Þjóðviljinn - 28.10.1979, Blaðsíða 24

DJOÐVIUINN
Sunnudagur 28. öktóber 1979
— Ég býB mig fram i fúl-
ustu alvöru og tek hiklaust
efsta sæti á framboöslistan-
um og þarmeö þingsætiö ef
ég vinn, sagöi Bragi Jósefs-
son i viötali viö Þjóöviljann,
en sem kunnugt er hefur
hann boöiö sig fram i fyrsta
sæti i prófkjöri Alþýöu-
flokksins I Reykjavik á móti
Benedikt Gröndal og þarmeö
oröiö til þess aö kratar neyö-
ast til aö láta prófkjöriö fara
fram, þött aörir á listanum
hafi samiö fyrirfram þannig
aö sjálfkjöriö yröi.
— Mundi sigur þinn þýöa
breytingu á stefnu Alþýðu-
flokksins?
— Ég hef ekki skilgreint
Benedikt svo mjög, en tel, aö
stefnumunur hjá okkur sé
ekki veigamikill, amk. ekki
svo aöhann skipti máli.
— Þaö er þá slegist um
menn, en ekki málefni?
— Þaö er rétt i þessu til-
felli. Þaö er veriö aö takast á
um skipan manns i sæti. 1
okkar flokki er ekki svo langt
á milli pólanna. Þótt menn
kunni aö greina á um einstök
máþ er grundvailarstefnan
hin sama. Þarmeö er ekki
sagt aö ég heföi komiö eins
fram I starfi og Benedikt, t.d.
varöandi Jan Mayen eöa úti-
vist hermanna. I þjóömálum
er grundvallarstefnamsama.
— Fyrir hvaða málum
mundirðu einkum beita þér
ef þú kæmist á þing?
— Félagslegum málum,
mannréttindum og jafnrétt-
ismálum. Lagfæring á kerf-
inu, — dómskerfi, embættis-
mannakerfi og ekki sist
menntakerfinu, — öll eru
þessi mál mér hugleikin. 1
menntamálum hefur lengi
rikt stjórnunarleg óreiöa og
ég efast ekki um, aö þar geti
ég haft áhrif.
— Hvernig heldurðu að
samstarfiö mundi ganga við
aðra frambjóðendur á listan-
um?
— Tvlmælalaust vel. Þetta
eru allt góöir kunningjar
minir og samherjar.
— Hvaö um stjórnarsam-
starf ef til kæmi? Viltu vinna
með Sjálfstæðisflokknum
eða stuðla að vinstri stíórn?
— Þaö fer allt eftir þvi
hvernig flokkurinn kemur
útifr kosningunum. En yröi
mynduö stjóm meö Sjálf-
stæöisflokknum, mundi ég
gera þá kröfu, aö hún yröi
undir forystu Alþýöuflokks-
ins. A hinn bóginn finnst mér
sorglegt hvernig fór meö
vinstra samstarfiö og alvar-
legt umhugsunarefni hvers-
vegna þessum flokkum tókst
ekki aö vinna saman.
Helst af öllu mundi ég óska
eftir aö mynda nýsköpunar-
stjórn, þe rlkisstjórn Alþýöu-
flokksins, Sjálfstæöisflokks-
ins og Alþýöubandalags. Af
þvi stjórnarfari er ég hrifn-
astur. Efnahagsvandi okkar
tslendinga er sllkur, aö ekk-
ert dugir nema aö setja
sterkt pólitiskt læknaráö á
laggirnar og þessir þrlr
flokkar eiga sllk itök, aö sé
vilji fyrir hendi er líklegt aö
þeir gætu sameiginlega
bjargaö hlutunum. —vh
Aðalsimi Þjóöviljans er 81333 kl. 9 — 20 mánudaga til
föstudaga, kl. 9 — 12. f.h. og 17 — 19 e.h. á laugardögum.
Utan þess tima er hægt að ná i blaðamenn og aöra starfs-
menn blaðsins i þessum símum: Ritstjórn 81382, 81527,
81257 og 81285, afgreiðsla 81482 og Blaðaprent 81348.
C 81333
Kvöldsimi
er 81348
Hvernig skyldi þaö vera aö
„sitja inni”? Hvernig ætli þeim
llði, sem skyndilega er sviptur
frelsi og læstur inni i litlum klefa?
Sjálfsagt hafa margir velt þessu
fyrir sér og jafnvel fundist hug-
myndin dálítiö spennandi. En
sembetur fereruþaöekki margir
sem komast aö þessu af eigin
raun — og þó. Aö staöaldri eru
þeir liölega 100 sem eru I fangels-
um hér á landi og eru þeir ýmist
aö blöa dóms eöa aö afplána
dóma.
Guörún óskarsdóttir fanga-
vöröur í Hegningarhúsinu viö
Skólavöröustig,sem I dag segir
frá starfi si'nu, kveöur þaö ákaf-
lega misjafnt hvernig menn
bregöist viö frelsissviptingu.
Sumum finnst þetta bara spenn-
andi, sérstaklega mjög ungu fólki
og ef um eitthvaö smávægilegt er
aö ræöa. Aörir veröa afskaplega
miöur sín.
Menntun
Hvaða menntun þurfa fanga-
verðir að hafa?
— Þaö er ekki krafist neinnar
sérstakrar menntunar af fanga-
vöröum, þannig séö getur hver
sem er ,,af götunni” oröið fanga-
vöröur. Þaö hafa verið haldin
nokkur námskeiö fyrir starfandi
fangaverK, þau eru ágæt svo
langt sem þau ná, en þau eru svo
stutt aö viö fáum þar aöeins nasa-
sjón af þvl, hvaö þaö er sem viö
þyrftum aö læra. Fangavaröa-
félag lslands sem stofnaö var 1973
er nýgengiö I Norræna fanga-
varöasambandiö. Formannaráö-
Laun:
Byrjunarlaun
246.433 þÚS.
kr. — 7. fl. 1. þrep
Hámarkslaun
304.494 þús.
kr.—10. fl. 3. þrep
KAUP OG KJOR

Reynir fremur á andlegan
styrk heldur en líkamlegan
stefna þess var haldin hér á landi
i sept. s.l. og starfssystkin okkar
á Noröurlöndum undruöust mikiö
hvaö litlar kröfur eru geröar hér
um menntun fangavaröa. Ég tel
þaö afar nauösynlegt aö fanga-
veröir I starfi fái tækifæri til aö
afla sér menntunar. Viö erum
meö I okkar umsjá alls konar
fólk, þetta fólk er flest vandmeö-
fariö og oft illa á sig komið bæöi
andlega og likamlega,og þvl hlýt-
ur þekking fangavaröa og
kunnátta á sem flestum sviöum
mannlegra samskipta aö skipta
afar miklu máli
Konur hlunnfarnar i
launum
Vinna kven-og karlfangaverðir
öll sömu störf I fangelsunum?
— Viö erum 6 kvenfangaveöir
alls á landinu. Fjórir vinna I
fangageymslu iögreglunnar viö
Hverfisgötu en ég og önnur til er-
um hér I Hegningarhúsinu. Allar
höfum viö erindisbréf uppá aö viö
séum fangaveröir án allra skil-
mála. Viö erum almennir fanga-
veröir og tökum því á okkur allar
þær skyldur sem starfinu fylgja.
Viö sinnum öllum daglegum
störfum í fangelsunum eins og
starfsbræöur okkar og gætum
jafnt karl- og kvenfanga.
Samt sitjum viö tvær sem vinn-
um hér I Hegningarhúsinu ekki
viö sama borö og karlmennirnir
launalega.
Okkur er ekki leyft aö vinna á
næturvöktum og aukavinnu
fáum viö mjög takmarkaöa,
miklu minni en karlkyns félagar
okkar. Viö megum aöeins leysa
hvor aöra af i veikindatilfellum
og þá bara tvær vaktir I senn (þaö
er unniö á 12 tlma vöktum I fjóra
daga og slöan er fjögurra daga
frD.Karlarnir mega aftur á móti
leysa okkur af og á þeim eru eng-
ar tímatakmarkanir. Þetta hvort
tveggja gerir þaö aö verkum aö
viö konurnar höfum miklu lægri
laun en karlarnir. Þessi laun
nægja okkur ekkert frekar en
þeim, og meöan viö fáum ekki
leiöréttingu okkar mála veröum
viö aö sækja okkar aukavinnu um
helgar austur á Litla-Hraun. Þar
leitum viö á konum sem
heimsækja fangana. Þaö er alltaf
hætta á aö reynt sé aö smygla
töflum eöa þvlumliku til fang-
anna. Kvenfangaveröirnir í Lög-
reg'lustöðinnifá hins vegar nætur-
vaktir alveg til jafns viö karlana
Hve mörg hestöfl?
Hver er skýringin á þessu mis-
rétti?
— Þaö er nú e kki alveg 1 jóst, en
okkur er t.d. sagt aö ekki megi
„veikja” næturvaktina meö þvi
aö hafa konu á henni. Þaö viröist
dálltil tilhneiging hjá yfirmönn-
um sem ákveöa þetta aö reikna
styrkleikann út I hestöflum.
Reynir þá svona mikiö á llkam-
legt afl I starfinu?
— Nei, sárasjaldan og ekkert
frekar á nóttunni. Þaö reynir
miklu meira á andlegan styrk en
likamlegan.
Hafið þið ekki reynt að fá þessu
breytt?
— Jú, mikil ósköp. Fanga-
varöarfélagiö hefur tekiö máliö
upp og stjórn þess skrifaöi I sum-
ar dómsmálaráöuneytinu, þar
sem fariö er fram á leiöréttingu.
Mér vitanlega hefur ennekki bor-
ist svar viö þessu bréfi. Nú er
máliö I höndum Jafnréttisráðs, en
félagiö visaöi málinu þangaö ný-
lega.
Or þvi aö ég er farin að tala um
misrétti vil ég nefna annaö , sem
veldur mikilli óánægju hjá stée-
inni. Fangaveröir I fangageymslu
lögreglunnar hafa enga mögu-
leika á aö hækka i starfi. Þeir
geta aldrei oröiö varðstjórar, þaö
veröa eingöngu lögreglumenn.
Starfsaldur skiptir engu mali I
þessu sambandi og þannig getur
lögreglumaður meö t.d. 5-6 ára
starfsreynslu veriö settur yfir
fangavörö meö 15-16 ára starfs-
aldur.
— Þetta gengur jafnt yfirkonur
og karla, en hérna i Hegningar-
húsinu eru allir yfirmenn karlar,
bæöi flokksstjórarog varöstjórar.
Viö konurnar viröumst ekki koma
til greina, þegar valiö er I þær
stööur.
Hver eru laun fangavaröa?
— Byrjúnarlaunineru ámánuöi
246.433 þús., Þaö er 1. þrep I 7.
launafl. hjá BSRB. Meö auknum
starfsaldri hækka þau upp I 10.
flokk og mánaðarlaunin I þeim
flokki eru 304.494 þús, kr. (3.
þrep). Flokksstjórar eru einum
launafl. ofar.
Geðsjúkir og alkóhólist-
ar
NU heyrist oft sagt að fangelsis-
mál hérá landiséui ólestri er það
satt?
— Ég skal ekki um þaö segja,
hvortþau séu í algerum ólestri,en
hitt þori ég aö fullyröa aö í þeim
málaflokki er margt sem betur
mætti fara. Sumt af þvl er afar
brýnt aö veröi lagfært eða breytt
sem allra fyrst. I fangelsunum
eru t.d. menn sem þangaö eiga
ekkert erindi svo sem geöveikir
afbrotamenn. Geðsjúkrahúsin
taka ekki viö þeim og þá eru þeir
bara haföir I fangelsi. Allir hljóta
aö sjá aö þetta er óréttlátt, bæöi
gagnvart viökomandi afbrota-
mönnum og lfka samföngum
þeirra. Þaö má lita á þaö sem
refsiauka fyrir venjulegan fanga
að veröa aö umgangast daglega
geöveikan mann. Sama gildir um
alkóhólista. Þeir ættu ekki nærri
fangelsi aö koma, þeirra vandi
leysist ekki þar. En þeir eru samt
fastagestir hjá okkkur.
Telur þú að leggja beri niður
fangelsi?
— Ég fæ ekki séö að þaðséhægt
viö núverandi aöstæöur.
Borgararnir heimta aö eigur
þeirra séu verndaöar og aö fariö
sé eftir þeim lögum sem gilda
hverju sinni I þjóöfélaginu. En
fangelsin þurfa aö banta mikið,
mennsem sitja inni þurfa aö hafa
eitthvaö a ö gera, hv ort sem vistin
þar er löng eöa stutt. Hér i
Hegningarhúsinu er t.d. ekkert
viö aö vera fyrir fangana annaö
en lesa.
Er það rétt að austur á
Litla-Hrauni séu litlir ein-
angrunarklefar þangað sem látn-
ir eru óhlýðnir fangar?
— Já, þaö gildir ákveöinn agi
innan fangelsisinsogrefsingfyrir
Rætt vid Guðrúnu Oskarsdóttur, fangavörð
agabrot er innilokun 1 sellu. En i,
þessar sellur þarna fyrir austan
eru lika látnir drukknir menn,
sem Selfosslögreglan tekur t.d.
um helgar. Þar hamast þeir
kannski um nætur og valda föng-
unum miklu ónæöi.
Eru margir ..hvitflibbaafbrota-
menn” I fangélsunum?
—■ Þú munt eiga viö þá sem
háttsettir eru 1 þjóöfélaginu og
veröa uppvisir aö afbrotum. Þaö
kemur fyrir, en flest eru þetta nú
smáþjófar.
fhskandi
jogurtdiykkur
hollur
svaíandi