Þjóðviljinn - 23.12.1979, Síða 16

DJÚÐVIUINN
Sunnudagur 23. desember 1979.
Aöalsimi bjóöviljans er 81333 kl. 9 — 20 mánudaga til
íöstudaga. kl. 9 — 12. f.h. og 17 — 19 e.h. á laugardögum.
Utan þess tima er hægt aö ná i blaöamenn og aöra starfs-
menn blaösins i þessum simum: Ritstjörn 81382, 81527,
81257 og 81285, afgreiösla 81482 og Blaöaprent 81348.
C 81333
Kvöldslmi
er 8134$
— Ég tel aö slíkt fyrirkomulag
veröi venjulegt i mörgum héruö-
um i framtföinni, segir Anna-
Greta Gustavsson, formaöur
starfshópsins „Störf fyrir roskiö
fólk”. Starfshópurinn eöa áætlun-
in hefur vakiö mikla athygli um
alla Svfþjóö og viöar á Noröur-
löndum.
Þessari áætlun var hleypt
nýlega af stokkunum i Lidingö i
útjaðri Stokkhólms, og felst hún I
þvi aö roskiö fólk og ellilifeyris-
þegar taki aö sér ýmisleg störf I
þjóöfélaginu. Hingaö til hefur
fjöldi eldri borgara unniö i leik-
skólum, barnaskólum og á bóka-
söfnum. Margir ellillf ey ris -
þeganna vinna kauplaust.
— Helst heföi ég viljaö aö allir
fengju borgaö fyrir störf sln, seg-
ir Anna-Greta Gustavsson, en
margar ástæöur eru fyrir þvi, aö
sú hefur ekki raunin oröiö á. Viö
vonum aö þetta breytist I fram-
tlöinni.
börf roskins fólks og gamal-
menna aö fást viö einhverja vinnu
hefur ætlö verið mikil. Velferöar-
rikiö Svlþjóö hefur þó aö hætti
annarra Evrópuþjóöa komiö elli-
Gamla fólkiö veitir sér einnig
meiri tlma en yngra fólk og er
þolinmóöara viö börnin.
Reynslan I þessu sambandi hefur
veriö einstaklega jákvæö, og
margar fóstrur állta, aö öll
barnaheimili og leikskólar væru
betur komnir ef eldra fólk ynni
þar aö staöaldri.
Margir hinna eldri vinna einnig
viö sjálf elliheimilin eöa aöstoöa
þau gamalmenni á heimilum,
sem að einhverju leyti er ekki
sjálfbjarga. Þá hefur „Störf fyrir
roskiö fólk” gert mikinn skurk I
þvl aö halda skemmtanir og sam-
komur fyrir gamla fólkiö. Þannig
hjálpa hinir eldri sem hraustari
eru jafnöldrum slnum sem verr
standa aö vigi, bæöi I starfi og
leik.
Hræðsla við
skrílslæti
Nokkrir starfsmenn þjónust-
unnar I Lidingö vinna viö skólana
I héraöinu.
Gamla fólkið
vinnur í
skólum og á
bamaheiimlum
— í stað þess aö fara á elliheimili
lifeyrisþegum þannig fyrir I þjóö-
félaginu aö starfskrafta þeirra
nýtur ekki viö.
Góð
reynsla
Þessu vildi félagsmálastjórinn I
Lidingö breyta. Hann stofnaöi
„Störf fyrir roskið fólk” og réö
Anna-Greta sem framkvæmda-
stjóra. Eftir hálfs árs undirbún-
ing hleyptu þau svo þjónustunni
af stokkunum og tókst aö útvega
30ellilífeyrisþegum vinnu I fyrstu
lotu.
— Reynslan hefur verið mjög
góö, segir Anna-Greta. Viö höfum
stöðugt samband við alla aöila,
starfsfólkiö og vinnuveitendur.
Allir viröast hæstánægöir meö
þetta fyrirkomulag.
Störf eldra fólksins eru ýmisleg
og starfstiminn er mismunandi
eftir kröftum og áhuga fólks.
Sumir vinna 20 tlma vinnuviku
aörir minna, allt niöur I tvo —
þrjá tima á viku. Hins vegar
veröur viökomandi aö skrifa und-
ir vinnusamning hve langan
vinnutima hann hefur I hyggju að
inna af hendi.'Þaö er meö öörum
oröum ekki bara hægt aö mæta
þegar fólk langar til.
Þessi störf eru heldur ekki
hugsuö þannig, aö þau taki vinnu
frá fólki sem fyrir er á vinnu-
markaönum. Störf eldra fólksins
eru fyrst og fremst uppfylling, viö-
bót viö vinnumarkaöinn þar sem
þörf er á.
Leikskólinn
vinsæll
Margt af þessu eldra fólki
sýnir sérstakan áhuga á þvi
aö vinna viö leikskóla. bar getur
þaö miölaö af reynslu sinni og
brúaö bilið milli kynslóöanna.
— Þvi miður eru þaö aöeins
fáir sem hafa fengið þar störf,
segir framkvæmdastjórinn. Aöal-
ástæöan er liklega sú, aö roskiö
fólk viröist hafa beyg af skólan-
um. Þaö heldur aö þar ráði mikil
upplausn og skrllslæti séu daglegt
brauö. Eldra fólkiö er hreint og
beint hrætt viö unglinga og
stálpuö börn. Þar aö auki man
þaö eigin skólatlö og fýsir ekki
aftur I skólann.
Hins vegar hafa þeir ellilíf-
eyrisþegar sem unniö hafa i
skólunum staðið sig mjög vel og
nemendurog kennarar hafa verið
ánægðir.
Starf þessa fólks felst einkum I
þvi, aö segja frá og útskýra fyrir
börnunum þjóöfélag liöinna tlma.
Einnig hjálpar gamla fólkiö til viö
ýmisleg störf, bæöi bókleg og
verkleg.
Stór hópur roskna fólksins I
Lidingö-þjónustunni vinnur við
bókasöfn, og aðrar opinberar
stofnanir. Aö sögn Anne-Gretu er
þó markmiöiö aö koma eldra fólki
einnig til starfa I einkarekstri.
Af frjálsum vilja
Eins og fyrr segir, stundar
gamla fólkiö þessi störf af
frjálsum vilja. Vinnuafl þess er
fyrst og fremst uppfylling i „göt”
vinnumarkaöarins, en ekki sam-
keppni viö þá sem fyrir eru.
Verkalýsöfélög i Sviþjóö hafa
ekki heldur gagnrýnt störf
roskins fólks, heldur þvert á móti
stutt þessa þjónustu.
Þaö ber einnig aö hafa I huga aö
takmarkaöur fjöldi ellilífeyris-
þega vill og getur stundaö þau
störf sem I boöi eru. „Störf fyrir
roskið fólk” þjónar þvi tvenns
konar tilgangi: Annars vegar sér
þjónustan fyrir vinnuafli á vinnu-
markaöi og hins vegar gefur þaö
eldra fólki kost á aö stunda störf,
ef þaö svo óskar, þótt þaö sé kom-
ið á eftirlaun.

Merk
tilraun
Nina Billig er einn þeirra ellillfeyrisþega sem vinna viö skólana I Lidingö.
Gimilegur ostabakki gerir
ávallt lukku.
Við óvænt innlit vina, sem
ábætir í jólaboðinu eða sér-
réttur síðkvöldsins.
OSTABAKKI-GÓÐ TILBREYTING
inni, ásamt því sem þú átt af
ostum og ávöxtum. Sannaðu
til, árangurinn kemur á óvart.
OCx SÚKKULAÐINU