Þjóðviljinn - 14.05.1981, Blaðsíða 9

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 14. mai 1981
Fimmtudagur 14. mai 1981 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 9
Fyrir stuttu birtist hér I blaðinu
viðtal, sem blaðamaður átti við
Indriða Aðalsteinsson, bónda á
Skjaldfönn við tsafjarðardjúp. En
aðeins fyrri hiutinn. En er nú ekki
nóg komið? Þannig kann sá stóri
hluti þeirrar þjóðar að spyrja,
sem varð til fyrir ævintyra-
mennsku eina saman og álitur nú,
að timanleg og eillf velferð sin sé
undir þvi komin hvort hún fær
óáreitt að anda að sér hollustu-
háttum áburðarverksmiðjunnar
og reka þá merkilegu mannlifs-
og vistfræðistarfsemi, sem fram
fer á Keldum út i hafsauga eða að
horfa á lognkyrrt Rauðavatnið
áður en farið er I háttinn. En út-
verðir baráttunnar um ,,IIf og
land” eru ekki innan þessa
„skammsýna markaða baugs”,
heldur norður við tsafjarðardjúp,
á Melrakkasléttu og á öðrum út-
skögum þessa lands, og þvi
biðjumst við engrar afsökunar á
þvi, að láta rödd Indriða á Skjald-
fönn enn heyrast i þessu blaði þótt
fyrir þvi kunni að þoka „frétt”
um eitt eða tvö „böll” I Reykjavik
eða einhverskonar „sýningar” á
þeim slóðum.
A Nauteyri er nú verið að byggja félagsheimili og þar er ýmis önnur starfsemi fyrirhuguð.
Þeir minntu á Glám og Skrám
Félagsheimili á
Nauteyri
— Og við spyrjum Indriða:
Hvernig er félagslifið hjá ykkur?
— Vegalengdir og fámenni
setja þvi miklar skorður. A
sumrin eru dansleikir sitt á hvað I
ögri, Djúpmannabúð og Dalbæ.
Kvenfélögin héldu vel heppnaða
I7.-júni samkomu I Reykjanesi
s.l. vor, I fyrsta skipti I langan
tima, og þorrablót eru haldin á
hverjum vetri. Spilakvöld eru
haldin til skiptis I heimahúsum
nokkrum sinnum á vetri hér I
sveit. I sumar var hafin bygging
félagsheimilis að Nauteyri og má
það heita fokhelt. Hreppurinn er
aöaleigandi en kvenfélagiö og
ungmennafélagiö Djúpverji, sem
einnig nær yfir Snæfjallahrepp,
eiga lika hlut I þvi. Stærö þess er
sniðin við okkar þarfir, eða um
150 rúmm. en auðvelt að byggja
við þaö, ef fólki fjölgar hér.
Fiskeldisstöð
— Hvernig hugsið þið til fram-
tiöarinnar; vill ungt fólk setjast
að hjá ykkur?
— Það fer eftir svo mörgu, t.d.
þvi hver verður framvinda i land-
búnaöi og þeim kjörum, sem
bændafólk kemur til með að njóta
i náinni framtiö. Nú, og þá er það
ekki siður hitt hvort hægt verður
að fjölga atvinnutækifærum hér.
Við bindum töluveröar vonir
við aö fjármagn fáist til að hefja i
vor byggingu stórrar fiskeldis-
stöðvar á ,■ Nauteyri, en það mál
er nú á leiöinni gegnum „kerfið”,
og óvist hvenær niðurstöður
liggja fyrir.
I haust stóð hreppurinn fyrir
borun einnar holu á Nauteyri til
aukningar á heitu vatni og er talið
að sú hola gefi með dælingu 15
sekl. af 44—45 gráðu heitu vatni,
sem er yfirdrifið fyrir fiskeldis-
stöðina. Undirbúningsrann-
sóknum vegna stöðvarinnar er nú
lokið og ýtarleg skýrsla komin út,
gerð I samvinnu við Veiðimála-
stofnun, en i henni er taliö að
mjög góð skilyrði fyrir hafbeitar-
stöð séu á Nauteyri. Stöðin er
talin kosta fullbúin 790 milj. gkr.
og þar I tvær starfsmannaibúðir
og varaaflsstöð. I fyrsta áfanga,
sem talið er að kosti rúml. 300
milj., er gert ráö fyrir seiöaeldis-
stöð, sem framleiddi fyrir inn-
lendan markað og til útflutnings
og vonast til að saian geti að
nokkru leyti fjármagnað seinni
byggingaráfanga. Talað er um
300.000 eldisseiði. Ekki er ennþá
búið að stofna fiskeldishluta-
félagið, en þvi mun hafa verið
valiö nafniö Islax.
Forgöngumenn um þetta mál
eru nokkrir áhugamenn um fiski-
rækt, ættaðir héðan frá Djúpi, og
stefna þeir að þvL að hluthafar,
auk þeirra, verði Nauteyrar-
hreppur, svo og veiðifélög og ein-
staklingar á Vestfjörðum. Von
okkar hér er að þetta geti oröiö
fyrsti visirinn aö þéttbýlis-
myndun I hreppnum, en i þessu
máli kemur auðvitað til með að
reyna á hvort stjórnvöld og lána-
stofnanir meina nokkuð með
fögru orðunum um stuðning við
fiskeldi og aðra atvinnuupp-
byggingu i sveitum landsins.
Sláturhús
— Fyrir 2—3 árum var talaö
um að byggja sláturhús á Naut-
eyri, ef ég mai) rétt. Hvaö er að
frétta af þvl máli?
— Það er enn á umræðu- og
undirbúningsstigi, en þokast þó.
Engilbert á Mýri, formaður
undirbúningsstjórnar, sagði mér
nýlega, að lokið væri gerð ýtar-
legrar skýrslu, sem sérfróðir
aðilar hefðu annast, um rekstrar-
grundvöll sláturhúss, og er þar
miðað við að slátraö sé 8000 fjár á
hausti og 20 manns vinni aö þvi.
Sá rekstur á að bera sig og vel
það, þó að engin önnur starfsemi
sé i húsinu. Ætlunin er þó aö hafa
þar kjötvinnslu o.fl. af þvi tagi.
Máliö snýst þvi um byggingar-
fjármagn svo og að nægjanlegur
fjöldi fjáreigenda standi saman
um þetta mál og á þvi virðast
vaxandi likur.
Ekkert frambærilegt sláturhús
er hér við Djúp, aðeins léleg
undanþáguhús á Isafirði og i
Bolungarvik. Talið er að Fram-
leiðsluráð landbúnaðarins sé
þessari staðsetningu nýs húss
andsnúið og vilji aö þaö sé i þétt-
býli. Kemur þaö mörgum spánskt
fyrir sjónir, þegar haft er i huga
allt tal forystusauöa bænda um
nauðsyn á atvinnuuppbyggingu
til sveita.
Býdur upp á
misnotkun
— Hvað segirðu um ráð-
stafanir þær, sem gerðar hafa
verið til takmörkunar á búvöru-
framleiðslunni?
— Fátt gott eins og þeim er
beitt, enda hafa fulltrúar okkar
Norður-lsfirðinga á aðalfundum
Stéttarsambandsins og Búnaðar-
þingum yfileitt verið andsnúnir
almennu kvótakerfi og fóður-
bætisskatti. Fóðurbætisskatti
vegna þess, að hann bitnar fyrst
og fremst á bygðarlögum, sem
búa við öryggisleysi um heyöflun,
hátt kjarnfóðurverö og örðugar
samgöngur. Hann er þvi hreint
tilræöi við okkur hér. Það skrif-
finnskubákn, sem honum og
kvótakerfinu fylgir er uggvænlegt
og framkvæmdin öll viröist vera
aö springa úr böndunum og
margskonar mismunun og vit-
leysa veöur uppi.
Nýjasta hneyksliö I þessum
efnum er eialdafsláttur á fóöur-
bæti til hrossa, ég held 50 kg. á
framtaliö hross og 125 kg. á reið-
hross, jafnt til þéttbýlisbúa og
bænda. Min skoðun er sú, aö ef
hrossaeigendur telja sig þurfa að
gefa fóðurbæti, geti þeir greitt
fyrir hann fullt verð.
Hross eru of mörg i landinu og
má fækka. Fóðurmélsafsláttur til
þeirra býður upp á auðvelda leið
til misnotkunar: eöa má ekki bú-
ast við þvi, svo að dæmi sé tekiö,
að Rangæingar og Skagfirðingar,
með sin 11.000 útigangshross,
laumi svona einni og einni lúku af
hrossaskammtinum sfnum I kýr
og fé?
— Hvað hafið þið helst út á
kvótakerfið að setja?
— A kjörmannafundi hér I N-ls.
i sumar var lýst andstöðu við að
skerðingargjaldiö næði til 400
ærgilda búa og minni og talið aö
draga bæri úr framleiðslu með
þvi, að setja lög um búfjárrækt
sem atvinnugrein og þar yrðu
ákvæði um hámarksstærö, m.ö.o.
aö leggja byrðarnar á breiöu
bökin I stéttinni, I þeirri von, að
þó að fáeinir stærri bændur flosn-
uðu upp af jörðum sinum um
stundarsakir væri það minni
skaði og óllklega eins varanlegur
og ef jaöarbyggðir i hinum harö-
býlli héruöum eyddust af fólki.
Varla veröur bændum með 400
ærgilda bú og minni kennt með
réttu um offramleiðsluna, þar
verður að leita annarra söku-
dólga. En útkjálkahéruð og
meðalbændur, hvað þá smá-
bændur, eiga sér fáa eða enga
málsvara i röðum bænda-
forystunnar, þvi miður. Þar sitja
fulltrúar kjötkatlabænda góð-
heraðanna og láta fara vel um
sig.
Svo er afar uiidarlegt aö i
kvótaútreikningi á lögbýii er
ekkert tillit tekið til hlunninda,
sem oft eru veruleg og stundum
það mikil að viökomandi bændur
geta sem best lifað eins og blómi i
eggi af þeim einum.
Ég held að sálrænu áhrifin af
þessum ófögnuði öllum séu þó
hvað verst. Ranglætið og mis-
muninin innan stéttarinnar er svo
augljós og alltaf er ráðist á
garöinn þar sem hann er lægstur.
Ég syng þvi ekki I „Halelúja-
kór” bændaforystunnar að svo
stöddu.
— Hvað segirðu um áróðurinn
gegn bændum?
— Ut frá þeim sjónarmiðum,
sem ég hef verið að greina frá,
finnst mér liggja beinast viö að
svara: „Guð varðveiti mig fyrir
vinum minum; á óvinum mlnum
vara ég mig sjálfur”.
„Góda, besta
Guörún mín”
— Viltu segja eitthvaö um
þjóðmálin almennt?
— Jú, þvi ekki það. Fólki hér
um slóðir þykir ákaflega vænt um
rikisstjórnina, en hefur að sama
skapi litla samúð með stjórnar-
andstööunni. Þvl lögðust hér
margir i þunglyndi um hátið-
arnar þegar hún Guðrún okkar
Helgadóttir tók upd á beim
skratta, að vilja standa við orð
sin. Það var von að svoleiðis
hegðun kæmi flatt upp á þjóöina,
sem er löngu hætt aö taka mark á
loforðum stjórnmálamanna.
Maður var nú svona að hugsa sér
Guðrúnu sem gyðju réttlætisins,
vegna ráöherranna 10 á móti
Gervasoni og auðvitaö var hann
þyngri. Líf ríkisstjórnarinnar
hékk á blá’þræði.
Það er annars leitt með hann
Friðjón, sem á þó að vera æðsti
yfirmaður guðs kristni 1 landinu,
hvaö hann virðist vera farinn að
sljóvgast I fræðunum. Þegar ég
var I barnaskóla og lærði Bibliu-
sögurnar hjá honum sr. Baídri I
Vatnsfirði, var náungakærleikur
og hjálpsemi við smælingjana
það megin inntak kristinfræði,
sem enn situr i mér. En kirkju-
málaráðherra var ekkert að rif ja
Síöari hluti
viðtals mhg
við
Indriða
Aðalsteinsson,
bónda
á Skjaldfönn
það upp, hvernig frelsarinn sagöi
hér I eina tið, að kristnir menn
ættu að umgangast sina minnstu
bræður, og þaöan af siður virtist
hann finna til skyldleika við
Frakkann þótt sjálfur sé hann
„liðhlaupi” úr Sjálfstæðis-
flokknum og geti allt eins átt von
á þvl að fá þar aldrei landvist
framar. Nei, úr landi skyldi
kauði, hvað sem A.S.l.-þing,
Amnesty og kommapakkið segöi.
Og nú geta allir „guöhræddir” og
„sannir” íslendingar verið
hreyknir af ráðherra sinum.
Forsætisráðherra bliökaði svo
Guðrúnu eins og kunnugt er og
má af þvi sjá hversu persónu-
töfrar hans og sannfæringar-
kraftur má sin mikils. Llklega
hefur hann hjalaö við hana m.a.:
Varla trúi ég þvi á þig
þekkilega kona,
að þú viljir auman mig
yfirgefa svona.
Orðaflóð er ekkert grin,
eru þess hálir vegir.
Góða, besta Guðrún mln,
gættu að hvað þú segir.
„Heyr mina bæn”
— Mér finnst lika rétt a6 minna
á orð Starra i Garöi á landsfundi
Alþbl. I vetur, er hann varaði viö
Ólafi Jóhannessyni, utanrikisráð-
herra. Raunar þarf nú ekki að
minna okkur, gamla húskaria
Framsóknar, á þann mann, en
hálsliðamýkt hans við Nató og
Bandaríkin hefur liklega I engu
minnkað frá þvi á árunum
1973—1974, er hann var að bola
burt úr Framsókn öllum þeim,
sem ekki vildu dansa eftir hans
nótum I herstöövamálinu.
Og nú er það stóraukið oliu-
geymarými i Helguvik og
sprengjuheld flugskýli á
Vellinum sem hann ber fyrir
brjósti, biessaður maðurinn.
Ég held nú að „óbreytt ástand”
i herstöðvarmálinu væri alger
' lágmarkskrafa ef Alþbl. á að vera
vært i rikisstjorn, og raunar ekki
svo litið fengiö ef óbreytt ástand
héldist út kjörtimabilið, þegar
þess er gætt hverskonar vopna-
skakarar eru komnir til valda i
Bandarikjunum.
Ef Ólafur fer sinu fram I þessu
máli getur Aiþbl. auðvitað ekkert
annað gert en sagt sig úr rikis-
stjórninni og látiö Framsókn sitja
uppi með skömmina. En talandi
um ólaf kemur upp i hugann visa
Tómasar Guömundssonar:
„Heyr mlna bæn, ó, herra minn.
Haltu mér frá þvi enn um sinn
að lesa VIsi og versia I Kron
og vera ólafur Jóhannesson.”
Ég sagði áðan að stjórnarand-
staðan væri á fáa fiska metin hér
um slóðir, varla nema 1—2 heim-
ili, sem aðhyllast fiokksbrot
Geirs.
Um krata er ekki að tala hér og
svo er að heyra að fólki finnist sá
flokkur hafa farið úr öskunni I
eldinn við formannsskiptin i
vetur.
Ég verð að segja, að ég sárvor-
kenndi formönnum stjórnarand-
stöðuflokkanna þegar þeir voru
að reyna að bera sig mannalega i
sjónvarpinu eftir áramótin. „Þeir
eru alveg eins og Glámur og
Skrámur, bara leiöinlegri”, sagði
einn nágranni minn.
Það kom mér ekki á óvart
þegar skoðanakönnun Dag-
blaðsins sýndi að meiri hluti
Sjálfstæðismanna styöur Gunnar
og rikisstjórnina-, og með lands-
fund flokksins I huga, — hvenær
sem hann nú veröur, — varð mér
þetta að orði:
Er nú Gunnsi út að má
angaskinniö Geira?
Þaö er alveg af og frá
að hann þoli meira.
Svo er ekki úr vegi að láta I ijdsi
ánægju yfir glæsilegri frammi-
stöðu forsetans okkar á danskri
grund og vonandi endurskoða
þeir ágætu einstaklingar afstöðu
sina, sem höfðu viö orð á siöasta
vori að flytja úr landi ef Vigdis
næði kjöri. ,
— Eitthvaö svo að endingu?
— Mér finnst nú að ég sé búinn
að segja alveg nóg, og best aö slá
botninn i þetta á svipaðan hátt og
gert er I „Vikuskammtinum”,
sem sé með visu I anda Flosa
Ólafssonar og sem hann gæti
veriö fullsæmdur af;
Nú er orðin ansi lág
hjá ihaldinu sólin,
og kratar ekki komust á
klósettið um jólin.
—mhg
á dagskrá
m Verði afleiðing fóstrudeilunnar sú, að
verkalýðsstéttin heyi linnulausa borgara-
styrjöld innbyrðis um það hver starfshóp-
M urinn fái ögn meira en hinn og beiti hver
M því afli sem hann má, hygg ég að verr hafi
verið af stað farið en heima setið.
Um fóstrudeiluna
Hálfur mánuður er nú liðinn
siðan fóstrur hjá rikinu sögðu upp
störfum sinum og lögðu niður
vinnu. Þrátt fyrir marga samn-
ingafundi hefur litið sem ekkert
þokað til samkomulagsáttar i
þessari deilu. Kröfur fóstra eru
þær, að ríkiö gangi að og undirriti
sams konar samning við þær og
Reykjavfkurborg gerði við
fóstrur sem starfa á vegum
borgarinnar. Eins og eflaust
flesta rekur minni til var geröur
samningur við Bandalag starfs-
manna rikis og bæja I ágústmán-
uði s.l. og siðan sérkjarasamn-
ingur við aðildarfélög þess
nokkru seinna. 1 sérkjarasamn-
ingi þeim, sem Reykjavikurborg
gerði við starfsmannafélag
Reykjavikurborgar var um það
samið að fóstrur fengju eins
launaflokks hækkun.
Þessari niðurstöðu, sem
stéttarfélag fóstra hafði náð i
samningum gátu fóstrur ekki
unað og hófu uppsagnir hjá
Reykjavikurborg en einnig hjá
riki. Kröfðust þær mun meiri
hækkunar en þessa eina launa-
flokks, og mun meiri hækkunar
en almennt gerðist hjá sambæri-
legum og öðrum stéttum i síðustu
samningum. I sérkjarasamningi
rikisins og starfsmannafélags
rikisstofnana var samþykkt
bókun á þá leiö að beðið yrði með
röðun fóstra i launaflokka þar til
gert hefði veriö samkomulag við
fóstrur hjá Reykjavikurborg.
Þetta er ekki óeðlilegt, vegna
þess að hjá Reykjavikurborg
starfar miklu meiri fjöldi fóstra
en hjá rikinu. En þrátt fyrir þessi
ákvæði um opinn sérkjarasamn-
ing, þá sögðu rikisfóstrur upp
störfum eins og áður er sagt á
sama hátt og fóstrur hjá Reykja-
vikurborg. Þann 30. april s.l. var
siðan undirritaður samningur
milli fóstra og Reykjavikur-
borgar sem fól i sér verulega
hækkun fyrir fóstrur og mun
meiri hækkun en aðrar stéttir
höfðu fengið I samningum sinum
á s.l. ári.
Meginatriði þessa nýja sam-
komulags voru tvö: annars vegar
að almennar fóstrur flyttust upp i
12. flokk, væru þar i eitt ár og
færðust siðan i 13. launaflokk.
Hins vegarað starfstimiá náms-
tima verði metinn til starfs-
aldurshækkunar sem þýddi að
fóstrur flyttust strax upp i 2. þrep
i 12. launaflokki. 1 þeim samn-
ingaviðræðum sem átt hafa sér
staö að undanförnu hafa fóstrur
lagt á það megináherslu að fá
sams konar samning og undir-
ritaður var við fóstrur hjá
Reykjavikurborg, og lagt á það
meiri áherslu en að fá sambæri-
leg kjör.Deilan snýst þvi meira
um „prinsip” en launakjör og út-
gjöld.
A þessu samkomulagi Reykja-
vikurborgar og fóstra eru þrir
megingallar.
I fyrsta lagi er það sú aöferð
sem beitt er til þess að ná fram
hækkun f launaflokki á samnings-
tlmabili.
t öðru lagier sú mikla hækkun
sem þetta leiddi til og þeir erfið-
leikar sem þetta leiðir af sér fyrir
aðra starfshópa og stéttir, sem
taka beint eða óbeipt mið af
launum fóstra og eru stórar
starfsstéttir sem eru um miðbik
launaskaia BSRB og rikisins.
t þriðja lagieru það ákvæði um
starfsaldur sem samið er um i
aðalkjarasamningi rikisins og
BSRB og eru ekki til neinar
undanþágur frá þvi ákvæði i sér-
kjarasamningum ef undan eru
skildir hjúkrunarfræðingar, en
þar eru um sérstök tilvik að ræða
þar sem störf hjúkrunarfræðinga
á námstima eru almenn hjúkr-
unarstörf á sjúkrahúsum og þvi
launuö.
Ég ætla hér á eftir að gera
frekari grein fyrir þeim þremur
atriðum sem ég hefi nú talið upp,
og þeim erfiöleikum sem sam-
þykkt þeirra eða framkvæmd
myndi hafa i för með sér.
Um aðferðinamá út af fyrir sig
margt segja, en hún er sú að
heyja kjara- og stéttarbaráttu
utan sins stéttarfélags. Hér er
farið út á þær brautir að segja
upp störfum, leggja niður vinnu
og slita sig úr samhengi og sam-
stöðu við aðra hópa innan sins
stéttarfélags og innan sinna
heildarsamtaka en fara út i bar-
áttu sem eingöngu er bundin
einum hóp og láta aðra vera eftir.
Ef þessi aðferö yrði almenn, hlyti
hún að leiöa til uppsagnar allra
þeirra stóru verkalýðsfélaga,
sem hafa marga og stundum
ósamlynda hópa inna sinna vé-
banda. Ég tel slika þróun mjög
varhugaveröa og hættulega ekki
sist fyrir verkalýðsstéttina, ef
einstakir hópar brjóta sig út úr
þvi heildarsamhengi sem alltaf
verður að reyna að ná á hverjum
tima. En þetta samhengi og jafn-
vægi á milli hópa og starfsstétta
er einmitt eitt erfiðasta viðfangs-
efnið i stéttar- og kjarabaráttu.
Flestar starfsstéttir áltta sitt
eigið starf mikilvægara en önnur
störf og má færa mörg og fögur
rök fyrir þvi að svo sé að ein-
hverju leyti. Þvi á, svo dæmi séu
nefnd, aö launa verksm iðjustörf
lægra en afgreiðslustörf i verslun,
og af hverju á kennari að fá hærri
laun en sjúkraliði? Af hverju er
lögreglan hærra launuð en gæslu-
menn eöa á járnsmiður að fá
sömu laun og bifreiðastjóri?
Þessihlutföll á milli starfshópa
og stétta hafa verið I mótun i
mörg ár og eru enn i breytingu. A
bak við þessi launahlutföll liggur
hinn flókni vegur þjóðfélagsins
með allri sinni valdabaráttu,
markaðslögmálum og aðstöðu-
mun einstaklinga og stétta.
Meðan þjóðfélagið var einfaldara
og gagnsærra þá var þessi munur
starfshópanna ekki eins áberandi
og kjarabaráttan tóku á sig mynd
meiri heildarbaráttu stéttar-
félaga en nú gerist.
A siðari árum hefur stéttarrig-
urinn orðið mun meira áberandi.
Með stéttarrig á ég við þá stað-
reynd, aö farið hefur mjög i vöxt
aö hópar einblina meira á stööu
sina innan launþegahreyfingar-
innar fremur en stöðu hreyf-
ingarinnar I heild gagnvart at-
vinnurekendum og þjóöfélaginu.
Samstaða á milli starfshópa
innan verkalýðsstéttarinnar
sem heildar er að bresta. Og þeir
sem kynda undir þessa stéttar-
legu eigingirni flýta fyrir upp-
lausn innan hreyfingarinnar og
breytaþarmeð félagslegu inntaki
hennar. 1 stað félagslegrar sam-
stöðu og stéttarlegrar baráttu
kemur tillitslaust sérhyggjupot
sem leiðir til þess að þeir hópar
sem sterkasta markaðsstöðu hafa
munu ná slnu fram en hinir sem
veikari eru munu sitja eftir. Sem
dæmium hópa sem láta stjórnast
af stéttarlegri eigingirni eru flug-
menn, læknar og flugumferða-
stjórar svo nokkur dæmi séu
tekin. Og nú hafa fóstrur bæst i
þennan iriöa hóp og ekki þarf
mikla skarpskyggni til að sjá, að
fleiri munu fylgja á eftir. Þvi er
aðferð fóstra fordæmanleg frá
stéttarlegu sjónarmiði séð.
Annað atriðið var launaflokks-
röðunin. Það er að sjálfsögðu
skylt hinu fyrra og raunar af-
leiöing þess. Ef fóstrur hjá rikinu
fá sama launaflokk og þær fengu
hjá borginni, þá þýðir það i reynd
2-3 flokka launahækkun fyrir
þennan hóp. Nú fer þvi viðsf jarri
að ég áliti fóstrur ofhaldnar af
þeim launum sem þær fá i 12.
launaflokki. Um það snýst þessi
deila alls ekki og i reynd snýst
hún ekki lengur um fóstrur einar.
Hún snýst ekki siður um launa-
kjör þeirra starfsstétta sem eru i
starfslegum tengslum við fóstrur
og taka mið af þeim launakjörum
sem fóstrur búa við. Ef aðrir
hópar innan BSRB fara aö dæmi
fóstra og knýja fram tveggja
launaflokka hækkun með uppsögn
eða verkföllum, þá hljóta menn
að sjá að félög innan Alþýðusam-
bands tslands geta ekki horft að-
geröarlaus upp á slikt á miðju
samningstimabilinu og hljóta að
gripa til ráðstafana sem tryggja
stöðu þeirra launþega. Það er
samanburöarpólitikin sem riöur
hér húsum og skyggir á stéttar-
legt útsýni. Meðan rikið treystir
sér ekki til að láta sambærilega
aukahækkun ganga yfir allt
launakerfið hljóta forsendur fyrir
aukahækkun til fóstra að vera
veikburða.
Verði afleiðing fóstrudeilunnar
sú, að verkalýðsstéttin eygi linnu-
lausa borgarastyrjöld innbyrðis
um það hver starfshópurinn fái
ögn meira en hinn og beiti hver
þvi aflisem hann má, hygg ég að
verr hafi verið af stað farið en
heima setið. Ein afleiðing hennar
gæti t.d. orðið sú, að I haust
komandi yrðu engir heildarsamn-
ingar gerðir af Alþýðusambandi
Islands, heldur muni hvert sér-
samband, jafnvel hvert einasta
félag fara eitt og óbundið öðrum
samherjum út i stéttarbaráttuna
og sjá þá allir i hvert óefni komið
er. Þá hefur Alþýðusambandið
glatað sinu meginhlutverki að
samhæfa, samstilla og sameina
krafta hinna einstöku verkalýðs-
félaga til sameiginlegrar baráttu
um kaup og kjör. Þegar svo er
komið, eru það fyrst og fremst at-
vinnurekendur sem ákveða hlut-
föllin á milli hópanna en ekki
verkalýðshreyfingin i heild, en
fram að þessu hefur það einmitt
verið hún sem hefur reynt með
samningum innbyrðis og við at-
vinnurekendur að ákveða launa-
hlutföll á milli stétta, hversu vel
sem það hefur tekist. Þegar at-
vinnurekendur einir eru farnir aö
ráða þessum hlutföllum þá er ég
hræddur um að ýmsir segi: Vont
var þeirra ranglæti en verra er
þeirra réttlæti.
Síðasta atriöiðvar sú ákvörðun
að láta starfstima á námstima
fóstra teljast þegar starfsaldur
þeirra er ákveðinn. Þetta færir
fóstrum eitt starfsaldursþrep,
sem jafngildir 3-4% launa-
hækkun. Nú eru það fleiri stéttir
en fóstrur sem skila hluta af námi
sinu með verklegu námi, allar
starfsstéttir iðnaðarmanna,
margar starfsstéttir háskóla-
manna og ýmsir fleiri þurfa að
hafa stundað störf I grein sinni
meðan á námi stóð i meira eða
minna mæli. Enginn þessara
Framhald á 14. siðu