Þjóðviljinn - 28.10.1979, Blaðsíða 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 28. október 1979
r
helgarvíðtalíd
— Nú veit ég hver þú ert, segir Auður Haralds, er
undirritaður staulast upp tröppur rithöfundarins i
Skuggahverf inu og sest við stórt stofuborð sem er al-
þakið bréfum, pjötlum, hannyrðadóti, saumnálum og
óútfylltum víxlum frá Alþýðubankanum.
Teikning og texti: Ingólfur Margeirsson
— Þú skrifar þessi leiöinlegu
viötöl i Þjóöviljanum sem byrja
alltaf á „ég kem gangandi aö
húsinu númer þetta viö þessa
götu...”. Ég reyndi tvisvar aö
lesa þau, — en tvisvar i röö meö
sama innganginn, — ég gafst
upp, segir þessi rauðhæröi,
stuttklippti blaöamaöur
Samúels hvatskeytislega.
Rithöfundur? Já, i næstu viku
kemur fyrsta bók Auðar út og
ber titilinn „Hvunndagshetjan
— Þrjár öruggar aöferðir til aö
eignast óskilgetin börn”. Bókin
er kölluð reynslusaga og gæti
þess vegna heitiö „Harmsaga
ævi minnar” ef hún væri ekki
krydduö mergjuöum húmor
sem ofbýður magavöðvum les-
andans, — eða allt að þvi.
Auður Haralds minnir einna
helst á búsældarlega ráöskonu
sagöi viö útgefandann minn,
þegar þessi bók er komin út þor-
ir enginn karlmaöur nálægt
mér. Hvaö á ég þá aö gera?
Senda eftir þeim til
Madagascar?
Erum viö ekki komin út fyrir
efniö?
— Ég vil enn vikja aö þessum
neikvæöu karlaiýsingum i bók
þinni. Hvers vegna öll þessi
spörk I hitt kynið?
— Fannstu til i eistunum, vin-
ur? Þaö er alltaf veriö að álasa
mér fyrir aö vera vond við þá.
Mér finnst meöferöin á karl-
mönnunum i bókinni ekki sam-
úöarsnauö, þvi aö i hverju ein-
asta tilviki reyni ég aö skilja af
hverju þeir láta eins og þeir
gera. Og aö reyna aö skilja ein-
hvern er mesta fáanlega
samúöin. Nei, afstaöa mln i dag
Núþorir
enginn
karlmaður nálægt
mér!
viö fyrstu sýn, en sú blekking
reynist þó skammgóö.
— Er þetta ekki óvenju harka-
leg lifsreynsla sem þú lýsir I bók
þinni, Auður?
— Þaö held ég ekki. Ég er ekki
aö segja aö þetta gerist á hverju
götuhorni, aöeins svona ööru
eöa þriöja hverju. Annars held
ég aö heimurinn sé sjaldan
vondur viö fólk, þaö er fólkiö
sem gefur heiminum tækifæri til
aö troöa á sér. Og allt kvenna-
uppeldi áöur fyrr miöaöist aö
þvi aö gera okkur aö undirlægj-
um og þess vegna er jafnvel
ennþá auðvelt aö troöa á kon-
um. Þaö er til mýgrútur af karl-
mönnum sem daglega þurrka af
fjósbússunum á eiginkonunni og
enginn tekur eftir þvi, þvi aö all-
ir eru svo vanir þvi. Ég á ekki
viö misþyrmingar, megniö af
þessu er bara smáatriöi, en þau
hrannast upp.
— I bókinni lýsir þú barns-
feörunum sem vonlausum af-
styrmum; er þetta dæmalaus
óheppni eða ýktar persónu-
lýsingar?
— Þaö er nú satt að ég hef
óvenju sterkt aödráttarafl á
vonlausa karlmenn, gamalt fólk
á biöstöövum og veika ketti. Til
dæmis hafa yfir 50% ailra bón-
oröa til mln komið frá drykkju-
sjúkum vélstjórum. Þaö
stendur meira aö segja i skýrslu
einhverrar opinberrar stofn-
unnar aö „Auöur Haralds hefur
óvenju góöa hæfileika til aö laöa
að sér óheppilega menn”. Þessu
siöasta er ég altént ekki aö
Ijúga.
Annars er þetta meö aö
laöa háö ýmsu, segir Auöur og
rótar i hárinu á sér. Ég var meö
æöisgengiö afro-hár, ægilega
kvalafull fegurö,og fór og lét
klippa þaö allt af. Kvartaöi um
leiö viö rakarann aö ég heföi
skyndilega öölast óskaplegt aö-
dráttarafl á hitt kyniö meö öllu
þessu hári. Þá sagöi hann:
„Gáfaðar konur hafa svo mikið
aö gera aö þær mega ekki vera
aö þvi aö eiga viö háriö á sér og
hafa þaö stutt. Þetta hafa karl-
menn uppgötvaö og foröast þess
vegna stuttklipptar konur.”
Þar fuku sem sagt kyn-
töfrarnir minir, og,éins og ég
hlýtur aö mótast af breyttum
skoöunum; er andvægi viö fyrri
afstööu.
— Viltu útskýra þetta nánar?
— Ég er miklu hatrammari og
haröari I dag. Ég er reiö yfir aö
hafa látiö troöa á mér, en ekki
út i karlmenn eöa þjóöfélagiö,
heldur út i sjálfa mig. Þess
vegna er ég hlynnt þvi aö rifa
kjaft. Reyndar reyni ég meö
húmor fyrst, en ef það dugar
ekki þá sýni ég klærnar — nú-
oröiö.
Ég get nefnt þér dæmi: Dóttir
min fór eitt sinn á spitala og þá
kemur svona skýrslugeröar-
kona og vill vita allt. Fyrst nafn
fööur og þaö vissi ég. Sföan
nafnnúmer og þaö vissi ég ekki.
Slðan atvinnu fööur. Þaö vissi
ég heldur ekki. Þá segir hún,
ekki búin að ná sér eftir nafn-
númersleysiö: „Þú hlýtur aö
vita þaö”. Ég: „Nei”. Hún:
„Já, en þú hlýturaö vita þaö”.
„Nei”, sagöi ég þá, „ég þekki
manninn ekkert”. Eftir þetta
hvæsi ég bara „X” i staö nafns
og sleppi viö hitt. Þaö er ekki
hægt aö ætlast til aö ég gangi
meö þjóöskrána á mér.
En hún var ekki búin. Þetta
hér heitir félagsleg afstaða:
„Þiö búiö auövitaö I leiguhús-
næöi”. „Nei, eigin”, svara ég.
Þá segir hún I fööurlegum tón:
„Þaö er náttúrulega mjög lé-
legt”. „Já”, svaraöi ég, „viö
búum undir Tjarnarbrúnni”. Þá
varö hún fúl.
— Við lestur bókarinnar
virðist þú vera karlmannshatari
— ertu það?
— Nei, svolangtifrá. Ég, sem
hef aöeins fimm veikleika: 1.
Karlmenn (haföu þá númer
eitt! ).2. Góöan mat. 3. Tóbak. 4.
Afengi. 5. Skartgripi.
Rætt viö
AuðiHaralds
nýbakaðan
rithöfund
Ég er heldur ekki aö ráöast aö
karlmanninum sjálfum, heldur
mörg þúsund ára skipulagi.
Hver er þaö sem mótar karl-
manninn fyrstu árin? Móöir
hans, og siöan tekur félagsleg
hefö viö. Og hvaö sem öllu jafn-
rétti hugsandi æöri mannvera
liöur, þá gleymum viö aö viö er-
um upphaflega dýr. Það hlýtur
að vera karlmanninum lifeölis-
lega eölislægt aö verja sitt um-
ráöasvæöi og þess vegna bregst
hann viö jafnréttisbaráttu kon-
unnar einhvers staöar innst inni
i frumunum og litur á hana sem
keppinaut en ekki sem jafn-
ingja. Þaö á örugglega eftir aö
taka okkur nokkur þróunarskeiö
aö komast yfir þann hialla.
— Ct frá þessu, hvaða augum
Ilturðu hjónabandið, ertu hlynnt
þvi?
—- Hjónabandiö er ennþá
heilög belja i minni vitund, eina
virkið sem stendur upp úr rúst-
um uppeldis mins. Ég myndi
ætlast til fullkominnar
tryggöar, gagnkvæms skilnings
og hamingju. Þetta stangast á
viö aö mér finnst enginn geta átt
aöra manneskju, sál og likama.
Ég hef aðeins einu sinni hitt
mann sem ég heföi getaö hugsað
mér aö giftast. Hann var svo
fullkominn aö hann reykti ekki
og ég átti aö fara út á stétt þegar
mig langaði I slgarettu. Séröu
þaö? Fjörutiu sinnum á dag? Ég
heföi búiö á stéttinni.
— Við lestur handrits þins að
„Hvunndagshetjunni” fannst
mér saga þin sambland ai
sjálfsirónlu Þórbergs Þórðar-
sonar, kynslóðalýsingum Pét-
urs Gunnarssonar og einkallfs-
frásögnum Ericu Jong?
— Þórberg hef ég aldrei lesiö
og kynslóöalýsingarnar eru ekki
þarna til aö sýna Pétri aö viö
stelpurnar getum lika, heldur
vegna þess aö ýmsar i ráöuneyti
minu vildu umfram allt aö þessi
fáránlegi klæönaöur gelgju-
skeiösins áöur fyrr kæmi fram.
Mér til mikillar hrellingar sé ég
aö þetta er allt aö koma aftur.
Þetta er vist hluti af unglinga-
veikinni, eins og Guörún Helga-
dóttir kallar þaö.
Ég las „Fear of Flying” (ísa-
dóra i Isl. þýö.) eftir Ericu Jong
og fannst nún frábær. Þetta var
fyrsta bókin sem ég las sem
kryfur kynferöismál kvenna á
hispurslausan hátt. Hjá mér er
þetta ekki i eins stórum
skömmtum, ég áleit aö is-
lendingar þyrftu aölögunar-
tima. Til dæmis kemur oröiö
tittlingur fyrir fimm sinnum i
minni bók og hvergi i sambandi
viö klám.
— Bókin ber það greinilega
með sér að þú ert enginn nýliði i
skriftum?
— Ég læröi aö skrifa fimm ára
til aö geta skáldaö. Þá skrifaöi
ég ljóö, en hætti þvi þegar ég
var komin yfir verstu unglings-
árin. En ég hef skrifað mikiö af
bréfum og þau meira aö segja
svo góö aö fólk hefur svaraö
þeim til að fá annaö.
Svo hef ég verið blaöamaöur
hjá Samúel i tvö ár. ölafi Hauks
ritstjóra rataðist satt orö á
munni þegar hann sagöi viö mig
um daginn: „Þetta er allt okkur
aö þakka, viö leyföum þér aö
nota blaöiö sem skeiövöll til að
æfa þig á”.
Ég hef lika lesið mikiö. Þegar
maöur sér gallana hjá öörum þá
veröur auöveldara aö skrifa
sjálfur. Sem barn las ég mest-
megnis á dönsku, mamma átti
feikilega gott safn af gömlu al-
menningsmeisturunum sem
voru ekki of háþróaðir, Dumas,
Hugo og þá. Þessar bækur voru
flestar meö gömlu stafsetning-
unni og enn i dag hefur mér ekki
tekist aö læra „nýju” reglurnar
frá 1927. Eins bregöur fyrir hjá
mér undarlegustu oröum sem
hurfu úr daglegu máli fyrir
hálfri öld.
Þaö má segja aö ég hafi stefnt
aö þvi aö veröa rithöfundur i
aldarfjórðung, sem er langur
meðgöngutimi.
— Skrifaðir þú „Hvunndags-
hetjuna” I einhverjum sérstök-
um tilgangi?
— Já. Mig iangar til aö hrófla
við hugmyndum fólks um ein-
stæöar mæöur. Viö erum
manneskjur sem búum viö
annaö fjölskylduform en gift
fólk, en hættum ekki þar fyrir aö
vera manneskjur. Þaö er oft lit-
iö á okkur sem félagsleg
skrimsli. Einstæöir feöur, aftur
á móti, eru yfirleitt ekklar og
eiga þvi gasalega bágt. Ég
þekki dæmi þess aö skyldmenni
og nágrannar þeirra af kven-
kyni hafi gert linnuiausan aösúg
aö þeim meö súpuskálar og
þvottaburstann og saumadótið.
Þegar kemur aö einstæöum
mæörum þá eiga ekkjurnar
samúö flestra, þ.e. ef þær halda
sig innan veggja eftir aö maöur-
inn er fallinn frá. Og þaö er lika
skilningur fyrir þvi ef þær gifta
sig aftur, konan þarf jú á forsjá
aö halda. Fráskildar konur eru
stórhættulegar, þær ku alltaf
vera aö reyna aö ná i menn ann-
arra kvenna, eins og þær séu
ekki búnar aö fá nóg.
Og svo eru þaö ógiftu
mæöurnar. Eitt barn er
óheppni, tvö geta jafnvel verið
makalaus óheppni, en þrjú
hljóta að vera afleiöing hams-
lausrar vergirni. Meöan þau eru
I raun aöeins þrir drættir.
— Ertu smeyk um að börnin
þín verði fyrir aðkasti þegar
bókin þln kemur út?
— Börnin eru svo stór hluti af
mér aö ég á kannski erfitt meö
aö sjá þau sem sjálfstæöa ein-
staklinga hvað þetta áhrærir.
Þau hljóta aö mótast af sömu
skoöunum og ég hef og veröi þau
fyrir aökasti þá geri ég ráö fyrir
aö þaö snerti þau ekkert á ann-
an hátt en þetta venjulega dag-
lega mótlæti.
Ég litsvona meira og minna á
þau eins og börn böðlanna hér
áöur fyrr, böölar og rithöfundar
veröa aö vinna fyrir sér og
börnin þeirra aö sætta sig viö
hvaöan brauöiö kemur.
1 þessu kemur sonur Auöar
inn. Hann er ögn niöurdreginn
og segir viö móöur sina:
„Mamma, þaö var strákur úti
sem lamdi mig...”
„Lemdu hann aftur”.
„Ég geröi þaö, en hann hrinti
mér og hendin á mér er óhrein”.
„Þaö er vatn i krananum,
þvoöu þér elskan”.
„Já, en úlpan er lika óhrein”.
„Viö eigum þvottavél”.
„En strákurinn var sterkari
en ég...”
„Sláöu hann þá tvisvar I hvert
sinn sem hann slær þig einu
sinni”, segir hvunndagshetjan.