Þjóðviljinn - 09.05.1979, Síða 8

8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 9. mai 1979
Eúnar H. Vilbergsson \
Fagott-
tónleikar
i kvöld
t kvöld, miövikudaginn 9.
mai ki. 20.30, heldur Rúnar
Vilbergsson fagotttónleika i
Norræna húsinu. Eru þeir
siöari hluti einleikaraprófs
hans frá Tónlistarskólanum I
Reykjavlk. Elin Guömunds-
dóttir leikur meö á sembal,
og auk þess koma fram
Haukur Hannesson, Arni As-
kelsson og Eggert Pálsson.
A efnisskránni eru verk
eftir J.E. Galliard, Vivaldi
og Þorkel Sigurbjörnsson.
Einnig veröur frumflutt verk
eftir Atla Heimi Sveinsson
sem hann hefur sérstaklega
samiö fyrir þetta tilefni. Aö-
gangur er ókeypis og öllum
heimill.
Eldri Snæ-
fellingum
boðið i kaffi
A undanförnum árum
hefur Félag Snæfeliinga og
Hnappdæla gengist fyrir þvi
aö bjóöa eldri Snæfellingum
tii sameiginlegrar kaffi-
drykkju á vegum félagsins.
Hafa þessar samkomur
mæist m jög vel fyrir og veriö
vel sóttar.
Aö þessu sinni veröur
kaffiboö félagsins haldiö
sunnudaginn 13. mai n.k. i
Félagsheimili Bilstaöakirkju
og hefst þaö kl. 15.00. Þar
meö lýkur vetrarstarfi
félagsins aö þessu sinni, en
þaö hefur verið með svipuö-
um hætti og undanfarin ár,
nema aö nú hefur verið
stofnaöur söngkór, sem æft
hefur af miklum krafti í all-
an vetur undir stjórn Jóns Is-
leifssonar kennara og söng-
stjóra. Kórinn mun heim-
sækja eldra fólkiö og syngja
fyrir þaö nokkur lög.
Þá er hafinn undir-
búningur aö vorferö félags-
ins um Snæfellsnes og
Breiöafjaröareyjar og enn-
fremur aö haustferöinni, en
ákveöiö er aö fara tfl Ibiza 7.
sept. n.k.
Fagna
afnámi
prestkosn
inga
Aöalfundur Félags guö-
fræöinema haldinn i april
1979 lýsir ánægju sinni með
framkomið stjórnarfrum-
varp á Alþingi um afnám
prestskosninga. Væntir aöal-
fundurinn þess aö þingmenn
sjái sér fært aö samþykkja
frumvarpiö á yfirstandandi
þingi til þess aö af megi
leggjast sem fyrst hinn mest
sundrandi þáttur i starfi
prestsins.
Ys og þys
út af engu
Þjóöleikhúsiö sýnir
Prinsessan á bauninni
Eftir Jay Thómpson, Marshall
Barer og Dean Fuller
Tónlist: Mary Rodgers
Leikstjórn: Danya Krupska
Leikmynd: Sigurjón Jóhannsson
Búningar: Tina Claridge
Þýöing: Flosi ólafsson
A sjötta áratug þessarar aldar,
um þær mundir þegar þjóöfélags-
fræöi fóru fyrir alvöru aö ná tök-
um á mannfólki I vesturheimi,
var mikil tiskufræöi I Ameriku
kenning sem nefnd var mömmu-
stefna (momism). Hún gekk út á
þaö aö bandariska fjölskyldan
væri I reynd mæöraveldi, móöirin
héldi öllum I járngreipum, stæöi i
vegi fyrir eölilegum þroska son-
anna og eiginmaöurinn væri bara
atkvæöalaus ræfill. Nú hefur eng-
inn minnst á þessa kenningu um
langan aldur, og er þaö vel, en
hún rifjaðist upp fyrir mér á sýn-
ingu þessa tvituga söngleiks frá
Ameriku, vegna þess aö hann
viröist einna helst á henni byggö-
ur og sú litla hugsun sem þar örl-
ar fyrir sýnist I hana sótt.
Höfundar hafa tekiö gamal-
kunnugt og heldur fallegt ævin-
týri eftir Andersen og tekið sé
fyrir hendur aö „segja sannleik-
ann”, fletta ofan af þvl „sem
raunverulega geröist” osfrv. Þeir
búa siðan til fléttu sem byggir á
framangreindri þjóöfélagsfræöi-
kenningu og reyna aö þétta I
eyöurnar meö heldur ómerkilegri
fyndni. Þannig er prinsessan auö-
vitaö alls ekki flnleg eins og
prinsessur áttu aö vera, heldur
bölvuö brussa og stenst baunar-
prófiö vitanlega einungis fyrir
svindl. Ef fólki finnst þetta sniö-
ugt og kann vel aö meta útjask-
aöa ameríska bjálfafyndni þýdda
yfir á heldur slappa Islensku, þá
er Prinsessan á bauninni verk
sem tilvaliö er aö sjá.
Þaö veröur hins vegar aö segj-
ast aö undirritaöur hefur sjaldan
eöa aldrei ratað I aöra eins raun
og aö sitja undir þessari endemis
vitleysu I rúmlega þrjá klukku-
tlma. Þaö er ekki þar fyrir, heil-
mikiö er á sig reynt til aö
skemmta áhorfendum og breiöa
yfir hörmulegt innihaldsleysi
textans. Leikstjórinn, Danya
Krupska, sem er áreiðanlega
bráöfllnk manneskja, leggur
aöaláherslu á stööuga hreyfingu,
þannig að ekki einungis eru
leikararnir á sffelldum hlaupum
fram og aftur um sviöiö, heldur er
leikmyndin á endalausu randi
lika. En öll þessi hlaup og hopp
eru mestan part út I bláinn, bara
hreyfing hreyfingarinnar vegna
og þá engan veginn nægilega
sniöug eöa vel gerð til þess aö
' Sverrir Hólmarsson
skrifar um
geta staöíö undir sér sjálf. Þaö
hefur mikiöveriö lagt I þessa sýn-
ingu, sem meöal annars kemur
fram I glfurlega skrautlegu
búningasafni, og nægir þar ekki
einn búningur á mann, heldur
þarf fólkiö slfellt aö vera aö
skipta. Þetta er allt heilmikiö vel
gert, en þaö er býsna erfitt aö sjá
raunverulegan tilgang meö þess-
um Iburöi og á endanum sér maö-
ur ekkert I þessu annaö en fávita-
legan peningaaustur.
Sú spurning hlýtur aö vakna og
veröa nokkuö áleitin hvort Þjóð-
leikhúsið hafi ekkert þarfara viö
peningana sina aö gera en ausa
þeim I lágkúru af þessu tagi.
Hvort stjórnendur hússins telji I
fullri alvöru aö verk eins og þetta
eigi raunverulegt erindi til is-
lenskra áhorfenda. Hvort þaö sé
verjandi að bjóöa alvöruleikurum
meö listrænan metnaö uppá það
aö þurfa aö haga sér eins og flfl
uppi á sviöi án nokkurs sýnilegs
tilgangs. Hvort leikarar láti bjóöa
sér uppá óþverra eins og þetta
möglunarlaust. Ég veit þaö velaö
mennirnir fá borgaö fyrir þetta
og þeir eiga ekki auövelt meö að
mögla eins og atvinnuástand er I
leikararstéttinni, en þaö tekur til
hjartans aö sjá vandaöa leikara
sem taka starf sitt alvarlega taka
þátt I þessari hundómerkilegu
sýningu, sem er I rauninni hróp-
leg móögun við greind og smekk
Islenskra leikhúsgesta.
Sverrir Hólmarsson.
Þaö stóð ekki á yfirlýsingum og fögrum fyrirheitum borgarfulltrúa þegar þeir tóku á móti jafnréttis-
göngu fatlaöra á Kjarvalsstööum s.l. sumar, — en aö Reykjavikurborg geti lögfestra réttinda endur-
hæföra tii starfa i atvinnuauglýsingum sfnum, — þaö gátu þeir ekki fallist á s.l. fimmtudag. Ljósm. —
eik.
Réttar endur-
hæföra ekki
getiö í
auglýsingum
Tillaga Guörúnar Helgadóttur
um aö getiO skuli i atvinnuaug-
lýsingum Reykjavikurborgar,
forgangsréttar endurhæföra til
starfa, var felld aö viöhöföu
nafnakalli I borgarstjórn s.l.
fimmtudag.
Borgar f ulltrúar Alþýöu-
bandalagsins greiddu allir
atkvæöi meö tillögunni, en
Kristján Benediktsson, Björg-
vin Guömundsson, Sjöfn Sigur-
björnsdóttir, Birgir isl.
Gunnarsson, Albert Guömunds-
son, ólafur B. Thors, Ragnar
Júliusson og Markús örn
Antonsson greiddu atkvæöi
gegn henni. Páll Glslason og
Magnús L. Sveinsson kusu aö
sitja hjá viö atkvæðagreiösluna.
Guörún flutti þessa tillögu
fyrst I borgarstjórn 1. mars s.l.
I framhaldi af bréfi félagsmála-
ráöherra þar sem mælst var til
þess viö borgarstjórn aö réttar
endurhæfðra til atvinnu hjá
opinberum aöilum væri getiö I
auglýsingum eftir starfsliöi.
Var tillögunni vlsaö til borgar-
ráös en þar hlaut hún ekki
stuöning, — einungis Sigurjón
Péturssongráddi henni atkvæði
sitt, hinir sátu hjá.
Hafnfirdingar sam-
þykktu tillöguna
Viö endurflutning tillögunnar
minnti Guörún á aö bæjarstjórn
Hafnarfjaröar samþykkti fyrir
skömmu ágreiningslaust svip-
,aða tillögu, og sagöi hún aö
borgarráösmenn hlytu aö hafa
misskilið tillöguna.
Guörún minnti á ákvæöi laga
um endurhæfingu frá 1970 og
sagöi aö öllum væri kunnugt um
aö þvl færi fjarri aö þeim væri
framfylgt. Þaö gæfi auga leiö aö
atvinnurekendurkysu heldur aö
ráöa starfsfólk sem gengi heilt
til. skógar en hina sem orðiö
heföu fyrir veikindum, — ef
gróöasjónarmiðin ein réöu.
„Þaö telst hins vegar réttur
hverrar manneskju,” sagði
Guörún „aö fá aö stunda at-
vinnu sé þess kostur, fremur en
aö gerast ævilangt sjúklingur á
bótum Almannatrygginga og
Félagsmálastofnunar Reykja-
víkurborgar. Þessi réttur er
m.a. viðurkenndur I ákvæöi til
bráöabirgöa I lögum um
almannatryggingar, sem fyrri
ríkisstjórn setti, þar sem
Tryggingastofnun er gert skylt
aö greiöa hluta af launum hinna
orkuskertu þegar þeir komast
aftur til vinnu, en nú er veriö aö
vinna aö reglugerö um frekari
framkvæmd þessa ákvæöis.”
Fatlaöir þekkja
ekki rétt sinn
Sftan sagöi Guörún: „Til þess
aö eiga ráöningar á orkuskertu
fólkiekkieingöngu undir óllkum
viöhorfum einkafyrirtækja-
eigenda og embættismanna var
sett ákvæði I 16. gr. endurhæf-
ingalaganna um forgang hinna
orkuskertu til starfa hjá rlki og
bæ aö endurhæfingu lokinni.
Þetta tel ég aö allir séu sam-
m'áia um aö hafi verið rétt og
skynsamleg ráöstöfun mála.
Þaö er hins vegar ljóst aö
langt er frá aö fatlaöir þekki
þennan rétt sinn nógu vel, og þvi
taldi endurhæfingarráð rétt aö
óska eftir því viö félagsmálaráö-
herra aö hans yröi getiö I aug-
lýsingum opinberra aöila um
stööur.
Ég fæ ekki séö hvers vegna
viö hér f Reykjavlk getum ekki
orðið viö þessari sjálfsögöu ósk
eins og t.d. Hafnfiröingar hafa
þegar gert.
58 þörfnuðust
vinnuþjálfunar
Ef menn óttast aö stofnanir
borgarinnar fyllist af öryrkjum,
skal upplýst aö Karl Brandt,
framkvæmdastjóri Endurhæf-
ingarráðs var svo vinsamlegur
aö láta okkur I té skrá yfir þá
sem leituöu til ráösins árin 1977
og 1978 og voru taldir þarftiast
endurhæfingar. Samtals
þörfnuöust 58 manns verndaös
vinnustaöar eöa vinnuþjálfunar
bæöi þessi ár af þeim sem til
ráösins leituöu, 34 karlar og 24
konur. 14 hafa fengið vinnu úti i
þjóöfélaginu aö endurhæfingu
iokinni, en 20 ekki. Vanflamál
Endurhæfingarráös er aö veru-
legu leyti þaö aö ákvæöi 16. gr.
veröi virt, þvi aö fyrirtæki hins
opinbera hljóta alltaf aö verða
öruggari vettvangur til atvinnu
fyrir hina orkúskertu.”
Aölokum minnti Guðrúnfyrr-
verandi borgarstjóra á aö hann
skrifaö á sinum tlma bréf til
forstööumanna borgarstofnana
þar sem hannlagði áhershi á að
ákvæöi 16. greinarinnar væru
birt viö ráöningu starfemanna,
og sagöist ekki geta skiliö aö
hann og aörir fulltrúar minni-
hlutans gætu haft á móti þvi aö
þessa réttar yröi getiö i auglýs-
ingum. Þá sagöi hún viö félaga
slna í meirihlutanum aö þaö ■
hlyti að teljast til tlöinda ef til- J
mæli félagsmálaráðherra yröi ■
hafaað I borgarstjórn Reykja- I
vlkur.
,Vekur falskar vonir,j
var viðkvæðið
Björgvin Guömundsson sagöi ■
aö afstaöa borgarráös til tillög- |
unnar heföi ekki verið á mis- ■
skilningi byggö, heldur heföu I
menn tekiö afstööu eftir ýtar- J
lega umfjöllun borgarlög- ■
manns, borgarstjóra og borgar- ■
ráös og niöurstaöan hefði oröiö "
sú aö ekki væri taliö skynsam- |
legtaö láta réttar öryrkja getið I ■
starfsauglýsingum. Menn væru I
þó sammála um aö framfylgja .
ætti lögunum á þann veg aö þeir ■
nytu að öðru jöfnu forgangs. |
Albert Guömundsson tók ■
undir orö Björgvins og sagöi aö |
slik árétting I auglýsingum ■
myndi einungis vekja falskar ■
vonir. I máli hans kom fram aö I
hann telur ófært aö þeir sem ■
notið hafa endurhæfingar hafi §
slikan forgangsrétt og spuröi ■
hann: „Hvers eiga heilbrigðir I
menn aö gjalda?”
Kristján Benediktsson tók ■
undir orö þeirra Alberts og I
Björgvins og sagöi aö laga- !
akvæöin gætu veriö I fullu gildi |
og þeim framfylgt þó réttarins ■
væri ekki getiö I auglýsingum I
borgarinnar.
__________________