Þjóðviljinn - 21.05.1977, Blaðsíða 4

4 SIDA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 21. maí 1977
Málgagn sósialisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjó&viljans.
Framkvæmdastjóri: Ei&ur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
(Jmsjón meO sunnudagsbla&i:
Árni Bergmann.
ÚtbreiOslustjóri: Finnur Torfi
Hjörleifsson.
Auglýsingastjóri: Úlfar Þormó&sson.
Ritstjórn, afgreiOsla, auglýsingar:
Sf&umúla 6, Sfmi 81333
Prentun: BlaÐaprent hf.
Straumsvíkur-
ganga
I dag leggur af stað frá Straumi sunnan
Hafnarfjarðar hópur fólks með kröfu-
spjöld og fána. Fólkið er að leggja af stað i
Straumsvikurgöngu sem fer um Hafnar-
fjörð, Garðabæ, Kópavog og Reykjavik,
nokkrir fundir verða haldnir á leiðinni en
siðdegis verður haldinn fundur á Lækjar-
torgi i göngulok. Til hvers? Til hvers er
fólkið að leggja það á sig að ganga 20-30
kilómetra? Hvað á svona nokkuð að þýða?
Hefur ekki verið gengið oft áður frá Kefla-
vik, úr Hvalfirði, úr Hafnarfirði,úr Kópa-
vogi? Er ekki herinn hér enn? Erum við
ekki ennþá aðilar að hernaðarbandalagi?
Hefur nokkuð gerst, nokkuð þokast?
Þannig er spurt, eðlilega, og and-
stæðingar hinnar nýju sjálfstæðisbaráttu
reyna að gera starf herstöðvaandstæðinga
tortryggilegt með hliðstæðum spurning-
um.
Svör herstöðvaandstæðinga við öllum
þessum spurningum liggja fyrir. Þau eru
skýr og ljós:
Barátta herstöðvaandstæðinga hefur
borið mikinn árangur. Sem dæmi þar um
skal fyrst nefnt að um miðjan sjötta ára-
tuginn höfðu bandarikjamenn á prjónun-
um áætlanir um stórfellda úrfærslu her-
námsins. Mælt hafði verið fyrir flugvöll-
um á þremur nýjum stöðum. Barátta her-
stöðvaandstæðinga bar þann ávöxt að á
alþingi i mars 1956 var samþykkt þings-
ályktun um brottför hersins. Þegar þessi
ályktun var samþykkt lögðu bandarikja-
menn allar áætlanir sinar um útfærslu
hernámsins hér á hilluna. Þeir sáu að á ís
landi var stjórnmálaástandið þeim
,,ótryggt”: brugðið gat til beggja vona
hvenær sem er.
Annað ferskara dæmi: í fyrra, á út-
mánuðum 1976, var mikill áhugi á þvi inn-
an rikisstjórnarinnar að semja um land-
helgismálið við breta um mun meiri afla
en reyndin varð á að lokum. Herstöðva-
andstæðingar efndu til Keflavikurgöngu
þvi að fólkið i landinu beindi reiði sinni
ekki aðeins gegn bresku herskipunum
heldur einnig að herstöð bandarikja-
manna sem eðlilegt er þvi að það voru
bresk Nató-herskiþ sem ógnuðu lifi is-
lenskra sjómanna með ofbeldisVerkum á
miðunum umhverfis ísland. Þátttaka i
göngunni frá Keflavik i fyrra varð meiri
en nokkru sinni fyrr og þátttakan varð til
þess að stjórnarherrarnir þorðu ekki að
ganga eins langt i undanslætti gagnvart
kröfum Nató-veldanna og þeir höfðu ætlað
sér. Það var barátta herstöðvaand-
stæðinga sem þó tryggði þann árangur
sem náðist i landhelgismálinu.
Barátta herstöðvaandstæðinga hefur
þannig borið árangur, þeir hafa ,,gengið
til góðs.”
1 dag er efnt til göngu frá Straumsvik
sunnan Hafnarfjarðar. Þannig leggja her-
stöðvaandstæðingar áherslu á að sjálf-
stæðisbarátta litillar þjóðar snýst ekki
einungis um herstöðvamálið og aðildina
að Nató: atvinnulegt forræði landsmanna
sjálfra er úrslitamál, um það snýst stjórn-
málabarátta liðandi stundar. Hægri-
stjórnin hefur magnað upp sömu erlendu
stóriðjustefnuna og viðreisnarstjórnin
gerði. Látlaust eiga stjórnarherrarnir i
makki við útlenda aðila, einkum Alusuisse
og Norsk Hydro, um álbræðslur og aðrar
stórverksmiðjur. Rætt er um Reykjanes-
svæðið, Eyjafjörð, Húsavik, Reyðarfjörð
sem æskilega staði fyrir erlenda stóriðju.
Það er þannig sótt að Islensku sjálfstæði
úr öllum áttum og baráttan fyrir islenskri
atvinnustefnu er dagskrármál allra her-
stöðvaandstæðinga. Þess vegna er gangan
frá Straumsvik ákaflega mikilvægur við-
burður i augum herstöðvaandstæðinga.
Hin nýja sjálfstæðisbarátta islensku
þjóðarinnar á við að striða hernám, aðild
að hernaðarbandalagi, erlenda stóriðju,
erlenda skuldasöfnun, láglaunastefnu
rikisstjórnarinnar — allt i senn. Barátta
herstöðvaandstæðinga er þannig ekki ein-
angruð frá öðrum þáttum sjálfstæðisbar-
áttunnar, aðeins með þvi að tengja alla
þættina saman er unnt að ná árangri.
Liggi einn eftir, er voðinn vis á öðrum
sviðum. Þetta hafa herstöðvaandstæðing-
ar i huga þegar þeir ganga Straumsvikur-
göngu i dag.
—s
Hervald
og
auðvald
Sjónvarpiö hefur siöustu vikur
haft á dagskrá sinni fróölega og
vel gerða þætti frá franska sjón-
varpinu um stjórnmálaþróun eft-
irstriðsáranna. Siöasti þáttur
fjallaöi um þróun mála i Suöur-
Ameriku. Enn einu sinni var
minnst á hve samtvinnað banda-
riskt hervald er auövaldinu og
hvernig þvi er beitt, leynt og ljóst,
til þess að halda „opnum dyrum”
fyrir bandarisku auðhringina.
Fyrstu verk Castrós eftir sigur-
inn á Kúbu voru aö leysa upp her
Batista og kenna þjóöinni aö lesa.
Þetta voru viturlegar ráöstafanir
og nauösynlegar i þvi skyni að
tryggja þjóöfélagsumbæturnar á
Kúbu til frambúðar.
Bandarikjastjórn brást hin
versta viö byltingunni á Kúbu og
stuölaöi a& þvi meö gerræöisleg-
um viöbrögðum aö hún þróaðist
yfir i sósialiska byltingu og Kúba
varð aö lokum 14. alþýöulýöveldiö
i heiminum við bæjardyr Banda-
rikjanna.
99
Friður
og
framfarir
99
Auövaldið og arðrán banda-
risku auöhringanna i Suöur-Ame-
riku var i hættu og bandarisk
stjórnvöld geröu sér grein fyrir
þvi a& fordæmi kúbumanna yröi
öörum þjóöum til eftirbreytni.
Þaö varö aö milda aröránsaö-
feröirnar og bæta aöeins hag
sveltandi alþýðu i suður-ame-
rikurikjum. Fámennar valda-
stéttir i þessum rikjum höföu ekki
áhuga á verkefninu. Þær létu sér
nægja aö leppa bandarisku auö-
hringana heimafyrir og raka
saman auöi. Kennedy stofnaöi
Friöársveitirnar og Framfara-
bandalagið. Um leiö og fé var
veitt til þessarar starfsemi tóku
bandarikjamenn heri flestra
suður-amerfkurikja i gegn. Þeir
voru búnir nýtisku vopnum og
bandariskir sérfræöingar þjálf-
uðu þá i nútimahernaði og bar-
áttu gegn skæruliðum. Sem inn-
anrikislögregla eru þeir voldugir
en máttlausir útávið.
Bandarik stjórnvöld vissu sem
var aö herirnir eru eina skipulega
afliö i mörgum suöur-ameriku-
rikjum. Nú hafa herforingjar ýtt
borgaralegum stjórnmálamönn-
um til hliðar nær allsstaöar i Suö-
ur-Ameriku. Bandariskum hags-
munum er borgiö i bili, byltingar
hafa verið kæfðar i fæöingu án
þess aö Bandarikjaher þyrfti aö
koma þar nærri á of áberandi
hátt.
99
Frelsið og
lýðræðið”
Þaö geröist hinsvegar ekki i
Dóminikanska lýöveldinu.
Umbótastefnu Juan Bosch og
fylgismanna hans varö aö brjóta
á bak aftur og tryggja hagsmuni
bandariska au&valdsins þar. Þeg-
ar ljóst var aö gjörspillt yfirstétt
landsins og bandarikjalepparnir
væru að lúta lægra haldi sendi
Bandarikjastjórn landgönguliö úr
Bandarikjaflota á vettvang til
þess að „vernda frelsiö og lýö-
ræöiö” gegn meirihluta dómini-
könsku þjóðarinnar 2. mai.
Johnson forseti sagöi 2. mai
1965, eftir aö innrásin var hafin:
„Þjóðir ameriku geta ekki, mega
ekki og munu ekki láta þaö viö-
gangast aö annaö riki veröi
kommúnistmanum að bráö á
vesturhveli jaröar.”
Bakþanki um
lokun leiða
Þótt ástandið i Evrópu sé ólikt
þvi sem tiökast i Suöur-Ameriku
vantar ekki hliöstæðurnar. Eins
og fram kemur i leyniplöggum
bandariska utanrikisráðuneytis-
ins var tilgangurinn meö herset-
unni hér m.a. aö „hindra valda-
rán” kommúnista eins og Tru-
man forseti komst aö oröi þegar i
mars 1949, er hann skipaði her-
ráðinu aö undirbúa li&sflutninga
til tslands.
Þaö er ekki nokkur vafi aö
ósvifnasti hluti islenskrar borg-
arastéttar litur á veru Banda-
rikjahers hér sem sinn bakhjarl
og tryggingu fyrir þvi aö sósial-
istum sé haldið á sinum bás.
Nú þegar sósialisminn á vax-
andi fylgi að fagna i vestur-
evrópurikjum er vert aö leiða
hugann aö þvi hvaö býr a& baki
kröfu Carters Bandarikjaforseta
um aö útgjöld til hernaöarmála i
NATO-rikjunum veröi aukin um
3%. Skyldi ekki leynast i henni
bakþanki um aö NATÓ-herirnir
þurfi að vera vel i stakk búnir til
þess aö verjast „innri óvinum”
jafnt sem hættunni „úr austri”.
Kissinger, fyrrv. utanrikisráö-
herra Bandarikjanna, spáöi þvi i
einkaviðtölum aö öll Evrópa yrði
oröin sósialisk aö áratug liönum,
ef ekkert yrði aö gert.
Bandariskt hervald og banda-
riskt auövald munu hvarvetna
rcyna a& loka iei&um til sósial-
ismans. Vietnamar og kúbanar
hafa sannaö aö þessi tvlhöföa
þurs er ekki ósigrandi. Verum
minnug þess I Straumsvlkur-
göngu herstö&vaandstæ&inga I
dag.
tsland úr NATÓ — herinn burt.
—ekh
gminfs