Þjóðviljinn - 16.01.1980, Blaðsíða 9

8 SIÐA — ÞJÓÐVÍLJINN Miövikudagur 16. janúar 1980.
Miövikudagur 16. janúar 1980. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 9
\
Miöstjórnarmenn þungt hugsi yfir tiliagnadoöröntum.
Miðstjórnarfundur Alþýðubandalagsins um síðustu helgi:
,PAPPIRSÞORFINNI
VAR NÚ FULLNÆGT”
Ingólfur Ingólfsson formaöur Vélstjórafélags
islands
A tveggja daga
miðstjórnarfundi Alþýðu-
bandalagsins um síðustu
helgi var haldið áfram því
stefnumótunarstarfi sem
nú hefur samfellt verið i
gangi innan flokksins frá
því i byrjun vinstri
stjórnarviðræðnanna. A
fundinum gerði Ragnar
Arnalds formaður þing-
flokks Alþýðubandalagsins
nokkra grein fyrir því
hvernig dægurmálastefna
flokksins hefði verið
mótuð að undanförnu.
Stefnumótun
flokksins
Ragnar Arnalds minnti á að
Alþýðubandalagið hefði fyrir
kosningarnar 1978 dreift inn á
hvert heimili i landinu ýtarlegum
bæklingi með kosningastefnuskrá
undir heitinu „Islensk atvinnu-
stefna”. Að hluta hefði hún
byggst á miklu starfi i kringum
„íslenska orkustefnu”, sem
Alþýðubandalagið gaf út á bók
1977 i endanlegri gerð. 1 „islensku
atvinnustefnunni” hefðu meðal
annars falist 115 sérgreinar og
skýrar tillögur i efnahags- og at-
vinnumálum.
I febrúar 1979 skilaði ráðherra-
nefnd innan rikisstjórnar Ólafs
Jóhannessonar af sér tillögum og
i það púkk hafði Alþýðubandalag-
iðlagtýtarlega úrvinnslu á stefnu
sinni i efnahags- og atvinnumál-
um. I tillögur Alþýðubandalags-
ins vantaði þá kjaramálakaflann,
enda áskildi flokkurinn sér að
flytja um það tillögur siðar.
Alþýðubandalagið var þá sem
fyrr tregara til þess að gera
k jarask.eröingartillögur en
þáverandi samstarfsflokkar.
Afstaða Alþýðubandalagsins kom
hinsvegar skýrt fram i slagnum
um skerðingarákvæði Ólafslaga á
verðbótavisitölunni.
Lagöi fram
ramma
Ragnar Arnalds minnti siöan á
að strax i upphafi viöræðna um
vinstri stjórn eftir kosningar
hefði Alþýðubandalagið lagt fram
hugmyndir sinar um meginatriði
hugsanlegs stjórnarsáttmála.
Þar hefði verið drepið á þá mála-
flokka og grundvallaratriði sem
Alþýðubandalagið taldi að ræða
þyrfti i viðræðunum. Siðan hefði
verðið boðaður ýtarlegri tillögu-
flutningur af hálfu.flokksins.
Til þess kom þó ekki vegna þess
að viku eftir að viðræðurnar
hófust hlupu þær i baklás af þvi að
Alþýðuflokkurinn sýndi hug sinn i
verki til vinstri stjórnar með
framkomu sinni á Alþingi, þar
sem hann efndi til samstarfs við
Sjálfstæðisflokkinn og reyndi á
allan hátt að gera hlut Alþýðu-
bandalagsins sem minnstan. 1
viðræðunum lagði Steingrimur
Hermannsson fram niðurtaln-
ingarleið Framsóknarflokksins,
eða það kosningaplagg sem
Framsóknarmenn fengu lánað
upp úr þjóðhagsáætlun Jóns
Sigurðssonar forstjóra Þjóðhags-
stofnunar frá þvi i september.
Alþýðuflokkurinn lagði hins
vegar ekki fram sinar tillögur
fyrr en einum og hálfum sólar-
hring áöur en upp úr vinstri
viðræðunum slitnaði, og var þá
löngu sýnt að þær myndu engum
árangri skila.
Störf þing-
flokksnefnda
Ragnar Arnalds skýrði
ennfremur frá þvi aö ákveöið
hefði verið innan þingflokksins að
þær nefndir sem skipaðar hefðu
verið til þess að fylla út upphaf-
legan ramma um ákvæði
stjórnarsáttmála héldu áfram að
undirbúa ýtarlega tillögugerð ef
að þvi drægi á ný að Alþýðu-
bandalagið tæki þátt i stjórnar-
myndunarviðræðum. Þessar
nefndir skiluðu siöan áliti inn á
miðstjórnarfundinn. Hér var um
að ræða nefndir i efnahagsmál-
um, félagsmálum og atvinnumál-
um.
Atvinnumála-
Garðar Sigurðsson, Grétar
Þorsteinsson, Guðmundur Þ.
Jónsson, Guðmundur Magnússon,
Guðrún Hallgrimsdóttir, Kjartan
Ólafsson, Ingi R. Helgason,
Rikharð Brynjólfsson, Sigurður
Blöndal, Sigurður Magnússon,
Skúli Alexandersson og Tryggvi
Sigurbjarnarson. Atvinnumála-
nefndin skilaði hugmyndum á 33
siðum og gefur efnisyfirlitið
nokkra hugmynd um efni skýrsl-
unnar: 1. Nýting auðlinda og
nýsköpun atvinnulifs, 2.
Umhverfismál og auðlindir, 3.
Rannsókna- og þróunarstarfsemi
i þágu atvinnuvega, 4. Landbún-
aður, 5. Sjávarútvegur og fisk-
iðnaður, 6. Iðnaður, 7. Orkumál,
8. Samgöngur, 9. Byggðamál.
Félagsmála-
nefnd
Félagsmálanefndin lagði á sin-
um vegum fram á miðstjórnar-
fundinum 20 siðna úrdrátt úr
umræðuplöggum sinum. Það
plagg ber yfirskriftina tillögur i
nokkrum málaflokkum og er þar
fjallað um 1. Félagsleg réttindi
launafólks og sjómanna, II A
Skólamál, II B. Mennta- og menn-
ingarmál: Viðbótartillögur, III.
Sveitarfélög, tryggingar, IV.
Lifeyrismál. Þá er hún einnig
með á sinum snærum tillögur i
húsnæðismálum og fleiri mála-
flokkum. Formaður nefndarinnar
var ólafur Ragnar Grimsson, en
aðrir sem með honum störfuðu
voru Arnmundur Backmann,
Benedikt Daviðsson, Arni
Bergmann, Adda Bára Sigfús-
dóttir, Hrafn Magnússon, Helgi
Seljan, Hörður Bergmann, Loftur
Guttormsson, Stefán Jónsson og
Þorsteinn Magnússon.
Efnahagsmála-
nefnd
nefnd
Atvinnumálanefndinni stýröi
Hjörleifur Guttormsson en með
honum störfuðu i nefndinni
Efnahagsmálanefndin starfaði
undir forystu Svavars Gestssonar
og lagði hún ekki fram eigið plag
á fundinum en árangurinn af
starfi hennar er uppistaðan i
þeim drögum að plaggi til þess að
leggja fram I stjórnarmyndunar-
viöræðum. Eins og fram hefur
komið i Þjóðviljanum er þar bæði
um að ræða skammtimaaðgerðir
og þriggja ára áætlun um efna-
hagsstjórn. í efnahagsmála-
nefndinni störfuðu auk Svavars
Ragnar Arnalds,Guðmundur J.
Guðmundsson, Þröstur Ólafsson,
Hjalti Kristgeirsson, Finnbogi
Jónsson, Engilbert Guðmunds-
son, Guðmundur Agústsson,
Haraldur Steinþórsson og Einar
Karl Haraldsson.
Herstöðvamál
A miðstjórnarfundinum var
einnig gerð grein fyrir umræðum
sem átt hafa sér stað i haust i
starfshópi um herstöðva- og
þjóðfrelsismál, og urðu miklar
umræður um stöðu þeirra mála á
miðstjórnarfundinum.
Frjó skoöana-
skipti
Eins og eðlilegt er mun i þvi
plaggi sem Alþýðubandalagið
leggur fram sem grundvöll
stjórnarmyndunarviöræöna
aðeins felast brot af þvi hug-
myndasafni sem lagt var fram á
miðstjórnarfundinum. Þessvegna
mun framkvæmdastjórn flokks-
ins taka ákvörðun um það á
næstunni hvernig nánari
úrvinnsla fer fram á gögnum
miðstjórnarfundarins fram að
flokksstjórnarfundi sem ákveðið
er að halda siðustu vikuna i
febrúar i Reykjavik.
A miöstjórni.rfundinum urðu
miklar umræður um ' framlögð
plögg og voru haldnar milli 40 og
50 tölur fundardagana.
Miðstjórnarmenn sem stundum
hafa kvartað yfir pappirsskorti á
fundum voru sammála um að
„pappirsþörf þeirra hefði verið
rækilega fullnægt” og luku lofs-
orði á undirbúning miðstjórnar-
fundarins. Margar ábendingar
komu fram I máli manna og ljóst
af umræðum að framkomnar
hugmyndir ættu að geta orðið
góður grundvöllur fyrir frjó
skoðanaskipti innan flokksins á
næstu mánuðum.
— ekh
Einar ögmundsson formaður Landssambands
vörubifreiðastjóra.
Guðmundur Maggi Jónsson varaformaður Sjó-
mannasambandsins.
•Framundan mikil skoðanaskipti innan flokksins um það
Kristján Valdimarsson starfsmaður Alþýðubandalagsins i Reykjavfk á tali við Arthur Morthens
kennara, en að baki þeim eru Adda Bára Sigfúsdóttir borgarfulltrúi, Bjarnfriður Leósdóttir varafor-
maður Verkalýösfélags Akraness og Stefán Jónsson alþm..
hugmyndasafn sem lagt var fram á fundinum
Jóhannes Helgason bóndi.
Ölafur Jónsson framkvæmdastjóri sem bar hitann og þungann af undirbúningi miðstjórnarfundar-
ins að venju sést hér á tali við miöstjórnarmennina Eðvarð Hallgrimsson Skagaströnd og Rúnar
Bachman Sauðárkróki.
Esther Jónsdóttir varaformaður Starfs-
mannafélagsins Sóknar.
Helgi Seljan alþingismaður, Jón Kjartansson formaöur Verkalýðsfélags Vestmannaeyja og Guðrún
Helgadóttir alþingismaður tygja sig til brottfarar og sýnist liggja vel á mannskapnum eftir tvcggja
daga fund.
Þrir kunnir alvörumenn I miðstjórn, Siguröur Blöndal skógræktarstjóri, Eðvarð Sigurðsson for-
maöur Dagsbrúnar og Helgi Seljan alþingismaður,taka undir gamanmál Rfkharðs Brynjólfssonar,
kennara á Hvannevri.
Eitt af skipum indverska skipafélagsins Scindia.
Þórshamar er
merki tveggja
skipafélaga
Allir tslendingar kannast við
sérfána Eimskipafélagsins,—
sólarkrossinn —, Þórsmerkið, en
honum er þannig lýst í bókum
félagsins:
„Hvitur feldur og i honum blátt
Þórsmerki (hakakross — Svas-
tika). Stangarmegin við Þórs-
merkið eru tvær krossálmu-
breiddir, en þeim megin, sem
fjær er stönginni, þrjár kross-
álmubreiddir. Fyrir ofan og
neðan Þórsmerkið er 1 2/5
krossálmubreiddir. Lengd
hakanna er helmingur af breidd
hverrar krossálmu, en breidd
hakanna er jöfn breidd krossálm-
anna.”
Islendingar hafa löngum haft
rika tilhneigingu til þess að kenna
merkið við Þór gamla og er hann
svo sem fullsæmdur af þvi og það
af honum. Sólarkrossinn er þó
mun eldri en hugmyndirnar um
Þór og hefur gerð hans raunar
verið með ýmsu móti gegnum
aldirnar. Þó hefur megin
einkenni hans jafnan verið f jögur
L þar sem efstu leggirnir eru
felldir saman. Að öðru leyti er álit
manna á reiki um upprunalega
gerð.
Þó að merkinu hafi verið gefin
ólik nöfn á ýmsum timum þá mun
orðið SVASTIKA (sanskrit),
vera algengasta heiti þess, en
feril þess má rekja allt til brons-
aldar. Það var notað til skreyt-
inga t.d. i samkunduhúsum Gyð-
inga i Galisiu, Sýrlandi,
Kapérnaum og i katakombunum i
Róm. En fyrst og fremst boöaöi
það þó heill, hamingju og lifs-
þrótt. Litið var á það sem karl-
mannlegt frjósemistákn I Japan
en kvenna i Tróju. Það var notað
á verndargripi hermanna i Kina,
vogarskálar i Afrlku, var vináttu-
merki Pueblo-indiána og heilagt
heillatákn Jain- og Búddatrúar-
manna og svo mætti sjálfsagt
lengur rekja.
Þegar gætt er allra þeirra
ánægjulegu áhrifa, sem sólar-
krossinn átti að hafa,þá var það
eins og aö snúa faðirvorinu ræki-
lega upp á fjandann þegar
Nasistar tóku hann upp sem sitt
flokksmerki og nefndu
hakakross, að visu meö þeirri
breytingu, aö merkið sneri ööru
visi, auk þess sem það var svart
á hvitum feldi á rauðum grunni.
Margir tóku þó ekki eftir þeim
mun, enda fór svo, að Eimskipa-
félaginu var ekki mögulegt að
nota merkið, hakakrossinn hafði
formyrkvað sólina. I stað þess að
boða lif og frið táknaði merkið nú
styrjöldogdauða. En — „lifið það
er sterkara en dauðinn”, sagði
KN. Nasisminn laut i lægra haldi
og Eimskip-in hófu siglingu á ný
með sólarfánann við hún.
En eru þá Eimskipafélags-
skipin þau einu, sem sigla um
heimshöfin undir þessu merki?
Önei. Til mun vera indverskt
skipafélag, SCINDIA, stofnað
1919, brautryðjandi indverskrar
kaupskipaútgerðar. Siglinga-
merki þess er sólarkrossinn, að
þvi leyti frábrugðinn Eimskipa-
félagsmerkinu að hjá Indverjum
er krossinn rauður i hvitum hring
á bláum feldi, jafnarma og eilitið
grennri. Tilviljun? Kannski en
táknræn samt sem áður. Danir
voru um aldir okkar forsjá um
siglingar, — og gafst með þeim
hætti, sem ekki þarf að rekja.
Eimskipafélagið leysti á sinum
tima þau ánauðarbönd. Indverjar
áttu einnig að sina „dani”. Þeir
voru enskir. SCINDIA rauf þann
breska siglingahring, sem
umlukti Indland,og ruddi braut-
ina fyrir endurreisn indversks
kaupskipaflota.
Hér skal látiö liggja milli hluta
hvort sólarkrossinn eykur ennþá
á frjósemi karla i Japan og
kvenna i Tróju. Hitt er vist, að
hann varð Islendingum og Ind-
verjum sameiginlegt heillatákn.
(Heim.: Fréttabréf Eimskipafél.
Islands).
-mhg.
U mhverfismálastyrkir
Utanrikisráðuneytið hefur sent
frá sér tilkynningu þess efnis, að
Nató muni á árinu 1980 veita
nokkra styrki til fræðirannsókna
á vandamálum er snerta opin-
bera stefnumótun á sviði um-
hverfismála. Styrkirnir eru veitt-
ir á vegum nefndar bandalagsins,
sem fjallar um vandamál nú-
timaþjóðfélags.
Tvöverkefni hafa verið valin til
samkeppni: (a) Notkun eiturefna
i landbúnaði og áhrif þeirra á
jafnvægi i náttúrunni, og (b)
Ahrif reglna um umhverfisvernd
á tækniframfarir.
Styrkirnir eru ætlaðir til rann-
sóknastarfa í 6-12 mánuöi. Há-
marksupphæö hvers styrks getur
aö jafnaði orðið 220.000 belgiskir
frankar, eða rösklega 3 miljónir
króna. Gert er ráð fyrir, að um-
sækjendur hafi lotóö háskóla-
prófi. Umsóknum skal skilað til
utanrikisráðuneytisins fyrir 31.
mars 1980 — og lætur ráðuneytiö i
té nánari upplýsingar um styrk-
ina.