Þjóðviljinn - 28.08.1980, Blaðsíða 9

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN ' Fimmtudagur 28. ágúst 1980
Fimmtudagur 28. ágúst 1980 ^JÖÐVlLjINN — SÍÐA 9
ÞaA þarf rétt aOvökva káliö áöur en haldiö er af staö
Þegar gestirnir eru margir veröur aö hafa röö og reglu. Beöiö fyrir utan mjálkurbúiö.
Júgúrtvélin skoöuö
Kópavpgs-
krakka
bregða
á leik
Um 240 krakkar i
Kópavoginum, sem i
sumar hafa stundað
störf i skólagörðum
bæjarins eða smiðað á
starfsvöllunum, lögðu
leið sina austur fyrir
fjall i skemmtiferð einn
góðviðrisdaginn nú i
ágúst.
Lagt var af stað frá
skólagörðum snemma
morguns og haldið i 5
rútum austur á Selfoss
þar sem starfsfólk
Mjólkurbús Flóamanna
tók á móti gestunum og
sýndi þeim hvernig
mjólkinni er breytt i
hinar ýmsu daglegu
neysluvörur heimil-
anna.
Þá var farið i Grims-
nesið, stansað i Þrastar-
lundi og nestið borðað á
vellinum bakvið
skálann. Siðan skiptist
liðið i hópa og farið var i
ýmsa leiki og keppt i fót-
bolta, hlaupum og
stökkum.
Sannkallaður sælu-
dagur, sem Ella ljós-
myndari, sem lika er
Kópavogsbúi, festi á
filmu fyrir Þjóðviljann.
Sveifla viö Þrastarlund
Hver veröur fyrstur? — Keppt I hundraö metrunum.
„Ég skal komast enn lengra
en...”
AöiÞrastalundi
á dagskrá
>Komið skyldi á fót sameiginlegri reikni-
stofnun fyrir öll fyrirtækin, sem hefði
með höndum bæði ráðgjöf i rekstrarhagi-
ræðingu og eftirlit með nýtingu auk
bókhalds og fleira. Siðan eru liðin tvö
ár og ekkert bólar á þessari stofnun.
Elsa
Kristjánsdóttir,
Sandgerði.
Opin og lokuð firystíhús
Dagsskipun: Skrifa dagskrár-
grein i Þjóöviljann.
Efni: Hvaö sem er.
Þaö er nú þaö, sá á kvölina sem
á völina. Viö sjálft liggur, aö
þægilegra heföi veriö aö fá út-
hlutaö einhverju ákveönu efni til
þess aö skrifa um og ganga siöan
aö þvi meö oddi og egg, en þaö er
frelsiö sem gildir. Ótalmargt
kemur upp i hugann. Blööin eru
lesin spjaldanna á milli, ef svo
má aö oröi komast. Viöbrögöin
viö innihaldi þeirra eru allt frá
þvi aö veröa saltvondur yfir öfg-
unum og þröngsýninni sem þar er
oft aö finna, til þess aö uppljóm-
ast af hrifningu yfir visku og rétt-
sýni, eöa jafnvel fyndni, sumra
greinarhöfunda. Þegar dagblööin
eru borin saman kemur þaö i ljós,
sem yljar dálitiö um hjartaræt-
urnar, aö „blaöiö okkar” stendur
sig bærilega i samkeppninni. Aö
visu finnst manni oft aö Þjóövilj-
inn mætti vera betri, en hann er
þó jafnbesta blaöiö. Þar eru
flestar bitastæöar greinar og
þjóömálaumræöan fjörugust.
Nóg um þaö.
Nú hafa loks tekist samningar
milli rikisins og BSRB. Þótt ekki
sé þar um miklar beinar kaup-
hækkanir aö ræöa, er samningur-
inn samt nokkurt spor i átt til
launajöfnunar og ýmis mikilvæg
réttindamál hafa náöst fram.
Hins vegar hafa samningarnir
dregist óhæfilega á langinn og er
þaö meö öllu óþolandi, aö hægt
skuli vera meö þófi aö framlengja
gildistima samninga bótalaust i
heilt ár eöa meira. Raunar hefur
ástandiö i þjóömálunum á þessu
rúma ári sem liöiö er frá þvi aö
siöustu samningar féllu úr gildi
ekki veriö venjulegt, þvi aö viö
þrjár rikisstjórnir hefur veriö aö
semja. Vonandi endurtekur þaö
sig ekki viö lok næsta samnings-
timabils.
Litiö gengur aö finna lausn á
kjaradeilu ASI og viösemjenda
þeirra, þrátt fyrir hófstilltar
kröfur ASI. Flestum er oröinn ljós
sá trúöleikur sem Vinnuveitenda-
sambandiö hefur i frammi. Þaö
hagar sér eins og keipakrakki,
vill eitt i dag og annaö á morgun
og hleypur i fýlu ef ekki dansar
allt eftir þess höföi. Viröist svo
sem allt kapp sé lagt á aö fella
rikisstjórnina og þrengja sem
mest kjör launþega.
Ekki bætir úr skák fyrir verka-
fólk aö viöa úti á landi hafa
frystihúsin veriö lokuö óvenju
lengi. Hér á Suöurnesjum hafa
þau á undanförnum árum lokaö i
hæsta lagi viku til hálfan mánuö
yfir sumartimann, en nú er al-
gengasta lokunin mánuöur og hjá
sumum húsum jafnvel meira.
Kemur þetta haröast niöur á
þeim er sist skyldi, ungu fólki
sem er aö koma yfir sig þaki og
þarf á mikilli vinnu aö halda og
svo skólafólki, sem aöeins hefur
þessa þrjá mánuöi til þess aö
vinna fyrir skólakostnaöi. Þaö er
svo aftur sér kapituli hvilika
óhemju vinnu fólk veröur aö
leggja á sig til þess aö sjá sér og
sinum farboröa og jafnframt aö
koma sér upp húsnæöi. En hvaö
varöar skólafólkiö, þá hef ég
aldrei fyrr heyrt svo mikiö um
þaö talaö hjá unglingum, aö þeir
hafi ekki efni á þvi aö halda
áfram i skóla. Þarna sýnist mér
vera kominn visir aö stéttamis-
mununi námsaöstööu. Er leitt til
þess aö vita ef þaö yröi aö
áþreifanlegu vandamáli undir
stjórnaraöild Alþýöubandalags-
ins. Væri ekki hægt aö leggja
fram einhvern styrk handa þeim
sem vilja og geta stundaö nám, en
veröa aö hætta sökum fjárskorts?
Fyrst ég er farin aö minnast á
frystihús, langar mig til þess aö
halda aöeins áfram meö þaö efni,
vegna þess aö nú er mikið rætt
um vanda frystiiönaöarins.
Haustiö 1978 voru frystihúsin lika
I vanda stödd. Á Suðurnesjum var
þá aö frumkvæöi Framkvæmda-
stofnunar gerö úttekt á rekstri
húsanna og tillögur til úrbóta
lagöar fram. Meöal annars voru
sveitarfélögin knúin til þess aö
semja viö þau meö skuldabréfum
til nokkurra ára um fasteigna- og
aðstööugjaldaskuldir, sem
raunar hefur gengiö misjafnlega
aö innheimta, en þaö er önnur
saga. Þaö sem flestum þótti raun-
hæfast i þessum úrbötatillögum
var, aö komiö skyldi á fót sam-
eiginlegri reiknistofnun fyrir öll
fyrirtækin, sem heföi með hönd-
um bæöi ráögjöf i rekstrarhag-
ræöingu og eftirlit meö nýtingu
auk bókhalds og fleira. Siöan eru
liöin tvö ár og ekkert bólar á þess-
ari ágætu stofnun.
Nú er aftur fariö aö tala um aö
hiö opinbera veröi aö hlaupa
undir bagga með frystihúsunum.
Allir vita aö rekstur hinna ýmsu
húsa er afar misjafn, sum ganga
vel, önnur illa og ástæöur þess eru
einnig misjafnar. Þá aöstoö sem
veitt veröur þarf aö binda ein-
hverjum skilyröum. Þaö hlýtur
aö vera réttmæt krafa ef al-
mannafé er notaö til þess aö
styrkja ákveöin fyrirtæki, aö
rikiö hafi hönd i bagga meö
rekstrinum eöa a.m.k. eftirlit
meö honum svo aö féö sé notaö
eins og til er ætlast. I framhaldi af
þessu vaknar sú spurning hvort
sölusamtök fiskiönaöarins séu
eins virk og æskilegt væri og
hvort það sé rétt aö þau séu eins
konar einokunarfyrirtæki. Sú af-
greiðsla sem mál Isporto fékk hjá
yfirvöldum fyrr i sumar, kom
óneitanlega spánskt (portú-
galskt?) fyrir sjónir. Getur þaö
veriö ástæöa fyrir þvi aö bregöa
fæti fyrir útflutningsfyrirtæki á
Islenskum afuröum, aö þaö nær
hagstæöari samningum fyrir
hönd framleiöenda en aörir hafa
getað? Gaman væri aö fá haldbær
rök fyrir þvi hvaö hér er á ferö-
inni.
Nú hef ég s.krifaö um allt annaö
efni en þaö sem ég haföi helst i
huga i upphafi, en það var m.a.
áróöur og innræting, umhverfis-
mál og kommagrýla, neyslu-
hyggja.ofurvald auðhringa, virkt
lýöræði, vald og jafnréttismál.
Það biöur betri tima.

erlendar
bækur
Die Kunst, ohne Ober-
fluss glucklich zu leben.
Das grosse Abendteuer
unserer Zeit. Josef
Kirschner. Droemer
Knaur 1980.
Höfundurinn hefur sett saman
nokkrar bækur. Meðal þeirra er
bók, sem fjallar um áhrifavald
og á hvern hátt menn geti haft
áhrif á aöra, þetta er sjálfsagt
hentug bók fyrir sölumenn og
pólitikusa og ýmsar fleiri stétt-
ir, önnur bók hans er um aö lifa
hamingjusömu lifi og stunda
eigingirni, þótt öðrum falli slikt
miöur, þriöja bókin er um þaö
aö vinna sjálfum sér, þvi aörir
gera þaö ekki. Þessar bækur og
sú sem hér um ræöir falla sjálf-
sagt undir þaö sem sumir
myndu nefna „lifsspeki” e.t.v.
„praktiska lifsspeki” og eru öll
þau fræöi feikileiöinleg, ómerki-
leg og þýöingarlaus nema fyrir
asna. Uppruni þessarar gerðar
„lifsspeki” má rekja til enskra
pragmatista og sérlega Benja-
mins Franklins, sem var upp-
hafsmaður hagkvæmra saman-
tekta og lifsregla fyrir þá sem
álitu og álita aö timinn séu pen-
ingar.
I þessari bók ráðleggur höf-
undurinn mönnum mikið og
margt og einkum það aö venja
sig af ónauösynlegum hlutum og
venjum og kallar hann þaö
ævintýri okkar tima. Hann ætl-
ar aö gera slikt eftir nokkur ár
og er eitthvaö byrjaöur á þessu
nú. Þessi kenning er ákaflega
heppileg og mjög svo skynsam-
leg, ofgnótt og ofát eru alls ekki
heppileg og hafa margir vitaö
það lengi. Ef nútímafólk veit
ekki þennan einfalda sannleika
og ef þaö þarf aö lesa bækur um
þetta, þá er það oröið vitlausara
en maöur hélt að þaö væri. Fyr-
ir þetta vitlausa fólk er bókin
heppileg lesning. Höfundurinn
reynir mikið til aö skrifa alþýö-
lega og vera skemmtilegur,
hann er alltaf alþýölegur og
tekst stundum aö vera
skemmtilegur.
Gottfried Benn :
Gesammelte Schriften in
acht Bánden.
Herausgegeben von Dieter
Wellershoff. Deutscher
Taschenbuch Verlag 1975.
Gottfried Benn vivebat 1886-
1956. Hann varð kunnur sem
expressionisti skömmu fyrir
fyrri heimsstyrjöld. Hann var
náinn vinur ýmissa af Jieim
skóla, m.a. Else Lasker-SchUl-
er. Hann tók þátt i fyrri heims-
styrjöldinni sem herlæknir og
eftir styrjöldina stundaöi hann
lækningar I Berlin og orti. Kveö-
skapur hans. einkum eftir út-
komu „Spaltung” 1925 var tal-
inn meöal þess merkasta sem út
kom á dögum Weimar-lýöveld-
isins. Hann leitaöist viö aö ná
hinni „hreinu póesiu” eins og
hann nefndi tilraunir slnar.
Hann hvarf inni þá „innere
Emigration”, sem hann nefndi
svo, eftir valdatöku Hitlers, en
þótt svo væri var hann talinn
stuöningsmaður þess stjórnar-
fars, þótt valdhafar bönnuöu rit
hans og ljóö 1938. I siöari styrj-
öldinni var hann herlæknir og
eftir styrjöldina siöari voru
verk hans bönnuö af Banda-
mönnum 1945. Þáttaskil uröu i
Framhald á bls. 13