Þjóðviljinn - 17.09.1978, Blaðsíða 14

14 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 17. september 1978
Ný stefna 1 lyfj amálum
Lyf jaiðnaðurinn sætir jafnvel enn hærra en í rannsóknir og tilraunir séu mjög A siöustu árum hafa fá lyf kom-
mikilli gagnrýni fyrir háa Evrópu, en þessi lönd hái?r. lð á markaömn sem beita má
Lyf jaiðnaðurinn sætir
mikilli gagnrýni fyrir háa
verðlagningu á lyfjum.
Með vörumerkjum, og
einkaleyfum tekst þessum
iðnaði að varðveita vöru
sina. Framleiðslukostn-
aður lyfja er aðeins lítill
hluti af söluverði þess, þar
sem meirihluti f jármagns-
ins fer i rannsóknir og aug-
lýsingar. Þeir aðilar sem
gagnrýna þetta mest eru
yfirvöld þróunarlanda og
margar stofnanir innan
S.Þ. með WHO í broddi
fylkingar. í þróunarlönd-
unum er verð á lyfjum
jafnvel enn
Evrópu, en
kaupa lyfin inn i minna
mæli. Verðmismunur þessi
er óréttlætanlegur, þar
sem rannsóknir þær sem
fara fram innan lyfjaiðn-
aðarins miðast ekki við
þróunarlöndin.
Arið 1973 keyptu Bretar C-vita-
min af bandariskum lyfjafram-
leiðendum fyrir 2.4 dollara kiló-
grammið á meðan Indverjar
þurftu að borga tiu dollara fyrir
sama magn.
Lyfjaframleiðendur reyna að
afsaka hið háa verð með hærri
flutningskostnaði til þessara
landa, svo og að kostnaður við
rannsóknir og tilraunir séu mjög
háar.
Talsmaður Hoffmann-La
Roche lyfjaverksmiðjunnar i
Sviss segir að þriðjungur útsölu-
verðsins renni til rannsókna.
Hoffmann-La Rochekeðjan er
fjórði stærsti lyfjaframleiðandi
heims. Sá stærsti er Hoechst i
Vestur-Þýskalandi. Svar ibúa
þróunarlandanna við skýringum
lyfjaframleiðenda er að þeir
borgi fyrir rannsóknir sem þeir
sjálfir njóta ekki góðs af.
Forseti WHO, Halfdan Mahler
bendir á að þær 300 miljónir doll-
ara sem árlega fara i rannsóknir
á hitabeltissjúkdómum séu miklu
minni upphæð en notuð er til
rannsókna á aðeins einum sjúk-
dómi i Bandarikjunum, krabba-
meini.
A siöustu árum hafa fá lyf kom-
ið á markaðinn sem beita má
gegn hitabeltissjúkdómum. I þvi
sambandi má geta þess að u.þ.b.
250 miljónir manna þjást af fila-
veiki (elephantiasis) en samt
hefur ekkert nýtt lyf komið á
markaðinn gegn þessum sjúk-
dómi siðustu þrjátiu árin.
Vitneskja manna um hitabeltis-
sjúkdóma er ákaflega fátækleg,
þrátt fyrir að lyfjaframleiðendur
sæki mikinn hluta af gróða sinum
til þróunarlandanna. Kannanir
sem gerðar hafa verið i Indlandi
hafa leitt i ljós að lyfjaframleiö-
endur voru þeir sem græddu mest
á viðskiptum við Indverja árið
1970.
Auk þess sem ibúar þróunar-
landanna benda á að fjármagnið
fari i rannsóknir fyrst og fremst
róagetraun
DREGIÐ 25. AGUST
GRIKKLANDSFERÐ GEFST.......FYRIR TVO
Sértu áskrifandi að Vísi gefst þér kostur á
Grikklandsferð í haust, eða ef þú vilt heldur,
næsta sumar.
Þeim sem þér líkar best, býður þú með þér,
því Vísir borgar fyrir tvo.
GJALDEYRIRINN GEFST EINNIG.....FYRIR TVO
Auk þess að borga báða farseðlana, borgar
Vísir gjaldeyrinn líka fyrir tvo.
GERIST ÞÚ ÁSKRIFANDI
Gerist þú áskrifandi að Vísi færð þú þó
aðalávinninginn heim á degi hverjum. Þvi fáirþú Vísi
heim daglega getur þú fylgst með þróun atburða
innanlands jafnt sem utan. Tekið þátt í umræðum
um dægurmál, listir og stjórnmál svo eitthvað sé
nefnt og átt þannig þinn þátt í hraðri atburðarrás
nú-dagsins.
SÍMINN ER 8 66 11.
íÆÐIN SÉR ÚTSÝN UM
Útsýn sér síðan um að þið njótið alls þess
em kostur er. Skoðið forna menningararfleifð
irikkja undir leiðsögn reyndra fararstjóra, sleikið
ólskinið (hjálparlaust) og á kvöldin njótið þið
kemmtan við hæfi.
vlsm
, GERIST ÞU
ASKRIFANDI...
gagni Vesturlöndum, draga þeir
stórlega i efa að svo mikið fé fari
til rannsókna sem látið er. Alla-
vega hafa engar skýrslur komið
fram sem sannað geta það. Vitað
er að 80% lyfjaneyslu mannkyns-
ins fer fram innan veggja rika
heimsins, þ.e.a.s. Vesturlanda.
1 pappirum sem WHO sendi frá
sér fyrr á þessu ári i sambandi
við WHO-ráðstefnu sem haldin
verður i september, er þvi haldið
fram að árleg lyfjaframleiðsla
heimsins nemi fimmtiu miljörð-
um dollara. Þar af koma 10% frá
þróuðu löndunum, en árlega
kaupa ibúar þeirra landa lyf fyrir
einn og hálfan miljarð dollara
meira en þeir flytja út.
Stærstu framleiðendurnir eru i
Vestur-Þýskalandi, Bandarikjun-
um, Japan og Sviss. Stærstu út-
flytjendurnir eru i Vestur-Þýska-
landi, Bandarikjunum, Sviss,
Bretlandi og Frakklandi, en
Japanir neyta flestra sinna lyfja
sjálfir.
Stóru framleiðendurnir stækka
stöðugt og hafa lyfjaiðnað þró-
unarlandanna i höndum sér.
Indverjar eru lengst komnir
hvað varðar framleiðslu og sjálf-
stæði i þeim málum. Þrátt fyrir
það voru 70% þjóðarframleiðsl-
unnar 1973 i eigu erlendra fyrir-
tækja. Það sem eftir er var fram-
leitt i 116 stórum og 2500 smærri
fyrirtækjum. Indverjar hafa
einnig veitt aðstoð i öðrum þró-
unarlöndum við að koma á fót
þjóðlegum lyfjaiðnaði.
Önnur þau lönd þriðja heimsins
þar sem lyfjaframleiðsla er mikil
eru Mexikó og Brasilia, en i þvi
siðarnefnda er 80% framleiðsl-
unnar i höndum fjölþjóðlegra
auðhringa.
Árásirnar á lyfjaiðnaðinn eru
einnig árásir á verndun sérstakra
vörumerkja. Þróunarlöndin hafa
óskað eftir lista yfir nokkur
hundruð lyf sem nauðsynleg eru
og siðan að kaupa þessi lyf saman
i félagi. Ibúar þessara landa hafa
veist gegn hinum margvislegu
vörumerkjum yfir næstum alveg
eins lyf og samsett úr svo til sömu
efnum.
I Afghanistan er læknum óleyfi-
legt að skrifa lyfseðla upp á dýr
lyt en á Indlandi stefna þeir i
sömu átt en fara sér bara hægar.
Þessar ráðstafanir gegn dýrum
vörumerkjum eru ekki aðeins
gerþar i þróunarlöndum. I New
York hafa menn reynt að stemma
stigu við dýrum lyfjum á likan
hátt og gert var I Afghanistan
nema læknar ráðlegðu annað i
sérstökum tilvikum. Lög þessi
áttu að taka gildi 1. april siðast-
liðinn, en var frestað vegna kröft-
ugra mótmæla lyfjaframleið-
enda. Astæða þessarar lagagerð-
ar var vitanlega sú að spara fé til
heilbrigðismála.
Lyfjaframleiðendur halda þvi
fram að lyf sem samansett eru úr
svo til sömu efnum hafi samt sem
áður mismunandi áhrif og geti
þvi ekki alltaf átt við i sömu til-
vikum. Þvi sé varhugavert að
trúa þvi að öll lyf séu jafngóð.
Þegar rikisstjórnir sumra
landa hafa reynt að gera ein-
hverjar ráðstafanir i lyfjamálum
hafa lyfjaframleiðendur brugðist
harkalega við. Arið 1973 gerði
heilbrigðismálaráðherra Pakist-
ans tilraunir með að framieiða lyf
með aðeins einu og sama vöru-
merki. Pfizer, sem er bandarisk
lyfjaverksmiðja og sú sjöunda i
heiminum að stærð hóf auglýs-
ingaherferð sem sýndi tvær eins
lyfjaflöskur. Textinn undir mynd-
inni hljómaði eitthvað á þessa
leið: Flöskurnar lita kannski eins
út en Pfizer þekkir mismuninn.
önnur svarar ekki kröfum Pfizer
og Pfizer tekur enga áhættu. Þvi
eru allar afurðir Pfizer undir
ströngu eftirliti þar til þú færð
hana i þinar hendur. Þess vegna
veistu að læknirinn veit hvað þér
Framhald á bls. 22.