Þjóðviljinn - 16.04.1977, Blaðsíða 3

Laugardagur 16. aprfl 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
VINNUDEILAN í DANMÖRKU;
Talið víst að þingið
samþykki uppkastið
Frá Stefáni Ásgrimssyni,
fréttaritara Þjóöviljans i Kaup-
mannahöfn, 15/4: Samninga-
nefndir aöila danska vinnu-
markaöarins komust aö sam-
komulagi fyrir siöustu helgi og
innihélt samningsuppkastiö
umtalsveröar kjarabætur til
handa þeim lægstlaunuöu.
Lægstu laun skyldu hækka Ur 19
krónum dönskum á klukkutim-
ann upp I 29 kr.á timann. Upp-
kastiö var boriö undir atkvæöi I
hinum ýmsu félögum og sam-
þykkt meö miklum meirihluta
af hálfu launþega en fellt af at-
vinnurekendum.
Jafnframt samþykktu at-
vinnurekendur aö setja á verk-
bann frá og meö mánudags-
morgni, en þá átti allsherjar-
verkfall aö hefjast, ef ekki næö-
ust samningar. Þaö voru at-
vinnurekendur I málmiönaöin-
um, sem felldu uppkastiö, og
töldu þeir sig ekki aflögufæra
um neinar kjarabætur og héldu
þvi fram aö járniönaöurinn færi
á hausinn, ef uppkastiö tæki
gildi.
Þegar þetta er ritaö er ekki
llklegt aö til verkbanns komi,
því aö rlkisstjórnin lagöi
samningsuppkastiö fyrir þingið
I gær, og fór þá þegar fram um
þaö ein umræöa. Allt bendir til
þess að uppkastiö veröi sam-
þykkt sem lög, sennilega eftir
þriöju umræöu siödegis I dag.
Stjórnin hefur tryggt sér örugg-
an meirihluta f málinu. Venstre,
sem beiö mikiö afhroö I slöustu
þingkosningum, hefur ákveöiö
aö sitja hjá viö afgreiöslu máls-
ins. Á móti eru Sósialfski
þjóöarflokkurinn, vinstrisósfal-
istar, Kommúnistaflokkurinn,
Réttarsambandiö og Fram-
sóknarflokkurinn. Um einstök
atriöi uppkastsins er ekki kunn-
ugt, en nánar veröur skýrt frá
þeim síðar.
Belgar kjósa á sunnudag:
Kreppa og tungumála-
deilur aðalmálin
BRÚSSEL 15/4 — Kosningar til
neðri deildar bclgiska þingsins
fara fram á sunnudaginn, og er
ekki búist við miklum breyting-
um, enda þótt þær séu ckki taldar
óhugsandi. Aðalmálin i kosninga-
baráttunni eru yfirstandandi
efnahagskreppa á Vesturlöndum,
sem Bclgia hefur ckki farið var-
hluta af, og deilur flæmingja og
vallóna um menningarmál og
tungumál.
Flæmingjar sem eru nokkru
fleiri en vallónar, búa I norður-
hluta landsins og tala mál náskylt
holiensku, en vallónar hafa
RANGUN 15/4 — Skæruliðar
kommúnista I Búrma réðust á
mánudaginn á bækistöð stjórnar-
hersins i borginni Momeik, i
miðju landi norðaustanverðu, ollu
verulegu tjóni og háðu harðan
bardaga við stjórnarhermenn.
Ekki fara aðrar sögur af viöur-
eigninni en frá talsmönnum
stjórnarinnar, og segja þeir að
kommúnistar hafi misst 53 manns
fallna I bardaganum, en stjórnar-
franska mállýsku. Stærstu stjórn-
málaflokkarnir eru Kristilegi
flokkurinn, sem er hægrisinnaður
og Leo Tindemans, fráfarandi
forsætisráðherra, veitir forstöðu,
Sósialistaflokkurinn og Frjáls-
lyndi flokkurinn. Fráfarandi
rikisstjórn var samsteypustjórn
kristilegra og fr jálslyndra.
Kristilegi flokkurinn var liðsterk-
astur á fráfarandi þingi og er bú-
ist viö aö hann verði þaö áfram,
en óliklegt er þó talið að hann geti
myndað stjórn nema með full-
tingi annaðhvort sósialista eða
friálslyndra. Kristilegir hafa
mest fylgi meðal flæmingja og er
herinn 19.
Momeik er nokkuð mikilvæg
borg, þar sem hún er miðstöð
hrisgrjónaræktarsvæðis og ofar-
lega við fljótiö Sjúeli, sem rennur
frá kinversku landamærunum. —
Svo að segja látlaus ófriöur hefur
veriö i Búrma frá striðslokum og
á stjórnarherinn i höggi við
skæruheri ýmissa samtaka
stjórnmálalegra og þjóöernis-
legra.
búist við að þeir styrki heldur að-
stöðu sina þar, en sósialistar hafa
mest fylgi meðal vallóna. Deilur
þjóðarbrotanna tveggja hafa
magnast undanfarið vegna efna-
hagskreppunnar, sem komið
hefur harðar niður á héruðum
vallóna, þar sem kolanámið og
stáliðnaðurinn, sem þar stendur á
gömlum merg, er i hnignun.
Hinsvegar hefur efnahagsþróunin
gengið heldur upp á við i byggð-
um flæmingja.
Ýmsir harðsnúnir sérflokkar
flæmingja og vallóna eru taldir
liklegir til að gera stærstu flokk-
unum þremur verulegar skrá-
veifur og er talið að einn vallóna-
flokkurinn, kallaður FDF, geti
dregið til sin mikið fylgi i Brússel,
sem er að mestu leyti frönsku-
mælandi, enda þótt hún sé um-
kringd flæmskum svæðum. Mikil
hreyfing hefur lengi veriö fyrir
þvi að landinu verði skipt i fylki
flæmingja og vallóna, og er búist
við að sú stjórn, sem við tekur eft-
ir kosningar, komist ekki hjá að
sýna verulegan lit á aö hrinda þvi
máli áleiðis. Ahugi fyrir kosning-
unum er sagður heldur litill og er
almenningur sagður þeirrar
meiningar að úrslit þeirra muni
vart leysa neinn vanda.
Barist í Búrma
Fimmta bindið af verkum Maós
r
Ut komu 200
miljón eintök
PEKING 15/4 Reuter — Gcfið
hefur vcrið út I Kina fimmta bind-
ið af úrvali úr ritverkum Maó
Tsctungs, hins látna höfuðleið-
toga og helsta hugmyndafræðings
Kommúnistaflokks Kina. Bókin
cr prentuð i yfir 200 miljónum
cintaka og hafa aðrar bækur
varla verið gcfnar út i stærra
upplagi, að minnsta kosti ekki ut-
an Kina.
Þetta bindi inniheldur ræður og
skrif, sem formaðurinn látni lét
frá sér fara á árabilinu 1949-57.
Aður útkomin fjögur bindi af
verkum formannsins fjalla um
timabilið fyrir endanlegan sigur
kommúnista i borgarastyrjöld-
inni. Aðalritstjóri fimmta bindis-
ins er Húa Kúó-feng, hinn nýi for-
maður kinverska kommúnista-
flokksins. Ræðurnar og rit-
gerðirnar i fimmta bindinu eru
frá timabili, þegar Kommúnista-
flokkurinn fylgdi tiltölulega hæg-
fara stefnu og er talið aö megin-
viðhorfin, sem þar koma fram,
séu mjög að skapi þeim valdhöf-
um, sem urðu mestu ráðandi i
Kina eftir að fjórmenningunum
svokölluðu var hrundið frá áhrif-
um.
Mikið var um dýrðir i Peking i
dag af tilefni útkomu bókarinnar,
flugeldum var skotið, bjöllum
hringt, simbalar slegnir og
trumbur knúðar. Hljóðfæra-
leikarar óku um borgina i bilum,
sem skreyttir voru blómsveigum.
Bókinni verður dreift i bókabúðir
hvarvetna i landinu og snemma i
morgun höfðu langar biðraðir
myndast fyrir framan bókabúðir i
Peking af þessu tilefni.
Carter yill hitta
Bresjnef árlega
WASHINGTON 15/4 Reuter —
Cartcr Bandarikjaforseti sagði i
dag, að hann vildi frá Brcsjncf,
Iciðtoga Kommúnistaflokks
Sovétrikjanna, I hcimsókn til
Washington á þessu ári, hvort
sem samkomulag næðist milli
risavcldanna um takmörkun
strategisks kjarnorkuvlgbúnaðar
cða ekki. Ennfremur sagðist
Carter vilja hitta Bresjnef að
máli að minnsta kosti einu sinni á
ári framvegis og ræöa málin við
hann almcnnt.
og harðlega gagnrýnt. Engu að
siður sagði Carter það af og frá að
viðræðurnar um þetta væru
komnar i strand. Hann kvað orð-
sendingar, sem farið hafa á milli
þeirra Bresjnefs, hafa aukið von-
ir sinar i þessu efni, og spáði þvi
að eitthvað hefði miðað áleiðis i
þann mund er þeir Vance og
Andrei Grómikó, utanrikis-
ráðherra Sovétrikjanna, tækju
upp viðræður um málið að nýju i
Genf i næsta mánuði.
Viöræður bandaríkjamanna
WASHINGTON 15/4 Reuter —
Bandarikin og Vletnám hafa
ákveðið að taka upp viöræöur I
Paris 3. mai n.k. með það fyrir
augum að koma á eðlilegu stjórn-
málasambandi milli rikjanna.
Talsmaður bandariska utanrikis-
ráðuneytisins sagði I dag að Itic-
hard Holbrooke, aðstoðarutan-
RÓM 15/4— Þrír unglingar
á aldrinum 16-18 ára voru í
dag dæmdir til fangelsis-
vistar fyrir að hafa
nauðgað 17 ára gamalli
stúlku og pyndað hana þar
á ofan. Var foringi hópsins
dæmdur til fjögurra ára
fangelsisvistar og tveir
aðrir fengu þriggja ára
fangelsisdóma. Fjórir aðr-
ir unglingar, sem einnig
rikisráðherra, myndi verða for-
maður bandarisku viðræðu-
nefndarinnar. Talsmaðurinn
sagði að undirbúningur ráðstefn-
unnar hcfði gengið mjög greið-
lega.
Leiðin að endurnýjuðum við-
ræðum bandarikjamanna og viet-
aðeins skilorðsbundna
fangelsisdóma og verða
því ekki settir inn nema þvi
aðeins að þeir haldi
nauðgunum áfram.
Stúlkunni, sem heitir Claudia
Caputi, var nauðgað af ungling-
unum sjö siðastliðið sumar, og
vakti atvik þetta mikla reiði
hreyfingar þeirrar, sem berst
fyrir auknum mannréttindum
fyrir Italskar konur. Hefur
hreyfingin af þessu tilefni tekið
og víetnama
nama var opnuð i siðasta mánuði,
er bandarisk sendinefnd fór til
Hanoi, höfuðborgar Vietnams.
Carter Bandarikjaforseti hefur
lýst þvi yfir, að stjórn hans vilji
taka upp eðlilegt stjórnmálasam-
band við öll þau riki, sem þau
hafa ekki slikt samband við nú,
þar á meðal Vietnam.
upp harða baráttu fyrir þvi að
dómsvaldið og lögreglan taki
harðar á nauðgunarglæpum en
gert hefur verið hingað til, en
italskar réttarvenjur eru þannig
að til þessa hafa fórnarlömb
nauðgara átt þess litinn kost að
ná rétti sinum að einhverju
marki.
Claudia Caputi varð fyrir ann-
arri árás i siðastliðnum mánuði
og voru þar að verki þrir ungling-
anna, sem réðust á hana i sumar.
Þeir nauðguðu henni þá aftur og
særðu hana auk þess svöðusárum
Carter frábað sér jafnframt að
rekið væri á eftir sér um að ná
samkomulagi við sovétmenn um
umrædda vigbúnaðartakmörkun
fyrir einhvern ákveðinn tima eða
á einhverjum ákveðnum fundi.
Hann sagðist ekki sjá neina
ástæðu til þess að breyta tillögum
þeim um þetta mál, sem Cyrus
Vance, utanrikisráðherra Banda-
rikjanna, lagði fyrir sovésku
stjórnina i Moskvu nýverið og
sovéskir ráðamenn hafa hafnað
um alian iikamann með rak-
blöðum. Gerðu piltungarnir þetta
i hefndarskyni fyrir það að hún
hafði kært þá. Hinn opinberi
ákærandi gaf i skyn að stúlkan
hefði sjálf sært sig og logið upp
siðari árásinni og vakti sú að-
dróttun gifurlega reiði kven-
réttindahreyfingarinnar.
Dómarnir, sem glæpa-
mennirnir fengu, munu að al-
mennu mati teljast léttir miðað
við illvirki þeirra, en eru þó
þyngri en venja hefur verið i
nauðgunarmálum á Italiu.
Helgiathöfn
gegn
sjálfsmoröa-
faraldri
TÓKtÓ 15/4 Reuter — Sjálfs-
morðafaraldur hefur gengið
i fjölbýlisháhýsi nokkru I
Tókló miðri, sem flutt var I
fyrir sex árum, og hafa á
þeim tima 19 manns fyrir-
farið sér þar með þvl aö
stökkva út um glugga hátt
uppi.
Nokkrir ibúa háhýsisins
reyndu I dag að stöðva far-
aldurinn með þvi að halda i
háhýsinu helgiathöfn sam-
kvæmt sjintó-trú, sem eru
helstu trúarbrögð japana
ásamt búddasið. Mættu á
staðnum hvitklæddir prest-
ar, sem þuldu hreinsunar-
bænir og báru fram hris.
grjónavin og ávexti aö fórn.
Prestarnir báöu einnig fyrir
sálum sjálfsmorðingjanna
19. Haft var eftir húsmóöur
einni eftir blótið að hún
vonaði að það bæri tilætlaðan
árangur.
Nauðgunardómar þyngdir
Áfangasigur fyrir ítölsku kvenréttindahreyfinguna
tóku þátt í illvirkínu, fengu