Þjóðviljinn - 17.03.1978, Blaðsíða 1

UOWIUINN
Föstudagur 17. mars 1978—43 árg. 56. tbl.
Ragnar Arnalds leggur til á Alþingi:
Alþjóðlegur siglinga-
máladagur
Dagurinn i dag er i fyrsta sinn
um heim allan nefndur alþjóð-
legur siglingamáladagur og er
helgaður þeim málum, er varða
öryggi á sjó, alþjóðlegar siglr
ingar, samskipti þjóða um
flutninga á sjó og varnir gegn
mengun sjávar.
Bankaleyndin verði afnumin
//Bankar/ sparísjóöir,
fjárfestingarlánasjóðir og
aðrar lánastofnanir skulu
birta opinberlega lista yfir
öll veölán, sem veitt hafa
veriö á liðnu ári, einnig
hvers konar útlán, sem
nema hærri fjárhæð en
þrem miljónum króna og
veitt eru til lengri tíma en
tveggja ára, ásamt upp-
lýsingum um nöfn lántak-
enda, lánskjör og yfirlýst-
an tilgang lánanna. Þá skal
einnig birta lista yfir ein-
staklinga, félög og stofn-
anir, sem skulda við ára-
mót meira en fimm mil-
jónir króna í viðkomandi
stofnun.
Upphæðir þær, sem
nefndar eru i 1. mgr. skulu
breytast árlega i réttu
hlutfalli við vísitölu
byggingarkostnaðar 1. jan.
1978".
Uppnám
r
á Italíu —
Aldo Moro
rœnt
ísraelar mæta
haröri
mótspyrnu
Sjá bls. 3
Þannig hljóðar 2. gr. í
lagafrumvarpi sem Ragn-
ar Arnalds hefur lagt
fram á Alþingi um upp-
lýsingaskyldu banka og
annarra lánastofnana. I
frumvarpinu segir að til-
gangur laganna skuli vera
að tryggja, að almenn-
ingur eigi þess kost að
kynna sér og hafa eftirlit
með útlánum lánastofn-
ana. Þá er ákvæði þess
efnis að útlánalistinn skuli
lagður fram í afgreiðslu
stof nunarinnar áður en lið-
inn er fyrsti mánuður
næsta árs og afhentur
hverjum sem vill gegn
hæfilegri þóknun, sem
svarar til kostnaðar við
prentun. I greinargerð með
frumvarpinu segir m.a.:
„Veiting lána er mikils-
verð og mjög eftirsótt
fyrirgreiðsla, ekki sist á
verðbólgutimum. Opinber
birting lánveitinga opnar
almenningi leið til að hafa
eftirlit með ráðstöfun f jár
úr opinberum sjóðum. Er
þá minni hætta á mismun-
un og geðþóttaákvörð
unum. Auk þess geta
ókunnugir kynnt sér milli-
liðalaust, hvers konar lán
eru veitt og í hvaða til-
gangi.
Eðlilegast virðist, að
þessi háttur sé hafður á
um allar lánveitingar úr
viðurkenndum lánastofn-
unum. Leyndin skapar tor-
tryggni. Ekki verður séð.
Gert út á afla-
tryggingasjóð
— mikil reiði ríkjandi hjá sjómönnum og
útgerðarmönnum minni fiskiskipa
Mikil reiöi er ríkjandi meöal
sjómanna og útgeröarmanna
minni fiskiskipa á Suöurnesjum
og viöar vegna þess leiks útgerö-
arinanna stóru fiskiskipanna,
sem nú stunda loönuvciöar, aö
skipta yfir á net þegar loönu-
vertiðinni likur og vera á netum i
4-5 vikur og hirða þess vegna
miljónir úr aflatryggingasjóöi.
Þarna er hreinlega verið aö
leika á kerfið og gera út á afia-
tryggingasjóð. Það er vitað mál
að þegar loðnuvertið lýkur er það
stutt eftir af vetrarvertið að stóru
bátarnir geta aldrei náð þvi afla-
magni, sem bátar þurfa að fá til
þess að fá ekki styrk úr sjóðnum.
Þessu eru dæmi og það fleiri en
eitt að loðnubátar sem hafa aflað
loðnu fyrir 90 miljónir króna á
loðnuvertiöinni hafa svo farið á
net og fengiögreiddar 4-5 miljónir
króna úr aflatryggingasjóði fyrir
rúmlega mánaðarúthald á net-
um. En bátar þurfa að stunda
netaveiði i 35 daga til að þeir séu
hlutgengir við úthlutun úr afla-
tryggingasjóði.
En litlu bátarnir sem ekki geta
stundaðloðnuveiðar, en eru þess i
stað á linu og netum alla vertiðina
fá kannski litið sem ekkert og
sumir alls ekkert úr sjóðnum af
þvi að afli þeirra yfir fjóran og
hálfan mánuð er rétt yfir þvi
marki sem sett er hjá aflatrygg-
ingasjóði. En svo koma stóru bát-
arnir eru 4-5 vikur á netum og
hirða miljóna tugi úr sjóðnum,
þrátt fyrir það að þeir eru búnir
að raka saman peningum á loðnu-
vertiðinni.
Það hefur og komið i ljós, að
þessir stóru bátar fá lang stærsta
hlutan af þvi fé, sem veitt er úr
aflatryggingasjóði. — S.dór
að nokkur lánveiting eigi
rétt á sér, sem ekki þolir
dagsins Ijós. Hins vegar er
ástæðulaust, að bankar og
sparisjóðir þurf i að tína til
sérhvert smálán og er því
miðað við tiltekna lág
marksupphæð, þrjár mil
jónir króna."
Aðgangur
bannaður
fyrir fatlaða?
Fatlaö fólk á oft erindi i Tryggingastofnunarinnar er
Tryggingastofnun rikisins. En fjaliaö á 6. siöu Þjóðviljans i
eins og sjá má á þessari mynd, dag.
þá er ómögulegt fyrir fólk I
hjólastól aö komast hjálpar-
laust inn i þessa stofnun. Um
aögang fatlaöra aö húsakynnum
Kröflusvæöiö:
Landris
í fullum
gangi
búist við næstu
hrinu í júní-
mánuði nk.
„Astandið viö Kröflu nú, er ná-
'kvæmlega eins og áður hefur
verið á milli hrina, það er að
hraunkvika streymir inni Kröflu-
öskjuna og land ris aftur. Þannig
erástandiö nú, að landris er i full-
um gangi,og ef ekkertóvænt kem-
ur uppá, búast menn við þvi, aö
næsta hrina á svæöinu veröi I júni-
mánuöi nk. eða i byrjun júli”,
sagöi Axel Björnsson jaröeölis-
fræöingur er við spurðum hann
frétta frá Kröflu i gær, en hljótt
hefur veriö um Kröflu, siöan síð-
ustu hrinu lauk i janúar si.
í hrinunni i janúar sl. seig land
á Kröflusvæöinu um einn metra
og stóð það sig yfir i 20 daga, en
hrinan hófst eins og menn eflaust
muna 6. janúar og stóð til 26.
janúar, að land tók að risa á ný.
t nýútkominni skýrslu sem Axel
Björnsson hefur skrifaö um at-
burðina á Kröflusvæðinu i vetur
og framtiðarhorfur segir hann að
enginn leið sé að spá nokkru um
framhaldið. Hann bendir hins-
vegará að hegðun megineldstöðva
sé svipuð i hvert skipti sem
virknitimabil gengur yfir og þvi
sé eðlilegt að taka mið af Mý-
vatnseldum, sem hófust 1724 og
stóðu til 1729 af krafti og að
einhvérjuleytiallt til ársins 1746.
Þess vegna megi allt eins búast
viðóróaá þessusvæði i nokkur ár
Framhald á bls. 14.
ASÍ um undirrót verdbólgunnar
Röng efnahagsstefna
Alþýðusamband Is-
fands sendi í gær f rá sér
yfirlýsingu þar sem
hraktar eru fullyrðingar
um að kaupgjaldið í land-
inu og barátta verkalýðs-
hreyf ingarinnar fyrir
viðhaldi kaupmáttar sé
undirrót óðaverðbólgunn-
ar. Þar er bent á, að
reynslan sýni að undirrót
verðbólgunnar sé röng
efnahagsstefna, og að
verðbólgan hafi verið að-
ferð stjórnvalda til þess
að rýra kaupmátt.
Verkalýðshreyfingin hafi
lagt megináherslu á það
við samningsgerð að
veita viðnám við verð-
bólgu um leið og kaup-
máttur væri tryggður.
Kauphækkanir í krónu-
tölu hafi ekki verið bar-
áttumál hennar og þess
vegna hafi ASÍ lagt fram
14 punktana fyrir samn-
ingana 1976 og efnahags-
málatillögur sinar við
siðustu samningagerð.
Stjórnvöld hafi snúist gegn
þessari viðleitni og svikið loforð
um aðgerðir sem fælu i sér
tryggingu kaupmáttar án
krór.utöluhækkana.
Loforö um skattalækkun og
húsnæöismálafyrirheit sl. sum-
ar hafa verið svikin.
Loforö um aögeröir til þess
aö bæta aöbúnaö og hollustu-
hætti á vinnustööum hafa veriö
svikin.
Loforö um aöhald I verölags-
málum hafa veriö svikin.
Einnig hafa stjórnvöld hafn-
aö tillögum ASl frá í febrúar um
verölækkunaraögerðir.
1 yfirlýsingu ASI er lögö
áhersla á aö brýna nauösyn beri
til aö móta nýja og betri efna-
hagsstefnu.