Þjóðviljinn - 16.03.1979, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 16.03.1979, Blaðsíða 4
4 SÍÐA — ÞJÓÐVlLJINN'Föstudagur 16. mars 1979 MOÐVIUINN Málgagn sósíalisma, verkalýðS' hreyfingar og þjóðfrelsis Otgefandi: Útgáfufélag Þjóftviljans Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson. Fréttastjóri: Vilborg Harbardóttir Rekstraratjóri: Olfar Þormófisson Auglýslngastjóri: Rúnar Skarphéfiinsson Afgreifislustjóri: Filip W. Franksson Biafiamenn: Alfheibur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Gufijón Fribriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur Margeirsson, Magnús H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson. Erlendar fréttir: Halldór Gufi- mundsson. tþróttafréttamafiur: Ingólfur Hannesson. Þlngfréttamafi- ur: Sigurfiur G. Tómasson. Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson. Otlit og hönnun: Gufijón Sveinbjörnsson, Sævar Gufibjörnsson. Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar. Safnvörfiur: Eyjólfur Arnason Auglýsingar: Sigrffiur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson. Skrifstofa: Gufirún Guövarfiardóttir, Jón Asgeir Sigurfisson. Afgreiftsla: Guömundur Steinsson, Hermann P. Jónasson, Kristln Pét- ursdóttir. Sfmavarsla: Olöf Halldórsdóttir, Sigrlfiur Kristjánsdóttir. Bflstjóri: Sigrún Bárfiardóttir Húsmófilr: Jóna Siguröardóttir Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir. útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Gufimundsson. Ritstjórn, afgrelfisla og auglýslngar: Slfiumóla C, Reykjavfk, slml t UM- Prentun: Blaðaprent hf. • Deilan sem nú stendur milli stjórnarf lokkanna er að- eins f ramhald af þeirri stórdeilu sem staðið hef ur óslitið frá því í byrjun stjórnarmyndunarviðræðnanna og fram á þennan dag. Það er deilan um skiptingu þjóðartekn- anna og um það hvort láglaunafólk eigi að bera kostn- aðinn af því að koma verðbólgunni niður. Það kemur semsagt á daginn í síðustu samningalot- unni um efnahagsmálastefnu að allir bjarghringir krat- anna, niðurskurður í ríkisumsvifum, stórum minni einkaf járfesting og opinber f járfesting, samdráttur í at- vinnu og útlánum bankakerfisins, tomma ekki í barátt- unni gegn verðbólgunni. Þjóðhagsstofnun reynist ó- mögulegtað merkja nokkur áhrif af slíkum aðgerðum í sinum verðbólguspám. Þó er það eins og Asmundur Stefánsson hagfræðingur segir í viðtali við Þjóðviljann útfærslan á ráðstöfunum sem þessum og reynslan sem skera úr um hvaða áhrif þær hafa. Og margir eru þeirr- ar skoðunar að sé samræmi í beitingu stjórntækja efna- hagslífsins gegn verðbólgunni náist verulegur árangur. • Sérfræðingar Þjóðhagsstofnunar virðast hins vegar ekki vera færir um að meta annað til verðbólguhjöðnun- ar en lækkun á kaupmætti launa. Þessvegna er það sem Ólafur Jóhannesson lætur hafa sig í það að undirlagi Jóns Sigurðssonar forstjóra Þjóðhagsstofnunar að leggja fram tillögur fyrst um 10% bótalausa skerðingu verðbóta á laun 1. júní og síðan um 6.6%. Það er almenn skoðun í verkalýðshreyfingunni að forstjóri Þjóðhags- stofnunar vinni leynt og Ijóst að flokkshagsmunum sjálfstæðiskratanna í Alþýðuflokknum. Enda er það nokkur trygging fyrir því að sundur skilji milli stjórnar- stefnunnar og verkalýðshreyfingarinnar að hann sé kvaddur til sem sérfræðingur ríkisstjórnarinnar. • Að hamast gegn vísitölukerf inu er vinsælt um þessar mundir, enda eru umræður um tæknilega samsetningu þesssvo f lóknar að þær gerast hvimleiðar og lítt skiljan- legar almenningi. Guðmundur J. Guðmundsson, for- maður Verkamannasambandsins, segir í blaðaviötali að setja megi vfsitölumál upp í margbreytilegt mál, en sé umbúðunum fleygt utanaf ráðgerðum vfsitöluaögerðum þá séu þær fólgnar í því að lækka verðbólgu meö því að lækka kaup. Þótt upp sé sett á fræðilegan hátt séu að- geröirnar kauprán óbreyttar, og ógæfulegar. • Kristján Thorlacius, formaður BSRB, segir í viðtali við Þ jóðviljann að visitölukerfið sé geysimikil vörn gegn sífelldri ásókn atvinnurekendavaldsins í að ná til sín meira af þjóðartekjum. „Það væri fullkomið ábyrgðar- leysi ef samtök launafólks samþykktu að brjóta niður þetta varnarvirki", segir Kristján. • Það er tómt fals að halda því fram eins og sumir Framsóknarmenn haf a verið að gera studdir af skýrslu- gerð Þjóðhagsstof nunar að bótalaust af nám 6.6 verðbóta þýði ekki kaupmáttarskerðingu. Þá miða þeir við allt siðasta ár, sem var að hálfu kaupránsár. Með því að miða við þann kaupmátt sem haldið hef ur verið uppi í tíð núverandi stjórnar og bæta við hálfu kaupránsári, sem hún á að bera ábyrgð á, er eðlilegt að mennirnir fái óbreytt ástand frá því í fyrra. Slík talnaspeki blekkir engan. • Að halda því fram að baráttan fyrir því aö viðhalda núverandi kaupmætti sé hégómamál er fráleitt. Sem dæmi um það má nefna að um sl. áramót var ísl. iðn- verkamaður 9 klukkustundir og 48 mfnútur að vinna fyr- ir 15 algengum matvælategundum, einu kflói af hverri. Fyrir sama matarpakka þurfti sænskur starfsbróðir hans aðeins að vinna f tæpar 5 klukkustundir, danskur ívið lengur og finnskur 8 klukkustundir og 41 mínútu. Að halda þvf fram að kaupmáttur verkafólks á fslandi sprengi upp verðbólguna jafngildir viðurkenningu á upp- gjöf frammi fyrir þvi verkefni að stjórna efnahagslff- inu. • Það er óviturlegt eins og Hjörleifur Guttormsson iðn- aðarráðherra segir í viðtali við Þjóðviljannaðætla sér að vinna á verðbólgunni með því að kveikja stríðseldanna og segja samtökum launafólks stríð á hendur. Kaup- lækkunarleiðin, skerðing á verðbótum á laun, eð'a af nám vísitöluviðmiðunar launa, hefur verið margreynd af í- k haldsstjórnum. Sem stjórntæki í efnahagsmálum og verðbólgubaráttu dugar þessi leið ekki nema ríkisvald- inu takist að beygja verkalýðshreyfinguna í duftið og lama baráttuþrek hennaraðfullu. Þaðátti að reyna hina leiðina með núverandi stjórnarsamstarf i, en þeir sem nú vilja snúa við og feta gömlu kauplækkunarleiðina munu leiðast út á braut ófarnaðar. —ekh „Frjálshyggja” , án framtíðar Bjarni, sonur Hannesar heit- ins Pálssonar frá Undirfelli, rit- aöi grein „á dagskrá” Þjóövilj- ans á þriðjudaginn var og nefndi hana „Gullinn draumur eöa gullinn draugur”. Þar ræddi hann þróun svonefndrar frjáls- hyggju i markaösmálum, og geröi nokkurn samanburö á þjóðfélögum mikiliar og litillar miöstyringar i efnahagsmálum. Bjarni Hannesson leiddi rök aö þvi, aö ekki væri framtíöarvon i hinu kapitaliska kerfi i hagsýslu þjóöanna. Það kerfi væri aö likindum óframkvæmanlegt til lengdar og virtist ekki geta leitt HannesH. Gissurarson er af ætt manna sem efast um gildi „frjálshyggju” i markaösmál- um. til annars en algerðs öngþveitis aö þróun óbreyttri. 1 grein sinni telur Bjarni Hannesson upp nokkur atriöi sem hann telur aö þurfi aö skoöa til aö unnt sé aö meta stööu og horfur kapltalismans: Nýtast vinnuafl og landgæöi til félags- legra og efnahagslegra fram- fara? Dreifast tekjur og eígnír á eölilegan hátt milli þjóöfélags- þegnanna? Eru náttúruauölind- ir hagnýttar meö skynsamleg- um hætti? Er meingun hald- iö í skefjum? Eru aö verki ein- hver innri þróunarlögmál sem grafa undan hagkerfinu? Sjálfvirkt fall? Bjarni telur aö ofnotkun á náttiiruauölindum og meingun- in séu kapitalismanum firna hættulegt til frambúöar, en al- varlegasta ógnunin stafi frá van- þróuöum heimshlutum. Þar sé allt útlit fyrir áframhaldandi og raunar aukna eymd sem annars vegar valdi pólitiskum óróa og hins vegar þvl, aö kapitalisminn geti ekki fest þar rætur. Van- þróuðurikin veröiekki aflögufær meö hráefni, og þá geti iönþró- uöu rikin þurft aö fara aö lifa nokkurs konar sjálfsþurfta- búskap. Muni þaö etv. leiöa til sjálfvirks falls hins frjálsa markaöskerfis, hvort sem þaö veröur hægfara þróun eöa meö snöggum hætti i formi byltinga. Viröist þvl greinarhöfundi nokkuð liklegt, ,,aö þaö sem frjálshyggjumenn töldu og telja jafnvelenn verahina einu sönnu leiötil efriahagslegra framfara, hafi oröiö aö einhverjum þeim versta draug sem maöurinn hefur þurft aö glima viö á þróunarbraut sinni”. Gullinn draugur Hér látum viö lokið þessari ófullkomnu endursögn á grein Bjarna frá Undirfelli, og vekj- um um leiö athygli á þvi aö hér komst ekki nema litill hluti af röksemdafærslu Bjarna til skila. Hann sýnir sjálfsagða - varúö I spádómum og hefur ýmsa fyrirvara á llklegum þróunarferlum. Bjarni Hannesson sýnir þaö i grein sinniaöhannersanngjarn maöur og tillitssamur viö raun- veruleikann. Hann gefur kapitalismanum þaö gott sem hann á, en sýnir fram á aö hann stefnir inn i kreppu sem ekki er liklegt aö hann ráði viö aö óbreyttu þjóðfélagsmynstri. Hin svokallaöa „frjálshyggja” eöa trú á óheftan kapitalisma sé hvort tveggja I senn gullinn draumur og gullinn draugur. Einn af nánum ættingjum Bjarna lifir mjög I hinum gullna draumi. Þaö er systursonur hans, Hannes Jiólmsteinn Gissurarson. Ættfrœðilegt undur Hannes Hólmsteinn er nefni- lega dóttursonur hins mæta Framsóknarmanns, Hannesar heitins frá Undirfelli. Meöal nú- lifandi ættingja hins unga Hannesar eru bæði fyrrverandi og núverandi þingmaöur Fram- sóknar, forystumenn I búnaöar- samtökum ogfleiriágætirmenn sem eru fjarri þvi aö hafa bund- iö trúss sitt viö hinn gullna draug Sjálfstæöisflokksins. Mér er nær aö halda aö kjörorö flestra þessara manna sé þetta gamla og góöa ,,allt er betra en ihaldið”, og þaö skyldi ekki vera, aö ýmsir af fööurfólki Hannesar unga úr Jökulfjöröum séu sama sinnis. Þaö má þvi segja aö Hannes Hólmsteinn, sitjandi inni i miöj- um Sjálfstæöisflokknum, sé eiginlega ættfræöilegt viöundur. Frjálshyggjuprédikanir H. Hólmsteins hafa nú fengið verö- ugt svar úr þvi húsi, þar sem hann ætti heima samkvæmt uppruna sinum. Ragnhildur í ættarböndum Þvl fer nú fjarri aö öllum thaldsmönnum sé svona illa I ætt skotið. Svo er tilaömynda ekki með elskuna hana Ragn- hildi Helgadóttur (sem gleymdi vist aö sitja NATO-ráðstefnuna um daginn). Hún á a ö s jálfsögöu hvergi annars staðar heima en I Sjálfstæöisflokknum, og er flokkurinn vel aö henni kominn á allan hátt. Hún hefur sem kunnugt er tekið upp haröa bar- • áttu fyrir friöhelgi einkalifs skólabarna, sérstaklega kynlifs þeirra. Svo einkennilega vill til, að klippari þessa þáttar er á margan hátt sammála Ragn- hildi um þetta, þó etv. ekki á sömu forsendum. Sannleikurinn er nefnilega sá, aö dansk- menntaöir sálfræöingar hafa nú fengið áhuga á kynlifi stjórn- málamanna. Hefur heyrst aö þeir hyggist gera aöra sálfræöi- lega kynlifskönnun á Islandi og fá til þess fjárstyrk úr menningarsjóði Noröurlanda sem einmitt Ragnhildur stýrir. RagnhUdi Helgadóttur alþingis- manni er óskaö innilega til hamingju meö nýjan skilning á friöhelgi einkaUfs. Til er önnur skýring (og hún sálfræöileg) á skyndilegum áhuga Ragnhildar Helgadóttur á friöhelgi einkallfs. Hún er sú, aö hér sé um aö ræöa afleiöing- ar heiftarlegs samviskubits vegna árásar „Varins lands” á friöhelgi einkallfs Islendinga á sjálfu þjóöhátiöarárinu 1974* Tölvuvinnsla aöstandenda VI á undirskrifendum mundi nefni- lega falla undir brot á friöhelgi einkallfs, hvarvetna þar sem nýtísku tölvulöggjöf væri I gildi. Einmitt Ragnhildur upplýsti þaö þá á alþingi aö gerö væri tölvuskrá um undirskrifendur, enda mátti hún gerst um þaö vita þar eð aöstandendur voru henni nákomnir. Siðar hefur Ragnhildur lært ýmislegt um tölvulög til verndar einkahögum á Norðurlöndum, og þaö beit samviskuna. —h. Afsláttur á fasteignasköttum fyrir elli- og örorkulifeyrisþega: 50% og 80% afcláttur veittur eftir tekjum Framtalsnefnd hefur ákveöiö þau tekjumörk eUi- og örorkulif- eyrisþega, sem veita rétt til 50% og80% afsláttará fasteignaskött- um, ogfá t.d. þeir sem höföu fulla tekjutryggingu á siöasta ári 80% afslátt. Ekki þarf að sækja sérstaklega um sllkan afslátt, þvl framtals- nefnd fer sjáifkrafa yfir öll framtöl elli- og örorkullfeyris- þega og veitir afsláttinn eftir tekjum vibkomandi, sagöi Adda Bára Sigfúsdóttir, horgarfulltrúi, sem Þjóöviljinn ræddi viö I gær um þessi mál. Einstaklingur sem i fyrra haföi 1.200.000 eða minna i tekjur fær 80% afslátt af fasteignasköttum. Sama afslátt fá hjón ef tekjur þeirra 1978 voru 1.800.000 eða minna. 50% afslátt fá einstaklingar, með tekjur á bilinu 1.2—1.5 miljónir oghjón með tekjur á bil- inu 1,8—2,3 miljónir. Adda Bára sagöi aö framtölin væru ekki tilbúin til yfirferðar fyrr en um miöjan febrúar i fyrsta lagi, og þaö væri seinlegt verk að fara yfir öll framtöl elli- og örorkulifeyrisþeganna. I gær var annar gjalddagi fasteigna- gjaldanna og þriðji og slöasti gjalddaginn er 15. aprll. Þvi miður er þetta svo mikið verk, sagöi Adda, aö fólk fær varla til- kynningu um afsláttinn fyrr ai einhvern timann i april, en endur- greiðslur á ofgreiddum gjöldum veröa sjálfkrafa póstsendar heim til fólks frá gjaldheimtunni. —AI

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.