Þjóðviljinn - 30.01.1980, Blaðsíða 7

Miftvikudagur 30. janúar 1980 ÞJóÐVILJINN — SÍÐA 7
1
Horft fram á nýtt ár í
sjávarútveginum
Ef allt væri meö felldu f is-
lensku þjóöfélagi á nýbyrjuöu
ári, þá væri útlitiö i sjávarút-
vegi, fiskveiöum og fiskvinnslu
gott. A árinu 1979 nam útflutning-
ur sjávarafuröa 490156,7 tonnum
til nóvemberlokail aö verömæti
komiö fritt um borö i islenskri
höfn 178.935.5 miljónir isl. kr.
Sé miöaö viö sama tlmabil i út-
flutningi ársins 1978, þá er þetta
magnaukning sem nemur
84.309,5 tonnum og verðmætis-
aukning á ellefu mánuöum milli
ára 65.508,9 miljónir Isl. kr. Þaö
veröur þvi ekki meö sanni sagt
annaö en aö þaö hafi ríkt góöæri á
islenskum fiskimiöum á árinu
1979. Ég hef ekki séð endanlegar
aflatölur frá þorskveiðum s.l.
árs, en mér þykir ekki ósenni-
legt aö þorskaflinn hafi farið upp
i 330 þús. tonn eöa jafnvel hærra.
t fyrra miðaði Hafrannsóknar-
stofnun viö 285 þús. tonna há-
marksafla af þorski og taldi aö
ekki mætti veiöa meira vegna
þess aö stofninn væri ekki nógu
sterkur. En þrátt fyrir mjög
miklar veiöitakmarkanir á
þorski á árinu, sérstaklega hjá
togaraflotanum, þá var svo mik-
ill þorskur á miðunum, aö ekki
heföi veriö nokkur leiö aö stoppa
viö þetta hámark fiskifræðinga,
eöa 300 þús. tonna hámark sjáv-
arútvegsráðherra, nema með
þvi hreinlega aö leggja fiskiflot-
anum i höfnum. Nú hefur Haf-
rannsóknastofnun lagt til aö
þorskafli i ár veröi miðaöur
viö 300 þús. t . hámark. En ekk-
ert hefur hinsvegar heyrst frá
stjórnvöldum viö hvaö þorskafli
veröur miöaöur i ár. Þannig er
margt á huldu hvað viö kemur
fiskveiöum á þessu ári. En heild-
artölur yfir áætlaöan afla hinna
ýmsu fisktegunda þyrftu að
sjálfsögöu aö liggja fyrir i byrj-
un árs, ef á annað borö stjórn-
völd eru aö myndast viö stjór nun
á fiskveiöum.
Ekkert fiskverð liggur
ennþá fyrir
Þó kominn sé 23. janúar þegar
þetta er skrifaö, þá hefur Verð-
lagsráði Sjávarútvegsins ekki
tekist ennþá aö koma saman
fiskveröi á vertiöinni. Þetta á
jafnt viö um allan botnfiskafla,
sem og loönuna. Norskar loönu-
verksmiöjur sömdu um nýtt
loönuverö til bræöslu viö sinn
veiöiflota, rétt fyrir áramótin,
eftir að ríkisstjórnin hafði tekiö
ábyrgð á útflutningsveröi verk-
smiöjanna á mjöli og lýsi, norsk-
ar kr. 2.20fyrir kg. Þetta verö er
n. kr. 28.40 fyrir hektólitra,
hundraö litra mál, miöað viö 6%
fitu I loðnunni. Fiskimjöl hefur
nú heldur fariö hækkandi á
heimsmarkaöi, og útlit ekki taliö
slæmt. Þá hafa norsk blöö skýrt
frá þvi, að norskar fiskimjöls-
verksmiöjur muni nú leggja
meiri áherslu á það en nokkru
sinni áöur, aö auka verulega
framleiöslu á betri og dýrari
tegundum fiskimjöls, og þannig
reyna aö hækka verðiö á heildar-
framleiöslunni. En norskar
fiskimjölsverksmiöjur eru nú
vel undirbúnar fyrir slika fram-
leiöslu, þar sem þær eru komnar
meö gufuþurrkara i staö eld-
þurrkara.
Ástæöan fyrir þvi að nýtt is-
lenskt fiskverö hefur ekki ennþá
séödagsins ljós,er tvimælalaust
sú mikla óvissa, sem nú rikir i
islenskum efnahagsmálum.
Gengislækkanir siðasta áratugs
hafa oröiö undirrót meiri verö-
bólgu og dýr tiöar heldur en dæmi
eru til um nokkursstaðar á norö-
urhelmingi jarðar. Ég hef áður
nefnt þaö Bakkabræör a-hag-
fræöi, aö ætla sér aö stjórna is-
lenskum efnahagsmálum með
endalausri rýrnun á islenskum
gjaldmiöli, fleiri og verðlausari
krónum. Reynslan af sllkri efna-
hagsstjórn lá reyndar fyrir frá
rikjum S-Ameriku svo islenskir
stjórnmálamenn og efnahags-
ráögjafar áttu þvi aö vita út I
hvað þeir voru að fara. Arangri
þessarar leiöar verður best lýst
meö því, aö tsland er eina landiö
á norðurhveli jarðar, þar sem
láglaunafólk eöa sá hópur sem
vinnur að framleiöslustörfum,
getur ekki lifaö af 40 stunda
vinnuviku. Og þó er okkar þjóö-
arframleiösla á mann i hærra
lagi, miðað við þessi sömu lönd.
Þetta á að vera öruggur mæli-
kvaröi á þaö, aöhér er um magn-
aöa vanstjórn aö ræöa, sem
dæmd er til að enda I ófæru, veröi
lengra haldið á þessari braut.
Niðurfærsla vöruverðs og
aukinn útf lutningur er eina
færa leiðin.
Ég hef áöur bent á, aö yfir-
bygging íslenska þjóöfélagsins,
ekki bara á vegum rikisins held-
ur ennþá meira á vegum einka-
rekstursins, er iengusamræmi
við framleiösluna — þá undir-
stööu sem þjóöin veröur aö
byggja á. Til þess aö þessi yfir-
bygging kollvarpi ekki þjóöfélag-
inu þarf meiri og verömætari út-
flutningsframleiöslu. Þetta er
eina færa leiöin og sú fljótvirk-
asta til aö rétta af íslenskt þjóö-
félag. 1 þessu sambandi getur
sjávarútvegurinn orðið mjög
mikilvirkur, bæöi fiskveiöar og
fiskvinnsla, ásamt fiskeldi.
Friöunarráöstafanir á islensk-
um miöum eru sjáanlega farnar
aö skila góöum árangri og ætti
þvi ekki aö þurfa aö koma til
frekari niöurskuröur á afla en
oröiö er. Þá má vinnafiskaflanni
verömætari vöru heldur en nú er
gert. Meiri vinnsla á frosnum
fiski fyrir Evrópumarkað á aö
vera fyrir hendi, veröi aö slíkum
markaöi unniö, þá er hægt að
auka verömæti saltfisksútflutn-
ingsins meö þvi aö margfalda
fullverkun hans. Aö þessu stefna
nú Kanadamenn og þvi skyldum
Jóhann J.E. Kúld
fiskiméi
viö ekki geta gert eins? Þá er
hægt að auka stórlega verömæti
útfluttrar skreiðar meö þvi aö
hengja upp valinn fisk fyrir
Italiumarkaö en á s.l. ári fengu
Norömenn hæsta hráefnisverð
út úr I. og II. flokks skreiö sem
seld er til ítaliu. Engin fiskverk-
un gaf hærra verð. Þvi hefur nú
verið ákveöiö hjá þeim aö hengja
upp i ítalíuskreið ekki minna en
20 þús tonn af völdum Lófótfiski.
Ög þetta ætla þeir aö gera þrátt
fyrir mikla vöntun á þorskhrá-
efni i þeirra fiskframleiöslu
(Norömenn miöa þyngd á nýj-
um fiski viö þaö aö hann sé haus-
aður og slægður).
Margt fleira mætti gera með
þvi aö vinna markvisst aö full-
vinnslu sjávarafuröa. Hinsveg-
ar vinnur Islensk veröbólgu-
stefna gegn 6líkr i þróun og er þvl
þörf á aö kveöa hana niöur. Sú
þjóö sem bindur sig á þann bás
aö framleiöa hráefni handa öör-
um þjóöum til aö fullvinna, hún
kemst seint af nýlendustiginu.
Þetta gengur Islenskum lands-
feörum illa aö skilja.
En fyrstu skrefin, sem þjóðin
verður aö stiga nú, er niöur-
færsla vöruverös og þar meö
dýrtiöar i landinu. Þetta verður
ekki gert meö því aö leyfa áfram-
haldandi verðhækkanir eins og
verið hefur, heldur meö þvi aö
spyrna viöfótum og segja hingaö
og ekki lengra. Vixlhækkun kaup-
gjalds og verölags getur máske
gengiö enn um stund, hjá þeim
sem velta öllum kauphækkunum
út i verðlagið, og máske örlitlu
meira ihvert sinn. En meö sama
áframhaldi kemur aö þvl fyrr
eöa siðar, ef leiðir gengislækk-
ana eru farnar, aö við veröum
ekki samkeppnisfærir á erlend-
um mörkuðum. Og hvaö þá?
Hingaö til höfum við flotið á
lægra kaupgjaldi heldur en
keppinautar okkar hafa þurft að
greiöa, en hvað veröur þaö
lengi?
Núer svokomiöaöhópur ungs
fólks vill ekki una sliku ástandi
sem hér hefur veriö of lengi. Á
undanförnum árum hafa margir
ungir menn leitaö úr landi og
ekki komiö aftur og ennþá fleiri
búast nú til ferðar.
Þetta er bein afleiöing þeirrar
vanstjórnar i efnahagsmálum,
sem hér hefur rikt og ríkir enn.
Ástandið verður ekki bætt
með lækkun lifskjara
Islenskur verkalýöur, sem
vinnur framleiöslustörfin i þjóö-
félaginu, hefur á undangengnum
árum veriö i stööugri varnar-
baráttu um kaup og kjör, og
vinnur nú lengstan vinnudag alls
framleiöslufólks á Vesturlönd-
um. Menn hafa of lengi sætt sig
viö þetta ástand þvi þaö er ekki
heilbrigt. Þrátt fyrir þetta, hafa
vinstri flokkarnir I landinu hætt
samstarfi, og koma sér ekki
saman um neina leiö til bóta á
þessu ástandi. Þetta viröist
helst standa á þvl, aö sumir for-
ingjanna sjá enga aöra færa leiö
en þá, aö hiö aöþrengda fólk
framleiöslunnar heröi enn aö
sér mittisólina, meira en oröið
er.
Þetta er ekki hin færa leiö,
hvernig sem þetta mál er skoö-
aö. Otþrælkaö fólk af of mikilli
vinnu eykur ekki afkös t s in nema
þá um stutta stund. Ef auka þarf
framleiöni I islenskri fram-
leiöslu þá veröum viö aö taka upp
svipaöa vinnutilhögun, skipu-
lagningu vinnu og sömu lengd
vinnudags og aðrar siömenntað-
ar þjóöir nota, til aö ná sömu
framleiöni og þær. Þetta þurfa
bæöi atvinnurekendur og stjórn-
málamenn aö tileinka sér, þvi
þaö er undirstaða velgengni i
hverju þjóöfélagi. Hér er is-
lenska þjóðfélagið heila þing-
mannaleiö á eftir, þaö er þess ó-
gæfa. Velgengni sjávarútvegs,
fiskveiða og fiskvinnslu á þessu
nýbyrjaöa ári, fer aö minu viti
mest eftir þvi hvernig stjórnab
veröur i landinu á árinu. Afkom-
an getur orbiö góö ef málin veröa
tekin réttum tökum, annars ekki.
— 23. janúar 1980.
Sigurjón Péturssson
borgarfulltrúi
Adda Bára Sigfúsdóttir
borgarfulitrúi
Guörún Helgadóttir
borgarfulltrúi
Guömundur Þ. Jónsson
borgarfulltrúi
Guörún Ágústsdóttir
var a-bor gar fulltr úi
Borgarfulltrúar Alþýðubandalagsins í Reykjavík
sitja fyrir svörum á almennum fundi á Hótel Sögu miövikudaginn 30. janúar.
fundurinn er í Lækjarhvammi og hefst hann kl. 20.30.
Borgarbúar eru hvattir til að fjölmenna
Alþýöubandalagiö í Reykjavík
Setið fyrir svörum