Þjóðviljinn - 20.08.1980, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 20. ágúst 1980 ÞJÓDVILJINN — SIÐA 3
Eitrunar
ekki vart
Okkur er ekki kunnugt um að
eitrunareinkenna hafi orðið vart i
fé, sagði Gunnar ólafsson, for-
stöðumaður Rannsóknastofnunar
Landbúnaðarins i gær, en þá var
hann að bfða eftir frekari niður-
stöðum úr flúormælingum frá
Norðurlandi.
Gunnar sagöi aö smala-
mönnum heföi veriö bent á aö
hafa meö sér kalk i leitir þvi ein-
kenni eitrunarinnar væru svipuö
doöa og gæti kalksprauta oft bætt
úr. Fyrstu mælingar bentu sem
kunnugt er til þess aö flúormagn I
ösku og gróöri væri yfir hættu-
mörkum en i gær og i gærkvöldi
dreif enn fleiri sýni aö.viös vegar
af aö landinu. Gunnar beiö
i gærkvöldi eftir niöurstööum
m.a. úr sýnum frá Auökúluheiöi
og Skagafiröi.
—AI.
Borgarráð lofar
lóðum:
Sérhönnuð
hús fyrir
fatlaða
Borgarráð samþykkti I gær aö
veita Erni Isebarn, bygginga-
meistara, lóðafyrirheit en örn
hyggst byggja sérhannaöar ibúð-
ir fyrir fatlað fólk til sölu á frjáis-
um markaði.
Umsókn Arnar er um lóðir i
Fossvogi en þar háttar þannig til
aöunnt eraöbyggja hússemhafa
tvær jarðhæðir. Þriðja hæöin yröi
þá fyrir fólk sem ekki þarf á sér-
aöstööu aö halda. Ekki var i sam-
þykkt borgarráðs ákveöiö hvar
Erni yrði úthlutað né undir
hversu margar ibúöir, en lóö eöa
lóöir fær hann viö næstu reglulegu
lóöaúthlutun.
—AI
Eldur í báti
í Stykkis-
hólmshöfn
Vb. Svanur, 50 lesta eikarbátur
frá Stykkishólmi skemmdist mik-
ið i eldi i gær þar sem hann lá .við
bryggju i Hólminum. Var veriö aö
búa bátinn út til hörpudiskveiða
og menn nýfarnir frá borði i há-
degismat þegar eldur kom upp i
vélarrúminu, þar sem þeir höfðu
veriö viö vinnu. Ilia gekk aö ráöa
niöurlögum eldsins og þaö tekiö
til bragös að lokum aö færa bát-
inn til i höfninni og dæla i hann
sjó. Eigandi vb. Svans er Magnús
Þ. Þórðarson. —vh
Félags- og heilbrigðisráöherrar Norðurlanda á blaðamannafundi i gær. Frá vinstri: Svavar Gestsson,
Arne Nilsen frá Noregi. Elisabet Holm frá Sviþjóð, Henning Rassmusen frá Danmörku, Sinikka Luja-
•Pentila ogyst Katri-Helena Eskilinen,báðar frá Finnlandi.
Fundur Félags- og heilbrigöisrádherra Norðurlanda
Fyrirbyggjandi heilsu-
gæsla skiptir mestu
Undanfarna daga hafa Félags-
og heilbrigðisráðherrar Norður-
landa setið á fundi hér I Reykja-
vik. Þar hafa verið til umræðu
heilsugæsia, menntun, upplýsing-
ar til almennings, vandamál
aldraðra og fleira. Þá var haldinn
sameiginlegur fundur með nor-
rænu félagsmálanefndinni sem
lagði fram skýrslur um endurnýj-
un tryggingasamninga milli
Norðurlandanna og sameiginleg-
an atvinnumarkað heilbrigðis-
stéttanna á Noröurlöndum.
A ráöherrafundinum kom fram
aö i öllum löndunum er heil-
brigöisþjónusta i örum vexti.
Lögö var áhersla á aö heilsufar
ibúanna er háö ástandi á öörum
sviöum þjóðlifsins og þvi veröi
alls staöar aö hafa heilsu fólks i
huga þar sem einhver hætta er á
ferðum. Ef fyrirbyggjandi heilsu-
gæsla á aö bera árangur veröur
aö samhæfa alla þætti og efla
samvinnu. Lögö var áhersla á aö
auknu fjármagni ætti aö beina til
fyrirbyggjandi aðgeröa. Einnig I
menntun heilbrigöisstéttanna.
Til þess aö bæta heilsufar og
koma i veg fyrir sjúkdóma eru
upplýsingar nauðsynlegar. Fólk
veröur sjálft aö bera ábyrgð á
eigin heilsu og ef þaö á aö bera
árangur verða auknar upplýsing-
ar að koma til.
Ráöherramir nefndu sem dæmi
misnotkun áfengis, tóbaks og eit-
urlyfja. Til aö stemma stigu viö
siikum eyöingaröflum er upplýs-
ingin besta vopniö.
Nokkrar umræður uröu um
þjónustuviðaldraða. Þaö erstaö-
reynd aö öldruöum fjölgar stöö-
ugt á Noröurlöndum, meö bættri
heilsu og betri efnahag. Þessi
þróun er öllu hraöari i Skandi-
naviu en á Islandi.enn sem komiö
er.
A blaöamannafundi sem ráö-
herrarnir efndu til i gær barst tal-
iö aö áfengisvandamálum sem
ervaxandi vandamál alls staöar i
heiminum. Noröurlöndin hafa
fariö mismunandi leiöir i þeim
málum. Danir leggja mesta
áherslu á upplýsingar og áróöur,
en Sviar hafa meira beitt boöum
:Framhald á bls. 13
Fékk reiðhjól,
gaf 50 þúsund
Nanna Logadóttir afhendir Gunn-
ari Friðrikssyni forseta Slysa-
varnafélagsins, 50 þús. kr., sem
hún færir félaginu að gjöf.
Mynd: Ella.
Það hljóp heldur betur á snæriö
fyrir henni Nönnu litlu Logadótt-
ur, Hliöabyggö 7 i Garöabænum.
Hana langaði þessi ósköp til þess
aö eignast reiöhjól en pabbi henn-
ar var ekki beint á þeim buxunum
aö telja hana hafa neitt meö þaö
aö gera. Nanna geröi sér þá litiö
fyrir, brá sér á sýninguna Sumar
80, keypti þar miöa i happdrætti
Slysavarnafélags tslands, vann á
hann reiöhjóliö sem hana vantaði
og sneri þar meö heldur betur á
„gamla” manninn.
Liklega hefur samt allt fljót-
lega falliö i ljúfa löö hjá þeim
feðginum þvi aö i gær voru þau
bæöi mætt vestur i húsi Slysa-
varnafélagsins á Grandagaröi,
þar sem Nönnu var afhent hjóliö,
10 gira forláta gripur, en sjálf
færöi hún Slysavarnafélaginu aö
gjöf kr. 50 þús.
Gunnar Friðriksson, forseti
Slysavarnafélgsins, þakkaöi
Nönnu þessa myndarlegu gjöf og
þá ræktarsemi viö félagiö, sem
hún bæri vott um.
Svo skemmtilega vill til, að
Logi Runólfsson, faöir Nönnu, var
i nefnd, sem undirbjó og stóö aö
fyrsta happdrætti Slysavarna-
félagsins.
— mhg
Ymsir veikleikar
komu i Ijós fyrsta
dag gossins
Dýrmæt
reynsla,
segir Guðjón
Petersen,
framk væmdastjóri
almannavarna
„Á þessum fyrstu dögum
gossins fékkst dýrmæt
reynsla fyrir framtiðina
og sem betur fer skapaðist
aldrei neitt hættuástand
meðan gosið var hvað
mest,i, sagði Guðjón
Petersen, framkvæmda-
stjóri almannavarna í
samtali við Þjóðviljann í
gær. Heklugos er ekki lítill
viðburður og ómögulegt að
segja fyrir um hvað gerst
getur i slíkum náttúru-
hamförum. Almanna-
varnaráð rikisins, stjórn-
stöð þess og almanna-
varnanefnd Rangárvalla-
sýslu brugðust skjótt við
þegar fréttist af gosinu á
sunnudag og voru menn við
hinu versta búnir. Það
reyndist sem betur fer
óstæðulaust."
„Okkar starf nú er aö finna út
þá veikleika sem eru á kerfi okk-
ar og komu I ljós strax I upphafi
gossins”, sagöi Guöjón. „Þaö er
eins og ávallt tækjabúnaöurinn
sem á skortir og takmarkar viö-
brögöin verulega. Lélegur og I
sumum tilvikum enginn tækja-
búnaöur veldur þvi að viö náum
ekki réttum upplýsingum nógu
fljótt til þess aö geta metiö
ástandið, en rétt mat á þvi skiptir
höfuömáli.”
Guöjón sagöi greinilegt aö huga
þyrfti betur að virkjunarsvæöum
Landsvirkjunar uppi á hálendinu
i ljósi fenginnar reynslu af yfir-
standandi Heklugosi. Aætlun um
brottflutning manna af
virkjunarsvæöunum til byggöa
væri vissulega tilog i neyöaráætl-
un fyrir Rangárvaliasýslu væri
gert ráö fyrir þvi aö sérstakar
nefndir á virkjunarstöövunum
gripu til viöeigandi ráöstafana ef
neyðarástand skapaöist.
„Þarna komu vissir veikleikar i
ljós” sagöi Guöjón „og þaö sem
ekki var nógu gott var aö allt
samband viö virkjunarvinnslu-
svæöin rofnaöi. Þegar háspennu-
linan milli Búrfells og Sigöldu sló
út vegna öskufalls varö simasam-
bandsiaust og taltöðvarsamband
datt úr. Þá kom i ljós aö búið var
aö taka niöur gömlu simalinuna
upp i Sigöldu og þvi ekki hægt að
Framhald á bls. 13
I
■
■
Viðskiptin blómstra í Heklugosi
Heklugosiö á sunnudaginn var
mörgum athafnamanninum
lyftistöngi baráttunni viö slæmt
árferði, kreppuna og óstjórnina.
Þaö er vist smekklaust aö vitna
i málsháttinn, eins dauöi er ann-
ars brauð. Þaö er hér meö tekiö
fram. Enekki fer hjá þvi aö þeir
sem selja ævintýri og „oplev-
else” fái aukapening i pyngju
sina.
Svo viröist sem flestir rólfærir
borgarar hafi á sunnudeginum
tekiö sig upp og stormaö austur
fyrir fjall. Aörir sneru sér hina
hliöina. Nú, einhver varö aö
flytja hópinn. Sérleyfishafarnir
á svæöinu, Landleiöir og
Austurleiö, brugöu skjótt viö og
sendu fyrstu rútuna af staö kl.
17.00 á sunnudegi. Umsvifin
jukust brátt til muna og um
kvöldið lagöi 10 bila lest af staö i
átt aö Heklu á vegum þeirra
sérleyfishafa. A mánudeginum
fóru tvær rútur um morguninn
og sjö um kvöldiö. Fargjaldiö
var 7000 kr. og voru leiösögu-
menn meö. Margir tóku sig til,
ieigöu rútur undir sig og sina og
lögöu jafnvel leiösagnarlausir
út 1 óvissuna.
Viöskiptin viö bilaleigurnar
tóku fjörkipp. Hjá Bilaleigu
Akureyrar, sem leigir út flestar
jeppategundir, fengust þær
upplýsingar aö viöskiptin
blómstruöu einkum viö ýmis-
konar rannsóknafyrirtæki, Há-
skólann og dagblööin. Erlendir
feröamenn létu litiö sjá sig.
Fólk haföi ekki siöur efni og
hug á aö sjá gosiö úr lofti og
sendi Sverrir Þóroddsson sina
fyrstu vél i loft stuttu eftir aö
gosiö hófst. A sunnudeginum
haföi Sverrir 5 vélar (3-9 far-
þega) i förum og 6 á mánu-
deginum. Flugfélagiö sendi
Fokkervél i nokkrar feröir og
Arnarflug og Helgi Jónsson
höföu lika vélar i feröamanna-
flugi til Heklu. Aö sögn Sverris
Þóroddssonar mundu flug-
vallarstarfsmenn vart eftir
annarri eins umferö um völlinn
og voru taldar 30 vélar i grennd
viö Heklu þegar mest var.
En sælan stóö ekki lengi. A
þriöjudeginum var þoka og
rigning, skyggni litiö sem ekk-
ert og engu flugi viö komiö.
Feröamönnum á landi fækkaöi
mjög. Þaö er ávallt dapurlegt
þegar einhver missir spón úr
aski sinum og er vonandi aö
veöur batni.
Erlendir feröamenn eru fjöl-
margir á landinu og hafa þeir
alténd frá m örgu aö segja þegar
heim til Þuslaraþorps kemur
eöa hvaöan sem þeir nú eru.
Viö lifum á söguiegum timum.
Þaö er lika alveg tilvaliö fyrir
þá, aö taka minningarnar um
sögueyjuna, land elds og Isa, 1
meö sér i farangrinum svo aö [
þær gleymist nú örugglega ekki
og fari kannski vel i bókaskáp.
Samkvæmt upplýsingum frá
Bókaverslun Sigfúsar Ey- !
mundssonar og Bókabúö Mdls
og menningar jókst salan á
Heklubókum, Heklukortum,
póstkortum og sliku dóti á
mánudegi og þriöjudegi. Heklu- I
bækur á markaöinum eru t.d.
„Hekla” eftir Sigurö Þórarins-
son I Islenskri og enskri útgdfu. .
Sú enska kostar 2470 kr.
„Heklugosiö 1947” eftir Sigurö
einnig i enskri og islenskri út-
gáfu og ljósmyndakveriö
„Hekla eruption 1970” eftir
Arna Böövarsson og Alan
Framhald á bls. 13 ■