum rökum.
En hvar eru skrárnar nú? For-
vigismenn Varins lands hafa
neitað að gefa það upp hvar spól-
urnar séu niðurkomnar. Þeir hafa
viðurkennt að þær hafi ekki allar
verið eyðilagðar. Einn þeirra
hefur meira að segja sagt að enn
sé til sú skrá sem notuð var til
samanburðar. Þangað til stefn-
endur þessara réttarhalda hafa
lagt þessar umræddu spólur fram
i réttinum hér eöa til stjórnvalda
eiga áðurtilvitnuð varnaðarorð
fyllsta rétt á sér. Ég hef enga á-
stæðu til þess að trúa Þór
Vilhjálmssyni frekar en minum
eigin ályktunum um það hvað lik-
iegast er að hann og félagar hans
vildu gera við umræddar spólur.
Ég vil i tengslum við þessi
tölvumál vitna til endurrits úr