Þjóðviljinn - 16.09.1978, Qupperneq 5

Þjóðviljinn - 16.09.1978, Qupperneq 5
Laugardagur 16. septcmber 1978 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 5 af erfendum vettvangi í fljótu bragði likist Seveso hverjum öðrum bæ á Norður-ítaliu. í há- deginu eru allar götur auðar, að undanskildu einstöku vélhjóli eða bif- reið. Hvit plastgirðing sem liggur um borgina er hið eina sem minnir á atburð þann sem beindi athygli heimsins að þessari borg fyrir tveimur árum. 10. júli 1976 barst gas- ský frá Icmesa verk- smiðjunni sem liggur fyrir norðan borgina, í suðurátt. Ský þetta inni- hélt dioxin, sem er eitt hið hættulegasta efni sem vitað er um. Eitrið barst yfir borgina og drap margar skepnur og olli ýmsum öðrum af- leiðingum, sem enn hafa ekki að fullu komið i ljós. t dag er þessi hvita girðing hið einasem minnir á þennan harm- leik, þótt svæðið sé enn geysilega mengað. Er verið að reyna að loka þetta vandamál inni? Einn af rannsóknarmönnum þeim sem stjörnvöld sendu til svæðisins spyr hvort ítalir séu biinir aö gleyma reynslu þeirri sem fékkst við slysið i Seveso. Hann er á þeirri skoðun aö ítalir hafi ekki dregið neinn lærdóm af þvi sem þarna gerðist, ekki einu sinni á þeim tima þegar at- burðirnir urðu. Nú sé þetta slys gersamlega falliði gleymsku rétt eins og það hefði aldrei gerst. Ekkert hefur verið gert til að koma i veg fyrir að slik slys verði aftur. Engar ráðstafanir hafa verið gerðar og engin lög verið sett. Slys af þessu tagi geta gerst á hundruðum staða á Italiu. Ibúarnir sjálfir reyna eins og þeir geta, að gleyma þvi sem Mikill fjöldi vanfærra kvenna á svæðinu létu eyða fóstrum sínum af hræöslu við hugsanlegar af- leiðingar eitursins. Tuttugu og sjö , konur fengu fóstureyöingu á lög- legan hátt en vitaö er að margar konur fengu leynilega fóstureyð- ingu. Rannsókn á fóstrum þeim sem eytt var, sýnir að fóstrin hafi verið vansköpuð. Dioxiniðvirðist þóhafa orsakaö fósturlát hjá mörgum konum, en erfitterað sjá hvaða áhrif dioxin- ið hefur annars haft á fóstrin. Rannsóknir sem nú fara fram benda til þess að fleiri þjáist af taugasjúkdómum nú en áður, en endanlegar niðurstööur liggja ekki enn fyrir. Rannsóknarmaðurinn segir: Við vitum í rauninni ekki hve al- varlegar afleiðingar slysiö mun hafa. Það mun ekki koma fylli- lega i ljós næstu tuttugu árin. Jafnvel eftir þann tima mun vera erfitt að fá nokkrar niðurstöður, Einn rannsóknarmannanna segir: ,,Já, margir vilja ekki trúa þvi að dioxin fyrirfinnist . Þeir halda aðallt tal um dioxin sé bara hugarfóstur stjórnarinnar og f jöl- miðla. Fólk ræktar grænmeti á svæöinu, borðar það siöan og seg- ir: „Sjáið bara hve ég hef það gott, hér er alls ekki neitt diox- in.” Fólk«r aðallega harmþrung- iö yfir þvi að iðnaður þess eyöi- lagðist eftir slysiö. Seveso hafði orö á sér fyrir handsmiöuð hús- gögn og þyrptist fólk hvaöanæva að til aö kaupa þau. Nú kemur enginn, þvi fólk er hrætt við mengunina. Og þaö versta i'sam- bandi við slysið, er aö þaö hefur ekki breytt neinu á Italfu. Viö er- um fátæk þjóöoghöfum ekki fé til umhverfisverndunar. En viö fá- um allar hættulegustu verksmiðj- urnar frá Norður-Evrópu, þar sem meiri kröfur eru geröar til umhverfisverndar.” Hvort sem dioxin-slysið i Seveso verður til þess aö fyrir- byggja annað slikt slys eða ekki, kenndi þaö þó hvernig bregöast á viö í svona tilvikum. An þess að hafa reynslu i slik- um efnum, brugöust yfirvöld fljótt við og skipulögöu viötæka hreinsun. A siöast liðnum tveim- ur árum hefur héraösstjórnin i Lombardi veitt fé til stofnunar, sem eftirlit á aö hafa með eitrun og hreinsun á svæöinu. Hún hefur einnig keypt nýjustu geröir af lækningatækj um. Stjórnvöld munu fá peningana endurgreidda.þegar dómur hefur falliö um hver átti sök á slysinu. Flestir eruvissir um aösökin falli á Hoffman-La Roche, en það fyrirtæki á Icmesa-verksmiöj- una. íbúar Seveso reyna að gleyma gerðist. A þessum tveimur árum hefur lif þeirra farið úrskorðum, margir neyddust til að yfirgefa heimili sln og atvinnu, og óska nú þess eins aö fá aö vera i friði. Rannsóknarmaðurinn er á þeirriskoöun, aö hinir 20.000 íbúar Seveso, óski þess eins aö visinda- menn þeir sem vinna við rann- sóknir á svæöinu, taki saman pjönkur sinar og yfirgefi borgina, en alls starfa 127 menn i Seveso i sambandi við dioxin-harmleik- inn. Fólk virðist vera biturt út I stjórnvöld og fjölmiðla og telur þessa aöila hafa ýkt hættuna á sinum tima. Fólk varð skelfingu lostið er það fékk að vita um skaðsemi dioxins, — það getur verið banvænt og orsakað fóstur- lát. Auk þess getur þaö haft skap- vænleg áhrif á fóstriö, og valdið skemmdum á húð, hfur og nýr- um. 1 Seveso skaöaöi dioxinið húð 1500 manna og barna, en ekki er vitað til þess aö nokkur hafi látist né aö vansköpuö börn hafi fæöst sökum eitursins. A bak viö hvitu plastgiröinguna sem giröir af verst leikna svæöiö, má sjá Icmesa-verksmiöjuna sem framleiddi dioxiniö. •ýrV.': í dag kl. 16:00 flytur danski listmálarinn Ejler Bille erindi: „Kunstens betydning mennskeligt og socialt’Um kl. 17:00 sýn- ir hann litskyggnur frá Bali. Listsýningin SEPTEM-78 i sýningarsölum opin kl. 14-19 til 24. sent. Verið velkomin NORRÆNA HÚSIO nema máhð sé rannsakaö ræki- lega. Ef einhver deyr úr lifrar- sjúkdómi veröur erfitt aö sjá hvort þaö sé afleiðing dioxineitr- unar eða ekki. Hann bendir einnig á ástandiö i Bandarikjunum, en þar hafa vansköpuð börn fæðst, fósturlát veriö tið og aðrir sjúkddmar hafa skotiö upp kollinum meðal fólks sem tók þátt I Vietnamstriðinu. Orsökin er sú að bandariski her- inn beitti dioxin I stórum stil til að eyöa gróðri á bardagasvæöum. Hvað sem öllum afleiðingum líöur, virðist lifiö I Seveso ganga sinn vanagang. Ung móöir segir aöhúnog maður hennar hafi rætt um aðflytja frá Seveso, en siðan ákveðið að verða kyrr: — „Fyrst vorum við áhyggjufull og fylgd- umst vel meö börnum okkar og gættum þess aö þau léku sér ekki úti. Og við þvoöum þeim mjög oft. En fyrr eða seinna verður lífið að færast i vanalegt horf. Það er ekki hægt að ala börnin upp i skugga dioxinsins, þvi þaö myndi hafa áhrif á þau allt lifið.” önnur móðir var enn bitrari og ásakaði blaðamenn um að hræða fólk til dauða meö skröksögum um dioxin: „Allir þessir vinstri menn og kvenréttindafólk frá Róm kom hingað og töluöu og töluðu um fóstureyðingarogreyndu bara að æsa fólkið upp gegn kirkjunni. En líttu bara i kringum þig, h'ttu á grasið og trén. Væri allt svona græntef allt væri eins eitraö og þú heldur fram.” Seveso og nágrenni er nú skipt niður f svæði, eftir þvi hve mikil mengun er á hver jum stað. Hvita plastgirðingin sem áöur er minnst á liggur i kringum mest mengaðasta svæðið. Þaösvæði er lokað öllum, nema rannsóknar- mönnum og hreinsunarmönnum og eru þeir allir klæddir sérstök- um hlifðarfötum semeyðilögöeru i hvert sinn eftir notkun. Sextiu fjölskyldur hafa verið fluttar brott af svæöinu og munu hús þeirra veröa eyöilögö. Hreinsun á öðru svæði tók tiu mánuði og voru 150 hús dauö- hreinsuðutan sem innan.Um það bil 20cm. af yfirborði jaröarinnar voru fjarlægðir. A öðrum svæðum sem ekki voru einsmenguð, voru liúsin hreinsuö að utan, vegirnir malbikaöir á ný, og 10 cm af yfirborði jarðar fjar- lægðir. A öllu svæðinu var gróður fjarlægður og dýr sem lifðu eitr- uninaaf drepin, að nokkrum und- anteknum sem notuö voru til rannsókna. Vatn, jarðvegur, gróöur og loft eru rannsökuö. Eitt vekur sérstaklega furðu i þessum bæ, sem skipt er niður 1 svæði eftir dioxin mengun, og er það kirkjugaröur bæjarins. Hann liggur á svæði þvi sem mest mengaö er, en af óskýranlegum ástæðum er hann opinn almenn- ingi. Presturinn I Seveso segir: Þér hljótið að skilja, að litið bæjarfélag eins og Seveso hefur þörf fyrir kirkjugaröinn sinn. ( Lauslega þýdd grein frá Pacific News Service) Húsasmiðir Brúnás hf. vill ráða trésmiði til starfa við mótauppslátt og fl. á Egilsstöðum og Seyðisfirði. Upplýsingar á skrifstofunni, Simi 97-1480-1481. Byggingarfélagið Brúnás h.f. Egilsstöðum.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.