Þjóðviljinn - 23.01.1980, Blaðsíða 7

Miövikudagur 23. janúar 1980 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
Þegar Sara Lidman kom til íslands 1966:
Kölluð „frænka
Göbbels” í
Mogganum
Stúdentar fengu ekki að halda fund
meö henni í Háskóla íslands
Sara Lidman — miklar æsingar
uröu Ut af komu hennar til tslands
áriö 1966.
A mánudaginn fékk
sænski rithöfundurinn
Sara Lidman bók-
menntaverðlaun Norð-
urlandaráðs en hún er
ekki með öllu ókunn
Islendingum. Ein bóka
hennar hefur verið þýdd
á islensku og haustið
1966 buðu Menningar- og
friðarsamtök islenskra
kvenna henni i
fyrirlestrarferð til
íslands. Hún hafði þá
nýlega verið i Vietnam
og var skeleggur and-
stæðingur hinnar villi-
mannlegu styrjaldar
Bandarikjamanna þar.
Koma hennar hingað
vakti mikla athygli og
var hún kölluð öllum ill-
um nöfnum i Morgun-
blaðinu og yfirvöld i Há-
skóla Islands meinuðu
Stúdentafélagi Háskól-
ans að halda fund með
henni innan veggja skól-
ans. Risu miklir úfar út
af öllu þessu.
Þaö var miövikudaginn 26.
október sem sænska skáldkonan
kom hingaö og hélt hiin sinn
fyrsta fyrirlestur á Akureyri
föstudaginn 28. oktöber en á
sunnudeginum hélt hún fyrir-
lestur um Vietnam f Austur-
bæjarbíói. Þáum kvöldiö sat hún
kvöldveröarboö Rithöfundasam-
bands Islands og á mánudaginn
var hún gestur í Sænsk-fslenska
félagsins.
Halldór Halldórsson
prófessor blandaði sér i
málið
Þá geriiist þaö aö Stúdentafélag
Háskóla Islands ákvaö aö fá Söru
Lidman til aö flytja erindi um
Vfetnam og var búiö aö fá inni
fyrir fundinn i 1. kennslustofu
Háskólanskl. 5 á þriöjudag. Þess
skal getiö aö félagsstofnun
stúdenta var þá ekki enn risin og
þvf ekki i önnur hús aö venda
fyrir stúdenta en Háskólann
sjálfan. Þegar þetta var fengiö
geröist þaö skyndilega aö Halldór
Halldórsson prófessor, sem þá
gegndi störfum rektors i fjarveru
Armanns Snævarr, blandaöi sér I
máliö og bannaöi aö stúdentar
fengju inni I húsakynnum
háskólans meö fundinn.
Fyrirspurn á Alþingi
Þessi afstaöa rektors kom mjög
á óvart þvi aö venja var aö
Stúdentafélagiö fengi umyröa-
laust inni meö alla sina fundi i
Háskólanum. Utanaökomandi
aöilar svo sem Varöberg og
Samtök um vestræna samvinnu
höföu fengiö inni l hátföarsal
Háskólans og áriö 1965 talaöi þar
Bandarikjamaöur um Víetnam-
strlöiö á vegum Upplýsinga-
þjónustu Bandarikjamanna.
Daginn eftir geröi Einar
Olgeirsson fyrirspurn á Alþingi
um máliö og mæltist til þess aö
menntamálaráöherra sæi til þess
aö stúdentar fengju inni meö
fundinn. Þáverandi menntamála-
ráöherra, GylfiÞ. Gislason.lofaöi
aö ræöa máliö viö Halldór
Halldórsson en gat þess jafn-
framt aö hann heföi ekki vald til
aö hlutast til um hvernig hUsnæöi
skólans væri notaö.
„t hvers konar ástandi
var kvensnipt þessi?”
Sunnudaginn 30. október birti
Morgunblaöiö forystugrein um
Söru Lidman þar sem þaö varaöi
viö málflutningi hennar. Kvaöst
Morgunblaöiö vita aö óreyndu aö
erinS hennar myndu hafa aö
geyma „órökstuddan og þvældan
áróöur” og kallaöi hana
„nytsaman sakleysingja”. Talaöi
þaö um sjálfsánægju þessarar
skáldkonu aö koma hingaö til
tslands og flytja fyrirlestra um
Vletnam en hafa aldrei komiö til
suöurhluta landsins.
t annarri nafnlausri grein, sem
Magnús Þóröarson, starfsmaöur
Natój mun hafa skrifaö i
Morgunþlaöiö er svo komist aö
oröi um Söru Lidman: 1 hvers
konar ástandi var kvensnipt þessi
IHanoi? Heimsóttihúnlyfjaverk-
smiöjur?... Nei, viö höfum litiö
aö geraviöfrænkur Göbbels hér á
landi.”
Troðfullt hús á Hótel
Sögu.
Miklar æsingar uröu i
Háskólanum út af þessu máli og
mættu stúdentar ekki i fyrirlestra
hjá Halldóri Halldórssyni i
nokkra daga. Fundurinn með
Söru Lidman var haldinn
fimmtudaginn 3. nóvember á
Hótel Sögu og var þar troöfullt
hús. Atti að setja fundinn á
tröppum Háskólans og ganga
slöan fylktu liöi aö Hótel Sögu en
horfið frá þvi ráöi af ótta viö aö
lögreglan skipti sér af málinu.
Menningar- og friöarsamtök
islenskra kvenna sendu dag-
blööum i Reykjavlk bréf þar sem
harölega eru vittar þær ærumeiö-
andi , aödróttanir og móöganir
sem gestur samtakanna, sænska
skáldkonan Sara Lidman, sætti af
hálfu Morgunblaösins 30. október
oglýsasamtökin ábyrgö á hendur
ritstjórn blaösins fyrir þessi skrif
þar sem ekki hefur birst
afsökunarbeiöni vegna þeirra I
Morgunblaöinu sjálfu, þótt skáld-
konunni hafi borist hún munnleg.
,,Mér finnst ég ekki vera
hættuleg”.
Aöur en Sara Lidman fór af
landi brott haföi Þjóöviljinn ýtar-
Framhald á bls. 13
Hundaræktun ogþjálfun veiöihunda
Hundaræktunarfélag Is-
lands gengst fyrr fræöslu-
fundi n.k. föstudagskvöld um
hundaræktun og vföavangs-
þjálfun veiöihunda.
Fyrirlesariá fundinum veröur
danskur dýralæknir, Jens
Erik Sönderup, en hann er
þekktur I heimalandi sinu
fyrir ræktun veiöihunda. Hann
er formaöur danska veiöi-
hundaræktunarráösins.
Fundurinn verður haldinn
n.k. föstudagskvöld 25. janúar
og hefst kl. 20.30 l stofu 101 I
húsnæöi Lögbergs Háskóla
Islands.
Ahugafólk um hundahald og
hundaræktun svo og eigendur
hunda, allra tegunda, eru
hvattir til aö notfæra sér þetta
tækifæri. Sigurður H. Richter,
dýrafræöingur.verður fundar-
mönnum til aöstoöar meö þýð-
ingar fyrirspurna.
A laugardeginum 26. janúar
mun Jens Erik Sönderup
skoöa Retriver-hunda I
húsnæöi dýraspitala Watsons
milli kl. 14 og 18 og gefa
ráðleggingar um ræktun.
A æfingu hjá Hvammstangaleikurum
Sunnefumál á sviðinu á Hvammstanga
Undanfarnar vikur hafa
staöiö yfir æfingar á leikritinu
„Sunnefa og sonur ráös-
mannsins” hjá Leikflokki
Hvammstanga. Höfundur
leikritsins er Rögnvaldur
Erlingsson. Var þaö frumfiutt
á Egilsstööum siöast liöiö vor,
og er þvi nýtt i safni islenskra
leikrita.
Leikritiö fjallar um svokall-
aö „Sunnefumál” sem upp
kom austur á fjöröum áriö
1739 og tók allt yfir til ársins
1757. Einnig má segja aö leik-
ritiö fjalli öörum þræöi um
hvernig embættismenn þess
tlma gátu ráöskast meö og
ráöiö örlögum fátæklinga og
litilmagna.
1 leikritinu eru 14 hlutverk
sem 11 leikarar fara með.
Leikstjóri er Þröstur Guö-
bjartsson. Frumsýning er
fyrirhuguö á Hvammstanga
kringum 20. febrúar. Slöan
veröur fariö I leikferö um ná-
grannahéruö.
Kirsiblómin
vinsæl
Hin óvenjulega leiksýning
Þjóöleikhússins, Kirsiblóm á
Noröurfjalli, hefur fengiö
góöar undirtektir áhorfenda
oggagnrýnenda. Sýnir þaö, aö
þótt hér sé um hefðbundna
japanska leiklist aö ræöa, er
gamansemin alls staöar söm
viö sig og Islendingar njóta
hennar jafnt þó hún sé færö i
austrænan búning. Leikstjóri
sýningarinnar er Haukur J.
Gunnarsson, einn af fáum
vesturlandabúum sem hlotiö
hafa leikhúsmenntun sina I
Japan. Meö hlutverk fara Sig-
uröur Sigurjónsson, Anna
Kristln Arngrimsdóttir, Jón
Gunnarsson, Þórhallur Sig-
urðsson og Árni Ibsen. Alla
tónlist sýningarinnar samdi
Egill Ölafsson eftir strangri
Jón Gunnarsson og Þórhallur
Sigurösson I öörum japanska
þættinum, „Hugleiöslu”.
japanskri fyrirmynd og er hún
flutt af honum sjálfum.
Næsta sýning á Kirsiblóm-
um á Noröurfjalli er I kvöld.
Heimilistaxti hjá Rarik
55% hærri en
í Rvík
Ennþá hefur ekki til fulls veriö
gengiö frá reikningum Raf-
magnsveitna rikisins fyrir sl. ár
en samkvæmt upplýsingum
Kristjáns Jónssonar, rafmagns-
veitustjóra,og Pálma Jónssonar,
stjórnarformanns Rariktmá þó
ætla, aö halli á rekstrinum veröi
vart undir 500 milj. kr.. Aöal-
ástæöurnar fyrir þessari útkomu
eru veröhækkanir og gcngis-
breytingar eöa þróunin I verö-
lags- og launamálum yfirleitt.
Þau lán, sem nú hvfla á Rarik,
eruum 20 miljaröar. Af þeim eru
um 40 prósent visitölutryggð og á
þeim eru 60% vextir. Hinn hluti
lánanna ermeö gengistryggingu
og eru þau kjör iviö skárri.
Erfiöur fjárhagur Rarik stend-
ur nauösynlegum framkvæmdum
mjög fyrir þrifum, enda má
segja, aö allmikiö af þeim sé
óaröbært í venjulegri merkingu
þess orös. Sú krafa er þvi full-
komlega réttmæt, aö áliti þeirra
Kristjáns og Pálma, að slíkar
framkvæmdir séu kostaöar af
þjóöarheildinni, — og á þvi viröist
llka vera vaxandi skilningur hjá
stjórnvöldum. Munurinn á heim-
ilistaxta hjá Rarik og I Reykjavik
er nú 55% og „mismun á orku-
veröi á landinu veröur aö linna”,
sagði Pálmi Jónsson.
Rúmur helmingur af orku-
kaupendum hjá Rarik býr í þétt-
býlisstööumútium land, hinir eru
I sveitum.
Raforkuframleiösla var nokkru
meiri á sl. ári en búist var viö og
var útkoman þar að verki.
Fyrir næsta vetur mun orka frá
Svartsengi væntanlega vaxa um 6
megavött en orkuneysla lands-
manna vex um 25-30% á ári.mhg
Alþýdubandalagið í Reykjavík:
Viðtalstímar þingmanna og borgarfulltrúa
ólafur Ragnar
Laugardaginn 26. janúar kl. 10-12 verða ólafur Ragnar Grimsson alþingismaður og Sigurjón Pétursson borgar- fulltrúi til viðtals fyrir borgarbúa á skrifstofu flokksins að Grettisgötu 3. Eru borgarbúar hvattir til að nota sér þessa viðtalstfma með þvi að koma á skrifstofuna á umræddum tíma eða hringja i sima 17500. Ipy fc:-. % I H?* -«»«#• JE..
Sigurjón
nrfm