Þjóðviljinn - 05.12.1980, Blaðsíða 1

UOWIUINN
Föstudagur 5. desember 1980 276. tbl. 45. árg.
i Námsmenn lánlausir
i Greiöslur úr Lánasjóði is-
j lenskra námsmanna stöðvast ef
! af verkfalli bankamanna verður
j nú á mánudag.
1 samtali við framkvæmda-
stjóra lánasjóðsins Sigurjon
Valdimarsson kom fram að nú er
verið að afgreiöa lán til þeirra
námsmanna sem skiluðu inn um-
i sókn fyrir 15. sept. Það eru um 750
I manns. Þegar er búið að afgreiða
j um helming og unnið er af krafti
við að ljúka þvi sem eftir er fyrir
helgi, en búast má við að ein-
hverjir verði illa úti.
Þá hefjast mánaðarlegar
greiðslur til námsmanna nú 15.
des., en að sögn Sigurjóns tekst
ekki að afgreiða þær fyrir helgi.
Ef verkfallið dregst má þvi búast
við aö stór hluti námsmanna
verði að sitja auralaus og alls-
laus, jafnt i útlöndum sem hér
heima. —ká
Langsamlega ódýrasti virkjunarkostur landsmanna
Lokun álversins
sagði iðnaðarráðherra á Alþingi er
hann setti upp dæmi um
þjóðhagslega hagkvæmni aðalflaggs
íhaldsins í stóriðjumálum
lljörleifur Guttormsson: Störfin i
álverinu eru dýru verði keypt og
unnt hefði verið að skapa verkefni
við þjóðhagslega arðbærari störf.
„Aöalflagg Sjálfstæðis-
flokksins í stóriðjumálum
er álverið", sagði Hjörleif-
ur Guttormsson i um-
ræðum um iðnaðarmál á
Alþingi i gær, og það kom
einmitt fram hjá Geir
Hallgrímssyni er hann
mælti af hálfu Sjálfstæðis-
flokksins fyrir þingsálykt-
unartillögu um erlenda
stóriðju, að reynslan af
álverinu i Straumsvik ætti
að vera leíðarljós og fyrir-
mynd í framtíðinni.
Loðnubræðslur eru rúmlega helmingi orkufrekari iðnaður hlutfallslega
en aliðjan. Orkukostnaðurinn hjá ÍSAL er aðeins 7% af framleiðslu-
kostnaði, en er almennt ekki undir 15% hjá áliðnaði i heiminum.
Hjörleifur Guttormsson iðn-
aðarráðherra sagði hinsvegar að
i raun mætti leiða að þvi rök, þótt
hann gerði ekki tillögu þar um
,,að hagkvæmt væri að skrúfa
Rikisstjórnin biöur bankamenn
um aö fresta verkfalli
SÍB hafnaði
beiðninni
í gærkveldi
Stuttur og árangurslaus sáttafundur
var haldinn i gœr
A fundi rikisstjórnarinnar i
gærmorgun var ákveðið að fara
þess á leit við Samband Isl.
bankamanna að það frestaði
boðuðu verkfalli 8. dcsember
fram yfir áramót vcgna mynt-
breytingarinnar sem á aö eiga sér
stað um áramótin. A fundi
Framk vœmdastjóri
Norrœna banka.
mannasambandsins:
Aðstoðar
stjórnar SÍB og félagsformanna
innan þess i gærkveldi var þess-
um tilmælum rikisstjórnarinnar
hafnað.
Samningafundur aðila i banka-
mannadeilunni hófst hjá rikis-
sáttanefnd kl. 15.00 i gær og stóð
hann stutt og var algerlega
árangurslaus að sögn Vilhelms G.
Kristinssonar framkvæmda-
stjóra StB. Samninganefnd
bankanna kom ekki með neitt
nýtt á þennan fund og þvi var ekki
um neitt að ræða. Taldi Vilhelm
ekki óliklegt að beiöni rikis-
stjórnarinnar um frestun verk-
fallsins væri ástæðan fyrir þvi að
ekkert nýtt kom frá bankanefnd-
inni.
Ekki hefur annar sáttafundur
verið boðaður.
—S.dór
„Uminæli Krisljáns Kagnarssonar eru gróf og ósanngjörn i garð ís-
lenskra skipasmiöastöðva, og oft reynast erlendu tilboðin mun dýrari
þegar upp er staðið", scgir ,lón Sveinsson.
Skip smíöuð á íslandi 40-50%
dýrari segir Kristján Ragnarsson
fyrir þetta stóriðjuver, álverið, i
áföngum og spara með þvi sem
svarar heilli stórvirkjun. Slikt
væri raunar iangsamlega
ódvrasti virkjunarkostur lands-
manna nú, þar sem þarna er ráð-
stafað um 1200 GWh af raforku,
eða tæpum helmingi þess sem
framleitt er i landinu, á sama
tima og orka frá nýjum virkjun-
um kostar um 6 krónum meira en
álverið greiðir fyrir hverja kiló-
wattstund. Nettóhagnaður af þvi
að hætta raforkusölu til ISAL gæti
þvi orðið allt að þvi 7 miljarðar
þegar orkan væri fullnýtt fyrir,
innlendan markað. Þessa upphæð
yrði auðvitað að bera saman og
vega á móti öðrum þjóðhagsleg-
um tekjúm af álverinu, m.a.
framleiðslugjaldið, sem nam á
árinu 1979 hálfum miljarði
króna."
Hjörleifur Guttormsson færði
margvisleg talnaleg rök að máli
sinu og eru kaflar úr þingræðu
hans birtir á 6. siðu blaðsins i dag.
1 þeim umræðum tóku einnig þátt
þeir Benedikt Gröndal (sem lýsti
stuðningi við stóriðjutillögu
ihaldsins) og Páll Pétursson
formaður þingflokks Eram
sóknarflokksins (sem andmælti
henni)
Umræðu var siðan frestað, en
iðnaðarráðherra mælti að þvi
búnu fyrir þingsályktunartillögu
rikisstjórnarinnar um iðnaðar-
stefnu, sem hann lét hefja vinnu
við ep hann tók viö embætti iðn-
aðarráðherra haustið 1978.
Friðrik Sophusson tók til máls
fyrirhönd Sjálfstæðisflokksins og
fór jákvæðum orðum um ýmsar
hliðar stefnumótunar, en flutti
veigamiklar breytingartillögur
meðal annars um forgang einka-
framtaksins. — ekh
Órökstutt þvaður
S.I.B.
Greinilegt er að bankamenn
búast við þvi að til verkfalls komi
nk. mánudag. þvi að þeir hafa
kallað á framkvæmdastjóra
Norræna bankamannasambands-
ins Jan-Erik Lidström til Islands
og á hann að vera bankamönnum
lil halds og trausts ef til verkfalls
kemur.
tslenskir bankamenn hafa
aldrei farið i verkfall fyrr og eru
þvi ef til vill ekki sem best undir
það búnir að standa i verkfalls-
baráttu. Þeir eiga nú um 30
miljónir króna i verkfallssjóði, en
segjast fá aðstoð að utan ef þörf
krefur, þ.e. að verkfall þeirra
dragist á langinn.
Það eru rúmlega 2300 banka-
starfsmenn sem fara i verkfall
nk. mánudag ef samningar takast
ekki fyrir þann tima
— S.dór.
Tap á
Listahátíð
Umræður urðu um reikninga
Listahátiðar 1980 i borgarstjórn.
Samkvæmt októberyfirliti hefur
oröið tæplega 50 milljón króna tap
á hátiðinni. Niðurstaðan af Lista-
hátið sjálfri er 53,7 milljónir, en
hagnaður af kvikmyndahátið er 4
milljónir.
Tap varð á öllum liöum Lista-
hátiðar nema tónleikum Pavar-
ottis (+ 2.1 milljón), hljómleikum
Clash (+ 0,08) og dansleik i
Laugardalshöll (+ 5.1). Gifurleg
þátttaka varð i útihátiðahöldum
Listahátiðar en dræm aösókn að
flestum atriðum enda veður með
eindæmum gott i júni sl.
— A.I.
l ræöu sinni á aðalfundi
LÍÚ sagði Kristján
Ragnarsson formaður
sambandsins m.a. að
þegar að því kæmi að end-
urnýja þurfi bátaflotann
megi ekki banna að smiða
skip erlendis, þar sem það
sé 40—50% dýrara að láta
smiða skip hér innanlands
en erlendis.
— Þetta er órökstutt þvaður og
ekki samboðið Kristjáni
Ragnarssyni aö láta svona nokk-
uð frá sér fara á opinberum vett-
vangi, sagði Jón Sveinsson, for-
stjóri Stálvikur h.f. og formaður
Sambands skipasmiðastöðva, er
Þjóðviljinn bar þessi ummæli
Kristjáns undir hann i gær.
Jón Sveinsson sagði aö þetta
væri ekki i fyrsta sinn sem
Kristján Ragnarsson héldi þess-
ari bábilju fram. Eitt sinn skildi
segir Jón Sveinsson
forstjóri skipasmiða
stöðvarinnar
Stálvikur hf.
Kristján ekkert i mönnum að
kaupa togara annarsstaðar frá
en Spáni. Nefndi Jón i þvi sam-
bandi þegar Sigluvikin var byggð
á Spáni fyrir sama fyrirtæki og
Stálvik h.f. smiðaði Stálvikina
fyrir. Sigluvikin kom rétt fokheld
til landsins, þar sem Spánverjar
sögðust vera búnir að smiða fyrir
peningana sem samið var um og
varð aö ljúka smiði skipsins hér
heima. Það var auk þess búið
mun verri tækjum en Stálvikin.
Þegar alit kom til alls varð Siglu-
vikin mun dýrara skip. Samt
sagði Kristján þá að Stálvikin
yrði 40 til 50 milj. kr. dýrari en
Sigluvikin, áður en dæmin voru
gerð upp.
Þá nefndi Jón að Stálvik h.f. og
Slippstöðin h.f. hefðu gert
sameiginlega tilboð i smiði á
togara fyrir Nýfundnaland og
buðu margar erlendar skipa-
smiðastöðvar i þetta sama skip.
tslenska tilboðið var i miðjunni.
Kanadisku tilboði sem var 10%
hærra en þaö islenska var tekið.
Það sem geröi islenskum skipa-
smiðastöövum erfiðast fyrir væru
vextirnir sem greiða yrði af lán-
um. Hér væru þeir 14 til 16%, en
viðast erlendis um 8%.
Loks benti Jón á að i ár hefði
verið beðiö um tilboð i að lengja
islenskt skip. Bátalón h.f. bauð 6
miljónir króna i verkið, en
hollensku tilboði var tekið og
kostaöi verkið þá 20 miljónir
króna. Sagðist hann geta nefnt
mörg dæmi og sagði að lokum að
ummæli Kristjáns væru gróf og
ósanngjörn i garð islenskra
skipasmiðastöðva. —S.dór.