Þjóðviljinn - 09.12.1977, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Köstudagur 9. desember 1977
Gæöamat og
verðkönnun
matvæla-
fræðinema
Grænar baunir
og blandað
grænmeti
Ríívitl Norfsi
Cul neturqg
pætwr battnír
uð, i Biartdtté
trænmen
i trætur^
kírætur,
f»»»ríXíHU/i
Ora, Co-op og Sur-
price bestu kaupin
Nemendur I matvælafræöi viö
Háskóla tslands fengu nýlega þaö
verkefni aö gera gæöa- og verö-
könnun á grænum baunum og
blönduöu grænmeti. Fariö var f
verslanir i öllum bæjarhlutum
Reykjavikur, svo og í verslanir i
Kópavogi, Garöabæ og Hafnar-
firði. Keyptar voru 13 tegundir af
blönduðu grænmeti og 30 tegundir
af grænum baunum bæöi niöur-
soönum, frystum og þurrkuöum.
Tólf nemendur unnu að þessu
verkefni undir stjórn kennara,dr.
Öldu Möller, matvælafræöings.
Niðurstöður voru mjög at-
hyglisverðar og komu eftirtalin
atriði mest á óvart:
1 ... Hve margar tegundir eru
á markaðinum.
2 ....Hve gæðin eru misiöfn og
margar tegundir lélegar.
3 ... Að hátt verð tryggir engan
veginn gæðin.
Framkvæmd rannsóknanna
Farið var i 29 verslanir, skráð-
ur fjöldi tegunda og verð hverrar
dósar, en siðan var keypt ein dós
af hverri tegund. Miðar voru
teknir af dósunum og þær auð-
kenndar með bókstaf til þess að
könnunin yrði alveg óhlutdræg.
Lögurinn var siaður frá græn-
Hér á landi starfar göfugur
félagsskapur uogra kaupsýslu-
manna ,,á uppleið” og nefnist
hann þvi þjóðlega nafni Junior
Chamber.
t fyrrakvöld var haldinn á Hótel
Loftleiðum sameiginlegur kvöld-
veröarfundur allra hinna þriggja
félagsdeilda JC i Reykjavik. A
fundi þessum stóö upp einn hinna
ungu og efnilegu manna og hóf aö
lýsa ferö sinni til Suöur-Afriku, en
heimsmót Junior Chamber var
haldiö þar fyrir skömmu og sóttu
þaö átta fulltrúar frá tslandi.
Maðurinn rómaði allar mót-
tökur og aðbúnað i þvi góða landi.
t ræðu sinni minntist hann litil-
lega á negrana sem lifa þar undir
öruggri stjórn hinna hvitú feðra.
— Aður en ég fór til Suðiir-Afriku,
sagði JC-fulltrúinn, fannst mér
metinu og látinn drjúpa af i 5
minútur, áður en grænmetið var
vigtað. Þegar þungi grænmetis-
ins hafði verið fundinn, var hægt
að reikna út söluverð á hverjum
100 grömmum grænmetis.
Siðan fór fram bragðprófun á
grænmetinu. Niðursoðna græn-
metið var hitað, en það frysta og
þurrkaða soðið samkvæmt leið-
beiningum framleiðanda. Gefnar
voru einkunnir fyrir bragðgæöi
hæst 5 (mjög gott), en lægst 1
(vont, óætt). Fjórar tegundir
voru metnar i einu, en sumar teg-
undir voru bornar fram tvisvar til
að athuga, hvort dómarar væru
sjálfum sér samkvæmir og
reyndist svo vera i flestum tilvik-
um.
Helstu niðurstöður
1 töflum 1 og 2 er grænum baun-
um og blönduðu grænmeti raðað
eftir bragðgæðum: Gott taldist
grænmetið, ef það fékk einkunn-
ina 3.5 og hærra, sæmilegt fékk
3.0-3.4, heldur lélegt fékk 2.5-2.9
og hreint afleitt fékk einkunnir á
bilinu 1.1-2.4.
1 töflum 3 og 4 er sýnt verð á
hverjum 100 g af grænmeti (salt-
leginum sleppt). I töflunum er að-
eins reiknað út verðið fyrir þær
tegundir, sem fengu einkunnina
allir negrar vera eins, en eftir að
ég kom þaðan, veit ég að þeir eru
ekki allir eins. Þeir eru misjafn-
lega skitugir og illa lyktandi.
Gerðu flestir fundarmenn
góðan róm að þessum orðum
ræðumanns og þótti þetta bara
nokkuð fyndið. Héldu menn siðan
áfram að éta sinn dinner og er
þess ekki getið að neinum hafi
orðið bumbult af. Ekki skal
getum að þvi leitt, hvort þessi
litla saga speglar innræti hinna
ungu bisnismanna. Vonandi eru
hugir þeirra jafn hreinir og hend-
urnar.
Kannski eru þarna komnir arf-
takar þeirra ungu manna, sem
Morgunblaðið kallaði á sinum
tlma „unga menn með hreinar
hugsanir”?
eös
gott. Verðið, sem gefið er upp, er
það lægsta, sem fannst á þessum
tegundum. Búðirnar, sem voru
með þetta lægsta verð voru
KRON- og SS- búðirnar, Vöru-
markaðurinn, Hagkaup og Kaup-
félag Hafnfirðinga.
Við skoðun á lélegri tegundun-
um kom I ljós, að verðið gaf enga
hugmynd um gæðin. Sem dæmi
má nefna, að nokkrar lélegar teg-
undir kostuðu frá 85-128 kr. pr. 100
grömm. Taka skal fram, að ein
tegundin af grænum baunum, þ.e.
Ross (fryst) var greinilega
skemmd og getur það verið vegna
rangra geymsluskilyrða en ekki
dæmigert fyrir framleiðandann.
Co-op (SIS) merkti slna fram-
leiðslu vel. A dós, sem við keypt-
um, voru eftirtalin atriði gefin
upp: Nettóvigt450g, baunir 340g,
lögur 1.2 dl. Því miður reyndust
þessar upplýsingar ekki ná-
kvæmar. I dósina vantaði 39 g af
baunum og I aðra, sem keypt var
til nánari athugunar, vantaði 32 g
af baunum. Lögurinn var hins
vegar rýmilegur. I blandaða
grænmetinu snerist dæmið við.
Þar var 27 g af grænmeti ofaukið.
Við álítum að slfkar magnmerk-
ingar séu nauðsynlegar, en þær
þurfa að vera réttar og innihaldið
a.m.k. ekki undir máli.
Bestu kaupin
Aö athuguðu máli mælum við
með kaupum á eftirtöldum teg-
undum, sem samræma best vöru-
gæði og sæmilegt verð:
Grænar baunir
★ ★ ★ Ora
★ ★ ★ Surprice
£ + Co‘°P (S1S)
Blandaö grænmeti
★ + * Ora
Co-op (SÍS)
Reykjavlk, nóvember 1977,
Alda Möller
Agústa Guðmundsdóttir
Dóra Gunnarsdóttir
Elln Arnadóttir
Erla Stefánsdóttir
Jón Kr. Dagsson
Kristberg Kristbergsson
Ólafur Þ. Reykdal
Ragnhildur Þórarinsdóttir
Snorri Sigmundsson
Sunna Sigurðardóttir
Svana H. Stefánsdóttir
Þröstur Reynisson
Ungir menn með
hreinar hugsanir
Tafla 1.
Flokkun á grænum baunum eftir bragðgæðum.
Góöar Surprice, þurrkaöar Owatonna, niöursoönar Ora, niöursoönar Festal, niöursoönar Jonker Fris, niöurs. Co-op, StS, niðursoðnar Libby’s, niöursoönar Sæmilegar Globus, niöursoönar K. Jóns., niöurs. Royal Norfolk. niöurs. Scana, niðurs. Veluco, niöursoönar Eldeyjarrækjan, niöurs. Leguma, niöursoönar Danica, niöursoönar Camping, niðursoönár
Heldur lélegar Star, niöursoðnar Erin, þurrkaöar Stokeley, fryst Co-op enskar, niðurs. Bonduelle, niöursoönar Smedley, niöursoönar Redmans, niöursoönar Narcissus, niöursoönar Ross, fryst Village, niöursoðnar Hreint afleitar Mount Elephant, niöurs. Lockwood, niðursoönar Erin, instant Chiltern, niðurs
Tafla 2.
Flokkun á blönduðu grænmeti eftir bragðgæðum.
Gott Ross, fryst Co-op (SlSi, niöurs. Ora, niöursoðið I.ibby’s, niðursoðið Bonduelle, niöurs. Vegall niðursoöiö Sæmilegt Lockwood, niðursoöiö Co-op (SIS), niðurs.
Heldur lélegt Star, niöursoöiö Leguma, niöursoöið Smedley, niöursoöið Hreint afleitt Royal Norfolk, niöurs. Ma Ling, niöursoðiö
Tafla 3.
Verð á „góðum” grænum daunum.
Teeund Veröpr. 100 g baunum
Ora 45 kr.
Surprice, þurrkaö 49 kr.
Co-op (SIS) 52 kr.
Jonker Fris 77 kr.
Festal 84 kr.
Owatonna 94 kr.
Libby’s 110 kr.
Tafla 4. Verð á „góðu” blönduðu grænmeti.
Tpprund Verö pr. 100 g bl. grænmeti
Ora 36 kr.
Co-op (SÍS) 42 kr.
Bonduelle 74 kr.
Libby’s 90 kr.
Ross, fryst 101 kr.
Vegall 106 kr.
Hvftt og svart I 8-Afrfku — hreinir menn og skftugir, ... eöa hvaö?