Þjóðviljinn - 11.03.1978, Blaðsíða 6

6 SIDA — ÞJÓÐVILJINN Laugarfagm- H. mar» 1W|
Umsjón:
Dagný Kristjánsdóttir
Elisabet Gunnarsdóttir
Helga ólafsdóttir
Helga Sigurjónsdóttir
Cilia A A=» IrÍAinrrlÁtii**
Árið 1963 unnu rúmlega
36% allra giftra kvenna á
íslandi utan heimilis að
einhverju marki, 1970 er
talan komin upp i 52% og
1974 60%. Nýrri tölur höf-
um við ekki, en líkur
benda til, að um 70%
giftra kvenna vinni nú ut-
an heimilis. Þessi gífur-
lega sókn kvenna út á
vinnumarkaðinn hlýtur
að hafa i för með sér f jöl-
margar breytingar á
kjörum og aðstæðum við-
komandi f jölskyldna. Hið
fyrsta sem manni kemur
í hug er að sjálfsögðu tvö-
falt vinnuálag á húsmóð-
ur. Hún þarf enn að bera
ábyrgðina á rekstri heim-
ilisins og vinna þar flest
nauðsynleg störf. Þetta
mun vera aðalreglan, þó
að e.t.v. finnist nokkrar
undantekningar, sérstak-
lega hjá ungu fólki.
Kona heima
Þrátt fyrir þessar augljósu
staöreyndir um breyttar aö-
stæður á alþýðuheimilum, koma
opinberir aðilar ekki til móts við
hinar nýju þarfir. Heimilunum
eru t.d. enn lagðar þær skyldur
á herðarað sjá um hluta lögboð-
innar skólafræðslu barna og
ungiinga, að ekki sé talað um
skortinn á dagvistunarrými
fyrir yngstu börnin. Allt skipu-
lag atvinnulifs og skóla miðast
enn við það, að á hverju heimili
sé ætið kona til staðar til að
sinna öðrum fjölskyldumeðlim-
um hvenær dagsins sem er.
Allir sjá að þetta dæmi gengur
ekki upp. Húsmóðirin getur ekki
veriðá tveimur stööum i einuog
hvað gerist þá? Börnin eru eftir
sem áður skyldug til að koma i
skólann tvisvar og jafnvel
þrisvar sama daginn, og séu
fleiri en eitt barn i skóla á heim-
ilinu eru þau að koma og fara
allan daginn. Þessi börn hljóta
þvi að verða að sjá um sig sjálf
utan skólatima; þau eiga i engin
hús að venda heima, þau örfáu
sem geta verið á skóladagheim-
ilum.
Heimanám.
Við þetta bætist svo að börnin
þurfa að læra heima fyrir næsta
dag, og venjulega þarf einhver
fullorðinn að fylgjast með að
það sé gert, og einnig þurfa
mjög mörg börn og unglingar
talsverða hjálp við heimanám-
ið. Þessari kennslu verða heim-
ilin að sinna og venjulega kem-
ur það i hlut móðurinnar.
Vinnudagur hennar getur þvi
orðið æðilangur þegar allt er
reiknað.
En hvernig horfa málin við
frá sjónarhóli barnanna? Hvaða
afleiðingar getur það haft að
börn á barnaskólaaldri séu ein
heima svo klukkutimum skipti
dag hvern? Og hvernig skyldi
þeim sjálfum finnast að þurfa
að koma oft á dag i skólann og
Aðbúnaöur barna og ungiinga í skólum
MF.IRA EN 40 STUNDA VINNUVIKA
og ad auki sundurslitinn skóladagur
ráða. Við reynum hvað við get-
um að aðstoða nemendur hér ut-
an skólatima. Hingað mega þeir
t.d. koma hvenær dagsins sem
er og lesa á bókasafninu og þar
er lika hægt að fá námsaðstoð.
Margir notfæra sér þetta og
nota safnið mikið.
Við gerum okkur það fylli-
lega ljóst að það er mikið óhag-
ræði fyrir nemendur að þurfa að '
koma oftar en einu sinni á dag i
skólann. Hér i skólanum er al-
gerlega útilokað að koma á sam-
felldum skóladegi fyrir alla ald-
ursflokka. Deildirnar eru sam-
tals 64,og skólinn er þrisetinn að
hluta, þvi aö þrengslin eru eðli-
band barna.og unglinga við full-
orðið fólk sé næsta litið yfir-
leitt. Við eigum báðir langan
kennaraferil að baki og við
þykjumst finna þessa merki
einkum i málhæfni barna, eða
kannski væri réttara að segja i
stöðugt lélegri málhæfni þeirra.
Og eigum við, þá ekki einungis
orðaforða,heldur almenna hæfni
til að tjá sig i orðum”.
,,Það er ósk okkar og við
hyggjum allra sem vinna að
skólamálum að betur verði búið
að börnum og unglingum i skól-
um landsins. Það er engin
hemja að sifellt séu allar sjálf-
sagðar þjónustustofnanir langt
heima svona einn tima á dag, ef
við gerum allt. En það er nú
sjaldgæft.” Hér skaut einn inni
að hann væri miklu fljótari en
þetta; þyrfti ekki nema kortér, i
mesta lagi 45 min. til að ljúka
heimavinnunni.
„Okkur finnst bara gott að
vera ein heima, það er ekki hollt
að láta stjana of mikið við sig.
Það er annað með litla krakka.
Það er ekki gott kannski fyrir 7
ára að vera ein heima, en með
svona 8-9 ára er það allt i lagi.”
Nemendur þessa bekkjar eru 23
og foreldrar 19 þeirra vinna
báðir úti.
„Við getum næstum enga
hjálp fengið heima við stærð-
fræði. Það skilur þetta enginn
heima. Okkur er fremur hjálpað
með málin og stafsetningu. En
við skiljum vel að það sé ekkert
spennandi fyrir pabba og
mömmu að fara að kenna okkur
eftir að þau koma heim úr vinn-
unni. Þau eru sjálf orðin þreytt,
enda erum við sjaldan spurð um
annað en hvort við séum búin að
læra eða hvort við eigum ekkert
áð læra heima. Það er von að
þau spyrji svona, þau sjá okkur
kannski aldrei læra heima af þvi
að þau eru ekki sjálf heima á
daginn meðan við erum að þvi.”
Og 7. bekkingar voru á sama
máli i flestum greinum.
„Heimanámið er verst”, sögðu
þau. „Við erum lika i skólanum
eftir hádegi og flesta daga vik-
unnar þurfum við lika að koma
á morgnana. Og svo er það
presturinn. Við förum til hans
einu sinni i viku, á miðviku-
dagsmorgnum.
Við viljum alveg læra mikið
en við ættum að geta lokið við
það allt i skólanum”.
þurfa daglega að taka með sér
heimavinnu? Til að fá einhver
svör við þessum spurningum og
fleiri höfðum við tal af skóla-
stjóra og yfirkennara Fella-
skóla i Breiðholti, og unglinga i
7. og 8. bekk i Vighólaskóla i
Kópavogi.
1420 nem. í skóla fyrir 850
Finnbogi Jóhannsson, skóla-
stjóri i Fellaskóla, og Gunnar
Kolbeinsson, yfirkennari i sama
skóla, sögðu efnislega þetta;
„Draumurinn hjá okkur eins
og vib hyggjum að hann sé hjá
öllum skólamönnum er einset-
Úr tlma I Fellaskóla.
inn skóli, þar sem unnt væri að
ljúka daglega svo til allri þeirri
vinnu sem við krefjumst af
nemendum. En eins og málin
horfa við hjá okkur hér i Breið-
holti er langt i land að svo verði.
Fellaskóli er byggður fyrir 850
nemendur, en nú eru þeir 1420.
Þrátt fyrir allan þennan fjölda
varð i fyrsta skipti i fjögurra
ára sögu skólans nokkur fækkun
nú i vetur. Við teljum það fyrsta
merkið um að nokkurt jafnvægi
sé að komast á hér i byggðinni
varðandi aldursskiptingu ibú-
anna. Það er reyndar ekki að
undra að skólinn sé offylltur af
börnum. tbúðabyggðin hér i
Fellahverfi og reyndar Breið-
hoitinu öllu hefur gengið alltof
hratt. Samkvæmt fyrstu skipu-
lagsáætlununum að byggðinni
hérna i hverfinu, átti hverfið
ekki að vera fullbyggt fyrr en
árið 1985,en nú eru tvö ár siðan
byggingu þess lauk.”
Aðstaða á bókasafni
„Við komumst ekki hjá þvi að
ætla nemendum eitthvert
heimanám. Einn til hálfur ann-
ar timi á dag hjá elstu nemend-
um teljum við algengast.og þá
er vinnutiminn yfir vikuna
vissulega orðinn talsvert lang-
ur. 8. bekkingar eru t.d. hérna i
skólanum 41 tima á viku og með
heimavinnu verður vir.nuvikan
hátt i 50 timar. Við verðum lika
varir við að margir nemendur
geta ekki fengið aðstoð heima.
Sérstaklega er þetta áberandi i
stærðfræði. Foreldrar kunna
ekki aðferðirnar og þá er fátt til
lega gifurleg. Okkur hefur þó
tekist að hafa samfeildan skóla-
dag fyrir yngstu aldurshópana,
en sá galli er á að sumir verða
að vera i skólanum i hádeginu.
Þau byrja um 11-leytið og eru
búin kl. tvö. Þetta vitum við að
skapar mikið óhagræði viöa á
heimihim þar sem foreldrar
vinna báðir utan heimilis og
koma kannski heim i mat,en þá
eru börnin einmitt i skólanum
og svo þegar þau koma heim er
enginn til að taka á móti þeim
og gefa þeim að borða”.
Of litil samskipti við full-
orðna
„Okkur finnst lika að sam-
á eftir ibúðabyggðinni, þegar ný
hverfi risa. Þetta hvort tveggja
verður að okkar mati að haldast
i hendur, við eigum ekki að
þurfa að bjóða fólki yfirfulla
skóla svo áratugum skiptir”.
45 mín til 1 klst. í heima-
nám.
Nemendur I einni deild 8.
bekkjar Vighólaskóla:
„Við erum 36 tima á viku hér i
skólanum. Við erum bæði i bók-
legum timum og aukatimum.
Aukatimar, það eru leikfimi,
handavinna, og matreiðsla o.fl.
Lika leirmótun og smelti og svo-
leiðis. Við þurfum að læra
Sundurslitinn skóladagur
— heimanám.
í áliti unglinganna kemur
berlega fram að það er tvennt
sem aðallega veldur þeim erfið-
leikum og óánægju. Annars veg-
ar er það sundurslitinn skóla-
dagur og hins vegar heimanám.
Nú munu flestir kennarar og
foreldrar vera sammála um að
eitthvert heimanám sé nauð-
synlegt og við núverandi að-
stæöur er það vissulega rétt eins
og kemur fram hjá skólamönn-
unum i Fellaskóla. En það kom
lika skýrt fram hjá nemendun-
um að þeir væru ekki að kvarta
undan að leggja talsvert á sig i
námi; hvimleiðast væri að eiga
ekki fri að loknum skóladegi.
Við hyggjum að flestir geti tekið
undir þessa skoðun ungling-
anna: fáir fullorðnir munu vera
ýkja hrifnir af þvi að þurfa að
taka með sér vinnu heim að af-
ioknum venjulegum vinnudegi.
U Aukagreinar"
Vegna sundurslitins skóla-
dags, þar sem kennsla i verk-
legum greinum fer fram á öðr-
um tima en i bóklegum hafa þær
greinar einnig féngið á sig nafn-
ið „aukagreinar”. Þetta fyrir-
komulag á eflaust sinn þátt i
þvi, að verklegt nám nýtur
minna álits en bóklegt. Þessu
ættu skólarnir að vinna gegn
eftir megni.en þá erum við aftur
komin að vandamálinu stóra,
skorti á nægu húsrými bæði til
bóklegs og verklegs náms.
Stundir Mánudagur bilðjudagur MlSvikudagur Fimmtudaggr Föatudaguc
LeiMitai... ' leiff'rru haAcio.^. fle.' rniliS fr-
J*L
Cj±í' ' fermiraar- un chrhJniflj tr.
ÍQ- .
II&

li^ IbiínUa enska islenhk a i's /eos ta Sdrn fcl fr.
,K. líiemkd «ní ka is lenska- SÍitr^Vr . iS 1 <in ská
/</* Sámfe/ fr.. t e < k n u n dans ka Sarr>.{e|.fr danikJ
)S& ítjtturvir. Lci.Ea.ua aa<r>fél.fr. £á*‘T*\'e 1. ( r enSkJ
M.. ...d.0Ai M 1 f|dttui U fr át 01 rjí f r. Oatturu {r- ....... e.o ita
76 ö' SÓálrMr <,Lcráfr. sLúlr^ir. n&tturu\r
1?S '

Svona lltur út stundaskrá etns 7. bekkjar (13 ára nem.) I Vlghóla-
skóla I Kópavogi. Auk þess sem börnin verða að koma til kennslu
tvisvar dag hvern fer kennslan fram á fjórum stöðum I bænum.