Þjóðviljinn - 16.04.1977, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 16. april 1977
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans. Útbreiöslustjóri: Finnur Torfi Hjörleifsson.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Auglýsingastjóri: úlfar Þormóösson
Ritstjórar:Kjartan ólafsson Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Svavar Gestsson 'Slöumúla 6. Simi 81333
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann. Prentun: Blaöaprent hf.
Ráðleggingar
OECD
Loksins i gær, mánuðum eftir að
skýrsla OECD, Efnahags- og framfara-
stofnunar Evrópu, um Island kemur fram,
er minnst á hana i Morgunblaðinu. Fyrri
skýrslna stofnunarinnar hefur jafnan ver-
ið getið i þessu stærsta blaði auðstéttar-
innar þegar við birtingu þeirra. Að þessu
sinni hefur liðið langur timi frá útkomu
skýrslunnar til fyrstu frásagnar, ástæðan
er venjuleg afstaða ihaldsblaðsins að
reyna að þegja óþægilegar staðreyndir i
hel.
Meginniðurstöður OECD-skýrslunnar
eru þessar:
1. Verðbólgan hefur verið hagstjórnar-
tæki rikisstjórnarinnar, verðhækkanir
opinberrar þjónustu hafa orðið meiri en
aðrar hækkanir og þannig ber rikisstjórn-
in höfuðábyrgð á verðhækkunum. Gengis-
felling, gengissig, söluskattshækkanir og
vörugjald eru liður i þessari stefnu ríkis-
stjórnarinnar.
2. Verkalýðshreyfingin hefur sýnt
furðumikið langlundargeð í þessu ástandi.
Embættismenn OECD sem semja skýrsl-
una undrast þolinmæði verkalýðssamtak-
anna og þeir benda á að viðast hvar ann-
ars staðar hefðu slikar árásir á kjörin
valdið meiriháttar „félagslegum óróa”.
Af þessum tveimur niðurstöðum OECD
þarf ihaldsstjórnin að draga sina lær-
dóma. Það hefur hún enn ekki gert, en
verkalýðssamtökin hafa gert það: í fyrsta
lagi er það niðurstaða verkalýðssamtak-
anna að meginábygðina á efnahags-
ástandinu og kjaraskerðingunni beri
rikisstjórnin, hún þurfi þvi að vikja. Jafn-
framt hefur verkalýðshreyfingin ákveðið
að undirbúa sig undir hörð átök m.a.
með þvi að afla verkfallsheimilda til
beitingar þegar frá 1. mai þannig að þess
er ekki að vænta að embættismenn OECD
geti framar hælst um yfir þvi að verka-
lýðshreyfingin á íslandi láti bjóða sér
ránsherferðir fremur en verkalýðssamtök
nágrannalandanna.
—s.
Þeir vita
hvað þeir gera
Islendingar hafa þegar fengið nokkra
reynslu af mengunariðnaði stórfyrir-
tækja. Sú reynsla kennir okkur að fara að
öllu með gát; þess vegna er yfirgnæfandi
meirihluti islensku þjóðarinnar andvigur
úfærslu erlendrar stóriðju hér á landi og
hvetur til fyllstu aðgæslu við mengunar-
vamir stórfyrirtækja yfirleitt. En meiri-
hlutinn á alþingi er öðruvisi samansettur.
Þar sitja menn sem enn hafa ekkert lært.
Þar leyfa þingmenn þriggja flokka — Al-
þýðuflokksins, Framsóknarflokksins og
Sjálfstæðisflokksins — sér að skrifa undir
nefndarálitum að samþykkja frumvarpið
um kisiljárnverksmiðjuna á Grundar-
tanga án þess að hafa áður kynnt sér
greinargerð og kröfur heilbrigðiseftirlits
rikisins. Svo heillum horfnir eru þing-
menn þriflokkanna að þeir láta sér ekki
einu sinni koma til hugar að fara fram á
skýrslur um kröfur heilbrigðiseftirlitsins,
þeir eru svo litilla sanda og sæva að þeir
láta sér til hugar koma að fela skýrslu
heilbrigðiseftirlitsins, gera hana að
„trúnaðarmáli” svo að almenningur fái
ekki að vita að i veigamestu atriðum hefur
verið vikið frá kröfum heilbrigðiseftirlits-
ins við veitingu starfsleyfis handa verk-
smiðjunni. Þingmenn Alþýðubandalags-
ins mótmæltu þvi harðlega á alþingi i
fyrradag og að skýrsla þessi væri stimpl-
uð trúnaðarmál, og loks létu þingmenn
þriflokkanna undan og samþykktu að
skýrsla þessi yrði gerð opinber.
En tilraun þingmanna þriflokkanna er
söm og jöfn eftir sem áður og vinnubrögð
þeirra eru hneyskli: Þeir skrifuðu undir
meirihlutaálit iðnaðarnefndar um sam-
þykki við Grundartanga verksmiðjuna án
þess að hafa áður svo mikið sem séð álit
heilbrigðiseftirlitsins. Þesssir þingmenn
heita Ingólfur Jónsson, Pétur Sigurðsson,
Lárus Jónsson, Þórarinn Þórarinsson og
Benedikt Gröndal. Þjóðin þarf að þekkja
nöfn þessara manna og gera sér grein fyr-
ir þeim vinnubrögðum sem þeir tíðka á al-
þingi. Þjóðin þarf að fá að vita hverjir það
eru — hvað þeir einstaklingar heita og
hvar I flokki þeir eru — sem fótum troða
þá,, virðingu alþingis” sem þeir alla jafna
hafa á vörunum. Einkum er hlutur Al-
þýðuflokksins þó athyglisverður. Formað-
ur hans gengur fram fyrir skjöldu og
hjálpar stjórnarflokkunum til þess að
knýja fram samþykki við verksmiðjuna,
enda þótt fullvist sé að við andstöðu Al-
þýðuflokksins kæmi hik á stjórnarflokk-
ana, þeir yrðu að handjárna sitt lið til þess
að fá kisiljárnverksmiðjuna á Grundar-
tanga samþykkta. En í skjóli Alþýðu-
flokksins komast þeir fram með þau
vinnubrögð sem hér á undan var lýst.
Meirihluti alþingis — sá sem liklega er
á bak við þingmennina fimm, sem nafn-
greindir voru hér á undan — er að taka á
sig þunga ábyrgð gagnvart framtið is-
lensku þjóðarinnar. Þessi meirihluti er að
hunsa vinnubrögð visindamanna, þessi
meirihluti hunsar meirihluta þjóðarinn-
ar. Þennan meirihluta, hvern einasta
þingmann hans ætti að gera persónulega
ábyrjan fyrir afleiðingum verka þeirra
hvort sem um er að ræða mengun frá
verksmiðjunni eða stórfelldan halla af
rekstri verksmiðjunnar. Það er útilokað
að liða þessum einstaklingum sem skipa
þennan meirihluta þingsins að koma fram
eftir nokkur ár segjandi sem svo að þeir
hafi ekki vitað betur — eins og Benedikt
Gröndal gerir nú vegna álverksmiðjunn-
ar. Þessir þingmenn vita hvað þeir gera
og það á ekki að fyrirgefa þeim.
Gröndal
þjófkennir
Alþýðubanda-
lagið og
Þjóðviljann
Benedikt Gröndal, formaöu.
Alþýðuflokksins, flytur ástarjátn-
ingu sina til Atlantshafsbanda-
lagsins af skörungsskap i
Morgunblaðinu i gær. Greinin er
dæmigerö fyrir þaö hvaö viö-
kvæmir Alþýðuflokksmenn eru
fyrir skömmum úr Morgunblaös-
höllinni. Einhverntima heföi það
þótt aðalsmerki i Alþýðuflokkn-
um aö vera skammaöur i
Morgunblaöinu, en það er liðin
tiö, enda hræöist Alþýöuflokks-
menn mjög hótanir Sjálfstæöis-
flokksforystunnar um aö hún
muni engin atkvæöi lána i næstu
kosningum ef samstarfsbróöirinn
fyrrverandi heldur sig ekki á
mottunni.
Benedikt leggur áherslu á að
„ábyrgum mönnum”beri aö falla
i náöarfaðm ihaldsins og banda-
riskrar utanrikisstefnu. Mestar
áhyggjur hefur hann þó af þvi að
bjóöviljinn og Alþýöubandalagið
steli ættjarðarástinni, og vill láta
refsa fyrir verknaöinn:
,,t varnarmálum hefur
kommúnistum, sem stjórna Al-
þýöubandalaginu og Þjóöviljan-
um oft tekist aö stela ættjaröar-
ástinni frá okkur hinum og beita
henni fyrir pólitiskan vagn sinn.
Er ekki kominn timi til aö refsa
þeim fyrir þvilikan þjófnaö?”
Málið: Æ tt-
jarðarástin
gegn
kommum
Þess er semsagt að vænta aö
Alþýöuflokksmenn og Sjálf-
stæöismenn taki sig saman og
stefni Alþýöubandalaginu og
Þjóöviljanum fyrir hönd ætt-
jarðarástarinnar vegna siendur-
tekins þjófnaðar á henni. Sibrota-
mönnum er sem kunnugt er refs-
að meö þyngstu dómum og er
þess vegna viöbúið aö krafist
veröi hárra fjársekta og
fangelsunar á þjófunum. Hér i
Þjóðviljanum munum viö aö
sjálfsögöu segja frá gangi þess-
ara væntanlegu málshöfðunar á
svipaðan hátt og gert hefur veriö
af óblandinni ánægju i VL-málun-
um. Málið Geir Hallgrimsson,
Benedikt Gröndal o.fl. fyrir hönd
ættjaröarástarinnar gegn Þjóö-
viljanum og Alþýöubandalaginu
verður næsta framhaldssaga og
langavitleysa hér i blaöinu.
Umboðslaun
fara stór-
hœkkandi
Framkvæmdastjóri Verslunar-
ráös Islands, Þorvaröur Eliasson,
segir i viötaíi viö Visi á miöviku-
daginn aö óæskilega mikil aukn-
ing hafi orðið á umboöslaunum
heildverslunar. Umboðslaun
heildverslunarinnar hafa á und-
anförnum árum fariö jafnt og þétt
vaxandi. Skýringuna segja Þor-
varöur og Visir vera þá, að heild-
söluálagning sé fastbundin og
þvi hafi heildsalar gripiö til þess
ráös aö fá umboöslaunin hækkuö.
„Ariö 1971 námu umboöslaun
heiidverslunar 323.9 miljónum
króna, sem var 4.4% af vöru-
notkun. 1975 voru þau hins vegar
oröin 1.660 miljónir eöa 7.6% af
vörunotkun. Meö vörunotkun er
átt viö kostnaöarverð vörunnar
eins og þaö er þegar hún er komin
i hús, en þaö er þaö verö sem
álagning er reiknuö á.”
Þorvarður segir aö þetta fyrir-
komulag auki á veröbólgu og
hækki vöruverð, og aö heildsalar
vilji skipta á álagningu og um-
boðslaunum, og hafa álagninguna
sem sinn tekjulið. Frjáls álagning
er hans læknisráö.
Kaupmaður
lœkna
sjálfan þig
Oddviti Verslunarráösins virö-
ist alveg hafa gleymt þvi aö til er
miklu róttækari lækning á mein-
inu, sem er þrautreynd erlendis
og ræöst ekki aöeins á einkenni
sjúkdómsins heldur á orsakir
hans. Stanley Carter, BESO-sér-
fræöingurinn, sem veriö hefur aö
kenna Hagkaupsmönnum aö gera
bein innkaup frá útlöndum, sagöi
i viötali viö Morgunblaöiö 12.
mars sl.: „Heiidsaiar hafa að
mestu horfiö af sjónarsviöinu i
öörum löndum Evrópu og flestar
versianir panta vörur sinar bcint
frá framleiöanda. Hnignunar-
skeiö hcildverslunar i Bretlandi
var á milli 1930 og 1945 og þvi
fylgdi mikiö striö, hótanir og
erfiölcikar. Þaö má fullyrða aö
hvarf heildsölukerfisins hafi leitt
til 10 til 15% lækkunar á vöru-
veröi.”
Til þessara orða hefur áöur
veriö vitnað i Þjóöviljanum og
greinilega ekki vanþörf á fyrst
oddviti Verslunarráösins hefur
ekki lesib Moggann sinn 12. mars.
Og ekki sakar aö láta spásögn
Carters fylgja i þeirri von aö hún
rætist fyrr en siðar til hagsbóta
fyrir isl. launamenn og neyt-
endur:
',,Ég held aö þróunin hér verði
einnig sú, aö smásöluverslanir
fari meira út i þaö aö kaupa sjálf-
ar beint inn og aö heildsölukerfið
ieggist niöur, þvi þaö er ekkert
vafamál aö þaö ýtir upp verö-
lagi.”
Kaupmenn hafa þaö i sjálfs sins
hendi aö lækka vöruverð meö þvi
að taka upp nýja og heilbrigðari
innkaupahætti án óþarfra milli-
liöa. Það þarf aö lyfta versluninni
af steinaldarstiginu og aö þvi
verkefni ætti Verslunarráöið aö
snúa sér.