Þjóðviljinn - 16.04.1977, Blaðsíða 7

Laugardagur 16. april 1977 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 7
Ef borgarráö vill ekki bæta við skipum þá
kemur ekki til kasta rikisstjórnar,
þá vill rikisstjórnin ekki leyfa aukningu
Eflum Bæjarútgerð
Reykjavíkur
ið gert á kostnað saitfisk-
Á aðalfundi Dagsbrúnar 3.
april 1977 var samþykkt ályktun
um eflingu Bæjarútgerðar
Reykjavikur.
Þessi ályktun segir okkur i
raun og veru að það er margt i
rekstri útgerðarinnar, sem þarf
lagfæringar við, og enn fleira
sem þarf að efla.
Ályktunin kveður svo á, að
brýn nauðsyn sé að fá 2 skuttog-
ara af minni gerð.
Ég tel að það sé ekki farið
fram á mikið, miðað við það
sem var áður, þvi að Bæjarút-
gerðin átti og gerði út 8 skip og
var þá mál manna að mikil
gróska væri i rekstrinum, sem
og var.
En hvernig er þessu háttað i
dag? útgerðin á 3 stóra skut-
togara, smiðaða á Spáni, 1
fransksmiðaðan litinn togara og
svo 1 gamlan siðutogara eða
samtals 5 skip.
Þessi þróun mála er óheilla-
vænleg fyrir reykviskt verka-
fólk og enn hallar á skipaeign-
ina þar sem gamli siðutogarinn
er að hverfa út úr rekstrinum
vegna elli. Þegar svo verður
komið eru aðeins eftir 4 skip eða
helmingur þess flota sem
Bæjarútgerðin átti. Ég veit með
vissu að núverandi forráða-
menn útgerðarinnar vilja auka
skipaeignina frá þvi sem nú er
en tilskilin leyfi fást bara ekki.
Ef borgarráð vill ekki bæta við
skipum þá kemur ekki til kasta
rikisstjórnarinnar, en ef borgar-
ráð vill auka skipakostinn þá
vill rikisstjórnin ekki leyfa
aukningu. Hvernig á verkafólk
að skilja svona stjórnvisku?
Auðvitað hugsar það sem svo að
hin pólitisku öfl, I þessu tilfelli
ihaldið, vilji Bæjarútgerðina
feiga. Þróunin er orðin slik. Ég
tel það skyldu ihaldsins i
borgarráði og rikisstjórn að
gefa skýrar yfirlýsingar þar
um.
Þá er i ályktuninni talað um
að bæta alla aðstöðu i landi.
Hvað er hér átt við? Við skulum
lita ögn á það. Með nýjum tim-
um kemur ný tækni. Það segir
sig sjálft að erfitt er að koma
nýrri tækni við i gömlum hús-
um. Frystihús útgerðarinnar er
dæmigert um það. Ofan á bætist
að það er i upphafi ekki byggt
sem frystihús heldur sem niður-
suðuverksmiðja.
Sem betur fer er farið að huga
meir að þvi en áður að fiskur er
lika matur. Þvi hefur verið tek-
inn upp sá háttur að setja fisk-
inn i þar til gerða kassa. Þetta
hefur gefið mjög góða raun sem
m.a. kemur fram i þvi að greitt
er 8% hærra verð fyrir þann
fisk.
En ekki er sopið kálið þótt i
ausuna sé komið. Það þarf að
vera fyrir hendi aðstaða til að
þvo þessa kassa, en hún er ekki
til hjá Bæjarútgerðinni. Bæði
vantar hús og vélar til kassa-
þvottar Þessu þarf að bæta úr
hið bráðasta.
Þá skulum við huga aö þvi að
Bæjarútgerðin verkar stóran
hluta hráefnisins i salt og
skreið. Aðstaðan var góð til þess
hér fyrr á árum en margt hefur
breyst til hins verra i þessari
verkun ekki siður en i frystihús-
inu. Húsin eru orðin gömul og
úrelt,enda ekki mikið gert til að
viðhalda notagildi þeirra.
Einnig hefir Bæjarútgerðin
saltað töluvert mikið af sild eftir
að sildveiðar voru heimilaðar
aftur og hefir það að mestu ver-
verkunarinnar og skreiðar-
framleiðslunnar. Þennan agnúa
þarf að laga með uppbyggingu á
þessum starfsgreinum. Ég tel
að þetta sé m jög brýnt verkefni,
ekki sist vegna þess að það er
almennt álit að verkun á þess-
um vörutegundum hafi verið
mjög góð og að mestu leyti
fyrsta flokks.
Þá skulum við huga að
hvernig búið er að þeim sem
eiga að sjá um viðhald á bif-
reiðaeign útgerðarinnar. Bif-
reiðaverkstæðið er litil kompa i
gömlu Dverghúsunum við
Grandaveg og er fyrirtækinu til
skammar og óhjákvæmilegt að
bæta þar úr hið bráðasta. Bif-
reiðaeign útgerðarinnar er i
Jágmarki og er þessi: 6 vörubif-
reiðar (3 nýlegar Volvobif-
reiðar, 1 Volvobifreið frá árinu
1957, 1 Volvobifreið frá árinu
1960 og Treitervörubifreið frá
árinu 1963) Þessar bifreiðar eru
ætlaðar til að aka öllum fiski til
og frá vinnslustöðvunurrí, þar á
meðal öllum fiski sem fer i
skreið.
Aðstaðan til viðhalds og þrifa
á þessum bifreiðum er, eins og
ég hefi áður bent á, til
skammar, sér i lagi að ekki
skuli vera aðstaða til að þrifa
þessar fiskflutningsbifreiðar.
Þá á útgerðin 1 kranabifreið
og stóra fólksflutningabifreið.
Þar sem ég tel að þessi bif-
reiðaeign sé algjört lágmark
verður hér að bæta úr hið
bráðasta með fjölgun og lag-
færingum.
Þetta held ég að séu aðal-
ástæður fyrir þvi orðalagi i
ályktun Dagsbrúnar frá 3. april
um að öll aðstaða i landi verði
bætt verulega.
Þá skulum við koma að þvi
sem verið er að gera til að bæta
aðstöðu þess fólks sem vinnur
að framleiðslustörfunum sjálf-
um.
Verið er að innrétta nýjan
matsal og eldunaraðstöðu fyrir
fiskiðjuverið á efstu hæð hússins
sem búin er að standa litt notuð
frá byggingu þess og má segja
að betra er seint en aldrei og er
þessi framkvæmd hér með þeg-
in með þökkum.
Þá liggja fyrir frumteikning-
ar að bættri aðstöðu fólksins
sem vinnur að saltfisk- og
skreiðarverkun. Einnig er búið
að bæta mataraðstöðu þeirra
sem vinna að upphengingu á
fiski i skreið i landi Korpúlfs-
staöa og eru þessar hugmyndir
og framkvæmdir einnig
þakkaðar.
Af þessari upptalningu sjáum
við að mikið þarf að gera til þess
að útgerðin geti talist fyrir-
myndarfyrirtæki. En þó að ekki
fáist hljómgrunnur hjá ráða-
mönnum verður ekki hjá þess-
um aðgerðum komist til að við-
halda þeirri atvinnu sem Bæjar-
útgerðin skapar og auka hana
verulega. Þvi hvers vegna má
Reykjavik ekki vera áfram út-
gerðarborg?
Þó að iðnaður aukist verulega
hér á næstu árum kemur hann
seint til með að skapa jafnmikil
útflutningsverðmæti og sjávar-
útvegurinn. Matvælaframleiðsla
verður alltaf númer eitt i þess-
um sisvanga heimi og okkur ber
skylda til að nýta alla þessa
möguleika til hins itrasta til
hagsbóta fyrir fólkið sem að
henni vinnur, skapa með þvi at-
vinnuöryggi fjölda fólks bæði
beint og óbeint.
Ég get ekki skilist svo við
þessi mál að ég minnist ekki á
hina svokölluðu Bakkaskemmu
og hefi eiginlega aldrei skilið
fullkomlega hvaða hlutverki
hún á að gegna á meðan Bæjar-
útgerðin er svona tviskipt. Ég
hygg að hugmyndin sé að skipa
öllum fiski i land til geymslu i
þessari skemmu og þá að sjálf-
sögðu þeim fiski sem er i köss-
um. Þessi millilending með
þessa kassa sýnist mér óþörf.
Vinnslustöðvarnar, fiskiðju-
verið og saltfiskverkunin eru á
sitt hvorum staðnum sem gerir
það að verkum að eftir sem áður
þarf að aka fiskinum á þessa
staði. Þessi millilending er að
minu mati mikill kostnaðar-
auki.
Hins vegar gæti ég trúað að
það mætti nýta Bakkaskemm-
una betur með þvi að nota hana
sem geymslu fyrir fullunnar
vörur sem siðan yrðu settar um
borð i skip sem lægju við
bryggju fyrir framan skemm-
una sem myndi gera það að
verkum að losa mætti jöfnum
höndum þær geymslur sem
verða alltaf að vera tiltækar við
núverandi aðstæður.
Mér er ekki kunnugt um hvort
hugsað sé að hafa þarna frysti-
klefa sem mætti nýta með þvi að
setja allan frystan fisk á þar til
gerða palla og tilbúinn til upp-
skipunar hvenær sem væri.
Svona mætti hafa þetta með all-
an saltfisk og skreið. Aðeins
með þessum hætti tel ég hina
svokölluðu Bakkaskemmu vera
til bóta, annars ekki.
Ég er meðmæltur þvi að leitað
verði allra ráða til að lækka út-
skipunarkostnað verulega og
láta allar biðraðir bifreiða með
fullunnar útflutningsvörur
hverfa algjörlega og sýna með
þvi að við viljum og getum ráðið
við þá tækni, sem til er.
Að endingu þetta: Þegar ég
tala um það hér að framan að
halli á vinnandi fólk atvinnulega
séð hér i Reykjavik, þá skulum
við minnast þess að á blóma-
tima útgerðar frá Reykjavik
voru gerðir út á milli 20 og 30
togarar.en nú eru þeir aðeins 9.
Svo þykjast þessir menn bera
hag vinnandi fólks fyrir brjósti.
Finnið þið nokkra lykt,gott fólk?

Guðjón B.Gudlaugsson
Það er ekki alltaf hlaupið að þvl
að fá smið til að dytta að gömlu
húsi, en þegar við hjónin þurftum
á þvi aö halda fyrir einum sjö ár-
um vorum við svo heppin að fá til
þess roskinn smið vestfirskan,
Guöjón Bj. Guðlaugsson, og
Eggert son hans, sem einnig er
smiður. Okkur er enn i minni
hvað þeir feðgar gengu aö verki
sinu af mikilli natni og hvaö þeim
var sýnt um að nýta lagfæra allt
sem brúklegt var I stað þess aö
vilja fleygja á hauga og smiöa
nýtt. Það sem þurfti nauðsynlega
endurnýjunar við eða umbóta var
gert isem bestu samræmi við það
húsasmíða-
meistari
Fæddur 4.8.1906
dáinn 21.3.1977
umhverfi sem þaö átti heima i.
Oftsinnis siðar þurftum við að
leita til Guðjóns með ýmsar
smiðar og viðgerðir og jafnvel
eitt og annað sem kom ekki
smiðum beinlinis við. Það brást
ekki aö hann fyndi smugu til að
veita okkur úrlausn, kæmi á til-
settum tima og leysti verk sin af
hendi á þann veg sem til var ætl-
ast. Eggert sonur hans hvarf til
annarra starfa, en eftir það var
sonarsonur Guðjóns og nafni
einatt með honum i för, afa sfnum
til aðstoðar. Þó að heilsan væri
skert siðustu árin, setti Guðjón
það ekki fyrir sig, heldur stundaði
sina vinnu þegar hann hafði fóta-
ferö á annað borö.
Nú er Guöjón Bj. Guðlaugsson
allur og llfsstarfi hans er lokið.
Margar fjölskyldur i Reykjavik
hafa séð á bak heimilissmið sin-
um, en minnast hans með þakk-
læti þegar þær sjá eða taka á
handaverkum hans, hvort sem
það er stigi, handrið eða ofurlitil)
hurðarhúnn.
En Guðjón smiður lætur eftir
sig fleira en handaverk sin. Hann
var ekki aðeins verkmaður sem
kom og fór eftir að hann hafði lok-
iö sinu verki. Hann var athugull
maður og Ihugull, fróður og
skrafhreifinn.
Ungur hafði Guðjón flust að
vestan til höfuðstaðarins, og hann
lifði kjör verkamannsins á
kreppuárunum með stopulli
vinnu en stööugri vinnuleit. Þá
reynslu leit hann ekki einungis á
sem persónulegt böl, heldur skildi
hana félagslegum skilningi og
skipaöi sér við hlið þeirra manna
sem böröust fyrir réttiátara
samfélagi og fegurra mannlífi.
Ég veit reyndar ekki hvort
Guðjón heitinn tók mikinn þátt I
starfi stjórnmálafélaga, en
góðtemplarareglan var einkan-
lega starfsvettvangur hans á
sviöi félagsmála og skoðunum
sinum og hugvekjum kom hann á
framfæri i stuttum greinum og
lesendabréfum i Þjóðviljanum og
fleiri blöðum.
Hæfileiki Guðjóns til að skoða
og skilja einstök fyrirbæri I
stærra samhengi var tengdur
skáldaneista sem I honum bjó, og
hugsanir sinar setti hann stund-
um fram i bundnu máli, bæði I
ljóöabálkum og tækifærisvisum,
sem oft vóru hnyttilega ortar I
léttum dúr en með alvarlegum
undirtón.
Fróðleiksþætti skráði Guðjón
einnig, ma. um gömul vinnu-
brögð, en ekki er mér kunnugt um
hvort hann kom sliku efni á
framfæri nema þá I skrifuðum
stúkublöðum.
Með Guðjóni Bj. Guðlaugssyni
er genginn góður fulltrúi þeirrar
alþýðumenningar sem Islend-
ingar hafa löngum gumað af.
Þrátt fyrir erfiða vinnu og langan
vinnudag gaf hann sér tóm til að
fræöast og hugsa, og hann var
nógu menntur til þess aö láta ekki
neina vanmetakennd aftra sér frá
þvi aö miðla öðrum af reynslu
sinni eða skoðunum annað hvort i
þröngum hópi ellegar á prenti.
Ég er þakklátur fyrir að hafa
fengið að kynnast litillega slikum
samferðamanni sem Guðjón Bj.
Guðlaugsson var, og ég bið fólki
hans blessunar nú þegar hann
hefur verið kvaddur.
Stefán Karisson.
Auglýsing
Kolmunnaveiðar við Færeyjar
Útgerðarmenn, sem áhuga hafa á þvi að
láta báta sina stunda kolmunnaveiðar I
færeyskri fiskveiðilögsögu I vor skulu fyr-
ir 25. april n.k. hafa samband við sjávar-
útvegsráðuneytið vegna þessara veiða.
Sjávarútvegsráðuneytið
14. april 1977.
Auglýsing
í Þjóðviljanum ber ávöxt