Þjóðviljinn - 07.03.1981, Síða 7

Föstudagur 6. mars,> 1981. Þ’JÖÖVILJInN ;'SíÐA 7
Rætt við Vigdísi Finnbogadóttur, forseta íslands,
um opinbera heimsókn hennar til Danmerkur
„Þetta var feikilega mikil og góð reynsla og
ákaflega gaman að þvi leyti — fyrst og siðast —
að velviljinn, hlýjan og sóminn sem Islandi var
sýndur, var svo stórbrotinn að ég hafði það á til-
finningunni að ekkert væri nægilega gott handa
landiokkar.” Þetta voru orð forseta Islands, Vig-
disar Finnbogadóttur, er blaðamaður Þjóðviljans
sótti hana heim að Bessastöðum á fimmtudag til
þess að inna hana svolitið eftir tiðindum úr Dana-
veldi og heimsókn hennar þangað.
,,Ég held aft viöhöfum stofnaö til ævivináttu”, Margrét drottning og
Vigdis forseti i Konunglegu postulinsverksmiftjunni i Kaupmanna-
höfn. Drottningin ber hálsmenið sem hún fékk aft gjöf frá forsetan-
um og einnig forláta islenskt belti sem hún fékk eitt sinn aft gjöf frá
bónda sinum. (Ljósm.: E. Engmann)
Komift til veislu I Kristjánsborgarhöll. Margrét Danadrottning og Vigdls Finnbogadóttir forseti lslands
(Ljósm.: E. Engmann)

íslandi var mikill sómi sýndur
— Nú þekkir þú Kaupmanna-
höfn frá fyrri tift. Hvernig leist
þér á hana frá þessum nýja
sjónarhóli?
— Auðvitað voru Danmörk og
Kaupmannahöfn likar sjálfum
sér en ég hef aldrei fyrr horft á
borgina út um gluggann i
hefðarvagni. Aldrei hef ég held-
ur upplifað það fyrr að menn
stæðu i röðum meðfram götum
og veifuðu sérstaklega til full-
trúa lslands, en fyrirrennarar
minir hafa að sjálfsögðu orðið
fyrir sömu reynslu. Ég hefði
viljað að þeir hefðu séð það Is-
lendingarnir i Kaupmannahöfn
fyrr á öldum. Ég var alltaf að
hugsa til þessara manna sem
urðu oft fyrir skakkaföllum og
ámæli fyrir að koma frá smá-
þjóft sem talin var eitthvað kot-
ungsleg i háttum. Ef þeir lentu i
kasti við yfirvöld eða aðra
landsmenn og gætu ekki sem
skyldi haldið á sinum málum
hurfu þeir stundum næturlangt.
Er menn fóru að huga að þeim
fundustþeir kannskii sikjunum.
Þjóðernisvitundin var svo gifur-
lega sterk að þeir þoldu illa ef á
þá var hallað.
Ég hef lesið mér töluvert til
um lif Islendinga fyrr á tið i
Kaupmannahöfn og það er lika
gaman að fylgjast með þvi
þegar þeir gera vel á Regensen.
Þá kemur i ljós að undirbún-
ingsnámið frá Hólum og Skál-
holti eða Bessastöðum siðar
dugði þeim vel. Þeir fá prae i
latinu og grisku en þó að þeir
hafi fengið prae i flestum grein-
um skin alltaf i gegnum skrif
þeirra óendanlegt fjárhagsbasl.
— Hvernig féll þér svo vift
Margréti Danadrottningu og
hennar fólk?
— Hún var ákaflega elskuleg
við mig og sýndi glöggt að hún
er bæði skynsöm og feikilega
viðlesin. Þar var ekki komið að
tómum kofunum — nær hvar
sem borið var niður. Okkur þótti
gott að hittast og ég held að við
höfum stofnað til ævivináttu. Þá
vil ég taka fram að Ingiriður
drottning er einhver ljúfasta
manneskja sem ég hef hitt og
fann ég hjá henni mikla hlýju til
tslands. Prinsinn er lika ákaf-
lega geðþekkur og skemmti-
legur maður og talar mjög vel
dönsku þannig að ég þurfti ör-
sjaldan að bregða fyrir mig
frönsku nema þá rétt til að rifja
upp að við höfum bæði gengið i
sama skóla, Sorbonne i Paris.
Ég færði Margréti drottningu
islenskan skartgrip með
igreyptum fjögurra blaða
smára. Ég gerði það með vilja
þvi að fjögurra blaða smári er
allsstaðar talinn heillatákn. Hún
bar þennan skartgrip og einnig
gamalt islenskt peysufatabelti
með sylgju og sprota i heim-
sóknum okkar i Kaupmanna-
höfn, t.d. i Ráðhúsið. Beltið
hafði Hinrik prins fundið á forn-
sölu, keypt dýru verði og fært
konusinni i jólagjöf. Þetta sýnir
hlýhug þeirra til Islands.
— Nú vakti heimsókn þin
mikla athygli I Danmörku.
Varftstu persónulega vör vift
hug almennings tii þin og Is-
lands meftan á henni stóft?
— Það er eins og eftir kjör
mitt i fyrra, ég hef sérstaklega
orftift vör vift hann eftir á. Mér
eru farin að berast bréf, tugum
og hundruðum saman, frá
dönskum almenningi. Þar er
mér þakkað með fallegum orð-
um fyrir aft hafa komiö. Flest
þessara bréfa eru ákaflega ljóð-
ræn i orðalagi, heimsókninni er
lýst eins og ljós birta hafi borist
inn i febrúarmánuð. Það yljar
íslendingi um hjartarætur.
Mér býður i grun að þetta sé
ekki sist að þakka ræðunni i
Kristjánsborgarhöll sem sjón-
varpað var beint. Danir eru
óvanir þvi að erlendir þjóðhöfð-
ingjar tali á þennan veg — segi
sögur. Það var hugdetta min að
finna sögu sem lýsti höfðings-
skap sem einhvern tima hefði
átt sér stað i Danmörku og
endursegja hana, og þá var auð-
vitað skemmtilegast að fara
sem lengst aftur i fortiðina,
aftur i Auðunnar þátt vest-
firska. Engu er likara en að
danska þjóðin hafi öll verið að
hlusta þviaðeftir á voru allir að
tala um þetta — og það var
dauöahljóð i höllinni meðan
sagan var sögð.
— Þú hefur þarna farift að
gamalli hefft tslendinga aft
segja sögu.
— Já, þvi miður er ég ekki
skáld,-annars hefði ég flutt
drápu að fornum sið!
— Hvafta lærdóma hefurftu
svo dregift af ferftinni I heild?
— Mér finnst ég hafa uppgötv-
að i þessari ferð hjá Ðönum að
þeim finnist við hafa eitthvað til
málanna að leggja i sameigin-
legum menningarbúskap
Norðurlanda. Við erum svo
skapandi. Islenska listsýningin.
sem sett var upp á Frederiks-
bergi, er t.d. einstaklega falleg
og fjölbreytt. Maður getur ekki
annað en glaðst yfir þvi innra
með sér að Dönum skuli finnast
að við höfum svo mikið til mál-
anna að leggja — hafa andlegan
styrk orðsins, handar og hugar,
ef svomættisegja.Svoerum við
Islendingar auðvitað brokk-
gengir eins og allir aðrir, eins og
hver önnur fjölskylda sem getur
pexað innbyrðis likt og Margrét
drottning sagði svo skemmti-
lega um Norðurlandaþjóðirnar i
heild i ræðu sinni i Kristjáns-
borgarhöll.
— Þú álitur sem sagt aft heim-
sókn af þessu tagi sé til gagns
fyrir tsland.
— Já, tvimælalaust. Hún opn-
ar augu margra fyrir þvi hver
við erum, jaðarþjóð sem til-
heyrir samt Norðurlöndum.
Margir uppgötvuðu lika aft við
eigum ýmislegt til útflutnings.
Afurðafundurinn á laugardag —
eins og ég kalla hann — var eins
og hver önnur jólahátið með
hangikjöti og harðfiski þar sem
allir voru kátir i hjarta — og
skinni þvi að þarna var islensku
skinni gert hátt undir höfði.
—GFr