Þjóðviljinn - 10.01.1981, Síða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 10. — 11. janúar 1981.
UOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðf relsis
Útgefandi: Ú gáfufélag ÞjóBviljans.
Framkvæmdastjóri: EiBur Bergmann.
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
O'c'fsson.
Auglýsingastjóri: Þorgeir Ólafsson.
UmsjónarmaBur sunnudagsblaBs: GuBjón FriBrikssoe.
AfgreiBslustjóri: Valþór HlöBversson.
BlaBamenn: AlfheiBur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Ingi-
björg Haraldsdóttir, Kristin Astgeirsdóttir, Magnús H. Gislason,
Sigurdór Sigurdórsson.
lþróttafréttamaBur: Ingólfur Hannesson.
Útlit og hönnun: GuBjón Sveinbjörnsson, Sævar GuBbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
SafnvörBur: Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Svanhildur Bjarnadóttir.
Skrifstofa: GuBrún GuBvarBardóttir, Jóhannes HarBarson.
AfgreiBsla: Kristin Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir,
Bára Siguröardóttir.
Simavarsla: Olöf Halldórsdóttir, SigriBur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir,
Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiBsla og auglýsingar: SIBumúla 6,
Reykjavik, slmi 8 13 33.
Prentun: BlaBaprent hf.
Látum verkin tala
# Engum hefur dottið í hug, að þær ráðstafanir, sem
ríkisstjórnin hefur nú boðið dugi einar sér til þess að
leysa öll efnahagsvandamál í okkar þjóðarbúskap, og
reyndar ættu menn að hafa í huga að aldrei getur orðið
um ,,endanlega lausn" að ræða í þeim efnum.
# Jafnan er viðærinn vanda að glíma í sérhverju þjóð-
félagi, og tekur einn við þá annan þverr.
Hitt er Ijóst að það er út af fyrir sig góður áfanga-
sigur ef á þessu ári tekst að þoka verðbólgunni niður f yr-
ir 50% í stað þess að missa hana upp í 70%, og þó alveg
sérstaklega, ef þetta tekst án þess að skerða kaupmátt
ráðstöf unartekna almennings og með því að halda f ullri
atvinnu.
# Að þessu stefnir ríkisstjórnin svo sem kunnugt er og
að dómi flestra efnahagssérfræðinga á þetta að geta
tekist verði vel á málum haldið, og ef ekki steðja að
meiriháttar ytri áföll.
# Auðvitað er þó sjálfsagt fyrir verkalýðsfélögin og
Alþýðusambandið að vera á varðbergi og taka fyrst og
f remst mark á verkum stjórnvalda en ekki orðum. Eng-,
in stjórnmálasamtök og enginn ráðherrahópur er svo
f ullkominn, að verkalýðssamtökin geti lagt allt sitt ráð í
þeirra hendur. Þess vegna verða verkalýðssamtökin
hvar sem er og hvenær sem er að leggja sitt sjálfstæða
mat á gerðir ríkisstjórna og spyrja ekki um hverjir skipi
eina rikisstjórn heldur hitt hver séu verk hennar.
# í ályktun miðstjórnar Alþýðusambandsins frá því í
fyrradag, kemur fram að hún hefur allan fyrirvara á
gagnvart ráðstöfunum ríkisstjórnarinnar svo sem sjálf-
sagt er.
í ályktuninni segir orðrétt:
# ,,Alþýðusambandið hefur á allan fyrirvara um
þessar ráðstafanir stjórnvalda og áskilur sér fyllsta rétt
til nauðsynlegra aðgerða til þess að tryggja umsaminn
kaupmátt. Samtökin ítreka að jafn mikilvægt og það er
að draga úr verðbólgunni, er nauðsynlegt að sjá svo um
að atvinnuöryggi og kaupmætti fólks með meðaltekjur
og lægri verði ekki fórnað. Miðstjórn A.S.I. leggur á það
höf uðáherslu að staðið verði við þá yf irlýsingu að kaup-
máttur haldist óskertur og er I jóst að til þess að ná þeim
árangri sem að er stef nt verður f leira að koma til en þær
ákvarðanir varðandi launa- og gengismál, sem þegar
hafa verið teknar. Verðlagi verður að halda í skef jum."
# Takist ríkisstjórninni að þoka verðbólgunni niður á
við án þess að skerða kaupmátt almennra launa, þá hef-
ur af rek verið unnið. En til þess að þetta megi takast þá
þarf bæði hinar ströngustu verðlagshömlur og aðrar ráð-
stafanir til að kveða niður orsakir verðbólguskrúf unnar.
# Það væri óhóf lega bjartsýni að gera ráð fyrir því að
verðbólgan komist niður í 40% á árinu 1981 út á þær ráð-
stafanir einar, sem nú hafa verið boðaðar, — hitt á að
vera sæmilega raunsætt að með þeim komist hún niður
fyrir 50%.
# Auðvitað ber ríkisstjórninni að leita leiða í samvinnu
við verkalýðshreyf inguna til að koma verðbólgunni enn
neðar strax á þessu ári, svo að 40% markinu verði náð,
en þær leiðir mega hvorki fela í sér hættu á atvinnuleysi
né skertan kaupmátt hjá almennu launafólki.
# Talsmenn Framsóknarflokksins segjast vilja koma
verðbólgunni lengra niður á þessu ári. Þar reynir ekki
síst á þann ráðherra sem fer með verðlagsmál, en sá er
Tómas Árnason. Samkvæmt bráðabirgða’lögum ríkis-
stjórnarinnar eru allar verðhækkanir bannaðar á næstu
mánuðum, nema með sérstöku samþykki hennar. Hér
þurfa menn að standa fastir fyrir.
# Þegar núverandi ríkisstjórn tók við fyrir tæpu ári
hafði framfærslukostnaður hækkað um 61.4% næstu 12
mánuði á undan.
# Mikill árangur væri það, ef verðbólgan yrði komin
niður í 40% strax um næstu áramót. Höfuðatriðið er þó
að skref in sem stigin eru séu örugg. Og geti þróunin orð-
ið 7 prósentustig í rétta átt á ári kjörtímabilið út án kaup-
skerðingar hjá almenningi þá er það betra heldur en 10
stig á ári sem kynnu að kosta umtalsverða kaupskerð-
ingu.
—k.

* úr aimanakínu
Við sómakærir smá-
borgarar höfum af því
guðrækilegar áhyggjur,
aðtrúrækni og kirkjusókn
fari mjög þverrandi með
þjóðinni. Herma sagnir
að prestar og aðrir slíkir
andans lærimeistarar og
sniliingar messi yf ir tóm-
um bekkjum í glæstum
guðshúsum til sjávar og
sveita. Þetta böl hefur
þótt þyngra en tárum
taki.
Til dæmis var frá þvi greint I
blaöi um daginn, aö eitt sinn
þegar messaö var i þvi plássi
Súöavik siödegis á sunnudegi,
hafi ein sála komiö i kirkju aö
hlýöa á snjalla prédikun prests-
ins og fagran söng kirkjukórs-
ins. Þaö var fimm ára hnáta,
dóttir söngkonu i þeim fyrr-
nefnda kór. Aörir innbyggjarar
voru heima aö horfa á Húsiö á
sléttunni.
Nú hef ég hins vegar af
hyggjuviti minu komist aö
þeirri niöurstööu, að vandlega
Skólaspekin nýja
ihuguðu máli, aö skaðinn sé
heldur betur bættur. Viö höfum
nefnilega oröiö okkur úti um ný
trúarbrögð i stað gömlu
lúterskunnar.
Trúarþörf mannskepnunnar
sýnist vera býsna þrálát og nú
höfum við sumsé tekið nýja trú,
þegjandi og hljóðalaust, eigin-
lega óafvitandi likt og á Þing-
völlum árið þúsund. Þetta er
trúin á sérfræöina og presta
hennar, sérfræðingana. Hefi ég
leyft mér allra náöarsamlegast
að nefna þessi nútima trúar-
brögð skólaspekina nýju.
• Hofgoöar þessarar tækni-
aldartrúar eru fræbúðingar,
faghræringar og aörir hálf-
skólagengnir menn. (Varast ber
að rugla þeim saman við
búfræðinga, hagfræðinga og
háskólagengna menn).
Einlægt föllum við i draum-
kennt sælumók þegar viö sjáum
blessaöa sérfræöingana okkar á
skjánum að segja okkur skil á
réttu og röngu. Rikisstjórnin og
stjórnmálamennirnir hafa lika
sina sérfræöinga og segja hvað
sé til ráða — og sérfræöingarnir
hafa sina sérfræöinga. Það eru
átóritet eða átrúnaðargoð, oft i
útlöndum, og hafa ritað heims-
fræga doðranta.
Já, vist eru nýju trúarbrögöin
okkar göfug og það er haugalygi
aö þau eigi nokkuð skylt við
töfrabrögð. Nei, hér eru ekki
brögð i tafli lagsi, — þetta eru
aftur á móti réttnefnd fang-
brögð við tilveruna, djúpsæ
könnun og afhjúpun á innstu
rökum i lifsins lönguvitleysu,
hvorki meira né minna. En til
að heiöraöir lesendur megi nú
kynnast andstæöri skoöun á
málinu, skal hér vitnað i ritsmiö
eftir ónefndan þöngulhaus og
afturhaldsmann (reyndar kar-
lægan hundahreinsunarmann
og ættfræöing suöur meö sjó),
sem sýnir glögglega að ávallt
sæta ný trúarbrögö andbyr
þeirra sem ekki dansa diskó i
takt viö timana:
„Ekki má hundur reka við án
þess að búin sé til ný og flókin
fræðigrein þar um, og byggist
upp á undarlegri hundalógik
sem allir venjulegir menn sofna
útfrá þegar i staö og hrjóta hátt
beri svo viö að einsog þrir fjórir
skólaspekingar taki saman tal i
sjón- eöa útvarpi um fræði sin
stórmerk.
Auðþekktir eru skólaspek-
ingarnir á málfarinu — sem
nefnt hefur veriö stofnanamál.
Má þá einu gilda hvort verið er
að tala eða skrifa um orku fall-
vatna, sálfræöikukl i skólum ell-
egar opinbera stefnu i fjöl-
skyldumálum, — venjulegt fólk
skilur ekki bofs. Þjóðin situr
gapandi af undrun yfir fjölmiöl-
inum góöa á meöan „hin
þjóðin”, hálfskólagengnir sér-
fræöingar, heldur timunum
saman áfram spaklegri umræðu
sinni um tjáskipti og væntingar
á ársgrundvelli. Og vill þá
margt koma inn i myndina,
segja þeir.
Stundum læöist jafnvel aö
manni sá ljóti grunur aö fræ-
búðingarnir sjálfir sjái vart
handa sinna skil i þeirri
gerningaþoku flatneskju og
flumbrugangs sem þeir vaða i.
Vita þeir reyndar nokkuð sjálfir
hvað þeir eru að segja og
meina? spyr maður sjálfan sig
og jafnvel aöra. Hvaö skyldi
koma upp úr dúrnum ef vitr-
ingarnir yrðu krafðir sagna um-
búöalaust að viölögðu hjóli og
steglu? Kæmu þeir þá frá sér
óbrenglaðri setningu eöa kysu
þeir heldur að ganga i dauöann?
Einar Örn
Stefánsson
skrifar
Guðlaugur Arason segir i
„Pelastikk” frá 16 ára hálftrölli
i Grimsey, sem barði þær tenn-
ur sem eftir voru úr langömmu
sinni þegar hún ætlaði meö góðu
að fá hann útúrdrukkinn heim af
sildarballi. Skipti engum togum
að drengurinn hljóp fyrir björg
er hann hafði þetta afrekað, en
kom niður ómeiddur i fjöru fyrir
kraftaverk.
Hvað heföi gerst ef
langamman hefði verið fjarri
vettvangi, vistuð á langdvalar-
heimilisstofnun öldrunar- og
hrörnunarsjúklinga i Kolbeins-
ey og sérfróðir starfsmenn sál-
fræðideildar skóla á Norður-
landi nyrðra veriö sendir i
staðinn að lempa piltinn? Heföi
þá orðið kraftaverk i Grims-
ey?”.
Svo mörg voru þau orö sunnan
með sjó. Langþreyttum lesend-
um skal hlift við frekari kapp-
ræðum, en meiri orðaskipti um
nýju trúna og viðtöku hennar af
lýði verður eflaust að finna i
næstu tölublööum Ljósberans,
Dýraverndarans og Kirkjurits-
ins. Nokkur Sérrit sálsjúkra
geðlækna verða einnig helguð
þessu málefni. Má lika geta
þess i framhjáhlaupi, að á næst-
unni hefja nokkrir áhugamenn
um framgang islenskrar og
alþjóölegrar sérfræði útgáfu
timaritsins Illvirkjans.
Ég vona svo aö landslýð
auönist að lifa af skammdegið
rétt einu sinni og menn öölist
eilifa trú á nýkrónuna og ný-
spekina. Verið sæl á sinni!