Þjóðviljinn - 05.07.1979, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 5. jiilf 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
Á þessu ári er minnst 800 ára afmælis ritsniliingsins og höföingjans
Snorra Sturlusonar. Af þvf tilefni veröur sumarferö ABR farin á sögu-
slóöir hans. Myndin’ sýnir Snorralaug i Reykholti og forskálann sem
getið er um I Sturlu,ngu.(Ljósm.:GFr).
Á Snorraslóðir
. Hin árlega sumarferö Alþýöu-
bandalagsins I Reykjavik veröur
aö þessu sinni farin á slóðir
Snorra Sturlusonar I Borgarfiröi
sunnudaginn 29. júll n.k. Fariö
verður um Þingvelli og Kaldadal
vestur til Borgarfjaröar og komiö
viö I Reykholti og á öörum sögu-
stööum Sturlungu.
Aðalfararstjóri verður hinn
þjóðkunni Borgfirðingur Páll
Bergþóiiíson veðurfræðingur en
nú sem fyrr verða fengnir úrvals
leiðsögumenn I hvern bil.
Efnt verður til happdrættis með
fjölmörgum vinningum og margt
gert sér til skemmtunar I ferö-
inni.
Ferðin verður nánar auglýst i
Þjóðviljanum innan skamms en
upplýsingar er nú þegar hægt að
'fá á skrifstofu Alþýðubandalags-
ins, Grettisgötu 3, kl. 14—19 hvern
virkan dag. Sfminn er 17500.
Júni grár og kaldur
Regnið fellur
vlð hvert fet
„Júnimánuður var kaldur hér
sunnanlands” sagöi Þórir Sig-
urösson veöurfræöingur I sam-
taliö viö Þjóöviljann i gær. Hitinn
var fyrir neöan meöallag, sól-
stundir færri ogúrkoma meiri.
I Reykjavik var meðalhitinn 8
gráður, sem eru 1 1/2 gráðu kald-
ara en i meðalári. A Höfn i
Hornafiröi var hitinn 7,7 gráður
Eldur
í nýbyggingu
Fjölbrautar-
skólans
t fyrrakvöld kom upp eldur i
nýbyggingu Fjölbrautaiskólans i
Breiöholti. Slökkviliöiinu tókst aö
slökkva á skömmum tlma, en
talsveröar skemmdir uröu á A-
álmu byggingarinnar, þar sem
ma. eiga aö koma steypiböö og
miðasala nýrrar sundlaugar.
Eldurinn virtist hafa komiö upp i
þakpappa sem geymdur var I ný-
byggingunni, en ekki var i gær
fullrannsakaö hvernig kviknaöi i.
—vh.
sem er 1,1 gráöa fyrir neðan með-
allag.
Hlýjustu dagar mánaðarins hér
i Reykjavik voru 3. og 4. júni 17
gráöur og var meöalhitinn þá sól-
arhringa yfir 10 gráður en aöra
undir 10 gráðum.
A Akureyri var meðalhitinn 9,1
gráða sem er 0,2 gráðum undir
meðallagi.
».Þtað er athyglisvert” sagði Þór-
ir ,,að siðustu 8 árin hafa júni-
mánuðir verið kaldari i Reykja-
vik og á Höfn en i meðalári og
þetta er 3.árið i röö sem júni er
meira en 1 gráðu kaldari en i
meðalári.
Úrkoman mældist 59 mm sem
er 43% yfir meöallagi og mældist I
25 daga. 1 kringum Jónsmessuna
var þurrt i 4 daga. Sólskin mæld-
ist i 135 klst. sem er 53 færri en
venjulega.
A Akureyri mældist 38 mm úr-
koma sem er 73% umfram meðal-
lag. Sólskin mældist i 133 klst. og
þar nyrðra vantar 39 stundir upp
á meðallag.
Þórir vildi ekki túlka þessar
tölur á neinn hátt, þegar blaöa-
maður spurði hvort ný isöld væri
að læðast aö okkur, eða hvort enn
eitt rigningarsumarið væri i
vændum. Hitt er staðreynd að
hitastigið i júnimánuöi var alls
staðar 1 1/2 gráöu undir meðal-
lagi á Suðurlandi.
Hjörleifur Guttormsson:
Ráðherrar Alþýðu-
flokksins samþykkir
borunum við Kröflu
Vilmundur vill þyrla upp moldviðri
Ég lýsi undrun minni á viö-
brögöum Vilmundar Gylfasonar
I þessu máli,— sagöi Hjörleifur
Guttormsson viö Þjóöviljann i
gær, en Vilmundur haföi þá
skrifaö leiöara i Alþýöublaöiö
þar sem Hjikleifi er mjög álas-
aö fýrir aö vilja fá einhver not af
Kröfluvirkjun.
Mér hefur verið kunnugt um
hug hans til Kröflu um nokkurt
skeið oa verð að seeia að bar
ræöur ekkert rökrænt mat held-
ur vonir um að geta þyrlaö upp
ryki I augu almennings I sam-
bandi við þetta mál sem á sér
langa og ekki fagra sögu.
Eg var I hópi þeirra sem fyrir
nokkrum árum gagnrýndu
málsmeðferð fyrrverandi rikis-
stjórnar, vegna deilingar á-
byrgöar á framkvæmdunum. t
rikisstjórn beitti ég mér fyrir
endurmati á skipan mála,
þ.á m. varöandi yfirstjórn. Að
athuguðu máli var lagt til að
boraðar yrðu 2 holur til gufuöfl-
unar fyrir Kröflu í suðurhliðum
Kröflu, en þar hafði ein hola
gefið betriraun en hinarfyrri og
gaf visbendingu um aö þar væri
árangurs að vænta.
Viö þessum tillögum var ekki
orðið i rikisstjórn vegna and-
stööu innan Alþýðuflokksins. En
það kom fram á Alþingi við um-
ræöur um lánsfjáráætlun að
fjármálaráðherra ogfleiri töldu
að athugandi væri með boranir
siðar á árinu.
Eg hefút af fyrir sig taliö eðli-
legtað fara með fullri gát i frek-
ari framkvæmdir við Kröflu og
tók m.a. ekki undir eindregnar
tillögur Orkustofnar um að þar
yröu boraöar 4holur á þessuári.
Við hinar breyttu aöstæður taidi
ég réttmætt að láta á það reyna
hvort ekki næðist samkomulag
um að gera frekari tilraunir til
gufuöflunar fyrir virkjunina, i
ljósi þess að ef árangur næöist
gæti sparast verulegur kostnaö-
ur við keyrslu dieselrafstöðva
veturinn 1972-82, þ.e. veturinn
áöur en Hrauneyjarfossvirkjun
kemst I gagnið.og jafnvel gæti á
þetta reynt á næsta vetri ef
vatnsforði verður undir meöal-
lagi i Þórisvatni, sem er aðal-
miðlunin fyrir virkjanir i
Tungná og Þjórsá.
Tillögur um þetta, ásamt
fleiri tillögum til oliusparnaöar
voru lagðar fram i rikisstjórn
22. april sl. Eftir að þær voru
teknar til meðferðar nú fyrir
skömmu var mér ásamt fjár-
Hjörleifur: tslenskir skattborg-
arar verða nú þegar, hvort sem
mönnum likar betur eða verr,
að greiða svo miljörðum skiptir
fyrir fjárfestingar liðinna ára
við Kröflu.
málaráöherra falið aö útfæra
þær vegna heimilda sem þarf til
öflunar lánsfjár.
Þá hafði rikisstjórnin, ásamt
ráðherrum Alþýöuflokksins,
einróma samþykktað verja 2600
milj. til aö flýta orkufram-
kvæmdum er leitt gætu til tals-
verðs oliusparnaðar á næstu ár-
um.
Var um það fullt samkomulag
aö lántaka yröi heimiluö til að
bora eina holu, fyrir að upphæð
325 miljónir króna i suöurhlíð-
um Kröflu, en að auki væri
heimilt til lántöku siðar til bor-
unar einnar holu, annaöhvort i
Bjarnarflagi eða á hinu nýja
vinnslusvæöi við Kröflu, I ljósi
þeirrar niöurstöðu er fengist af
borun þar i sumar, ennú er bor-
inn Jötunn aö vinna að einni
holu I Bjarnarflagi.
A það ber aö minna aö hinir
stórvirkuborar Dofri og Jötunn
eru verkefnalitlir og af þeim,
einkum Jötni, er verulegur fast-
ur kostnaöur, sem rikissj.
stendur undir. Einnig ber aö
benda á að islenskir skattborg-
arar veröa nú þegar, hvort sem
mönnum likar betur eða verr,
aö greiða svo miljöröum skiptir
fyrir fjárfestingar liðinna ára
viö Kröflu.
Vegna árangurs við holu 12 sl.
ár tókst að koma virkjuninni i
gagniö, að visu með takmörk-
uöu afli i lok janúar sl. Og hef-
ur rekstur hennar haft þýðingu
m.a. til öryggis fyrir austurllnu
og jafnframt dregiö úr meðgjöf
sem ella yrði aö borga vegna
eftirlits með mannvirkjum.
Það er rétt aö menn hugleiði
hverju þaðþjónar, að ætla nú að
girða með öllu fyrir frekari til-
raunir til að nýta þá miklu fjár-
festingu sem þarna er niður
komin. Ollum tramkvæmdum
þarna fylgir áhætta, en náist
þar árangur er ekki aö vænta ó-
dýrara viöbótarafls i raforkuöfl-
un meðan nýjar virkjanir ekki
komast i gagnið. Það er þvl eðli-
legtaö spurtsé hverju sá hama-
gangur þjóni sem Vilmundur
stendur fyrir innan Alþ.fl. I
þessu máli, aö ég hygg öndvert
við skoðanir ráðherra og ýmissa
þingmanna flokksins.
Varðandi ummæli Vilmundar
Gylfasonar um að ekkert hafi
breyst varðandi stýringu mála
við Kröflu minni ég á að iönað-
arráðuneytiö fól að fengnu
samþ. rflrisstjórnarinnar, Raf-
magnsveitum rikisins aö annast
stjórn á rekstri og f ramkvæmd-
um viö virkjunina frá sl. ára-
mótum og frá sama tíma var
hin mjög undeilda Kröflunefnd
lögð iður. Mér virðist að Vil-
mundur þyrfti aö taka sér tlma
til rólegrar athugunar mála
varðandi þessa virkjun. En ég
hygg áð við getum verið sam-
mála um að margt hefur þar
farið úrskeiðis á liðnun árum.
Þaö er hinsvegar áhrofsmál aö
mínu mati hvort varðveita eigi
mannvirkin við Kröflu engum
að gagni um ókomin ár.
Vilmundur Gylfason:
Treysti ekki Orkustofnun
Alþýðuflokkurinn hefur sagt
nei við því að boraðar veröi hol-
ur við Kröflu meðþaðfyrir aug-
um að auka raforkuframieiðslu
á þeim ollukrepputlmum sem
nú fara I hönd. Eru þvl orku-
sparnaðartillögur Hjörleifs
Guttormssonar, iðnaðarráð-
herra( strand af þeim sökum
m.a.
Hvort sem menn voru sáttir
viö byggingu Kröfhi eöa ekki, þá
er þaðstaðreynd að virkjunin er
tilbúin og vantar ekkert nema
hiö illfáanlega gufuafl. Það
hlýtur þvi aö vera mikið hags-
munamál að rafmagnsfram-
leiösla getii þarna átt sér stað .
Þvi hefur hin algjöra neitun
Alþýðuflokksins á frekari fram-
kvæmdum til aö hafa eitthvert
gagn af virkjuninni vakið
athygli, og mörgum orðið á að
spyrja: hvað vill Alþýðuflokk-
urinn að gert verði við Kröflu?
Af þessu tilefni haföi Þjóðvilj-
inn samband viö Vilmund
Gylfason, sem hvað harðast
hefur staðið á móti Kröflufram-
kvæmdum og spurði hann hvað
L——.......
gera ætti viö hina tilbúnu virkj-
un:
— Fyrsta skref áður en eitt-
hvað er gert við Kröflu er aö
Vilmundur: Eg gæti hugsað
mér að ný Kröfluncfnd yrði sett
þarna yfir.
skipta um yfirstjórn og á-
byrgðaraðila, sagði Vilmundur.
— Þeir menn sem hafa þar
stjórn mála eru þeir sömu og
bera ábyrgö á þeim miljarða-
mistökum sem þar hafa verið
gerð. Þaö þarf menn sem hægt
eraötreysta. Eggætit.d. hugs-
aö mér að ný 3 manna Kröflu-
nefnd yrði sett þarna yfir.
Ég tel það koma til greina að
halda þarna áfram fram-
kvæmdum á einhverjum gefn-
um framkvæmdahraöa, aö þvi
tilskiildu að óháöir vísindalegir
ráðgjafar telji þaö ráölegt. 1 þvi
sambandi vil égtaka fram að ég
freysti ekki yfirstjórn Orku-
stofnunar til ráögjafar um
Kröflu. Kjarni málsins er að
fara varlega i sakirnar og að
hafa yfirstjórn sem almenning-
ur getur treyst, sagöi Vilmundur
aö lokum.
A það skal þó bent að ekki
munu allir Alþýðuflokksmenn
hafa sömu afstöðu til Kröflu-
virkjunar, og i viðtali við Hjör-
leif Guttormsson hér I blaðinu
kemur m.a. fram aö ráöherrar
Alþýðuflokksins voru I rikis-
stjórn samþykkir borunum við
Kröflu.
eng.
—ká