Þjóðviljinn - 07.03.1981, Page 22

-22 SÍÐA —*ÞJJÖD5riCjlNN Helgin 7..A-8. fnars', 1981.
erlendar
bækur
Goethe: Wilhelm Meist-
ers Lehrjahre.
Herausgegeben von Erich
Schmidt. Mit sechs Kup-
ferstichen von Catel. Sieben
Musikbeispielen und Anmerk-
ungen. Insel Verlag 1980.
Þessi skáldsaga er fyrsti raun-
verulegi „Bildungsromaninn”, i
þýskri bókmenntasögu. Upp-
byggileg og þroskandi bók, ætluð
uppvaxandi borgarastétt. Sagan
var gerð fyrir frönsku byitinguna
ogsögusviðið er frá þeim timum,
áður en hvirfilvindar byltingar-
innar skullu á, timum sem ein-
kenndust af logni fyrir storm. Til-
finningastefnunnar er tekið aö
gæta, réttur einstaklingsins og
ábyrgð, leitin að kölluninni,
manndómsþroskinn o.s.frv. eru
áberandi i sögunni af áðalpersón-
unni, sem stefnir að þvi i fyrstu að
verða leikritaskáld en sættir sig
við annað hlutskipti i sögulok.
Hann endar reyndar með þvi að
finna köllun sina i læknisstarfa i
siðari hluta sögunnar sem kom út
1829. Þessi saga kom fyrst út á ár-
unum 1795—96.
Wilhelm Meister er einn þáttur-
inn i skáldferli Goethes. Fjöl-
breytileiki verka hans er einstak-
ur og leiðin l'rá „Sturm und
Drang”, rómantikinni og til
þeirrar heiðrikju sem einkenndi
siðari verk hans og ljóð gerir
hann einstakan meðal skálda.
Insel útgáfa ýmissa verka
hans er einkar smekkleg.
Hemito von Doderer:
Die Erzahlungen.
llerausgegeben mit einem Nach-
wort versehen von Wendelin
Schm idt-I)engler. Deutscher
Taschenbuch Verlag 1980.
Hemito von Doderer var meðal
merkustu rithöfunda i Austurriki
um miðja þessa öld. Hann varð
fyrst verulega kunnur eftir að
„Die Strudlhofstiege” kom út
1951 og „Die D'dmonen” 1956. I
þessari bók er safnað saman
smærri sögum, smásögum og frá-
sögnum Doderers, sem hafa áður
birst i smærri söfnum hans.
Doderer varð fyrir miklum áhrif-
um af Robert Musil, einkum
þykjast menn geta greint áhrifin
frá höfuðverki Musils: Der Mann
ohne Eigenschaften á stil Doder-
ers. Þvi fer þó fjarri að hér sé um
eftiröpun eða eitthvað slikt að
ræða. Hann iærði af Musil, enda
liggur það fyrir flestum sem lesa
verk hans.
Doderer ólst upp i Vin?i-borg,
tók þátt i fyrri heimsstyrjóldinni
og var tekinn höndum af Rússum
og var strfðsfangi i Rússlandi frá
1916—20. Hann stundaði sögunám
og birti fyrstu skáldsögu sina
1930.
Charles de Coster:
Thyl Ulenspiegel.
Die Legende und die helden-
haften, frölichen und
ruhmreichen Abenteuer von
Ulenspiegel und Lamme Goedzak
im flandrischen Lande und
anderswo. Deutscher Taschen-
buch Verlag 1977.
Fyrst er Ugluspegill kunnur um
1478, fyrstu sögurnar af honum
eru prentaðar i Strassburg 1515.
Frá þeim tima hafa margir fjall-
að um þetta fyrirbirgði, aukið viö
og breytt sögunum. Sú gerð sem
kunnust varö, var unnin af
Charles de Cester, belgiskum
höfundi á 19. öld og þar er sú gerö
sem hér er prentuð. 1 þessari gerö
gerist sagan á dögum Fillippusar
II. Á dögum frelsisbaráttu Hol-
lendinga gegn Spánverjum og
Rannsóknarréttarins. Þetta er
veröldin i spéspegli, en myndin i
þeim spegli verður bæöi kátleg og
tragisk. Tréskurðarmyndir
Masereels eru i texta og Roman
Rolland skrifar hugleiöingar um
verkið i bókarlok. Walter Widmes
þýddi bókina af frönsku.
VERÐLAUNAKROSSGATA
Nr. 261
/ T~ ~3 ? i> Ip T 1 T~ 52 <7 10 1/ ? 3 U 13
l¥ S2 // AT 17T~ 13 52 W~~ W 10 52 1S 3 52 7 1S
20, » M "c1 21 / 0 2/ /5' T~ ii d 20 12 13 V 3 22 21 1<7
2Ð T~ w V ? 2V 2S ¥ 23 13 52 l 22 7 17 23 12 5?
52 7 20 >s~ 52 8 1 T~ 52 22 1 8 7 17- 5? W 13 W
? U 3 3 52 /3 T~ 7 23 l(p 52 K /s- 17 8 52 1
20 23 3 V 5/ T~ !(, 2¥ 52 & 2$ T~ 17 22 52 9 2
2? 7 23 13 ¥ lb 52 22 / 52 22 23 13 s 23 52
2¥ W ld g /3 52 3o Up (p ? /7 13 T~ 'é> 17 8
U 31 V !b 23 2¥ 23 52 3 2? 1(P 23 13 7 8 )¥ zo
é /6 / g 52 lb ll W~ 8 3 23 S2 20 13 T~
í
B
D
Ð
E
É
F
G
H
I
í
J
K
L
M
N
0
Ó
P
R
S
T
U
u
V
X
í
Þ
Æ
Ö
s 8 3 29 10 3 23 /9

Stafirnir mynda íslenskt orð eða
mjög kunnugleg erlend heiti hvort
sem lesið er lárétt eða lóðrétt.
Hver stafur hefur sitt númer og
galdurinn við lausn gátunnar er sá
að finna staflykilinn. Eitt orð er
gef iðog á því að vera næg h jálp, því
að með því eru gefnir stafir í
allmörgum orðum. Það eru því
eðlilegustu vinnubrögðin að setja
þessa staf i hvern í sinn reit eftir því
sem tölurnar segja til um. Einnig er
rétt að taka fram, að í þessari
krossgátu er gerður skýr
greinarmunur á grönnum sérhljóða
og breiðum, t.d. getur a aldrei
komið í stað á og öfugt.
Setjið rétta stafi í reitina hér til
hliðar. Þeir mynda þá nafn á kvæði
eftir Einar Benediktsson. Sendið
þetta nafn sem lausn á kross-
gátunni til Þjóðviljans, Síðumúla 6,
Reykjavík, merkt: ,,Krossgáta nr.
261". Skilafrestur er þrjár vikur.
Verðlaunin verða send til vinn-
ingshafa.
Verðlaun að þessu sinni eru bókin
Auðnuleysingi og Tötruhypja eftir
Málfríði Einarsdóttur sem bókaút-
gáfan Ljóðhús gefur út
Verðlaun fyrir krossgátu 257 hlaut
Guðmundur Ólafsson Laugalæk 3,
Reykjavík. Verðlaunin eru bókin
Vitnið sem hvarf. Lausnarorðið er
Hjalteyri.