Þjóðviljinn - 02.09.1978, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 02.09.1978, Blaðsíða 7
Laugardagur 2. september 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7 Lækkun á örorkumati mínu er ekki mitt einkamál heldur mál allra öryrkja ... og ég hvet alla þá sem fengið hafa slíka afgreiðslu hjá Tryggingastofnun rfldsins að tjá sig um það opinberlega Stetansdúttir Lækkun örorku- mats vegna tekna Hverjar eru afleiðingar, ef örorkumat er lækkað úr 75% niður i 65%7 Ef maður er 75% öryrki á hann skýiausan rétt á lifeyri frá Tryggingastofnun rikis- ins. Lífeyririnn er nú 44.400 krónur á mánuði.en til við- bótar kemur tekjutrygging eða hluti af tekjutryggingu, ef tekjur eru iágar. Þessi réttur til lifeyris tengist á engan hátt tekjum, hvorki eigin tekjum né tekjum maka. Ef maður er hins vegar 65% öryrki hefur Trygginga- stofnun leyfi til þess iögum samkvæmt, að veita styrk, sem hæst getur orðið 33.900 krónur á mánuði, og er hugs- aður til þess að mæta kostn- aði sem er til kominn vegna örorkunnar. Þarna er þvi ekki um neinn bótarétt að ræða, og þegar styrkum- sóknir eru teknar fyrir eru þær metnar með tilliti til eig- in tekna eða tekna maka. Tekjumarkið er 2,4 miljónir króna fyrir hjón. Vegna svara Björns önundar- sonar tryggingay firlæknis og Jóns Guðgeirssonar, trygginga- læknis hjá Tryggingastofnun rikisins i Þjóðviljanum 30. og 31. ágúst sl. vil ég taka fram eftir- farandi: 1 svörum sinum tala þeir um i sambandi við komu mina i Tryggingastofnunina 28. ágúst, að sýnilegt sé að festa hafi átt atburðinn á filmu. Ég persónu- lega kvaddi ekki sjónvarpið til þennan dag; það gerði for- maður Ferlinefndar fatl- aðra i Reykjavik, Vigfús Gunn- arsson, — að sjálfsögðu með fullu samþykki Ferlinefndar- innar, og um þetta atriði getur Emil Björnsson, fréttastjóri sjónvarpsins.vitnað. Hins vegar er rétt að taka fram, að ég er fulltrúi Sjálfsbjargar i Ferli- nefndinni og var þvi ekkert ó- eðlilegt, að nota tækifærið um leið og ég átti erindi i Trygg- ingastofnunina til að syna fram áhve miklar hindranir eru við- asthvar fyrir fólk i hjólastólum, en verkefni Ferlinefndarinnar er einmitt að meta og merkja byggingar og svæði utanhúss, sem eru aðgengileg fyrir fatl- aða. Það var heldur aldrei mein- ingin að fréttamenn eða aðrir ó- viðkomandi væru viðstaddir viðtal mitt við Jón Guðgeirsson. Við Þjóðviljann hafði ég sjálf samband,aðallega vegna bréfs- ins um lækkun örorkumatsins og fréttin 1 sama blaði um þær hindranir sem eru til staðar i stofnun þessari fæddist svo við sama tækifæri. Ekkert gamanmál Isvarilæknanna segir, að ,,að sjálfsögðu” hafi ég neitað þeirri aðstoð sem mér hafi verið boðin til að komast upp, — en út frá þvi gæti maður haldið að ég hafi verið búin að ákveða fyrirfram að neita allri aðstoð til að gera atburðinn meira spennandi. Þetta er hreint ekkert gaman- mál.og alls ekki rétt, að ég hafi neitað þeirri aðstoð sem mér var boðin; að þvi hef ég vitni. Fyrra tilboð þeirra um aðstoð var að mér varboðinn hrörlegur hjólastóll, litill mjög.og varbúið að taka af honum ökugjarðirn- ar. Þessu hafnaði ég, en þáði hins vegar að fá venjulegan stól án hjóla, svo hægt væri að sel- flytja mig inn i lyftuna, en það sá maðurinn minn um. Starf við mitt hæfi Ég sagði aldrei i Þjóðviljan- um 29. ágúst að ég hefði fundið starf við mitt hæfi. Mitt starfs- svið er skrifstofuvinna, en þeg- ar ég sótti um starf á Reykja- lundi var ekkert skrifstofustarf laust. Laust var hins vegar starf á saumastofunni sem ég þáði. Læknar Tryggingastofnunar- innar mættu gjarnan sjá hvern- ig ég sit við saumavélina, en vegna hjólastólsins kemst ég ekki vel undir saumavélarborð- ið og verð ég því bæði að sitja bogin og skökk. Hins vegar er mjög góð aðstaða á Reykjalundi fyrir fólk i hjólastólum, bæði hvað varðar umferð um húsin, salerni og bílastæði,og er starfs- fólkið alveg sérstaklega elsku- legt og alltaf tilbúið að rétta hjálparhönd og það vegur mikið upp á móti því þótt ég sitji i keng og þeysi áfram i „saumavéla- rokki”. Það má lika koma fram, að ég byrjaði að vinna þarna 16. mai sl., vann fram til 10. júli sl. en þá var saumastofunni lokað vegna sumarleyfa til 10. ágúst. Siðan hef ég unnið fram að þess- um degi, en af þessu má sjá að ekki eru launin mikil sem ég hef fengið, miðað við 69 þús. kr. á mánuði, — en nú er gamanið bú- ið þvi ég er búin að segja upp vinnunni frá og með 1. okt. nk. Er því algerlega út i hött að tala um að félagsleg aðstaða min 'hafi breyst svo mjög til batnað- ar, og er ekkert sem gæti rétt- lætt það að lækka örorkumat mitt úr 75% i 65%. Nýtt læknis- vottorð liggur á borði læknanna i Tryggingastofnuninni, þar sem segir m.a. að hendur minar eru verri en áður.og ekki hefur visindamönnum enn tekist að lækna sykursýki, en hana hef ég á háu stigi og hef haft siðan 1962 til viðbótar hreyfihömluninni. 12. greinin Læknarnir vitna titt i 12. greinina, en ég get ekki séð að i þeirri grein komi neitt fram um að tekjur maka skuli reikn- aðar með launum örorkulifeyr- isþega. Er ekki verið að rugla saman li'feyrisþega og bóta- þega? Bótaþegi er sá sem er 65% öryrki eða minna og Trygg- ingaráð setur reglur um styrki til þeirra að fenginni umsögn tryggingayfirlæknis. í þvi til- felli geta verið einhverjar tekjur hjá maka, sem taka má tillit til, en ekki hjá lifeyrisþega. Finnið aðrar leiðir Mér finnst satt að segja þessi skrif frá læknum Trygginga- stofnunar rikisins vera hálf- gerður sparðatiningur og ég nenni ekki að svara þeim betur að sinni, en eins og ég hef sagt, þá finnst mér þessi lækkun á ör- orkumati minu ekki vera mitt einkamál, heldur mál allra ör- yrkjajog helviti finnst mér það hart að sparnaður á rikisút- gjöldum skuli þannig bitna á þeim sem minnst mega sin, — það færi betur að reyna aðrar leiðir ti! sparnaðar fyrst. Að endingu vil ég leggja það til, að læknar Tryggingastofn- unarinnar, þeir Björn Önundar- son og Jón Guðgeirsson sitji, þó ekki væri nema einn dag, i hjólastól og ferðist um borg og bý til þess að þeir af eigin raun finni fýrir öllum þeim hindrun- um sem verða á vegi okkar sem erum i hjólastólum. Þeir ráða þvi sjálfir hvort þeir vilja vera 65% eða 75% öryrkjar, — ég finn alla vega ekki rnún á þvi likam- lega að vera metin 65% eða 75% öryrki. Égskyldi meira að segja leggja það á mig að húka ein- hvers staðar á meðan eins og staðfastur staur, ef þeir vildu hafa afnot af „tryllitæki” (hjólastól) minu,sem meira að segja er útbúið með flautu, svo þeir geta flautað fyrir horn, þvi ekki væri æskilegt ef til árekstr- ar kæmi, þannig, að einhver sál- in fatlaðist svo greiða þyrfti henni örorkubætur. Að lokum vil ég hvetja alla þá öryrkja, sem fengið hafa slika afgreiðslu hjá Tryggingastofnun rikisins sem ég, að tjá sig um það opin- berlega. Mosfellssveit, 31. ágúst 1978. Eísa Stefánsdóttir, Arnartanga 12. Tækninýjung vid geymslu á vinnslufiski Ég tel fullkomlega tíma- bært aö varpa fram þess- ari spurningu nú, hér í aættinum, því óneitanlega bendir margt til þess, aö kæling á vinnslufiski fyrir frystihús og um borð í stærri gerö veiðiskipa í geymi séá næsta leiti. Fyr- ir allmörgum árum hófu Morðmenn kælingu á sild og öðrum smærri fiski i geymum um borð í veiði- skipum ýmist i sjó eða fersku vatni sem þeir blönduðu gjarnan með salti. Siðan fyrst var farið að nota þessa kælingarað- ferð hefur stöðugt verið unnið að fullkomnun henn- ar. Þannig eru nú kæli- geymarnir og búnaður þeirra orðnir mikið full- komnari heldur en þeir voru í byrjun. t stuttu máli sagt, þá fer kæl- ingin þannig fram, að niðurkæld- um sjó eða vatni er dælt i gegnum geymana og þannig mynduð hringrás. Siðan fer vatnið eða sjórinn aftur i kælingu og hring- rásin heldur áfram, en á leiðinni er hreinsaður sori úr leginum og nýjum sjó eða vatni bætt i hring- rásina eftir þörfum. Sérfræðingar i kælingu a fiski telja að með þessari aðferð sé hægt að kæla fisk sem er 8-10 stiga heitur á celsius niður i 0 stig á celsius á 4 klst. og siðan halda honum þann- ig- Jóhann J.E. Kúld fiskimá/ Er kæling á fiski í geymslum þad sem koma skal? Fiskidjusamlag Húsavikur gerist brautryðjandi á þessu sviði á r Islandi Eftir að kæiigeymar voru farn- ir að skila þessum árangri, þá var stór þröskuldur i vegi svo þeir voru teknir i notkun fyrir stærri fisk t.d. við frystihús. Losunin úr kæligeymunum var ýmsum erfiðleikum bundin þegar um var að ræða venjulegan vinnslufisk i frystihúsum. A þessu hefurnotkun kæligeyma strandað á þessum vettvangi. Nú virðist hinsvegar vera fundin lausn á þessu vandamáli. Norska fyrir- tækið Kværner Kulde A.S., sem er deild úr stórfyrirtækinu Kverner- leruk og sem framleiðir kæli- geyma, hefur lengi unnið að lausn þessa máls i félagi við fleiri aðila, svo sem Vekttron A.S. Melbu Fiskindustri A.S. og Fiskeri- direktoratet, eða norsku fiski- málastjórnina. A s.l. þremur ár- um hefur miklu fjármagni verið veitt til lausnar á losun á vinnslu- fiski úr kæligeymum. Og nú er lausn jnálsins sögð fundin, og framleiðsla á tækjabúnaði til þess hafin. Fræðiritið Fiskets Gang sem gefið er út af norsku fiski- málastjórninni ræðir lausn þessa máls 27. júli s.l. og spáir þvi að hér sé bylting i kælingu á fiski, og geymslu framundan með til- komu hinnar nýju losunaraðferð- ar úr kæligeymunum. Fyrsti losunarbún- adurinn kominn i frystihús Fiskiðju- samlags Húsavikur, ásamt kæligeymi Melbu Fiskindustri A.S. þar sem umfangsmiklar tilraunir hafa farið fram með losunarbún- aöinn á s.l. þremur árum, þetta frystihús er nú með tilraunabún- aðinn eins og frá honum er gengið að siðustu, og notar hann við los- un úr kæligeymi. Reynslan sem þarna er fengin virðist góð, þvi fréttir frá Melbu herma, að Melbu Fiskindustri A.S. sé nú ákveðið i að láta smiða skuttog- ara með kæligeymum og þessum losunarbúnaði. Fiskisamlag Húsavikur samdi i vor við Kværner Kulde A.S. um kaup á fyrsta losunarbúnaðinum og hefur nú i sumar látið setja upp 25 lesta kæligeymi við frysti- húsið. Kæligeymirinn er smiðað- ur hér eftir norskri teikningu, og er með tvöföldum álbotni. Búnað- urinn við losunina er hins vegar smiðaður hjá Kværner Kulde A.S., en færiband i Danmörku eft- ir norskri teikningu. Að uppsetn- ingu geymis og losunarbúnaðar unnu i sameinir.gu norskirog isl. vélsmiðir undir stjórn norskr ra sérfræðinga. Ég hringdi i Tryggva Finnsson framkvæmda- stjóra Fiskiðjusamlags Húsavik- ur nýlega og spurði um hvernig gengi með kæligeymirinn og los- unartækin. Hann sagði að reynsl- an af þessari nýjung væri nú ekki orðin löng hjá þeim ennþá, en hins vegar gæti hann sagt það, að tækin hefðu verið reynd og þau unnið nákvæmlega eins og til væri ætlast af verksmiðjunni. Þeir höfðu geymt óslægðan fisk i kæli- geyminum yfir helgi nú i sumar, og hefði hann við vinnslu reynst mjög gott hráefni. Taldi fram- kvæmdastjórinn að þessi búnaður mundi henta þeim vel á Húsavik. Eftir þvi sem Fiskets Gang lýsir losunarbúnaðinum þá framleiðir loftþjappa þrýstiloft sem fer inn i kæligeyminn og myndast við það loftbólur i vatninu svo það likist sápuskúmi. Loftbólurnar lyfta fisknum upp og koma honum á hreyfingu, en við honum tekur þá málmband með skrúfum, sem flytur hann upp úr geyminum og losar hann þar á færiband sem heldur áfram með hann i vinnsl- una. Sagt er að kæligeymar með þessum búnaði muni ryðja sér til rúms á næstu árum, bæði um borð i skuttogurum svo og i landi við hraðírystihús. Norska fiskimála- stjórnin telur þvi sem fram kem- ur i greininrii i Fiskets Gang, að kæligeymar með þessum búnaði verði ódýrari við geymslu á vinnslufiski þegar til lengdar læt- ur heldur en is og kassar. 1 umsögn i F’iskets Gang um þenn- an nýja losunarbúnað úr kæli- geymum segir. að loftbólurnar sem myndast i geyminum af völdum þrýstiloftsins séu færar um að lyfta fiskmassanum og koma h’onum áiireyfingu þó um stórann fisk sé að ræða eða allt að 1,10 m að lengd Mér þykir senni- legt að ef kæligeymar og losunar- búnaður þeirra reynast eins vel og norska liskimálastjórnin spá- ir, að þá muni þeir ryðja sér til rúms um borð i stórum fiskiskip- um og i landi til að taka á móti afla þeirra. Hinsvegar þykir mér liklegt að kassar og is verði jafn- framt notað við geymslu á fiski i kældum geymslum bæði á sjó og í landi, og verði þá míðað við að- stæður hverju sinni. Hinsvegar ættu kæligeymar með slikum losunarbúnaði að geta létt mikið á notkun fiski- kassa i framtiðinni, sérstaklega ef reynslan sýnir að þannig sé ódýrara að geyma niðurkældan fisk. 8/8 1978.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.