Þjóðviljinn - 12.08.1977, Blaðsíða 16

Þjóðviljinn - 12.08.1977, Blaðsíða 16
DJOÐVILJINN Föstudagur 12. ágúst 1977 Aöalsími ÞjóBviljans er 81333 kl. 9-2ománudaga til föstu- daga, kl. 9-12 á laugardögum og sunnudögum. Utan þessa tlma er hægt aö ná i blaöamenn og aöra starfs- menn blaösins i þessum simum: Ritstjórn 81382, 81527, 81257 og 81285, útbreiösla 81482 og Blaöaprent 81348. ^81333 Kinnig skai bent á heima- sima starfsmanna undir nafni Þjóöviijans i sima- skrá. Einhleyp- ingar fá heimilis- uppbót Einstaklingar, sem búa einir á eigin vegum og njóta óskertrar tekjutryggingar eiga nú aö auki aö fá heimilisuppbót sem nemur 10.000 - krónum á mánuöi. Fái einstaklingar skerta tekjutrygg- ingu lækkar þessi upphæö i sama hlutfalli. Er þetta gert i framhaldi af kjarasamningunum 22. júni s.l., en þá var ákveðið að rikisstjórnin beitti sér fyrir þvi aö tekin yröi upp sérstök heimilis- uppbót til einhleypra einstak- linga, sem búa einir og njóta ekki fjárhagslegs hagræðis af sambýli eða samlögum við aöra um húsnæðisaðstööu eöa fæöiskostn- aö. Undirritaöi forseti tslands bráöabirgðalög um þetta 9. ágúst s.l. samkvæmt tillögu heilbrigöis- og tryggingamálaráöherra, en tillögur um úthlutun bótanna gerði tryggingaráö. Lögin gilda frá 1. júli 1977. þs Flytur skóg- rœktin til Austurlands? Landbúnaöarráðherra hefur skipað nefnd til að athuga möguleika á flutn- ingi á höfuðstöðvum skóg- ræktar rikisins til Austurlands. 1 nefndinni eiga sæti: Svein- björn Dagfinnsson, ráðuneytis- stjóri, sem er formaöur nefndar- innar, Siguröur Blöndal, skóg- ræktarstjóri, og Jón Böövarsson, deildarstjóri i fjárlaga- og hag- sýslustofnun. I skipunarbréfi nefndarinnar er lögð áhersla á, aö Hallormsstaður verði sérstaklega skoöaður i þessu sambandi. Jafnframt veröi kannað, hvernig hagkvæmast væri að koma fyrir þeirri starf- semi, sem fram þarf aö fara i höf- uðborginni og athuga möguleika á að flytja hana i Tilraunastöð skógræktarinnar að Mógilsá, komi til flutnings aðalskrifstofu. Nýr skógarvörö- ur á Austurlandi Landbúnaðarráðherra hefur skipað Þórarin Benedikz, skóg- fræðing, skógarvörð á' Austurlandi frá og meö 15. ágúst, i stað Sigurðar Blöndal, sem tók við stöðu skógræktarstjóra þann 1. júli s.l. Koparmengun I saltfiski: Upplýsingar fást treg- lega um heildartjóniö Eins og fram hefur komiö i fréttum, hefur orðiö vart gulu i saltfiski á Austurlandi. Gulan var alþekkt fyrirbrigöi hér á ár- unum i kringum 1950, en þá mun Geir Arnesen hafa komist aö þvi að hún stafar af kopar- mengun i saltinu. t þá tiö voru notaöar koparhúöaöar rennur til aö flytja saltiö um borð I skipin á Spáni, en eftir 1953 varö gulu varla vart hér á landi. Fyrir um 12 árum kom siöan upp alvarlegt tilfelli, sem reyndist vera vegna kopar-' mcngunar um borð i flutninga- skipinu. Guöbjörn Guðjónsson, salt- innflytjandi sagði i samtali við Þjóöviljann i gær að til landsins hefði borist á annað þúsund tonna saltfarmur, sem hefði verið seldur á Bakkafjörð, Nes- kaupstað, Eskifjörð og Reyðar- fjörð og Borgarfjörð eystra. Hann kvað gulu fljótlega hafa orðið vart, aðallega á Bakka- firði, sem liklega hefði fariö verst út úr þessu. Enn er ekki vitað með vissu, hvaðan koparmengunin er kom- in, en Guðbjörn á kröfurétt á flytjendur og/eða seljendur saltsins, allt eftir þvi hver niðurstaða rannsóknanna verð- ur. Guðbjörn sagöi, að sýni væru ávallt tekin af öllum saltförm- um, bæði hjá framleiðandanum sjálfum, úr skipunum og við uppskipun. Ef kopar hefur kom- ist i saltið, er hann þó venjulega mjög misdreifður, þannig að komið getur fyrir aö prufurnar sýni engan kopar, allt eftir þvi hvar i farminum þær eru tekn- ar. Leyfilegt magn kopars i salti er 0,1 hluti úr miljón, en fari koparmagnið yfir þaö kemur fram gula i söltuðum fiski. Gulan er einvörðungu útlits- galli á saltfiskinum, en mun ekki, svo vitað sé, geta valdið neinni óhollustu. Hjá Jóhanni Guömundssyni, forstöðumanni Framleiðslu- eftirlits sjávárafurða fengum við þær upplýsingar aö magn kopars i þessum umrædda salt- farmi hefði ekki farið yfir 0,3 hluta úr miljón. Jóhann sagði að þarna væri þvi alls ekki um mjög mikla mengun að ræða, þótthún kæmi greinilega fram á fiskinum. Saltið mun hafa veriö notað eitthvað á öllum framangreind- um stööum, en ekki tókst Þjóð- viljanum að fá neinar upplýs- ingar um það hversu mikið magn hefði verið notað á hverjúm stað, né hversu mikiö af fiski hefði skemmst. Fisk- framleiðendurnir eiga bóta- kröfurétt á innflytjandann, Guðbjörn Guðjónsson. 1 samtali við framkvæmda- stjóra Sildarvinnslunnar á Nes- kaupstað, Ólaf Gunnarsson, kom þó fram, að þar hafa menn sloppið tiltölulega vel. Einkum mun það þvi að þakka, hversu fljótt var tekið til viö að vaska fiskinn, en vöskun kemur i veg fyrir frekari gulumyndun þótt sú gula, sem komin er fram, hverfi ekki. Olafur sagði, að þetta óhapp hefði eiginlega komið á skásta mögulegum tima, vegna veiði- bannsins, þvi að á meðan við vöskunina var unnið, var ekki hægtaðtakaá mótifiski.nema i frystinn. Alls kvað Ólafur vösk- unina hingað til hafa tekið i kringum 10 daga, en henni er ekki fulllokið enn. Framleiðslueftirlitið telur að fyrst fimm vikum eftir söltun sé óhætt að álykta að enginn kopar séifiskinum.þannigaðþað sem búið er að þvo og salta upp á nýtt verður aö biða a.m.k. þann tima. Ólafur kvað fiskinn, sem á þennan hátthefði mengast, ekki vera söluhæfan i neinum tilvik- um og útilokað væri að selja hann með afslætti, bæði innan- alnds og utan. —AI. Þau létu óveðrið ekki á sig fá í Reykjavík i gær og héldu ótrauð áfram leik sínum þrátt fyrir rok og rign- ingu. —eik. k'.i '* ■ *' MdU i r Alafoss i árekstri við danska ferju Eyrarsund ein hættulegasta siglingaleiðin Alafoss, skip Eimskipafélags íslands lenti i árekstri viö ferju frá dönsku rikisjárnbrautunum fyrir utan hafnarmynniö I Hels- ingjaborg i Sviþjóö um hádegiö i fyrradag. Nafn ferju þessarar er Kronborg og flytur hún blla og farþega milli Helsingjaborgar og Helsingjaeyrar þvert yfir Eyrar- sund og er um 20 minútna ferö. Skemmdust bæöi skipin nokk- uö, ferjan þó meira. Kom gat á yfirbyggingu hennar og munu einhverjir farþeganna hafa hlotiö minniháttar meiösli. Var öllum farþegunum skipaö aö fara I björgunarvesti. Alafoss skemmdist nokkuð á bakka, og kom þar rúmlega met- ers rifa. Hún er þó þaö ofarlega að ekki er talin ástæða til að huga að viðgeröum fyrr en skipið kem- ur hingað til lands. Er slysiö varð var svartaþoka á Eyrarsundi og var Álafoss á leið inn ihöfnina i Helsingjaborg. Var lóðs um borð i skipinu og haföi hann tvisvar tilkynnt að ekkert skip mætti fara út úr höfninni á meðan Alafoss færi inn. Þessu mun danska ferjan hafa óhlýðnast og sigldi hún á Álafoss með fyrrgreindum afleiöingum. Eyrarsund er einhver viðsjár- verðasta skipaleið við Evrópu og þá einkum svæðið umhverfis Helsingjaborg og Helsingjaeyri. Stafar það af þvi aö umferð er þarna gifurleg og það bæði eftir Framhald á bls. 14. F élagsvinna \id heyskap eykst Enn förum viö á stúfana aö leita frétta af heyskaparhorfum. Bjarni Arason i Borgarnesi, ráðunautur Búnaðarsambands Borgfirðinga, sagði okkur i gær, að i Borgarfjarðarhéraði hefði verið ágæt heyskapartfð að und- anförnu og bændur náð upp mikl- um heyjum. Margir eru búnir aö slá og jafnvel þurrka en töluvert hey er enn úti. Hey eru góð þvi spretta var hæg og þau hafa litið hrakist. Gt litur fyrir að heyfeng- ur verði meiri en i meðallagi. Heyhleðsluvagnar eru hér mjög útbreiddir, sagði Bjarni Arason, — en þó fer heybindi vélum fjölgandi. Aöalbjörn Benediktsson á Hvammstanga, ráðunautur Bún aöarsambands Vestur-Húnvetn- inga, tjáði okkur, aö mikið hefði lagast þar með heyskapinn siðustu daga. Hefðu þá náðst upp feiki mikil hey. Sumir væru þvi- nær búnir að þurrka allt upp. Fyrir þurrkakaflann hefði þó heyskapartið i héraðinu engan veginn veriö upp á það versta. Engar stórrigningar. Alltaf heföi náðst eitthvað af heyjum. Til væri það, sagði Aðalbjörn, aö menn byndust félagsskap um aö heyja i votheysgeymslur. Væri sér kunnugt um tvo slika hópa, fjóra bændur i hvorum. Vatnsnes- ingar riðu á vaðið og er þetta fjóröa sumarið, sem þeir beita þessum félagsvinnubrögöum en nú hafa fjórir bændur i Miðfirðin- um tekiö upp sömu hætti. Bænd- urnir eru með sláttutætara og vagna og ljúka við að hirða frá 3—5 ha á dag. Grasiö er verkað i flatgryfjum, saxaö og troðiö með dráttarvélum. Það sigur sáralitið og i þvi hitnar ekkert enda mjög ört bætt á gryfjurnar. Þessir bændur verka verulegan hluta heyja sinna á þennan hátt og gefa þau jafnt sauöfé sem nautgripum. Súgþurrkun sagði Aðalbjörn hvorki nógu almenna né full- komna. Búnaðarsambandið gerði nokkurt átak i fyrra til þess aö hvetja menn til að koma upp hjá sér súgþurrkun og bættust þá 20 i hóp súgþurrkunarbænda. Spretta er ágæt nema þá helst á þurrlendustu túnunum, sagði Aðalbjörn, — og ekkert kal og man ég ekki eftir þvi að við höfum áður verið með öllu lausir við þaö. Mikið er um hlööubyggingar og margir hafa verið að byggja flat- gryfjur. Telur Aðalbjörn að stefn- an sé að breytast i heyverkuninni. Jarðir fara ekki i eyði i sýslunni, fremur hið gagnstæða. Egill Jónsson á Seljavöllum, ráðunautur Búnaðarsambands Austur-Skaftfellinga, kvaö hey- skap þar hafa gengið mjög vel, einkum upp á siökastið. Framan af slætti var minna um þurrka en þó náðust hey alltaf i hlööur og ekkert hraktist. Margir bændur eru búnir að hirða og eiga góð hey. Annars sagði Egill Jónsson, að veðurfar hefði veriö býsna sér- stætt þar eystra i vor og sumar. Stillur óvenjulega miklar nema rétt á meðan hestamannamótið stóð yfir. Litið sem ekkert rigndi i mai og júni og spratt þvi hægt framanaf. Að þvi leyti var gott að þessi þurrkakafli var ekki fyrr á ferð. Spretta er samt sem áður ágæt á heimatúnum en misjöfn á Söndunum. Menn vinna i félagi aö þvi að heyja sandatúnin og nokkrir bændur vinna raunar i félagi að öllum sinum heyskap. Margir hjálpast aö viö að koma böggum i hlöður og þá kemur og stundum fólk frá Hornafirði til aðstoðar. Töluvert er um súgþurrkun. Flatgryfjur aftur á móti óviða og votheysverkun ekki mikil. Menn byggðu nokkuð af gryfjum fyrir svona 20 árum en þær eru nú löngu orönar of litlar, ræktunin hefur aukist það mikið. Menn hafa yfirleitt mikinn og góöan tækjabúnað utanhúss en ekki nógu fullkominn við heygeymsl- urnar. Súgþurrkunartækin eru flest nokkuð gömul og ekki nógu afkastamikil fyrir baggana. Úr þessu er mjög brýnt að bæta, sagði Egill Jónsson. —mhg.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.