Þjóðviljinn - 06.06.1979, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 6, júni, 1979
UOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóðfrelsis
l'tgefandi: L’tgáfufólag ÞjóÖviljans
Framkvæmdastjóri: Eióur Bergmann
Kitstjorar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Kréttastjóri: Vilborg Haróardóttir
l msjónarmaóur Sunnudagsblafts: lngólfur Margeirsson
Rekstrarstjóri: Olfar Þormóösson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéöinsson
Afgreióslustjóri: Filip W. Franksson
BlaAamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón
Friöriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gíslason. Sigurdór
Sigurdórsson.
Erlendar fréttir: Halldór GuÖmundsson. iþróttafréttamaöur:
Ingólfur Hannesson. Þingfréttamaöur: Siguröur G. Tómasson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
Otlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, EHas Mar
Safnvöröur: Eyjóifur Arnason
Auglýsingar: SigríÖur Hanna Sigurbjörnsdóttir. Þorgeir Olafsson
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir. Jón Asgeir Sigurösson.
Afgreiösla: Guömundur Steinsson. Hermann P Jónasson. Kristín Pét-
ursdóttir.
Símavarsla: Olöf Halldórsdóttir. Sigrlöur Kristjánsdóttir
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir. Halla Pálsdóttir. Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn. afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6. Reykjavlk. simi 8 13 33
Prentun: Blaöaprent hf.
Vilja menn
jajnlaunastefnu?
• Það hefur verið endurtekið nógu oft, að rikis-
stjórn sú sem nú situr varð til vegna þess að verka-
lýðshreyfingin eða mjög stór hluti hennar vildi að
slikt stjórnarsamstarf yrði reynt. Það hefur oft ver-
ið rif jað upp að stjórninni var ýtt úr vör með fyrir-
heitum um náið samstarf við samtök launafólks um
allar meiriháttar aðgerðir i efnahags- og kjaramál-
um. Það er og ljóst, að reynt hefur verið að fylgja
samráðsstefnu. En þrátt fyrir allt þetta blasir nú
við, að rikisstjórn sem vildi byggja á gagnkvæmum
velvilja i sambúð við verkalýðshreyfinguna á i vax-
andi sambúðarerfiðleikum við samtök launafólks,
þótt sá vandi sé ekki hinn sami gagnvart einstökum
hópum.
• Ástæðan fyrir þessum vandkvæðum er meðal
annars þar að leita, að margir veigamiklir þættir i
stefnumótun voru óútkljáðir þegar af stað var farið
og á þetta við bæði um verkalýðshreyfinguna sjálfa
og þá flokka sem henni eru nákomnastir. Að visu
mætti vitna til samstöðu um nokkra almenna hluti i
kröfugerð fyrir hönd launþega, en við aðstæður þeg-
ar erfiðara er að fylgja þeim eftir en stundum áður
koma upp ný vandamál sem alltof litill gaumur
hafði verið gefinn. Og meðal annars vegna þess hve
góða kunnáttu atvinnurekendur hafa sýnt i að beina
umrasðunni innábrautir hinnar frægu umræðu um
þjóðarkökuna, þá hefur útkoman orðið vaxandi tor-
tryggni milli einstakra félaga og hópa launafólks
eins og mörg dæmi úr umræðu siðustu vikna sýna.
• Við þessar aðstæður er ekki nema eðlilegt að
innt sé eftir samræmdri stefnu launþegasamtaka i
launamálum. Og þá er i reynd spurt að þvi fyrst og
fremst hvað menn eiga við með jafnlaunastefnu og
hvernig hún eigi að þróast. Langflestir eru tilbúnir
að segja eitthvað jákvætt um jafnari tekjuskiptingu
— en fátt umfram það. Menn, sem i mörgum grein-
um eru samherjar, koma fram með andstæðustu
svör, hvenær sem spurt er nánar út i þessi mál. Það
eru borin fram veigamikil rök fyrir þvi, að það
verðbótakerfi sé óréttlátt sem fái fjölskyldum mjög
misjafnlega mikið fé i hendur til þess að bregðast
við til dæmis jafn litt viðráðanlegum verðhækkun-
um og á bensini eða kaffi. En um leið og það er sagt
mun ekki standa á þeim, sem sanna, einnig með
gildum rökum veruleikans, að visitöluþak, sem
mundi vinna gegn ofangreindri mismunun, sé
óframkvæmanlegt til lengdar i islenskri verðbólgu
vegna þess að það eyði öllum launamismun á
skömmum tima. Það eru tiunduð dæmi um mikinn
mun á hæstu og lægstu tekjum i landinu, en aðrir
kunna frá þvi að segja, að umsamið launabil sé á Is-
landi minna en i svotil öllum löndum, einnig þeim
þar sem byltingar hafa verið gerðar i nafni sósial-
isma. Og það er lika minnt á, að launamunur segi
ekki nema hálfa sögu, umræða um hann verði einn-
ig að taka mið af rauntekjum og svo þvi hvernig
bamabætur, skattakerfi og fleiri þættir virka til
kjarajöfnunar.
• Þessi mál hafa verið reifuð i viðtölum og dag-
skrárgreinum hér i blaðinu, og að sjálfsögðu er
mikil nauðsyn að þvi haldi áfram. Eyður eru enn
margar i upplýsingum — t.d. munu alltof fáir hafa
sæmilega hugmynd um það hvert við höfum i raun
verið að stefna i þróun launakerfa. En einna nauð-
synlegast er þó að komast að þvi, hvaða hlut samtök
launafólks ætla sér sjálf um afdrif hugmynda um
jafnlaunastefnu eða samstöðulaunastefnu. Vill hún
hafa eigið frumkvæði i þeim efnum, eða láta þau
ráðast i einhverri illa útreiknanlegri blöndu af
rikisafskiptum og átökum einstakra félaga og hópa
við mótaðila sina á vinnumarkaði? Þetta er að
sjálfsögðu spurning sem mjög erfitt er að svara i
þvi ástandi sem nú rikir, en hitt er jafnljóst að
undan henni verður ekki komist. —áb
: Olíumengun enn
Ellas Jóhannsson ritar pistU I
2 10 ára afmælisblaö Suöurnesja-
I tiöinda og tengir þar velheppn-
■ aöa baráttu Suöurnesjabúa
| gegn mengun frá Fiskiöjunni
■ nauösyn þess aö beita viölfka
■ þrýstingi gegn ollusulli Banda-
J rikjahers á Keflavlkurflugvelli.
■ Grein Ellasar er svohljóöandi:
■ „I framhaldi af Fiskiöjumálinu
| svokallaöa er ekki vanþörf á aö
■ vekja enn einu sinni upp um-
■ ræöur um olíutanka þá sem eru
J hérna alls staöar fyrir ofan bæ-
■ inn okkar. Ollum viröist hjart-
■ anlega sama um alla þá hættu
" eribúarnir, sem næst tönkunum
| búa eru, eöa réttara sagt veröa
■ I, þegar þessir tankar gefa sig,
I þvl varla standa þeir til eillföar-
* nóns. Viröast þeir margir hverj-
■ ir vera aö hruni komnir.
Ekki má gleyma leiöslunni
'l frá Keflavíkurhöfn, sem kemur
I úr jöröu rétt fyrir ofan Fiskiöj-
■ una og klýfur byggöir
1 Keflavikur og Njarövikur I
2 tvennt, þannig aö örmjó renna
| er fyrir bílaumferö undir veggj-
■ um Fiskiöjunnar, sem tengir
í byggöirnar I Keflavfk, Sand-
| geröi og Garöi í þjóövegarsam-
■ band viö Reykjavík og lands-
I byggöina. betta kallar maöur
m aö vera girtur af. En hvaö skeö-
■ ur ef leiöslan hrekkur I sundur
■ og ollan lekur niöur I jaröveg-
J inn? Þaö kallast á nútimamáli
| mengun.”
j Vatnsbólin
j flutt?
B ,,En vel aö merkja, þess kon-
■ ar mengun kemur ekki I ljós
a fyrr en eftir nokkur ár eöa ára-
| tugi. Og þá duga engin
■ vettlingatök, eins og aö moka
m yfir drasliö til aö fela þaö. Nei,
I þaö kostar aö færa vatnsbólin
■ nokkrakflómetra út Ihrauniö og
| jafnvel langleiöina upp aö hita-
■ veitunni okkar viö SVartsengi.
■ Þá þyrftum viö einnig aö huga
J aö nýjum vatnsleiöslum i göt-
■ urnar og inn 1 húsin. JSjálfsagt
1 yröum viö aö bjarga okkur meö
“ garöslöngur og vatnsveitu liggj-
| andi ofan á götunum til aö byrja
- meö.”
L.
Eða beitt
þrýstingi
„En þetta kostar allt saman
peninga og vinnu og heilmikiö
jarörask. Þetta getum viö losaö
okkur viö ef viö viljum. Baraaö
beita þrýstingi til að losa okkur
við mengun sem þjáö hefur oss f
áraraöir. Sá þrýstingur sem viö
beitum ráöamenn til aö hafa
áhrif á aö herinn komi þessum
ollugeymslumálum sinum I
mannsæmandi horf, kemur okk-
ur til góöa upp á alla framtfö og
gérir búsetu á svæöinu örugga
meö þau grundvallarréttindi aö
hafa vatnsbólin okkar í friöi.
Aö lokum: Burt meö stóru
tankbflana af Keflavikurvegin-
um! ”
Nýtt tvistirni
í Framsókn
„Þeir eru farnir aö llkjast Ey-
steini og Hermanni I slagnum
viö Jónas á sfnum tfma, þeir
Tómas
Steingrímur og Tómas,” sagöi
maöur meö gottpólitfskt nef viö
klippara í gær. Rétt er, aö engu
llkara er en Steingrímur flokks-
formaöur og Tómas fjármála-
ráöherra séuslfellt með tilhlaup
til þess aö skáka Ólafi Jóhann-
essyni f orsætisráöherra úr
sviösljósinu ef þá ekki pólitik-
inni.
Siöasta dæmiö kom upp meö-
an Olafur var aö taka viö dokt-
orsnafnbótinni og riddaraliös-
hattinum vestur i Manitóba I
siöustu viku. Þá dustuöu Stein-
grimur og Tómas rykiö af tillög-
um Framsóknarflokksins I
kjaramálunum sem þeir höföu
drifiö f gegnum stofnanir
flokksins, en forsætisráöherra
blásiö á eins og sápukúlur.
Ólafur ræöur enn öllu sem
hann vill I Framsóknarflokkn-
um, en Ijóst er aö Tómas og
Steingrimur una þvi illa og
þykjast finna aukinn stuöning I
flokksstofnunum fyrir þvi aö
forsætisráöherra veröi aö viröa
flokkssamþykktir. Meö þær aö
vopni sækja þeir aö Ólafi, ogeft-
ir er aö sjá hvort honum fatast
vörnin eins og Jónasi forðum.
Steingrimur
Jakobínuvaka
Dagskrá úr verkum Jakobínu
Siguröardóttur í Norrœna húsinu
Dagskrá úr verkum Jakobfnu
Siguröardóttur skáldkonu I Garöi
veröur flutt f Norræna húsinu á
fimmtudagskvöldiö kl. 20.30. Þaö
er Rauösokkahreyfingin sem
stendur aö undirbúningi, en leik-
arar og leikmenn flytja.
Meðal efnis er leikþátturinn
NEI sem saminn var fyrir sýn-
ingu Akureyringa á „Ertu nú
ánægö kerling” fyrir nokkrum
árum. Þá veröur lesiö og leikiö úr
skáldsögunum Dægurvisu, Snör-
unni og Lifandi vatninu og sög-
unni af Snæbjörtu Eldsdóttur og
Ketilriöi kotungsdóttur, einnig
smásaga úr Sjö vindum gráum.
Ljóö veröa lesin og sungin, en þær
Fjóla ólafsdóttir og Olga Guörún
Arnadóttir hafa samiö lög viö ljóö
Jakobinu i tilefni dagskrárinnar.
Jakobina hefur þegiö boö
Rauðsokkahreyfingarinnar um
að koma i bæinn og hlýöa á
dagskrána.
—ká
Jakoblna Siguröardóttir.
Verðlaunasamkeppni um barnabók
Stjðrn Rlkisútgáfu námsbóka
hefur ákveöiö aö efna til
verðlaunasamkeppni um samn-
ingu barnabókar I tilefni barna-
árs Sameinuöu þjóöanna. Þykir
útgáfunni þetta tilhlýöilegt nú I ár
þegar athygli þjóöa beinist aö
högum barna og nánasta um-
hverfi þeirra, aö þvi er fram
kemur^ fréttatilkynningu.
Markmiö meö samkeppni
þessari er aö efna til útgáfu
barna- eða unglingabókar sem
hefur m.a. uppeldislegt og
þroskandi gildi.
Þriggja manna dómnefnd
metur aösend handrit. Verölaun
— 500.000 krónur — verða veitt
fyrir handrit sem valiö yröi til
útgáfu.
Handritum sé skilaö fyrir 1.
desember n.k. og skulu þau merkt
dulnefni en nafn og heimilisfang
fylgi i lokuðu umslagi. Ef
dómnefnd metur fleiri en eitt
handrit æskilegt til útgáfu, hefur
Rikisútgáfan hug á að kaupa
útgáfurétt aö þeim.