Þjóðviljinn - 20.08.1980, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 20. ágúst 1980
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-,
hreyfingar og þjódfrelsis
Otgefandi: tJtgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Ðergmann
RlUtjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson. Kjartan Ólafsson
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir.
• Auglýsingastjóri: Þorgeir Olafsson.
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Þórunn Siguröardóttir
Rekstrarstjóri: Olfar Þormóösson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gislason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
Iþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elisson
Ilandrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Safnvöröur:Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Sigrföur Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa -.Guörún GuÖvaröardóttir.
Afgreiösla: Kristln Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára Siguröardóttir.
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Hflstjóri: Sigrún BárÖardóttir.
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Mágnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Sföumúla 6, Reykjavfk, sfmi 8 13 33.
Prentun: Blaöaþrent hf.
Hvaða skoðun?
• Hér og nú skal sú krafa gerð til Morgunblaðsins og
talsmanna innsta hrings Sjálfstæðisflokksins, að þeir
svari einfaldri spurningu.
• Hún er þessi: — Telja Morgunblaðið og Geirsliðið að
sú launahækkun sem samkomulagsdrögin milli BSRB og
ríkisstjórnarinnar gera ráð fyrir sé of mikil eða þá of
lítil fyrir opinbera starfsmenn og almennt launafólk?
• Ekki er spurt að ástæðulausu. Það hefur nefnilega
verið dálítið erf itt að átta sig á afstöðu Morgunblaðsins í
þessum efnum síðustu dagana. í Morgunblaðinu má
stundum sjá skrif þar sem ríkisstjórnin er skömmuð f yr-
iralltof lágan kaupmátt hjá launafólkinu. Það fer hins
vegar ekkert á milli mála að talsmenn Vinnuveitenda-
sambands íslands sem nákomnir eru Morgunblaðinu
telja ríkisstjórnina nú hafa boðið opinberum starfs-
mönnum alltof góð kjör. Þannig segir framkvæmda-
stjóri Vinnuveitendasambandsins f Morgunblaðinu á
sunnudaginn var, að samningsuppkast ríkisstjórnarinn-
ar við BSRB feli í sér tilraun til að „eyðileggja" samn-
ingaviðræðurnar milli A.S.I. og Vinnuveitendasam-
bandsins, og þá auðvitað vegna þess að ríkisstjórnin
bjóði betri kjör, en Vinnuveitendasambandið vilji fallast
á fyrir sína viðsemjendur, — sérstaklega þeim lægst
launuðu.
• Orðrétt segir Þorsteinn Pálsson framkvæmdastjóri
VSÍ í Morgunblaðinu um BSRB-samningana: „Hérna er
þvi um að ræða tilraun ASÍ og f jármálaráðherra til að
gera að engu frádráttarliðina í vísitölunni. Ríkisstjórn
Olafs Jóhannessonar gerði talsverða bragarbót á verð-
bótakerfinu með því að taka inn í það viðskiptakjara-
áhrif. Þetta vísitölugólf er fyrst og fremst bakdyraleið
til að eyða frádráttaráhrifum og gera þessar breytingar
sem fram fóru á vísitölunni að engu... Þessi einhliða
ákvörðun f jármálaráðherra um breytingu á verðbóta-
greiðslum er óþolandi íhlutun í kjarasamninga á al-
mennum vinnumarkaði."
0 Þetta voru orð framkvæmdastjóra Vinnuveitenda-
sambandsins. Hann telur að tilboð f jármálaráðherra til
BSRB feli í sér hvorki meira né minna en afnám kjara-
skerðingarákvæða Olafslaga. Og það fer ekki milli mála
að framkvæmdastjóri Vinnuveitendasambandsins
kveinkar sér sárast vegna þeirra ákvæða sem kveða á
um sérstakan verðbótaauka fyrir lægst launaða fólkið.
Þess vegna spyrjum við Morgunblaðið og kref jumst
skýrra svara. — Er það sammála þeim sem segja, að
BSRB eigi nú þegar að fá mun meiri kjarabætur en
samningsuppkastið felur í sér. — Eða er það sammála
talsmönnum Vinnuveitendasambandsins, sem segja
þetta vera alltof mikla hækkun og þá alveg sérstaklega
alltof mikla til þeirra, sem lægst hafa launin. Það er ekki
hægt að hafa báðar skoðanirnar, þær stangast á. Og það
er heldur ekki hægt að hafa einhverja þriðju skoðunina á
þessu máli, nema menn telji tilboð f jármálaráðherra
eftir atvikum sanngjarnt og eðlilegt við núverandi að-
stæður. Er það það sem Morgunblaðið meinar?
k.
Pólskir verkamenn
• Undanfarnar vikur hafa borist fréttir frá Póllandi
um víðtækar verkfallsaðgerðir, sem breiðast út um land--
ið sem eldur í sinu. Ljóst er að kröfur verkfallsmanna
snúast ekki eingöngu um bætt kjör heldur líka um
félagafrelsi og þjóðfélagsbreytingar í átt til lýðræðis.
Pólskir verkamenn hafa á liðnum árum öðlast mikla
reynslu í baráttu við leppstjórn erlends valds í landi sínu
og á stundum hefur þeim tekist að hindra meiriháttar
skerðingu á lífskjöruirú
• Fyllsta ástæða er til að f ylgjast af athygli með þróun
mála í Póllandi nú og óska verkfallsmönnum sigurs í
baráttu þeirra fyrir brauði, lýðræði og þeim sósíalisma
sem virðir almenn mannréttindi.
• Máske geta verkfallsmennirnir f Lenínskipasmíða-
stöðinni í Gdnask sótt til Leníns nokkurn fróðleik um
baráttuaðferðir gegn alræðisstjórnum.
• Sérhvert ríki sem kallar sig sósíalískt, en hindrar
eðlilega starfsemi verkalýðsfélagá, það afneitar
sósíalismanum á borði, hvað sem sagt er i orði.
• Á morgun eru rétt 12 ára liðin frá innrás Sovétríkj-
anna í Tékkóslóvakiu. Pólskir verkamenn vita vel af því
ógnarvaldi, sem situr „nokkrum bæjarleiðum austar".
Þeir berjastsamt. Heill séþeim. k.
Hlrippf
Reagan betri
en kratarnir
Þaö er nokkuB merkilegt
hvernig flest mál virftast geta
orftiö Dagblaftinu og Morgun-
blaöinu aft ágreiningsefni. Þaft
er ekki nóg meft aft þau styftji
sitt hvorn arminn i þeirri hörftu
valdabaráttu sem nú er í Sjálf-
stæftisflokknum, heldur hefur
vfglinan veriö færft alla leiö til
Bandarikjanna þar sem þeir
Carter og Reagan bitast ásamt
Anderson um forsetaembættift.
Ekki var Dagblaftiö fyrr búift aft
lýsa í forystugrein yfir stuftningi
vift Carter, en aft Morgunblaftift
lýsti i ritstjórnargrein yfir
stuftningi viö aftalkeppinaut
Carters, hinn hægrisinnaöa
Ronald Reagan.
1 Reykjavikurbréfi Morgun-
blaösins s.l. sunnudag er haldift
áfram aft útskýra fyrir stuftn-
ingsmönnum Sjálfstæftisflokks-
ins hvers vegna Reagan sé
æskilegri forseti en Carter. Til
viftbótar þeim aumingjaskap i
utanrikismálum sem Carter
hafi sýnt og Morgunblaftift gert
nokkur skil fyrr i sumar, þá er
Reagan er aft áliti Morgun-
blaftsins svar frjálshyggjunnar
vift áhrifum sósialdemókrata i
Bandarik jununi.
krataflokksins fær þá umsögn
hjá The Daily Telegraph aft hún
sé „sorglega eyftslusöm vit-
leysa”. Morgunblaftinu virftist
ekki vera neinn vafi á þvi hvar
fylgismenn frjálshyggjunnar
skuli skipa sér. Nú er bara aft
sjá hvort stuftningur Gunnars-
efta Geirsarmsins vegur þyngra
I bandarisku forsetakosningun-
um.
Geir hafnar
sáttum
Talandi um átökin i Sjálf-
stæftisflokknum þá er nú orftift
ljóst aft Geir Hallgrimsson, for-
maftur flokksins, ætlar ekki aft
taka i framrétta sáttarhönd
flokknum fyrir landsfundinn
1973 þegar Jóhann Hafstein var
formaftur. Þá var gert sam-
komulag um aft Gunnar tæki aö
sér formennsku þingflokksins
og þar meft hætti hann vift fram-
boft vift formannskjör á lands-
fundi svo ekki kom til beins úr-
skurftar landsfundar. Reynslan
af þvi samkomulagi hefur ekki
verift góft.”
Áhyggjufullur
maóisti
Ýmsum hafa þótt þau maó-
istasamtök, sem hérlendis hafa
starfaft, ansi höll undir kin-
verska utanríkisstefnu. Kin-
verjar gera sér nú dátt vift
Bandarikin enda eru Sovétrikin
andstæftingur nr. 1 aft þeirra
mati. Þetta hefur leitt til þess aft
Kinverjar hafa veriö hlynntir
sem mestum vigbúnafti Vestur-
veldanna i Evrópu. Þessi af-
stafta Kinverja hefur sett
bandamenn þeirra i Evrópu i
nokkurn vanda, einkum hvaft
varftar baráttuna gegn NATO.
Hér á Islandi eiga maóistar vift
sama vandamál aft glima. Ýms-
ir maóistar eru orftnir hræddir
um aft þjónkun samtaka þeirra I
vift utanrikisstefnu Kina endi aft
lokum meft stuftningi vift NATO.
Ahyggjufullur maóisti, er kallar
sig Eirik, skrifar i Verkalýfts-
blaftift fyrir nokkru og llst auft-
„Það verða engar sættir
um fylgi við þessa stjórn
f seoir uenr tlaiignmsson iormaour sjausiæoiHiu&nsms
verftbólguvöxtinn verfta undir 45% aft óbreyttu og miftaft vift þcr aftgerftir aem rtkiaatjórain beffti i hyggju 1 baráttunni gegn verftbólgunni, mundi verftbólg- stendur milli þeas aft telja verft- bólguna upp og fara leift leiftur- sóknar. fcg er eindregift þeirrar skoftunar aft leifturaóknar- stefnan varrótt Menngetahaft mismunandi skoftanrir á hversu kveftin drmi getnr þú nefnt om þetu hyldýpl? „Eg held aft þaft sé rótt. aft kalla Gunnar Thoroddsen til vitnis I þessu efni. I grein sem birtisl 1 Morgunblaftinu rétt efta hckkunar tryggingarbóta tilaft vega á móti nifturfellingu á 15próaerntustigum 1 verftbótum ð laun og kljtlía þannig vita- hring hckkunar verftlags og kaupgjalds” fyrir flokkssUrfift. ftg tel þvi ekki grundvöll fyrir, efta aaki- legt. aft velja formann efta vara- íormann meft þeim hctti aft' menn séu ðftur dregnir 1 dilka.
til toka Arsina.
nú komift fram annaft veikleika-
merki hjá Carter, sem er sjálfur
kratisminn. Lætur Morgunblaft-
ift I ljós miklar áhyggjur yfir þvi
aft stefna Carters og Demó-
krataflokksins sé nú oröin
menguft af kratisma og sé þar
einkum um aft kenna manni aft
nafni Edward Kennedy. Til aft
semja frift vift Kennedy hafi
Carter orftiö aft láta undan rlkis-
afskiptastefnunni. Morgunblaft-
ift segir m.a. um þetta:
„Vill Kennedy auka hlutdeild
rikisins og fylgir aft ýmsu leyti
stefnu, sem minnir á sóslal-
demókrata á Norfturlöndum,
þótt slikur samanburftur sé ætift
dálitift hæpinn. Ýmislegt af þvi,
sem Kennedy lagfti mesta
áherslu á, náfti fram aft ganga
og þar meft breikkar enn bilift
milli stefnumifta Demókrata
annars vegar og Repúblikana
hins vegar.”
Aft lokum vitnar Morgunblaö-
ift meö auftsærri velþóknun I
breska blaftift The Daily Tele-
graph, en þaft blaft er aft sögn
Morgunblaftsins „ekki hrifift af
þeim sem trúa á almætti rlkis-
hitarinnar”. Sú stefna sem
Kennedy knúfti fram um félags-
legar aftgerftir og fékk sam-
j þykkta á flokksþingi Demó-
Gunnars Thoroddsens varafor-
manns flokksins. 1 Helgarblafti
VIsis um siöustu helgi vísar
Geir á bug hugmynd Gunnars
um aft þeir viki báftir úr forystu-
sveit flokksins og sameinist um
nýjan formann. Geir segir aft
engar sættir vift Gunnar og hans
menn komi til greina fyrr en
þeir hætti þátttöku I rikisstjórn-
inni. Geir itrekar einnig aft hann
verfti i frambofti til formanns
flokksins á landsfundi Sjálf-
stæftisflokksins næsta vor. Geir
lætur jafnframt á sér skilja aft
hann sé oröinn fullþreyttur á
öllu sáttatali þar sem varafor-
maöurinn sé annars vegar. Seg-
ir Geir aft þeir friftarsamningar
sem gerftir hafi veriö vift Gunn-
ar Thoroddsen hafi einungis
leitt illt af sér:
„Gunnar Thoroddsen sóttist
til dæmis eftir formennsku i
NATO - EKKI NATO?
Eg l'agna því að menn eru
famir að npða þessa spuni-
ingu I alvöru. Það cr tlmi
til koninn, að við sem kóll-
um okkur kómmiínis
kc*ma í vec lyrLr liana? Yfir-
vofandi lieiinsstyrjöid staiði
að öllum Líkindum A iniLli
USSR og USA. Eg sd ckki nema
—li-ij'if ti] Hri.i
sjáanlega ekki á blikuna:
„Meft þvi aft binda trúss okkar
viö Bandarikin þá erum vift aft
opna bakdyrnar fyrir árás. Arás
sem vift stæftum berskjölduft
fyrir. Þá gæti komift upp sama
stafta og i Noregi i siöari heims-
styrjöldinni. Þar álitu kommún-
istar Breta aftalóvinina og
beindu allri baráttu gegn þeim.
Þjóftverjar voru taldir hættu-
lausir. (Hugsanlega vegna friö-
arsamninga vift Sovétrikin).
Ef vift hættum baráttu gegn
heimsvaldastefnu USA og telj-
um'rétt aö ísland sé i NATO, þá
stendur þessi gryfja galopin
fyrir okkur aft álpast 1.
Þó aft Kinverjar sjái sinum
hag best borgift meft náinni
samvinnu vift Bandarikin, þarf
ekki þaft sama aft gilda fyrir
okkur”. —þm
Verkalýösblaöið 13. tbl
vclduiium. Þrtimic hcld
friðarlíkur ykjust
Vcstur-Þýsksland
úr NATO, cf þaö á
locði áhcrslu á að :
\wri að rcka stjálf;
rlkisstc
ir um rlk
og skorrið
Heilbrigðisnefnd situr fyrir svörum hjá SUNN:
Spurt um mengun
Heiibrigftisnefnd Akureyrar-
bæjar og bæjarstarfsmenn munu
sitja fyrir svörum um mengunar-
mál á umræftufundi sem efnt
verftur til I tengslum vift aftalfund
SUNN, Samtaka um náttúru-
vernd á Norfturlandi, síftdegis nk.
sunnudag, 24. ágúst.
Umhverfismál Akureyrar og
nágrennis eru meginmál aftal-
fundarins, sem hefst á laugar-
dagsmorgun og lýkur á sunnu-
dagskvöld. Fyrri daginn verftur
skoftunarferö um bæjarlandift og
næsta nágrenni og um kvöldiö
flytja erindi meft litskuggamynd-
um Tryggvi Gislason skólameist-
ari, Helgi Hallgrimsson safnvörft-
ur og Lára G. Oddsdóttir félags-
ráftgjafi.
Auk umræftufundar um
mengunarmál verftur á sunnudag
fjallaft um landvernd og landnýt-
ingu á Akureyri og hafa þá fram-
sögu Arni Steinar Jóhannsson
garftyrkjustjóri og Helgi Hall-
grimsson safnvörftur, en Hjörtur
Þórarinsson á Tjörn minnist 10
ára afmælis félagsins I hádegis-
verfti á Hótel Varftborg. Haldin
veröur veggmyndasýning um
náttúrufar og náttúruvernd á
Akureyri og dreift bæklingi um
sögu félagsins. Allir sem áhuga
hafa á umhverfismálum eru vel-
komnir á fundinn eöa einstaka
dagskrárlifti hans, en hann veröur
haldinn i Menntaskólanum á
Akureyri.