Þjóðviljinn - 04.12.1980, Page 6

6 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 4. desember 1980
Rafmagnskynding miðað við oliukyndingu
23% ódýrari
aö frádregnum
oliustyrkjum,
þingsjá
séu fyrst og fremst
fámennari staðir.
hinir
Oliustyrkur miðast
við f jölskyldustærð
Við siðari spurningunni gaf
ráðherrann eftirfarandi svar:
Eins og vikið var að hér á und-
an miðast greiðsla oliustyrks við
fjölskyldustærð en ekki beint við
raunverulegan kyndingarkostnaö
viökomandi húsnæðis.
Þegar um er að ræða fámennar
fjölskyldur i húsnæði sem er
tiltölulega dýrt að kynda er kynd-
ingarkostnaður að frádregnum
oliustyrk tiitölulega hærri en hjá
stórum fjölskyldum i húsnæði
sem ódýrt er að kynda. Þessi
kostnaöur er að sjálfsögðu háður
aðstæöum. Þannig er vafalaust
hægt að finna dæmi um að verð á
raforku og hitaveitum sé hærra
en oliukynding að frádregnum
oliustyrkjum þegar um óhag-
stæða fjölskyldustærö og óhag-
stætt húsnæði er að ræða.
Með samþykkt laga um jöfnun
og lækkun hitakostnaðar var
dregið nokkuð úr áhrifum
fjölskyldustærðar á oliustyrki
aukþess sem niðurgreiðslur voru
auknar verulega. Þá hafa breyt-
ingar á verði oliu og raforku ekki
orðið samti'mis. Frá ágúst 1979
hefur verð gasoliu hækkað um
54% en verð raforku um 30%.
Raforkan mun
lægrienolian
Eins og af framansögðu sést er
samanburður erfiðleikum bund-
inn og háður aðstæðum einstak-
linga. Raforkuverð er nú til muna
lægra en oliuverð að frádregnum
oliustyrk, en komið geta til
einstaklingsbundin tilvik þar sem
innlendir orkugjafar eru dýrari
en oliukynding að frádregnum
oliustyrk.
Að minu mati er eðlilegt að
Fjarvarmaveita á Snæfellsnesi:
Hagkvæmur kostur
segir Hjörleifur Guttormsson, iönaöarráöherra
Nú er talið að kynding með
raforku sé allt að 23% ódýrari, en
kynding með oliu að frádregnum
oliustvrk, þó svo finna megi dæmi
um að verð á raforku og hitaveitu
sé hærra en oliukynding að
frádregnum oliustyrkjum þegar
um óhagstæða fjöldskyldustærð
og óhagstætt húsnæði er að ræða,
sagði Hjörleifur Guttormsson
iðnaðarráöherra i svari við fyrir-
spurn frá Lárusi Jónssyni (S) á
Aiþingi s.l. þriðjudag.
Fyrirspurn Lárusar var á þá
leið hvort hefði dregið úr eftir-
spurn eftir raforku til upphitunar
húsa á veitusvæði RARIK siðustu
mánuði og ef svo væri, hver væri
ástæðan. Þá spurði Lárus að þvi
hvort dæmi væru til um að raf-
orka til húshitunar væri ódýrari
en kynding með oliu þegar búið
væri að reikna oliustyrkinn með.
Hjörleifur Guttormsson sagði
að um skeið hefði verð á raforku
til húshitunar fylgt verði á oliu til
húshitunar að frádregnum oliu-
styrknum. Þessu hefur hins vegar
verið breytt á þann veg að
raforka til húshitunar var látin
hækka jafnt og aðrir gjaldskrár-
liðir RARIK, en ekki látin fylgja
oliuverðshækkuninni. Greiðslur
oliustyrkja miðast hins vegar við
fjölskyldustærð, en ekki raun-
verulegan kyndingarkostnað.
Eðlilegar skýringar
Að öðru leyti gaf iðnaðarráð-
herra eftirfarandi svör við spurn-
ingunum. Sem svar við fyrri
spurningunni sagði Hjörleifur:
Samkvæmt uppiýsingum Raf-
magnsveitnanna er taliö að dreg-
ið hafi úr eftirspurn á raforku til
upphitunarog á þaðsi'nareðlilegu
skýringar. Bent er m.a. á eftir-
farandi ástæður:
1) A ýmsum þeim stöðum þar
sem rafhitun er mikil er þegar
komin rafhitun i' 60—70% húsa.
Það ræðst af ýmsum ástæðum
hvenær þau hin eldri hús sem
eftir eru sækja um rafhitun.
Kostnaður við að breyta yfir i
rafhituner verulegurog ráðast
menn helst i það þegar kyndi-
tækieru úr sér gengin. Flest ný
hús á slikum svæöum sækja
um rafhitun.
2) A ýmsum þéttbýlisstöðum, þar
sem áður var gert ráð fyrir
rafhitun, er nú unnið að eða til
athugunar að leggja hitaveitur
eða varmaveitur kyntar með
raforku og svartoliu. Þessir
staðir eru m.a.: Egilsstaðir,
Höfn, Seyðisfjörður, Þorláks-
höfn, Hella, Hvolsvöllur,svo og
Ólafsvik, Stykkishólmur o.fl.
Þegar framkvæmdum er lokið
við varmaveitur á þessum
stöðum hafa verið settar á
stofn varmaveitur á flestum
stöðum á iandinu með fleiri en
1000 ibúa og mörgum þar sem
ibúar eru færri. Segja má þvi
aðþéttbýlisstaðir með rafhitun
Stefna stjórnvalda er sú
aö fyrst og fremst veröi
innlendir orkugjafar not-
aðir til húshitunar og í því
sambandi stefnt að sem
mestum sveigjanleika í
vali þeirra, sagði Hjör-
leifur Guttormsson,
iðnaðarráðherra, á Alþingi
s.l. þriðjudag, en hann
svaraði fyrirspurn frá Eiði
Guðnasyni (A) um hver
væri stefna ríkisstjórnar-
innar að því er varðar
orkuverðtil fyrirhugaðrar
f jarvarmaveitu í þéttbýlis-
stöðum á Snæfellsnesi.
Hjörleifur sagði ennfremur að
fordæmi slikrar verðlagningar af
hendi Rafmagnsveitna rikisins
væri verðið til fjarvarmaveitna á
Höfn i Hornafirði og á Seyðisfirði.
Þar hefur verðið á orku frá kyndi-
stöð verið miðaö við 50% af verði
til beinnar rafhitunar, en verð til
notenda 90% af þvi veröi, sagöi
ráðherrann.
A þeim tima, þegar samningur
milli Hafnarhrepps og Raf-
magnsveitna rikisins var gerður
var fyrrgreind viðmiðun talin
eðlileg og átti aö tryggja báðum
rekstraraðilum viðunandi af-
komu, þ.e. Rafmagnsveitum
rikisins vegna kyndistöðvar og
Hafnarhrepps vegna dreifikerfis.
Verð á raforku til hitunar hefur
siðan ekki fylgt verðlagsþróun i
landinu. Þess vegna skilar sú
verömiöun sem áður er getið,
rekstraraðilum þessara veitna
ekki fyllilega nægum tekjum til
að standa undir kostnaði.
Rafhitun helmingi ódýrari
en olíukynding.
Til lengri tima litið þarf að
stefna að þvi að verðlagning á
raforku til hitunar standi undir
kostnaði við orkuöflun og dreif-
ingu og þyrfti það i raun að gilda
fyrir raforkuiðnaðinn i heild.
Verðlagning á raforku til hús-
hitunar nú tekur miö af kynd-
ingarkostnaöi með niðurgreiddri
oliu. Verð til beinnar rafhitunar
er i dag um 55% af oliukyndingar-
kostnaði án niðurgreiðslna en
77% af hitun með niðurgreiddri
oliu.
Iðnaöarráöuneytið litur svo á,
að ofangreind verðviðmiðun, sem
samiö hefur verið um til fjar-
haga verðlagningu innlendra
orkugjafa þannig, að ætið sé fyrir
hendi hvati til að taka þá fram yf-
ir innfiútta orku miðað við sam-
bærilegar aðstæður. Þótt ótviræð
nauðsyn sé að hlaupa undir bagga
með þeim sem búa við hina dýru
oliukyndingu, má ekki ganga of
langt i þeim efnum, eins og tillög-
ur komu fram um i þinginu i
fyrravetur. Segja má að með
ákvörðun um upphæð oliustyrkja
skv. lögum um jöfnun og lækkun
hitunarkostnaðar hafi verið teflt
á tæpasta vað með niðurgreiðslu
á oliu, en siðan hefurdregið veru-
lega sundur með kostnaði við
oliukyndingu og rafhitun. Ef litið
er til þjoðhagslega æskilegra
fjarvarmaveitna kemur i ljós, að
raforkuverð er nú i lægsta lagi til
að geta borið sig án meðgjafar.
varmaveitna til þessa, sé i sjálfu
sér eðlileg að þvi gefnu að raforka
til hitunar sé verðlögö i samræmi
við tilkostnað.
Hagkvæmt á Snæfellsnesi.
A það vantar hins vegar nokkuð
og veldur þar mestu, að eðlilegt
er talið aö rafhitunarkostnaður sé
lægri en oliukyndingarkostnaöur
við sambærilegar aðstæöur.
Nauðsynlegt er að tryggja aö
valdar séu hagkvæmastar leiðir i
húshitun litið til lengri tima og
má niðurgreiðsla á innfluttri orku
ekki ganga svo langt að hún raski
eölilegum viðmiðunum og vali i
þessum efnum á meðan núver-
andi átak til að útrýma oliu
stendur yfir. Fjarvarmaveitur á
nokkrum þéttbýlisstöðum til við-
bótar, m.a. á norðanverðu Snæ-
fellsnesi, eru taldar þjóðhagslega
hagkvæmar og ekki er útilokað að
þar takist að afla jarövarma.
Ráðuneytiö mun stuðla að þvi að
unnt verði aö móta stefnu um
húshitunarmál á þessum stöðum
hið fyrsta og hafa um þaö sam-
vinnu viö viðkomandi aöila, þ.e.
sveitarstjórnir og Rafmagns-
veitur rikisins, sagði Hjörleifur
Guttormsson að lokum.
Háskólabíó á villigötum
.
Menn rak f rogastans þegar
þcir opnuðu moggann sinn i
gærmorgun. Þar gat að lita
flcnnistóra auglvsingu um aö
„Urban Cowboy dagurinn” væri
upp runninn. t tilefni af þvi að
lláskólabió var aö hefja sýn-
ingar á nýrri mynd með John
Travolta i aðalhlutverki, stóð
bióið ásamt veitingastaðnum
Óðali fyrir allskyns uppá-
komum: kúrekatónlist á hest-
vagni, flugeldasýningu, tisku-
sýningu, diskóbaíli osfrv.
Meö þessum látum öllum er
greinilega höfðað tilunglinga. I
auglýsingunni býðst heildsali
einn til að gefa tiu prósent af-
slátt af „kúrekafötum” fram að
helgi.
Hér fer Háskólabió inn á
nýjar brautir, og getur vart hjá
þvi fariö að ýmsum þyki nóg
um. Þegar á allt.er litið er Há-
skólabio opinber stofnun, eign
Odal
frumsýnir i dag myndina
„Urban Cowboy” meö John Travolta i aöalhlutverki

Hétfóln Iwfet kl. 7.30 viö HáakótabJÓ þ*r —m
J»»ðr«bndtð" Mkur kúrokatónliat á hMtvagni.
HilynWfctourton Qraham Smith laikur f anddyri
Blondie
KL Uð HiAipMvetl **>*(» i R«yV|ayiV tyrir
OfiWn**M ftup»fc}**yn*ngu á Hagatorgl Model 19 sýna
nýjualu kuraksihkooa trá BKxxhe í htói rýntngarmnar
getur óllum vtösktplavinum sinum 10*A
atslátt a< kúrafcalatnaöi fram aö helgi
Spakmæli dagsins
Langi mé ptr stlga ð»n« mtt vn. ar kveóió
Og evo tara aMr IÓCsi A adlr. þar aam Jönatan
QarOat—on. twM Couatry og Waatam tártrieöingur
lanUSiH. Mkitr )turJkatArá»i af m*kh>m móö. m.a tönlistma
úr Urtxn Co«boy. HaMör Aml ImOlr *vo ný)u«tu
<a*fcöt6n>ailnf* mn Ar>i<
tWM|l tOpottþAnar AaUeöur t* aö mata i HAafcólabió
no ÓAa41 kvBM
Oðal
Sjáumst hell
Háskóla tslands og rekiö i
tengslum við þessa æðstu
menntastofnun þjóðarinnar.
Það hlýtur þvi að mega gera
lágmarkskröfur til þeirra sem
stjórna bióinu um einhvern vott
af menningarviöleitni. Hér er
hinsvegar öllu sliku kastaðfyrir
róða og gróðahyggjan allsráð-
andi.
Vafalaust reynir 'bióstjórinn
aðafsaka þetta tiltæki sittt meö
þvi að bióið þurfi peninga til að
rækja menningarhlutverk sitt,
en slik rök eru haldlítil. Myndir
með John Travolta hafa áður
veriö sýndar og skilað miklum
gróða til biósins, án þess að
gripið væri til flugeldasýninga
og afsláttar hjá kaupmönnum.
Háskólabió hefur sett ofan við
þetta uppátæki, og væri nú ráð
aö biðstjórnin endurskoðaöi þá
stefnu sem viröist hafa náö yfir-
höndinni i rekstri biósins. -ih
Flugsamgöngur
i sameinuöu þingi:
Milli-
landa-
völl
i hvert
kjör-
dæmi!
Því er stundum haldið
fram að hagsmunir kjör-
dæma, kjördæmapot öðru
nafni, séu þingmönnum
flestu öðru mikilvægara.
Umræður um varaflugvöll
fyrir millilandaflug sem
áttu sér stað á Alþingi s.l.
þriðjudag eru ef til vill
ágætt dæmi um þetta.
Steingrímur Hermannsson
samgönguráðherra svaraði i
fyrradag fyrirspurn frá Guð-
mundi Bjarnasyni (F) og Arna
Gunnarssyni (A) um hvaða aöilar
taka ákvörðun um varaflugvöll
fyrir millilandaflug og hvort
ákvörðun um slikt hafi verið tek-
in.
I svari samgönguráðherra kom
fram að engin ákvöröun heföi
verið tekin um þetta enn, en álit
nefndar lægi fyrir um að flug-
völlurinn á Sauðárkróki væri
heppilegasti kosturinn. Þá hefði
flugráð einnig mælt með Sauðár-
króksflugvelli.
Þessi ummæli samgönguráð-
herra uröu kveikjan að viðamikl-
um umræðum á Alþingi um i
hvaða kjördæmi æskilegast væri
að staðsetja varaflugvöllinn.
Fyrirspyrjandinn Guðmundur
Bjarnason, fyrrv. bankaútibús-
stjóri Samvinnubankans á Húsa-
vik mælti eindregið meö þvi að
Húsavikurflugvöllur yröi fyrir
valinu. Þó kæmu Akureyrarflug-
völlur og Egilstaðaflugvöllur ef
til vill einnig til greina. Færði
hann margvisieg rök fyrir máli
sinu.
Stefán Guömundsson (F) frá
Sauðárkróki sagði að það væri
enginn vafi á þvi að Sauðárkróks-
flugvöllur væri langbesti kostur-
inn, og i sama streng tók flokks-
bróðir hans Páll Pétursson, sem
einnig er þingm. Norðurlands-
kjördæmis vestra.
Helgi Seljan (AB) þingmaður
Austurlands spratt þá á fætur og
taldi að æskilegast væri að Egils-
staðaflugvöllur yrði fyrir valinu.
Garðar Sigurðsson (AB) þing-
maður Suðurlandskjördæmis var
ekki alveg sammála Heiga i þess-
um efnum og taldi Sauðárkróks-
flugvöll lang-hagstæðasta kost-
inn. Aðeins þyrfti að lengja flug-
brautina um 250 metra og mal-
bika hann til þess að hann yrði
ákjósanlegur varaflugvöllur.
Hins vegar taldi hann að ef gera
ætti Egilsstaðarflugvöll að vara-
flugvelli þá myndi það kosta
milljaröa ef ekki milljarðatugi.
Fimm aðrir þingmenn tóku til
máls i þessum fjörugu kjördæma-
umræðum, en þeim lauk með þvi
að samgönguráöherra sté i pontu
og sagði að þessar umræður væru
of snemma á ferðinni þvi langt
væri i einhverja ákvarðanatöku.
Klykkti ráðherran út með þvi að
segja að burt séð frá þessum um-
; ræðum þá vantaöi alveg vara-
j flugvöll fyrir Isafjörð!